10 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 5 Mei '17. - No. 2080 i: l r/ f, Op den Economischen Uitkijk Uitvoer-Centrale De plannen der Regeering in zake de vestiging eener Uitvoer-Centrale" schijnen mij, uit een oogpunt van volkswelvaart, van ontwikkeling (in de eerste plaats van behoud) onzer volkskracht buitengewoon bedenkelijk. Zooals men weet, komen die plannen hierop neer, dat een naamlooze vennootschap wordt opgericht, welke, in het bezit van alle vltvoer-consenten, den geheelen in- en uitvoer zal beheerschen. De aandeelhouders zullen met een beschei den dividend zich moeten tevreden stellen; aan hen, wier-goederen door deze Centrale worden uitgevoerd, zal een .behoorlijke" vergoeding van productie-kosten en winst, dus een (laat ons zeggen): redelijke prijs worden betaald; de zeer groote winsten, welke de zaak naar de Kegeering voor ziet *?zal afwerpen, komen den fiscus ten gpede. Door regeeringscommissarissen zal de .overheid zorgen dat de exploitatie van het geheel overeenkomstig haar inzichten en bedoelingen geschiedt. Men ziet het: dit is heel eenvoudig; het is simpel als elke radicale" maatregel. Het is de monopoliseering door den Staat (via een naamlooze vennootschap) van den ge heelen uit- en invoer. Het is het naar den fiscus toeschuiven van de onverkorte, on verdeelde winsten, welke tot nog toe door bijzondere personen en lichamen met uitvoerhandel werden gemaakt. Inderdaad, wat is eenvoudiger dan dat? Maar ook: wat is bedenkelijker? Want dit beteekent in zijn eenvoud, dan ook: het uitstooten van het belang dier particuliere personen en licha men uit het spel der krachten, die óver den weg der voortbrenging leiden tot den afzet der goederen over de grenzen. Het betee kent: het breken van een veer uit .het uur werk der verdeeling van de voortbrenging, waarvoor dan een vreemd element in de plaats wordt gezet, een kunstmatig stuk, dat niet passen zal en waardoor de gewone, geregelde gang verstoord moet worden. Met de beoordeeling met de veroor deeling vooral van de regeer in gs-maat regelen in dezen oorlogstijd moet men, dunkt mij, altijd uiterst voorzichtig zijn. Om aller lei goede redenen. Het is bijzonder moeilijk voor den buitenstaander den feitelijken toe stand te kennen, met het oog waarop die IN 'T ECONOMISCHE MOERAS Teekentng voor de Amsterdammer" van Jordaan BOSBOOM (tot den tobbenden Posthuma): Nietwaar, collega ? We moeten mekaar 'n handje helpen l" maatregelen genomen worden. Heel moeilijk ook, voor den leek, de verschillende belangen te Weten en te wegen, waarin zulk een maatregel ingrijpt. Onze onvolledige kennis van dat alles moet ons bescheiden maken. En bedenken moeten we ook, dat er gronden van noodzakelijkheid kunnen zijn (vaak zullen zijn), die aan de waarneming van andere dan Regeerings-personen ontsnap pen en die overwegend gewicht in de schaal kunnen leggen. Ik heb die bescheidenheid bij de veroordeeling van allerlei, dat de overheid sedert Augustus '14 heeft gedaan en gelaten, meer dan eens gepredikt en, naar ik meen, ook zelf betracht. Maar ik zie ter wereld niet, welke onbekende motieven er zouden kunnen zijn om een maatregel als de oprich ting eener Uitvoer-Gentrale" te billijken tegenover de talrijke, voor de hand liggende en sterk klemmende bezwaren. Zeker hebben de door de Regeering voor haar plan ontwikkelde gronden beteekenis: de stijgende moeilijkheid der aanvoeren van grond- en hulp- (ook brand-) stoffen, wanneer niet de uitvoer van fabrikaten is geregeld; de bezwaarlijkheid der voorwaarden, waar onder het buitenland ons goederen (of geld of... papier!) in