De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1917 23 juni pagina 10

23 juni 1917 – pagina 10

Dit is een ingescande tekst.

10 DE AMSTERDAMMER, WEEkBLAD VOOR NEDERLAND 23 Juni '17. No. 2087 Vlaamsch Feest . Het doel wettigt de middelen. Br moet geld opgehaald worden. Veel geld voor vele armen. Voor al de stumperds van België, de povere, zwakke kindertjes vooral, en de ouderlooze kindertjes. Daarom een kermis maar, al is 't oogenblik niet heel geschikt om kermis te houden, een Vlaamsche kermis nog al. De cabaret-directie van La lune rousse", die het bezwaar mêevelde, schreef heel wijzelijk en met lichtelijk schampere ironie: Het lijkt stootend ten bate van arme, ongelukkige kinderen uit het ellendige óorlogsland U allen tot feestvreugde aan te sporen. Maar er is geid npodigl En het is nu eenmaal een feit dat gij menschen slechts by diepe ellende of groote dolle feestvreugde los van geld worden. Het is voor U dat wij ? die vreugde brengen en het is aan U om dat geld te offeren en daarom klonk het: en avant! Er is veel medewerking gevonden langs de meest verschillende zijden, en 't is slechts dank aan de milde hulp en den liefdadigen bijstand van .velen dat dit belangwek kend feest tot stand is kunnen komen. Tot allen weze een hartelijk woord van hulde en dank gericht t Ze ijverden allen even ge willig en met even zuiver gebaar, de kun stenaars die zongen en declameerden, en de kooplieden die kosteloos leverden koffie en thee, wijn en cigaretten, bloemen en pro gramma's, en de lieve jonge dames, die met hunnen vriendelijksten glimlach en de zoetheid van hun stem tot koopen maanden, tot schenken van een milde aalmoes. Doch een Vlaamsche kermis werd het niet, een echte. Al ontbrak er niets aan de inrichting, toch waren we ver van een kermis in 't land van Rupelmonde. Alles was er, ja, de bierhallen en de wafelkramen, de scMetténten, de schommels en de paardenmolens, de kunstenmakers en de dresseurs van honden en katten en ezels, het spook huis zelfs, met zijn doolhof en zijn ge lectriseerde poppen, en zijn vreemd-en dolmisvormende spiegels, en de heksenketel, waar men voor een paar stuivers zich het genot betalen kan het heele huisgeraad kort en klein te smijten, en waarzegsters en kracht patsers, en veel meer nog; chocolade en nougat, bier en kwast, tabak en cigaren, bloemen en waaiers, kanten en schilderijen, alles kon men er krijgen. Verrukkelijke boe rinnetjes met fijne kanten mutsjes en frischgekleurde rokjes dartelden rond. Muziek schetterde allerwegen: in de ruime muziektent de opwekkende fanfares van de Belgi sche geïnterneerden of van de Amsterdamsche politie, in het Wapen van Antwerpen" de streelende deuntjes van een vroolijk strijkje', in den grooten molen de schetterende ge luiden van een orgel, en in al de kleinere kramen het meer bescheiden getoeter van een trompet of het populair geroffel van een trom. En 's avonds was het een zacht en kleurig spel van lampions en booglampen. De vlaggen wapperden overal: oranje of driekleurig Belgisch met het zware geel en rood en het doffe zwart, of lichter?Hol landsen in witte en blauwe en roode weelde van lustige wemeling. Alles was er... Maar het publtek was er niet, of in te gering aantal, en te stil, te ernstig, te degelijk. Daar waren geene Pallieters bij, die een dwazen flikker slaan, en onbe schroomd zingen hun lied en de dartele maagdekens zoenen. Het moest er gewemeld VLAAMSCH FEEST met teekeningen voor de Amsterdammer" van Alfred Ost * hebben van onbezorgde kermisgangers, gejoeld van lied en dans, in dol gedoente al rondom. Benige honderden zijn getogen naar de Vlaamsche foor, het hadden er eiken avond duizenden moeten zijn, om er de echte