16 Juni '17. No. 2086 DE AMSTERDAMMER, WEEKBUAD VOOR NEDERLAND Mt. G. VISSERING. Het vraagstuk van de geldruimte in Nederland en de goudpolitiek van de Nederlandsche Bank. (Instituut voor Economische Geschriften, No. 1). Rotterdam. Nilgh en v. Ditmar's Uitgevers-Mij. 1917. Wanneer gij voor u zei ven wilt uitmaken of gij een ingewikkelde zaak volkomen beheerscht en begrijpt, leg haar dan aan een ander uit; wanneer gij daarin slaagt, dan is de proef op de som geleverd; gij kunt aan een ander slechts ddt duidelijk maken, wat uzelven geheel duidelijk is. Maar niet leder, die een vraagstuk door en door kent, is in staat dit aan derden klaar voor oogen te stellen; daartoe is ook noodig helderheid van uiteenzetting, bondigheid van betoog, verwaarloozing van kleinigheden, vaststel len van de groote lijnen. Het vraagstuk, dat mr. G. Vissering in deze eerste der studies van het Instituut voor Economische Geschriften aan de 'orde stelt, is van zeer ingewlkkelden aard; munt en bankwezen behooren nu eenmaal niet tot de eenvoudigste hoofdstukken der economie t Maar zijn gezag om over deze dingen te spreken, zal niemand betwisten en ieder, die deze studie leest, moet erkennen dat de moeilijke quaesties hier met buitengewone helderheid worden voorgedragen; deze schrijver vereenigt gelijk trouwens be kend was op zeldzaam gelukkige wijze in zich de twee noodzakelijke eigenschappen, die ik boven noemde: de diepgaande ken nis en de gave der duidelijke uiteenzetting. De zaak, hier aan de orde, is van zeer groot belang, 'voor ons en voor andere Kijken: bestaat er een zoogenaamde in flatie" van geld? welke moet voortaan onze (en anderer) goudpolitiek zijn ? is er plaats voor nieuwe theorieën, gelijk in Duitschland reeds worden verkondigd? De oorlog heeft ook op het gebied van geldmarkt en geldverkeer zooveel op zijn kop gezet", zooveel vroeger geheel ongebeurlijk ge achte omkeeringen teweeggebracht, dat er waarlijk wel reden is hoe moeilijk dat thans ook zij l zich hiervan rekenschap te geven en de vraag te overwegen welke leering voor de toekomst uit dit alles te trekken valt. Hoe groot die omkeering was, toont mr. V. aan door meedeeling van merkwaar dige cijfers in de balanshoofden der Nederl. Bank in Juli '14, Januari '16 en Maart '17; in verband daarmee acht hij het duidelijk dat er op de geldmarkt voor langen termijn, en zelfs op die voor korten termijn nog steeds niet zooveel geld aanwezig is dat daardoor de rentestand in de markt laag is geworden; inflatie van geld op de Neder landsche markt kan dus daaruit niet worden afgeleid. Toch ziet men n den goudvoor raad der Nederl. Bank n de bankbillettenemissie in ongekende mate stijgen, tevens ook (maar meer afwisselend) de saldi-tegoed in rekening-courant. Deze stijgingen zouden, normaal, inflatie van geld beduiden, maar toch doen zich de directe gevolgen van inflatie (algemeene prijs-stijging en daling van den rentevoet) niet voor. Hoe dit te verklaren? Wij voerden grootendeels uit naar andere landen dan vanwaar wij invoeren; normaal liquideert de internationale arbitrage die betalingen over en weer, maar de oorlog heeft dit proces sterk belemmerd. Nog een ander storend element trad in; het even wicht in onze betalingsbalans werd ver stoord; wij voerden minder in, wij moesten onze reserves opteren. Door de stijging van onzen uitvoer boven onzen invoer kregen wij veei goud uit het buitenland; de uit putting zonder aanvulling onzer voorraden leidde tot ruimte van contante, liquite mid delen, als credit-saldi bij banken gedepo neerd, ook door oplegging van billetten der circulatie-bank; in dit alles zit, gelijk men ziet, waarlijk niet alleen