ruil voor onze leveringen biedt... Dat alles, en meer nog, is en wordt ons herinnerd bij het betoog, dat de krasse lllllllltlllllllllllllllllllUlllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllMIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIltlHMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlllllllllllllllllllllllllnlIMIIIIIIIIIIIIMUMIIIIIItll maatregel inderdaad noodzakelijk is. Maar overtuigend 'is dat alles m. i. niet. Men kan daarmee wel bewijzen dat wij in groote moeilijkheden verkeeren wat niemand ontkent! ook: dat misschien nog meer ingrijpende regelingen, dan de reeds geldende, onafwijsbaar zullen zijn om den wagen, zooveel als 't in deze benarde tijden kan, in het rechte spoor te houden, ten minste niet al te scheef te laten gaan. Doch klemmend zou het betoog der Regeering eerst dan zijn, wanneer zij ontwijfelbaar kan aantoonen: l o. dat de door haar aangeduide moeilijk heden alleen aldus kunnen worden over wonnen, ftat dus alle andere daarvoor bruikbare middelen reeds zijn uitgeput; 2o. dat de van de maatregelen te verwachten voordeelen grooter zijn dan het zeker daarvan te duchten nadeel. In dit bewijs is zij m. i. niet geslaagd en zij zal, naar ik meen, vooral in het tweede deel daa/van, niet slagen, omdat de schade, die de uitvoering van haar voornemen aan onze volkswelvaart zou toebrengen, zóó groot is, dat men zich bijna niet kan voor stellen dat iets dit offer waard zou kunnen zijn. Wat zal p'ractisch deze maatregel beteekenen? En wat zal het gevolg daarvan zijn? In theorie spreken wij van landbouw, nij verheid en handel, denken ons de eerste twee als voortbrengende bedrijven, den laatsten als distribueerend. En voor een deel wordt die theorie door de feiten gedekt, maar voor een belangrijk deel niet, n.l. niet in al die gevallen, waarin de voortbrenger rechtstreeks zijn product van de hand zet aan anderen dan aan hen, die de goederen van hem koopen om ze voor hun eigen risico uit te voeren. In al die gevallen is de landbouwer, is de fabrikant handelaar, ex porteur. De maatregel beduidt dus niet alleen, dat men den eigenlijken uitvoerhandel stop zet en diens taak overneemt dat zou op zichzelf reeds bedenkelijk genoeg zijn! , maar ook, dat men tot den land bouwer en den fabrikant zegt: met uw eigen uitvoer is 't gedaan; gij hebt slechts te produceeren; wij (Uitvoer-Centrale) zullen u een zekeren prijs geven voor uw product en de rest gaat buiten u om! Hoe zal die redelijke prijs worden bepaald ? In normale tijden zou dat al uiterst be zwaarlijk zijn, maar in zoo ongewone tijden als deze, met zoo ongehoorde schommelin gen in de aanschaffings-kosten van materi alen en Van allerlei dat bij de voortbrenging onontbeerlijk is, schijnt die prijs-bepaling een wanhopige onderneming. Maarzoo wan hopig toch ook alweer niet, of de UitvoerCentrale zal er voor zorgen dat zij voor wat zij uit het binnenland betrekt niet meer geeft dan zij geven kan zonder haar uitzicht op groot profijt in de waagschaal te stellen l En dat is onjuist, wat van alle theo retische bedenkingen afgezien praktisch ZWOLLE AMSTERDAM. MAGAZIJN VAN Echte Bronzen Penduk-Barnituren in alle stijlen. Verlichtings-artikelen v. gas en eleo. licht. jrtiun ra \A wmm CHHSTvFLi VEERHOFF & Co. - 42 Kalv*rstraat BOEKVERKOOPINQ Door Van Stocknm's Antiquariaat, Prinse gracht 15, 's-Gravenhage, zal van 18?22 Mei eene belangrijke Boek ver kooping gehoudenworden, waar bij o.m.de Bibliotheken nagelaten door de H.H. J. TH. TH. C. VAN DAM VAN 1SSELT, Qep. Oeneraal-Majoor, 's-Qravenhage, W. F. O.SCHAALJE.Civ.Ing. en Chineesch Tolk, Ned. Indië,Mr.Y.DEKOCK, Griffier bij het Kanton gerecht, Delft, C. MENSINK, Tandarts, 's Qravenhage. Met een groot gedeelte der Rechtsge leerde Bibliotheek van Mr. M JACQDEWITT HAMER, Advocaat en Procureur, Middelburg, en de Genealogi sche Archieven bijeengebracht door Mr. P. C. BLOYS VAN TRESLONG PRINS. -Hierbij eenige zeer goede Boeken kasten. Kykdagen 9, 10 en U Mei. De Catalogus van 4200 NOS. is a f O.S85 te bekomen. De Rente- Gassa, Heerengr. 