10 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOÜR NEDERLAND 11 Aug. '17. No. 2094 KOENEN AU BON , MARCHE AacVRIESaZONEN Den Haag vanuit een Eendekker Teekeningen van Is. van Mens Dsjeng boem, boem," hoorde je buiten het gebouwtje, in wals tempo, telkens wanneer de glazen deur van het Seinpost paviljoen openklepte en een nieuwe stroom menschen naar binnen schoof. Boven het geroezemoes van stemmen uit klaagde weemoedig sentimenteel een altviool, en het geluid, dat me toescheen van een trom te zijn kwam van een bas. De bassistorkestleider, die naast zijn instrument staande de kleine musiceerende zigeunerschare over zag, besloeg met de platte linkerhand de dikke snaren en haalde met de rechter telkens de strijkstok, in korte, hevige rukken er over heen. Hij sprong en danste om het Instrument, liet zijn bas tijdens een halve maat rust een pirouette maken, en viel weer precies op tijd in bij het slotaccoord. Soms sloeg hij met de punt van zijn strijkstok op het houten voorblad, dat daarvan duide lijk de sporen droeg, of gaf bij de melodie een potsierlijke actie tot groot vermaak van het publiek. Het houten gebouwtje, dat uit een architectonisch oogpunt beschouwd, het midden houdt tusschen een serre en een stal, was propvol van pratend en rookend, lachend en minnekoozend publiek. De no blesse ontbrak, maar de faiblesse was er voldoende vertegenwoordigd. Van de H gsche jeunesse dorée waren er vooral die exemplaren, welke zich bezig houden met de schoone jacht", een sport, die in Sche veningen hoofdzakelijk beoefend wordt. fiiiimiiiiiiiiiiiifiiiiiifiufiiiiii'iniiifi'Ciififiiiiiiiufiiiiiiiii'iifififiii'iiii We hebben het genoegen hiermede een artikel over zwemmen te plaatsen van dr. W. E. Merens. Dr. Merens is in de zwemwereld een bekende figuur en schreef o. a. een ver handeling over het nut van zwemmen voor jeugdige personen voor het Congres voor Watersport. Hij is sedert de oprichting voorzitter van de Haarlemsche Zwem- en Poloclub H.V.G.B., voorzitter van deZwemcommissie van de Haarlemsche afdeding van de Nederl. Bond voor Lichamelijke opvoe ding, lid van de gememtelijke commissie voor lichamelijke opvoeding en belast met het toe zicht op het gemeentelijk kosteloos zwemonderricht ie Haarlem en voorzitter van de commissie van den Nederl. Zwemband belast met de samenstelling van een handleiding voor het geheele zwemondet richt. ZWEMMEN door dr. W. E. MERENS Als er n tak van sport is, die in de laatste jaren begint te geraken tot eene welverdiende erken ning zijner velegoede hoedanigheden, dan is dit wel de zwemsport, en, waar wij in deze dagen zoo vaak en zoo rechtmatig te klagen hebben over tal van onaangenaam heden, schaden, ja rampen, ons door den oorlogstoestand be rokkend, daar kan hiertegenover niet genoeg de aandacht r, , .. ... ... , worden gevestigd op DescknjverTandnavükel den gezegenden in_ vloed, die de mobi lisatie op de lichamelijke geoefendheid en daardoor op de* kracht, de gezondheid en het algemeen welzijn van het Nederlandsche volk uitoefent. Wandelen, athletiek en zwem men, om slechts de meest fundamenteele sporten te noemen, d. w. z. die, waarop bij elke verdere sportbeoefening moet worden voortgebouwd, zijn met rasse schreden vooruitgegaan en dat niet alleen wat be treft de individueele praestatie, maar vooral, en dat is in mijn oog oneindig belangrijker, wat betreft het doordringen in de massa, de toenemende beoefening in alle lagen der bevolking. Nog heel wat moet er echter geschieden, voor het Ideaal bereikt is en de schrille tegenstelling tusschen den waterrijkdom van Nederland en het zwemvermogen zijner be woners is uitgewischt; want dit contrast is inderdaad nog geweldig. Welk percentage van ons volk de zwemkunst machtig is ik waag het niet te schatten 1), maar in elk geval is het nog bedroevend klein, en al Er was ook halve-en heelemaal geen wereld en er heerschte zekere gemoedelijk vrien delijkheid tusschen elkaar wild vreemde menschen. Het echt Hollandsch idee om ieder met z'n eigen parentage aan een apart tafeltje te zitten, alsof het je eigendom was, moest je vóór 9 uur reeds gewonnen geven, en toen de kellner voor me zocht naar een leegen stoel, wees hij me rustig een heel bescheiden plaatsje bij twee meneertjes, wier nationaliteit ik niet kon vaststellen, omdat