winst, maar ook stilstand en achieruitgang. Vele liquide middelen zijn niet belegbaar kapitaal, maar opgehoopte, ongebruikte bedrijfskracht in reserve. (Inflatie is dit niet). Menigeen wil zijn geld volstrekt liquide houden, legt het op in natura, in bankbiljetten. Zoo wordt de Nederl. Bank in deze dagen de grootste bewaarster der opgelegde reserves, die elk oogenblik beschikbaar moeten zijn. Aldus veroorzaakt ook de uitgifte der bankbilletten geen inflatie, want zij fungeeren veel eer als depositobillet. De circulatie-bank moet aan die nieuwe taak zich aanpassen, moet algemeen reservoir" blijven, moet dus goud blijven aannemen, wanneer dit althans dient tot betaling van reëele zaken met het buitenland en die zaken niet met ons landsbelang strijden. Maar moet de Bank voor dat goud den vollen prijs betalen? Of is het goud thans gedeprecieerd ? Dit laatste wordt van verschillende zijden beweerd. Men (zegt: ziet eens, hoezeer de HIIMIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIUIIIIItlllllllllllllllllllllllllllllllllHllllllllllllflIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIU.IIIIIHltlllllllll DE TWENTSCHE BANK AMSTERDAM. ROTTERDAM. 's-GRAVENHAGE. Gestort kapitaal f 16.000.000.?. Re sa r ven f9.850.000.?. ten volle aansprakelijk voor verbintenissen van: B. W. BLIJDENSTEIN&Co., 55 56Threadneedles(reet Londen E.C. B W. BLIJOENSTEIN Junior, Enschede. LEOEBOER & Co., Almelo. Bekening-Courant met Rentevergoeding'. In- en Verkoop Wissels op binnen en Buitenland, Vreemde Munt,Coupons, Incasseering op Binnen- en Buitenland. Bembonrgcredietën in Noord- en Zuid-Amerika. In- en Verkoop Effecten. Ifemen van Gelden op Prolongatie met bewaring van het onderpand bij de Twentscho Trust Hij. Bewaring van Waarden. Safe Deposits. Verzekering tegen verlies bij uitloting van fondsen. Voorschotten op Fondsen en Goederen. Credleten aan Handelaren en udiisfrieoleu bij hare afdeellng CREDIETVEREENieiNG, hetzij tegen borgstelling, credlethypotheek of andere zekerheid, hetzij in blanco. Rente voor DEPOSITO'S. JHbreet ?prorderbaar i/, pCt. Wen dage» oplegging % Ben Maand raat. ... ^4 pCt. beneden den gemid delden prolongatie-koen, met een maximum van . . 3% Drie Kamndem opzegging 3 *) KM Maande» ? 3% "») *** Jaar , 4 *) ') Van den dag der opiegging af wordt % pCt. minder rente vergoed. prijzen der goederen gestegen zijn, hoeveel nieuw kapitaal is gevormd; de koopkracht van het goud is dus verminderd. Mr. V. waarschuwt hier voor begripsverwarring, ook voor het volgen der theorieën van oude crises, die geen punt van vergelijking met het heden opleveren. Naar hij meent is het goud niet gedeprecieerd, zijn er geen feiten, die tot de gevolgtrekking dier depreciatie moeten leiden en is het uiterst gevaarlijk, wanneer een circulatie-bank, geroepen om moeilijkheden te vermijden en op te lossen, op grond van beweerde goud-depreciatie het reeds zoo ontwrichte geldverkeer nog weer voor nieuwe moeilijkheden zou stellen. De Nederl. Bank, goud aannemend, rekent dit dus af voor den vollen prijs, maar zij neemt niet al het . haar aangeboden goud aan; zij weigert transacties die alleen het belang van het buitenland dienen. De toeneming van haar goudvoorraad is niet onrustbarend; veeleer verheuge men er zich over, dat haar emissiekracht grooter is ge worden, want Nederland schijnt geroepen om internationaal een veel belangrijker rol op het gebied van het geld- en wisselverkeer te gaan vervullen dan in heel de voorgaande eeuw; die rol wordt ons door de omstandig heden en door de vreemde landen opgelegd. Mogen wij de kracht, het inzicht, den durf "il niimniilimiiiil iiiiiiiiiiiiinilMiimmmmii itlMiiimiiiiiiiii