stemming in te brengen, de stem ming van een Vlaamsche kermis van Vlaan deren. Toch hebben de bezoekers het erg gezellig" gevonden, en letik" om ter meest, en les absents ont eu tort" ook hier, ook nu, zooals altijd. En dank aan de edelmoedigheid van het publiek dat er was, hebben de zaken een nog al gelukkigen draai genomen: er zal vreugde zijn in België, en nieuwe dankbaarheid voor Hol land. Laten we hopen dat we later eens revanche zullen kunnen nemen, en de kermis gangers van de Ijsclub dan op een echte, van' top tot teen compleete kermis, in Vlaanderen zelf om de vrijwording van ons land te vieren, waar allen moeten aan wezig zijn, die ons nu hunne sympathie hebben betuigd zullen mogen ultnoodigen. De kermis werd ingeleid Vrijdagavond door een optocht van het Belgisch muziekkorps van de geïnterneerden, die door. heel de stad trokken, latende weerklinken hunne Uitbundigste pas-redou bles, en dat was een echte Vlaamsche traditie: de taptoe! In Vlaanderen het onmisbare voorspel van alle kermissen en carnavals, de taptoe met zijn fakkels en lampions en zijne dapper-blazende muzikanten, die den volke nooden tot het groote feest, dat 's anderendaags beginnen moet, en de vreugde wekken bij voorbaat in alle harten. En voorop huppelen de straat bengels, en dansen de volksmeisjes met hunne breed-zwaaiende rokken en hunne joelende kreten, en jong en oud stapt den taptoe achterna, tot het wordt een heele stoet door de stad, waar ros de vlam der flambouwen gloeit op de gevels der huizen, op de vensters, waar de menschen op ngedrumd den optocht bewonderen en waar men gul en breed en rood den lach ziet De hek-feestvierenden blinken op de nieuwsgierige aangezichten. Het ging er hier een beetje stiller en officiëeler toe en de optocht eindige vóór Bur gemeester Tellegen's huis, met een welge meende en welverdiende serenade 's Zaterdags 's namiddags staken de bazuinblazers hunne klaroenen op, voor de transen van het ijsclubgebouw dat een gulle tavernee was geworden: Het wapen van Antwerpen" versierd met de witte en roode vlaggen en de wapenschilden van de Scheldestad, doch waar ontbrak ons bitter gersten" en onze zure , lambic" om plechtig kond te doen dat het liefdadigheidsfeest begon nen was, en dat men heel Amsterdam's bevolking met ongeduld verwachtte. Het vlotte niet goed in den beginne. Maar 't was zoo warm, zoo stikkend-heet. De avond zou wat koelte brengen, en drukte en beweging, 't Was er heerlijk, bij valavond, met het statig en rijzig Rijksmuseum achter het veld, en al de boomen er rond, en al de vlaggen, en de vele tentjes en kramen, in gezellige mengeling van schreeuwende kleuren. Het bebaarde hoofd en de kleine, ineengedroagen gestalte van den Vlaamschen schilder Ost was het eerste wat ik zag: hij heeft het aanplakbiljet en het programma geteekend, schilderijen en aquarellen voor de kunsttent geschonken. En een beetje verder ontwaarde ik het spitse gelaat van den Antwerpschen artiest Pieter de Metz, die in een caricaturen"-tent?waar ook de beeld houwer Albert Termotte werkte een paar bezoekers te conterfeiten stond, met losse hand en guitigen blik. Vijf dagen lang heb ben ze beiden mannen en vrouwen, jongeren en ouderen, mooieren en leelijkeren geportreteerd. En voor hun kraam stond als aan beveling een heel vermakelijke charge" van den goedhartigen en vrijgevigen shah van Perzie Louis Coetermans, inrichter van het feest. Ken u zelf, zegt het spreekwoord, en velen hebben zich zelf willen kennen. Als die goede De Metz, met liefdadig' te willen zijn, maar niet te veel illusies heeft verstoord! Daarnaast andere tentjes: de Justus van Maurik-sigaren-tent, een veelkleurige en veelgeurige bloemen-uitstalling, een