ze Hollandsch, Fransch en Duitsch spraken met een accent, dat ook niet Engelsen was. Aan een tafeltje naast me drie winkeljuffies, die 'smiddags haar liefste gezichtjes hadden gezet tegen kooplustige dames, en 's avonds zich dito beijveren voor s/wr/Itevende heeren. Ze dreven een minnehandeltje met de twee vreemdelingen, die mijn tafelgenooten waren, wisselden beschreven strookjes krantenpa pier. Over den schouder van een der meisjes, die met haar rug naar me toe zat, las ik duidelijk: Ich liebe Dich, was kostet das?" Waarop het antwoord luidde: Eine neue Bluse". De tweede vraag: Alors, morgen mittag, a quelle heure ?" Het antwoord ont ging me, maar een knipoogje zei me, dat de zaak beklonken was. Een oud adelijk heertje met een kaal hoofd, een mummelmondje en een gouden lorgnet op, was blijkbaar hierheen getroond door z'n jeugdig mainteneetje. Hij veegde telkens z'n oogglazen af, omdat ze zoo besloegen van de rook, en hij wou toch ook graag zien met z'n oude oogen; maar aan haar zei hij, dat hij zich toch eigenlijk encanailwaardeer ik gaarne wat hier en daar door Rijk, gemeente en militaire autoriteit wordt Op het drooge verricht, het blijft mij onbegrijpelijk, dat de regeering niet reeds lang heeft ingegrepen en alles in het werk heeft gesteld om het zwemmen op krachtdadige wijze te steunen en te bevorderen. Als wij nagaan de tallooze en kostbare voorschriften en maatregelen ter bevordering der hygiëne en ter voorkoming van onge vallen in de verschillende bedrijven, de uitgebreide en ingrijpende maatregelen ter wering van besmettelijke ziekten, dan is de zorgeloosheid ten opzichte van het ver drinkingsgevaar, dat ons land jaarlijks vele honderden zijner inwoners kost, niet goed te verstaan. Wel begint, dank zij de toenemende belangstelling van onderwijsautoriteiten, medici 2) en gymnastiek leera ren 3) ook hier licht te schijnen, doch de drang van boven ontbreekt nog en, als ik mij niet ver,gis, moet in de Staten-Generaal het eerste woord ten gunste van hetzwemonderricht als deel van het onderwijs nog gesproken worden. En toch, buiten en behalve het vermogen zichzelf, en anderen uit verdrinkingsgevaar te redden, welk een schat van nut en heer lijkheid bergt deze tak van sport voor zijne beoefenaars! Ik wees zooeven reeds op de waardeering, die het zwemmen meer en meer in turnerskringen ten deel valt, en geen wonder! De zwembeweging is eene volkomen harmoni sche gymnastische beweging, waarbij tal van spieren van romp en ledematen nutti gen arbeid verrichten, terwijl deze boven dien wordt uitgevoerd onder de gunstigste omstandigheden: in reine lucht, zonder bezweeting, zonder overtolligekleedingstukken, zonder gevaar voor eurobatiek, in n woord zonder al die nadeelen, welke nog veelal de schoolgymnastiek aankleven. Hart, longen, zenuwstelsel en huid, het orgaan, welks groote beteekenis door talloozen nog zoo bitter slecht wordt begre pen, ondervirden den veelzijdigen gunstigen invloed, deels door de krachtige beweging, leerde in dit gezelschap. Zij trok even minachtend de schouders op, en achter zijn rug lachte ze tegen 'n reserve officiertje in politiek. Het orkestje speelde steps en tango'?, Spyglass, de neger, zong en acteerde zijn Ameiican songs, het publiek lachte, klapte, stampte, zong mee van Dixie", en de orkestleidet bebeukte zijn bas en imiteerde Spy glass tot groot amusement van allen. De man deed het werkelijk heel geestig; maar toen 't pauze was verstierf de lach op z'n gezicht, en terwijl hij naast z'n bas even op een stoel neerzonk en het instrument bij den hals greep, alsof hij er zich aan steunen wou, kwam er op het bruine, zongebrande gelaat van den Rumeniër een trek van on zegbare melancholie en de lachende oog streepjes van straks werden opeens groot en droef als rouwviolen. Zij bestaarden de menigte, die lachte en dronk en het was me alsof hij dacht: Voor jullie, die hier zit en niks van het leven vraagt, dan wat hol pleizier, voor jullie lach ik en dans ik, en stel ik rne aan als deels door den prikkel van het koude water, deels door de reinigende werking van het bad teweeggebracht. Ook eetlust, spijsver tering en nachtrust ondervinden meestal de heilzame gevolgen van het geregelde zwem bad en wie dienaangaande niet overtuigd is .en bijv. nog belast is met het oude geloof, dat