liiiiuii ui 11 UMI In mi nul 11 iimimmimiimiiimmiiiilii min iiiiiiiiiiniiiiiiliiliiiliiiiiiililiiiiiiiiiiiinniiliiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiimlmimi t D. AJtEU EO3. GEVESTIGD TE 's-GRAVENHAGE, MOLENSTRAAT No. 39, geeft 41|2 /0 Pandbrieven uit in stukken van of 1OOO,-, f'500,?en fïOÖ.?. D. H. PIMENTEL MAKELAAR IN EFFECTEN (Ui ?? * Verten. *. d. Effecttnhandtl ft JdtaO) AMSTERDAM. Groote Koopmansbeurs, Kamers 6-7-8 toUfoon tntei-c. Noord 5363 *n 5503 KKEIIIKE-CQUIUNT - PROUMUHE BEKEREN EN ADMINIStREEREN VAN VERMOGENS 's-GRAVJESTHAGK. pCt. PANDBRIEVEN a 99% pCt. 1H '? ' i M M L.:,,.,. .iipiv.,,! ^n'iuvv;.-,.-iti RIJNLANDSCHE Hypotheekbank TE HAARLEM. 4% /« PAMPBBIEVEN 99 % STUKKEN VAN ±ll/1000.-,/500.-,/100.-. OlOTANG-eiiBiTiiLKAS N, Doelenslr. 20-22, Amsterdam. Kapitaal en Resemn / 5.500,000 Renteverg. voor gelden a deposito. met l dag opzegging. . X pCt. Bedr. tot ? 20.000.- terst. betaalb. met 10 dagen opzegging % pCt. Voor andere termijnen op nader overeen te komen voorwaarden. Open en gesloten bewaargeving volgens Reglement. SAFE DEPOSIT INRICHTING, geopend: op Werkdagen van 8Ji tot 5 uur. op Zaterdagen en eursvacantied. van 8% 2 Loketten van ? 2.50 per maand ? 10.?per jaar) en hooger te huur voor bij de Directie bekende of geïntroduceerde personen. Amsterdam, 2 April 1917. Hypotheekbank voor Nederland OPGERICHT 1889 Amsterdam Keizersgracht 482. 4 en 4j/2 pCt. Ir* a nd tarieven (stnkken van f 1000, f 600 en f 100) tegen Beurskoers. Onvoorwaardelijk voor rente en aflossing gewaarborgd door de ALHE.HI E JE WAiRBOROimSCHAPPU Mr.A.H-VANNlEROP. Mr.P.PEELEN Directeuren. Dirkzwager's Scheepsagent uur Maassluis en Hoek van Holland Opgericht 1872 Belasten zich met het rappor teeren van schepen en het behan delen van .scheepszaken op den Nieuwen Waterweg flieuwe BergingIVlaat schappij Maassluis Opgericht 1887 Contracteeren voor het bergen van gezonken schepen en ladingen, op de rivieren en buitengaats; be lasten zich met het instellen «van duikeronderzoek, enz. enz. Standaard HypotUceKbanK te Rotterdam Directie: Mr. H. H. C. Caatendijk en Jhr. H. F. Schuurbeque Boeye De Bank verstrekt gelden onder eerste hypothecair ver band en geeft onder eoattröle van het Algemeen Administratie ea Trustkantoor 4% % PANDBRIEVEN uit tegen beurskoen. De HolMscte YoorsclQttal HAARLEM, JANSWEG 42. Bükantoren:Amsterdam,Damrak99 Rotterdam, Wljnhaven 129a. 's-Gravenhage, Ged.Burgw.38. Maastricht, Stationstraat 36. De Bank verstrekt gelden tot elk bedrag met een minimum van f 5OO en verkoopt 4H pCt. schuld brieven in stukken van f 1000, f500, f 100 en 150. Opgancht in 1S64 Voltwkend Haatock. Kapitaal / 5.000.000. Verstrekt geld op eerste hypo theek londer vooruitbetaling van rente. Voor inl. wende men zich tot het kantoor der Bank, Ged. Bierha ven 25 te R'dam of tot hare Agenten in de hoofdplaatsen des Rljks. De Dir. Mr. W. v. ROSSEM, Mr. TH. REEPMAKER, Mr. N. P. C. v. WIJK. DE HAARLEHSCHE HYPOTHEEKBANK. 4 i/s % Pandbrieven tegen Amsterdamsehen Beurskoers Tegen een premie van f 100.?kan elke particuliere auto ter waarde van f 4000.?worden verzekerd tegen alle schade met inbegrip van wettelijke aansprakelijkheid jegens (met 10 pCt. korting voor leden van den A.N.W.B.) bij de EXCESS" Keizersgracht tSS>l Amsterdam. Telefoon N. 329. Nederlandsche Handel-Maatschappij. Gestort Kapitaal f60,000,000. Statuaire Reserve f 11,595,462 Hoofdkantoor; AMSTERDAM. Agentschappen te: '?-GRAVE3NHAQB en ROTTERDAM, Vestiging in hei Oosten: Batavia, Soerabala, Samaurang, Bandoeng, Weltevreden, Cnerlbon, Tegal, Pekalongan, DJember, Solo, DjokJaKarta, Tjilatjap, Padang, Medan, Teblng-Tlnggi (Deli), Tandjong Balel, Kota-RadJa, Palem, , - e, , -, bang, Telok-Betong, Pontianak, Bandjermaain, MakaMer, Singapore, Penang, Rangoon, Hongkong en Shangnai. In- en Verkoop van If issels en Telegrafische Trans ferten, Incag§eeringen en FlnancieeringeD. Bchr tellfke of Telegrafische Credleten. Reiacredleten, JJeposito's. Rekening-Courant. Administratie van Kfteeten en alle andere Bankzaken. RENTEVERGOEDING VOOR DEPOSITO'S; Jttet 1J8 maanden opzegging ...... 4 M. PIMENTEL, Accountant Leeraar Boekhouden M.O. Yalerinsstraat 108, Amsterdam. TELEFOON Zuid 2422. CREDlETVEREEIieiNB OPGERICHT IN 1853 Kapitaal f 5.000.000. Beserves f 1.160.000. Hoofdkantoor en 2 Bijkantoren te Amsterdam. 14 Agentschappen in het land. Credielen - Cheques - Incasseeringen - Safe Deposil. {met l dag opzegging l pCt. voor l maand Tast . 2 Smaanden Tast %M Prospectus, Incassotarief en Deposiforeglement verkrijgbaar. BANK AMSTERDAM GESTORT KAPITAAL Elf RESERTE F 5.000.000. Geeft voorschotten aan hare rekening-houders Belast zich met alle Bankzaken Uitvoering van Effectenorders RENTEVERGOEDING YOOR DEPOSITO'S: met n dag opzegging 1% pCt. tien dagen l?ï' » een maand 2 drie maanden 3 , een jaar ?* » SAFE-DEPOSIT Binnenl. Vaart Risico Sociëteit. Tilif. 1.10281. gevestigd te A'dam, Bokin 69. Tilif. 1.7321N DIRECTEUREN : Jan A. T. Kijk, Dr. J. ffl. Croockewit De BINNENLANDSCHE VAART RISICO SOCIËTEIT" sluit: VERZEKERINGEN op alle Binnenwateren van Nederland, België, Duitschland, Frankr^k, enz. VERZEKERINGEN op Schepen, Schuiten en Stoom boot e n. VERZEKERINGEN op Koopmansgoederen, Huisraad, Inboedels, enz., geladen in Schepen, Booten, enz. VERZEKERINGEN te LAND dooi geheel Europa per spoor, Wagens, enz. VERZEKERINGEN per POST enz. op Effecten, B ankpapieren, Edelgesteenten, enz. door geheel Europa, naar en van Amerika, naar en van Oost- en West-Indien, enz. VERZEKERINGEN op PASSAGIERSQOEDEREN. De schade In de Hotels enz. wordt vergoed. O Provinciale Crediet- en Spaarbank SCHIEDAM i Tegen beurskoers verkrijgb. bij H.H. Commisskmnairs alsmede ten kantore der Bank in stukken van 11OOO.?, f 5OO.?en 11OO.-. Centraal ccoüntants-Kantoor onder Directie ran Mr. T». G-. H. J>OJ? Lid van hit Ntdarlandsoh Instituut van Accountants LICHTEGAAED Ho. 8, UTRECHT. - Tel. 140 HENDRIK SICHIL & Co. AMSTERDAM Kommanditgeselisch. DÜSSELDORF De Mark is nu tot bijna 33 Cts. gedaald, als gevolg waarvan de koopprijs in HOLLANDSCH geld van PRIMA OBLIGATIËN van hetzij industrieele, hetzij gemeente lijke leeningen tot een ongekend laag peil is gedaald. Daarom raden wij tot aankoop van 4 pCt. Obl. Stadt Düsseldorf 4 F ra n kf u rt a/M. waarvan wij tot een beperkt bedrag afgevers zijn. Wij maken uitdrukkelijk opmerkzaam, dat de obligalië'n, die wi| verkoopen. direct uit Duitschlanii worden geïmporteerd en dat wij voor de volle handelswaarde ten a'.len tijde instaan. Adres: Hotel DE L'EUROPE", Tel. N. 8633. Incasso-Bank. AMSTERDAM - ROTTERDAM - ALMELO - DORDRECHT ZAANDAM Volgestort KapitaSI f 10.000.000. Reserve f 1,664.000.Effectenorders. Coupons. Prolongaties. Vreemd BankCheques, (papier. Buitenl. Wissels. SCHRETLEN & Ce AMSTERDAM,Sophiaplein 2. NIJMEGEN, Stadsgracht, int.Tel. N 5701 en N 9128. Int.Tel. 1379 en 1701. Verrichten alle Bankzaken. Raadpleeg voor Belegging en Speculatie 't Financieel Nieuws- en Uitlotingsblad, verschflnt 2 maal per week, abonnementsprijs ? *.5O per jaar. Proefnummers op aanvrage kosteloos en franco aan de bureelen: DEN HAAG, Noordeinde 144 (Postbus 84, Tel. H. 6374) AMSTERDAM, Heerengracht 154 (Postbus 420, Tel. Centr. 506) Tevens verkrijgbaar a 5 cents per nummer bij alle kiosken en bij eiken, spoorwegboekhandel in Nederland.