tent voor American drinks, een theetent, een chocolade-tent, verschillende biertenten natuurlijk op een Vlaamsche kermis de meest onmisbare gelegenheid een tent waar aardewerk met de wapens der gealli eerden en een andere waar allerlei huisvltjtkunststukjes van de geïnterneerden werden verkocht, een andere weer met prentbrieven en ontelbare koning Albert en koningin Elisabeth foto's enz. Daar rumoert de luide stem van Kokadorus, die ontbijtkoeken vent. Achter hem twee monumentale en met gekleurde suiker deco ratief beschilderde reuzen-peperkoeken. En zijn trouwe knecht, die nog luider dan zijn baas tieren kan, loopt druk met de m«t nummers beschilderde loterij-plankjes en met de tornbola-kaarten rond, terwijl de groote Kokadorus vertelt en de menigte steeds dichter wordt rond hun beider luid ruchtigheid en gijn. Prof. Kokadorus leek wel de meest Vlaam sche van al de pretmakers, en zijn gladde speelschheid en geestige volksboertigheid vormden een der meest sympathieke aan trekkelijkheden van het feest. Hij zal veel geld hebben geoogst Daar rollen ook doch niet luider dan Kokadorus' stem de zware klankgolven van het orgel uit het stoomcaroussel. Het tintelt van licht en spiegels en gouden versiersels, als de droom van een armen stumperd, die een Eldorado ziet. De groote paarden stijgen op en af, met lachende ruiters en dartele amazonen, die zorgeloos de teugels vieren. Bonte serpentins slingeren over de roze hoofdjes en de ranke lijfjes, en Cupidootje zit in een vergulde koets te loeren. Maar de attractie va.n het feest was het cabaret artistique, La lune rousse, de fraaie tent In blauw en wit, met dévele jolige schilderijen van den heer Benneke opge luisterd, in echten cabaret-stijl. Een heusch cabaret met tafels en stoelen, waar chansonniers en diseuses onder het publiek ver wijlen, en helpen zingen en drinken, een cabaret van Montmartre, met een roode piccolo en witte kelners en een van blauwe zijde ruischende champagne-girl, een cabaret waar al de handen bans" klappen ter eere van de artiesten en brullende cris d'admiration" en huilende cris d'hystérie" worden uitgeschald. Een cabaret met het puikste programma, dat men in Holland samenstellen kon, en met de keurigste champagne-merken en de smakelijkste whisky's en cobler's. Een schitterend cabaret: gezellig en vroolijk, chic en duur... Blond en blank was Beppie de Vries, die er als een fee in rondzweefde, en poppetjes verkocht waarvan ze de touwtjes met duivelsche liefelijkheid hanteerde: la femme et les pantins, en ze zong en ze danste ragtimes, en ze hield niet op te glimlachen. Lola Cornero trad ook op en zong met de bekoorlijkste onschuld de meest ondeugende liedjes, en hare won derbare oogen waren even gloedvol als argeloos. Zorah Dorly, Caroline van Dom melen, Antoinette van Dyck, Stella Fontain, Marge Morris, ze kwamen allen bieden hun talent en hun charme, om ter meest. Brickson begeesterde heel den avond, onuitputtelijk-geestigen conferencier, lustigen zanger, plkanten verzenmaker. Nap de la Mar, Louis Davids, Pisuisse al vertrok hij wat boos, en wat pretentieus, omdat de orgels ?' en muziekjes van buiten zijn voor dracht stoorden, maar (niet waar, La Rochefoucauld?) seuls les grands hom mes ont des grands défauts Mery, Hemsing, Lobo, Henri Wallig, Herre de Vos, ze brachten allen hun aandeel in de geestige, lustige avondstem ming. Laat bleef men op het koele terras van het Wapen van Antwerpen" zitten zelfs de kellners daar waren Belgische geïnter neerden, vlug en gedienstig terwijl de bloemen slensten in de button-holes en de maan heel zuiver rees en de boomen geurden, en met veel weemoed dacht ik even aan al die pret waarvan ik getuige