zwemmen zoo mager maakt', hij geve zijn oogen eens de kost op een zwemwedstrijd en hij zal bevredigd zijn niet alleen over het gezonde, frissche, krachtige uiterlijk, maar in het bijzonder ook over de welge daanheid van het gros der deelnemers. Wie 's zomers zwemt, wil 's winters niet vervuilen en dat dus het zwemmen ook het geregelde baden in zwemvrije" tijden en daardoor de lichaamsreinheid en gezondheid bevordert, ligt voor de hand, doch deze zucht naar reinheid werkt nog verder door en zal ook op kleeding en huiselijke omge ving zijn s'empel drukken. Ziehier dus een factor van groote sociale beteekenis, waarnaast zich nog scharen de weldaden, welke het karakter van menig individu, dank zij het zwemmen, ondervindt. Of zou er niet wat veranderd zijn in de jongens en meisjes, die weer of geen weer met een pootigen sprong te water schieten, spartelen en stoeien met hun kornuiten en even moeilijk uit het water te krijgen zijn als pas enkele weken geleden er in, toen zij nog voetje voor voetje, met zuchten en gilletjes het trapje van den pierenbak af daalden, toen hun de waterdruk nog den beklemde en de hoofdonderdompeling hun borst schier een zelfmoord toescheen ? Het staat voor mij wel vast, dat de zwemschool is eene kweekplaats van gezondheid en kracht, maar niet minder van moed en tegen woordigheid van geest, van volharding en zelfvertrouwen. En dan naast al dit nuttige, nog het aangename ; zoo ooit dan hier: utile dulci. Pyramide De onderdompeling in het frissche water, de heerlijke, onbelemmerde neweging, de DE IJZEREN WURGTAING' '.' (v a .ot A'-<Ï< Voor de Amsterdammer" geteekend door A. Berkhout een dwaas, voor jullie die verstrooiï'ng zoekt bebeuk ik m'n bas, sla ik haar misschien stjaks aan splinters. Wat zouden jullie dan lachen, gillen, brullen van het lachen, schud den van den lach met je magen vol whisky en bier en ijs en jullie hebt er geen flauw benul van, dat ik dit allén doe om te ontkomen aan m'n eigen ellende, waarvan jullie niks afweet, en waarvan je niks lezen kunt op mijn vroolijk masker". Het scheen me, alsof z'n oogen nog grooter werden in het smalle, vertrokken gezicht. Plots stond hij op. De bas tuimelde tegen een stoel. Een valsch geluid snerpte op uit de snaren. De strijkstok viel op den grond. Het podium was leeg. Een half uur later werd er ruimte gemaakt voor den dans. Op echt Hollandsche manier kwamen kellners met lange bezems en een veegblik. Zooiets van stofzuigers of een Amerikaansche borstel kennen ze in mon dain Scheveningen nog niet. Het stof dwarlelde lustig op en vermengde zich knusjes met de rook, die je wel snijden kon. Dan zong de snarenmuziek een danswijze door de zaal en de danslustigen, veel te veel voor de kleine ruimte, betrapten zonder ge nade elkanders teenen. Geen nood foch pret! We zitten niet in de tram. Daar is zoo iets groote zonde. Als ik morgen mijn dochters weiger om met ze naar het Seinpostpaviljoen te gaan, zullen ze me vragen, of ze dan naar het Kurhausbal mogen1'. Daar is het deftig, in verplicht avondtoilet, een goed publiek en diepe ademhaling in reine, opwekkende atmospheer, het lucht- en chtbad, de Op de glijbaan prettige warmte, als de eerste rülerigheid voorbij is, om slechts enkele der zaligheden te noemen, de zwemmers kennen ze allen ; en, wie ze niet kent, hij bezoeke eens een zweminrichting op een drukken dag. Hij zal dan met volle teugen genieten van dat geplas en geploeter, flat gestoei en gespat, dat duiken en deinen, die heerlijk verbrande gezichten en stralende oogen, en hij zal zich bekropen voelen door deze gedachte: Och mocht ik zelf, mocht eikeen zóó kunnen genieten !'' Naast het vele goeds en schoone, dat het zwemmen dus in zich zeive herbergt, moet ook nog met een enkel woord ge wezen worden op de beteekenis, die deze sport heeft voor alle andere watersport. Welk een gevaren dreigen den roeier, den zeiler, den motorvaatder, die niet zwemmen kan, en omgekeerd: welk een onmetelijk genot ligt er in een zwembad in de vrije natuur, een genot, dat juist voor de beoefe naars der watersport is weggelegd. Voor hen is het zwemmen wel eene conditio sine qua non ..,, en toch zijn er nog enkelen (en onder het personeel hunner jachten zelfs zeer velen), die de zwemkunst niet behoorlijk verstaan, terwijl verreweg de meesten van reddingsmaatregelen en eerste hulp aan dren kelingen niet het minste begrip hebben. Moge het nuttige werk der hier en daar verrijzende reddingsbrigades ook tot in deze kringen doordringen. Ten slotte nog iets aangaande het zwem men als sport-in-den-engeren-zin-des-woords. Ook in de beoefening hiervan is groote en veelszins verblijdende vooruitgang ge komen. De snelheid op alle afstanden is, dank zij de veel verbeterde zwemmethoden, belangrijk vergroot en zoowel op korte als op lange bantn zouden onze grootheden van tien en meer jaren geleden geen slag aan den bak" meer krijgen. Hoewel geen voorstander van langebaan- j wedstrijden, wil ik geenszins ontkennen, dat , de vaak zeer geslaagde pogingen deze in j open water te doen houden, zoodat zij door i het groote publiek" konden worden, en ook i werden, aanschouwd, van groote propagan ' distische waarde zijn gebleken. Ook het j springen en het waterpolospel zijn zeer j vooruitgegaan, wat zeker voor een groot loei Ie danken is aan de mogelijkheid de een souper tot slot, waar de etende menschen nog gediverteerd worden met voordrachten. Natuurlijk! Als ze uitgeflirt zijn, hebben leege zielen elkaar aan tafel niets meer te vertellen. En... vroolijkheid boven alles. Dat is immers zoo noodig in deze tijden f Ook dan weiger ik mee te gaan naar de plaats, waar evengoed minnehandel wordt gedreven, al gaat het er meer geraffineerd en bedekt, dus minder eerlijk en oprecht toe. Men vraagt niet ronduit: was kostet das? Men taxeert, informeert ...in stilte. Maar de jachtlievende sport wordt er met even groot entrain" beoefend. De games" zijn er niet van de lucht. Met moeite baande ik me tusschen de tafeltjes een weg naar den uitgang en opeens stond ik alleen op het smalle pad van het Seinport-duin. Beneden gloeiden zacht de lichtbollen op den boulevard, die in schemer lag. Verder het Niet, de eindeloosheid van de zee, die men wel hooren maar niet zien kon. Zij neurde haar nachtlied, alleen de golf j es phosphoriseerden in fel gioen licht, wanneer ze omkrulden naar het onzichtbare strand,. Hier geen muziekgewoel, geen bedorven atmosfeer, geen spel van menschen op hun malst, maar de serene kalmte van de luwe maanlooze zomernacht, majesteitelijk en indrukwekkend, en het vreemde, wonderlijke lichten der zee, waarvoor niemand oog had. H A A G S C U E V L l E E N I E R beoefening in de overdekte inrichtingen ook 's winters voort te zetten. Vooral het waterpolo schat ik hoog, zoo wel als het middel bij uitnemendheid tot het verkrijgen van vlugheid, uithoudings vermogen en vertrouwdheid met her water, maar ook wegens zijn groot succes bij het publiek, dat, over 't algemeen gewend. voetbalwedstrijden te bezoeken, het over zichtelijke en vaak nog levendiger en spannender waterpolo steeds met de groot ste belangstelling en geestdrift volgt. Jammer, dat nog zoo vele spelers mis bruik maken van de gelegenheden, die het spel opent, om aan hun lust tot ruwheid en unfaire praktijken bot te vieren, waar door reeds zoo menige prachtige partij tot een schande voor de spelers en tot eene bittere teleurstelling van het publiek is geworden. Het streven van den tegenwoordig snel groeienden Nederlandschen Zwembond, om de zwemsport te verbeteren en te bevor deren is dus in menig opzicht wel geslaagd, doch hooger staat voor mij het feit, dat deze bond thans ook de pro paganda op krach tige wijze ter hand wil gaan nemen. Wij moetene r ons niet op toeleggen enkele weinigen op te fokken tot de snelste zwem mers, de be kwaamste water polo-spelers, de uitnemendste springers der ge heele wereld, doch ons streven moet zijn, dat elke Ne derlandergoed zal leeren zwemmen en zal kunnen blijven zwemmen. Het zwemmen is sport, het zwem men is heerlijke, is prachtige sporf, maar mijn ideaal reikt verder: liet zwemmen worde volksgewoonte, Juli 1917. Het zwemvest 1) De Revut- der Sporten van 25 Juli li schat dit percentage op nauwelijks l pCt. en is m. i. zeker veel dichter bij de waarheid dan Het Leve/i van 24 Juli H., dat het op 35 pCt. der manlijke en 20 pCt. der vrouwe lijke bevolking stelt. 2) Zie verslag der vergadering van de Nederl. Vereen, v. Schoolartsen. Tijdschrift v. Gcneesk. van 2<s Juli |.i. 3) Zie o.a. Rapport van de afd. den Haag van de Vereen, v. Gymnastiekonderwijüers in Nederland Maait 1917.