179» (geb. Assoc.-Cassa), AMSTERDAM. Kapitaal . . ? ? 1,000,000. Reserves . . 1.286.275,33 DEPOSITO-BEKTE: Met l dag opzegging (bedragen tot ? 5000 direct te ontvangen) 1A pCt. , 10 dagen opzegging . 84 , Voor l maand fixe . . IK » 2 en3maand, flxe l H » l jaar flxe. . . 8% . Prolongatieconditie (tot beperkte bedragen) % pCt. onder den Pro longatiekoers, met een maximum van 2 pCt. Nederlandsch-Indische Brandwaarborg-M^, . BeTestim te Amsterdam. SLUIT VERZEKERINGEN tegen Schade door Brand op Woon- en Pakhuizen, Inboedels, Meubilair, Fa brieken,Etablissementen. Kantoor: SingeJ 262, Amsterdam. Kali Besar-West, Batavia. (S.I.W VANBüUREN. Directeuren:] M. A. VRIESENDORP. l E. LANKHOUT. Gemachtigde: NEUMANN & Co., Batavia. «01.500, 831.050, 1.054850, 1.451:600, ?2 352 300, 3.52-2 5' O 4.050.900, 4.276.750, 5.045.350, WERKEN VAM E. JTIOLT Prijs in stempelband /l.50 Ondergang van een ouden Burcht. Dierick, de Schrijnwerker. Alewijn, de Lijfeigene. Een Valkenjacht. Hoste Bruneels. De Page van Gravin Hilswinde. De Kluizenaar. De Laatste Strijd. Uitgave van Van Holkema & Warendorf Amst. il jCt. PaAra t Binnenl. Vaart Risico Sociëteit. Tilif. I. (0281. gevestigd te A'dam, fiokin 69. Tilil. l. 73211 DIRECTEUREN: Jan A. T. Kijk, Dr. J. JU. Croockewit De BINNENLANDSCHE VAART RISICO SOCIËTEIT" sluit: VERZEKERINGEN op alle Binnenwateren van Nederland, België, Duitschland, Frankrijk, enz. VERZEKERINGEN op Schepen, Schuiten en Stoom boot e n. VERZEKERINGEN op Koopmansgoederen, Huisraad, Inboedels, enz., geladen in Schepen, Booten, enz. VERZEKERINGEN te LAND door geheel Europa per spoor, Wagens, enz. VERZEKERINGEN per POST enz op Effecten, Bankpapjeren, Edelgesteenten, enz. door geheel Europa, naar en van" Amerika, naar en van Oost- en West-Indien, enz. VERZEKERINGEN op PASSAGIERSGOEDEREN. De schade in de Hotels enz. wordt vergoed. NILLIIJ STUDIE BEURZEN B.DIAlIANTJz.,Accoiintant, ROELOF IfAIlTSTKAAT 139, AMSTERDAM Telefoon Int. Zuid 912. 'S GRAVENHAQE, Veenestraat 1. Tel. H. 1389 AMSTERDAM, Weteringschans 229. N. 9993 UTRECHT, Minrebroederstraat 22. 2352 voor waarden, belast .met vruchtgebruik erv ' periodieke uitkeerirxgerx, gevestigd te s'GRAVENHAGE Directie: R.SCHWARZ erx Mr. H.R. v/ar\ MA^SDIJK , Geplaatst maatschappelijk kapitaal f 4,000,000. _ Reserves 644,4-14.99 Pandbrieverxkapitaal - 17,000,000. _ De Barvk geeft, zoolarvg de voorraad sbrekb , 4* en 5% PAN O BR l E V E N uib tegerx beurskoers, ir\ stukker\ varv ,?. >1000._, F500._MOO._ , 4' PCt. PANDBRIEVEH a 1M»' pCt. P. POÜWELSJr., Amsterdam, gevestigd 1877 L,ELIE«KACHT 45. [Effecten, Voorschotten in Rekeningr AIÏvan t TEL- 5481Courant. - m 9423 (Beurs). J.VIVEEN MEUIB ELFABfl^JEANT ATELSEIiYOOR (GLASSCHELBE1RKUNST. NIEIIWEGRACHT 85 UTRECHT ROTTERDAM VORAVENHAGE Zuidblaak 56. Kneuterdijk 13. Belast zich met incameeringen op het Binnen- en Buitenland. Koopt en verstrekt wissels en cheques op het Buitenland. Verstrekt handelscredleten tegen zakelijk onderpand. Bezorgt telegrafische uitbetalingen. Beiast zich met de uitvoering van Effectenorden. Verhuurt Safeloketten. Neemt gelden a deposito tot wekelijks te annonceeren rente