was geweest in dit rustige, genietende land, terwijl op een paar uren van daar de nqpendste ar moede wordt geleden, en de grievendste smart gedragen -- maar het feest was niet nutteloos geweest. Ik zag hoe in het bureel van het Comitéde beurzen en geldtasschen werden leeg geschud, en hoorde hoe het daar rinkelde* van goud en zilver. Eind goed, alles goed ANDRÉDE RIDDER :: VERHUIZEN :: MEUBELS BEWRREN E. J. VflN SCHflICK BOOTHSTRflAT UTRECHT U ...... «t ..... II ...... "" ..... "'M ...... "l ...... Itlll ...... Mllljiiiii ....... l ....... llllllllllll ........ MimiMIIIIII iiiiiiimiiiiiiiiiiimiiiiiiiinHiimiiiiiniitiiiiiiMiiMMiiiiMMMiiimiiiiMiimiiiiitiiiiim VRAOENRUBRIEK voor Algemeene Wetenswaardigheden Men gelieve de vragen voor deze rubriek In te zenden aan het Redactiebureau, met op den omslag het motto .Leekenspiegel", en onder opgave van naam en adres (die als vertrouwelijk zullen worden beschouwd.) G. S. te L. In den laatsten tijd lees Ik meermalen het woord Warenhuis" als be naming voor een tuinders-broeikas. Hoe is men daartoe gekomen ? Aan het bekende weekblad Floralia ontleenen wij het volgende aan een artikel Warenhuizen", opgenomen in No. 11 van den Ipopenden jaargang: Juist in de groote verscheidenheid van culturen, die in een warenhuis mogelijk zijn, schuilt de groote waarde van zulk een kas. Wie zich niet opgewassen voelt tegen de teelt van tomaten, die kweekt er spinazie, bloemkool en sla- of snijboonen in; een ander maakt er een bloemen- of fruitkas van. Daardoor ook schijnt dit soort kassen aan haar eigenaardiger, naam gekomen te zijn. Vóór mij ligt een schrijven van de bekende firma P. Kok en Zonen te De Lier in het Westland, een firma, die al zeer veel warenhuizen overal in ons land heeft ge,bouwd. Die brief luidt aldus: Met belang stelling lazen wij in Floralia uw artikel Glas in den Tuinbouw". Wij voegen hier aan toe, wat ons met zekerheid is bekend omtrent het ontstaan van den toch wel wat vreemden naam van warenhuis" voor een complex kassen voor groenteteelt. Het was in 1907, dat door ons te Loos duinen vijftien kassen werden geplaatst, te dekken met een-ruiters, met een oppervlak van een halven hectare. Waar nu juist met dien bouw, gelijktijdig in de Spuistraat te 's Gravenhage het waren huis werd geopend, maakte een der werk lieden de opmerking; daarin alles ver koopen, hierin alles telen, dan noemen we dit ook 'n warenhuis", 't Was het tweede, dat werd gebouwd en had nog geen naam. Waar nu die naam is ingeburgerd van Noord tot Zuid en van Oost tot West en we meermalen pogingen zagen hem te verklaren zonder te slagen, meenden we dit onder uw aandacht te mogen brengen." J. E. te A. //s, afkomstig van de brou werijen hier ter stede, dat gemaakt wordt van duinwater, laat in den houder van den ijskast een vlokkerlg slijm achter. Is dit goedje in zwevenden of opgelosten totstand in ons duinwater reeds aanwezig of is 't een niet te vermijden kwaad datbijdefabrikatie ontstaat? Ofschoon kunstijs, zooals door de brouwe rijen wordt geleverd, veel zuiverder is dan natuurijs, is het toch niet volkomen zuiver. Dit komt omdat ons gewone leidingwater, niettegenstaande zorgvuldige filtratie, nog verschillende onreinheden en bacteriën bevat. Wil men kristal-helder ijs hebben, dat boven dien geheel bacterievrij is, dan moet men gedistilleerd water gebruiken, of moet het water gezuiverd worden door toevoeging van kalk water, aluin of ijzerchloride. IIIHIIIIIIIIlllllllllllllllllllllllllIIlllMIIIIIIIIIIIMIIllliniIlllllllllllilllltllllf CORRESPONDENTIE: A. v. G. te B. Uw zending ontvangen. Zullen nader berichten. C. C. te A. Zie nummer van 16 Juni.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl