Historisch Archief 1877-1940
18 Aug. '17, - No. 2095
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
:: VERHUIZEN ::
MEUBELS BEWAREN
E. J. VAN 5CHAICK
BOOTHSTRflflT
UTRECHT
Demonstratie in Lichaams
oefeningen bij Leger en
Vloot op Houtrust
Wie had 10 jaar geleden kunnen denken,
dat op 11 Augustus 1917 1800 soldaten,
matrozen, onder-officieren en ook officieren
voor onze Koningin zouden deh'leeren met
niet meer dan de allernoodigste kleerenaan;
allen met bloote beenen, velen met bloote
voeten, verder een broekje en een tricotje,
groepsgewijze in kleuren, die de mannen
zelf en hun commandanten zich hadden ge
kozen en die iets van hun smaak en
aesthetisch voelen verrieden: blauwe, zwarte, witte,
groene broekjes, tricots met insignes, met
rood of blauw afgezet, van de Kweekschool
blauw en wit gestreept, n groep het
was de mooiste geheel in het wit met
een oranje sjerp. Het was een frisch, ver
kwikkend gezicht, emotievol ook die 1800
kerels, hoofd rechts" langs de koninklijke
tribune te zien gaan; het voerde de gedachte
naar het Stadion van het oude Olympla,
waar op den dag, voor de spelen begonnen,
alle deelnemers en de gezanten der steden
van de heele beschaafde wereld met hun
kostbare geschenken ook voorbijtrokken
aan de eenige vrouw, die de spelen mocht
bijwonen; ook naar het Te morituri" van
den lateren Keizertijd, want, bedenken wij het
wel, alle die jonge en oudere mannen, die
in de afgeloopen week blijmoedig gekampt
hebben om de eere van den prijs, gaan, als
voor ons de ure slaat, even opgewekt het
gevecht en den dood in!
Er is veel veranderd in Nederland, het
leven is er door sport en open lucht voor
onze jeugd heel wat prettiger en gezonder
geworden dan een twintigtal jaren geleden.
Zouden wij het nog beleven, dat een
Nederlandschen winnaaropdeInternationale Olym
pische Spelen vrijstelling van belastingen
wordt gegeven, wegens zijn verdiensten voor
het Vaderland, dat onze dichters in plaats van
steeds hun Dulcineas en Mathildes te be
zingen of hun lodens- en liefdeswee, op niet
steeds smaakvolle wijze, uit te kweelen, de
mannelijke kracht van een harmonisch ge
vormd lichaam en een energieken geest
gaan verheerlijken en de beeldhouwers het
zich een eer rekenen de Stadia te versieren
met de beelden der winnaars, zooals eens
Olympia daardoor een galerij van schoon
heid is geworden. Ik vraag mij vaak af hoe
't is gekomen, dat dat oude Griekenland ons
een beeldhouwkunst heeft gegeven als nooit
meer is gekomen. Appollo Sauroctoros,
Wermodius en Aristogitori, de Cnidische
Venus, de Borgesische vechter, de beroemde
Discobolos, zij zijn van een schoonheid en
rust als nooit geëvenaard is. Vooral de twee
laatsten geven de hoogste spanning van het
lichaam en van den geest weer, zij spreken
van kracht, geoefendheid en energie. Het
is alsof de discus ieder oogenblik het lucht
ruim in zal gaan en de kunstenaar zijn model
heeft genomen op dat ondeelbare oogenblik
van absolute rust in hoogste spanning, dat
aan den worp vooraf gaat.
Wie in de laatste jaren de athletische
wedstrijden heeft gevolgd, begrijpt van die
wondere Grieksche kunst iets meer, Zij geeft
houdingen en emoties weer als wij ontwend
waren en die met de opleving van de
athletiek weer zijn opgekomen. Wij hebben in
de laatste dagen de speerwerpers op
Houtrust hun korten krachtigen aanloop zien
nemen, de achterwaarts gebogen houding van
rust en inspanning bewonderd en gejuicht
als dan de speer trillend door de lucht
meters ver geslingerd werd. Het was een
klassiek genoegen!
De demonstratie op Houtrust bedoelde
een beeld te geven van de wijze, waarop
de lichamelijke oefening in het leger wordt
opgevat. Het was geen wedstrijd in den
eigenlijken zin, waarbij de hoogste
individueele prestaties gemaakt worden. De ver
schillende legercorpsen en afdeelingen
hadden groepen gezonden, zooals die geza
menlijk hadden geoefend, waarin dus naast
uitnemende krachten zwakke broeders voor
kwamen. In de beoordeeling door de jury
kwam dit bizondere karakter sterk uit. De
punten, waar het op aan kwam, waren de
op- en afmarsch, waarbij het zJngen een
hooger cijfer waarborgde, de houding der
deelnemers, orde en vlot verloop gedurende
de les, de wijze van gaan en loopen op
zich zelf niet dus het maken van inge
wikkelde figuren en banen.
Bij de evenwichtsoefeningen werd de voor
keur gegeven aan die, waarbij het steunvlak
tot n voet was beperkt; houding en op
treden van den leider,uiterlijkvoorkomen van
den ploeg, keuze en oordeelkundige opvolging
der oefeningen waren mede een punt van
beiiiiiiiiiimiitiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiMiiiiumiiii
VflN LEGER CN VLOOT.
HOUTRUST . DENMr\ftG.8.9.IO.M.FlUG
liL. 'ï)i 1
oordeeling,evenals de indrukgewektdoorden
lichamelijken toestand van alle deelnemers
bij het einde van de demonstratie Men ziet,
dat het voor de juty zeker niet gemakkelijk
was te bepalen, welke ploeg de beste was
en dat de regelingscommissie hooge eischen
heeft gesteld zoowel aan de deelnemers zelf,
als aan de leiders.
De demonstratte is uitnemend geslaagd
en aan het eind mocht de Opperbevelhebber
met ingenomenheid er op wijzen, dat de
prestaties beter waren dan verleden jaar,
en vooral, dat het aantal punten door de
verschillende ploegen behaald niet ver uiteen
liep. Dit laatste is voor de geheele zaak der
lichamelijke opvoeding zeker het grootste
succes, omdat het bewijst, dat men in ons
geheele leger, in aüe onderdeelen voor deze
zaak is gaan gevoelen, er overal de noodige
aandacht aan schenkt.
Een helder beeld van het werken in dit
opzicht hebben de feesten ons gegeven. Het
is natuurlijk de kunst voor den leider om
in een korten tijd een groote groep van
mannen zoo bezig te houden, dat allen
werkelijk voortdurend actief zijn en niet de
helft van den tijd stilstaan, dat de oefe
ningen de belangstelling wekken, dat er
climax in zit, lichamelijk en geestelijk, dat
de mannen zich na afloop wel moe maar
niet oververmoeid voelen, zoodat zij in
waarheid tot ontwikkeling en niet tot ver
slapping leiden.
Een compagnie van het depólbalaljon
grenadiers en jagers, recruten dus sedert circa
3 maanden in dienst, heeft in dit opzicht dui
delijk gedemonstreerd, hoe het
indicnsttoegaat en hoeveel in weinig tijd bereikt kan
worden. Ik mag met een enkel woord die oefe
ning bespreken.
De troep kwam binnen met bloote beenen
en bloote voeten, het hemd dat eigenlijk
wel uitgelaten kan worden in sportblouse
getransformeerd, geweer aan den schouder.
Hij splitst zich dan in tweeën, elke afdeeling
houdt eerst loopoefeningen met zwenkingen :
met gestrekte beenen, opgeheven beenen,
looppas, langzame hef- en strekbevvegingen
met gespreide armen, splitst zich dan in 5
groeien, waarvan twee zich oefenen met het
geweer, twee romp- en rugspieren laten
werken door opstaan en liggen, n vrije- en
ordeoefeningen uitvoert, daarna combineeren
ze zich weer tot 4 groepen, waarvan twee
touwklimmen en twee over muren klauteren,
om ten slofte weer in kleine groepen de
verschillende onderdeden van de athletiek
in practijk te brengen: geweerschermen,
discus-, kogel-, speer-, granaatwerpen. Het
geheel ging vlot en vlug, de splitsing en
vormen van groepen regelmatig. Wij kunnen
zeggen, dat in het halve uur, dat de com
pagnie verleden Zaterdag haar werk liet
zien alle mannen voortdurend bezig zijn
geweest. Natuurlijk is een goede leiding
ook voor de onderdeelen bij zoo iets noodig,
maar de compagnies-commandant verstaat
blijkbaar de gave zijn mannen te inspireeren.
Wij hebben op Houtrust veel verscheiden
heid en veel levendigheid gezien : elke ploeg
demonstreerde op zijn wijze, zong de
liederen, die hij zich had gekozen en meestal
waren twee of drie groepen te gelijk aan
't werk. Hoofdzaak was natuurlijk de li
chaamsoefening. Als franje kwamen daar
andere demonstraties bij: een
springconcours, motorrijden etc.
Na afloop rijkte H. M. onze Koningin in
beminnelijke!) eenvoud de prijzen uit aan de
winnende groep: de 3e Comp. Ie Bat. van
het 15e K. I. heeft die eer wel verdiend.
In twee opzichten zijn de dagen belangrijk
geweest. Vooreerst hebben ze ons nog eens
bevestigd de overtuiging, dat de soldaten
niet alleen niet paradepassen en reglementen
worden beziggehouden, maar dat er flinke
gezonde kerels van worden gemaakt; ten
tweede propagandistisch. Ons leger is nu
voor de nieuwe koers gewonnen. Thans
moeten de burgerlijke autoriteiten, vooral
de onderwijsmannen, bereikt wordenen dat
doet me n door zulk e f eesten zeker O p den d uur
toch moet het ideaal zijn, dat de jongens
niet meer in den dienst voor 't eerst met
dergelijke lichaamsoefeningen in aanraking
worden gebracht, maar dat ze op de school
en na de school worden geoefend en opge
leid, zoodat ze op 19-jarigen leeftijd niet
houterige, maar flinke kerels zijn. Trouwens
aan de jongens zelf ligt't niet. Open slechts
de gelegenheid en ze stroomen toe, ze houden
ten slotte veel meer van ordelijke gymnastiek,
zwemmen, voetballen en dergelijke, dan van
straatschenderij, sigaretten en bioscopen.
F Rl S O
l
VRAOENRUBRIEK
voor
Algemeene Wetenswaardigheden
Men gelieve de vragen voor deze rubriek in te
zenden aan het Redactiebureau, met op den omslag
het motto Leekenspiegel", en onder opgave van
naam en adres (die als vertrouwelijk zullen worden
beschouwd.)
Mevr. J. v. P. te H. Wat beteekent
de figuur welke ik op een winkel
ruit geschilderd zag en hetwelk ik
door dames als lialssieraad en door heeren
als dasspeld heb zien dragen ?
Dit teeken wordt genoemd de Swastika.
Het woord komt van het Sanskriet en be
teekent : heil, welvaart, geluk, succes. De
oudheidkunde toont aan, dat het teeken
reeds in gebruik was vóór het Sanskriet,
hoewel dat toch een der oudste talen is.
In Hindostan, China, Japan, Korea en
Thibet wordt dit kruis in eere gehouden.
Het was het embleem van Agni, den
vuurgod, Indra, den god der ruimte en Zeus,
den zonnegod. In China, waar men het Wan
noemt, komt het veelvuldig in tempels voor.
Er bestaan van de beteekenis van de
Swastika meerdere uitleggingen. Mr.
Leadbeater, de bekende theosofische schrijver
zegt: De eene lijn duidt op het tweeledig
aspect van den schepper, geest-stof,
manlijkvrouwelijk ; de kruisende lijn op den Heiligen
Geest, den levensgever. De rechthoekig op
de vier armen van het kruis geplaatste
korte lijnen veronderstel ik vlammen voor
te stellen, meegaande in de draaiende rich
ting van het kruis, zoodoende dubbel
symboliseerende de eeuwige beweegkracht van
het al-leven, in de eerste plaats door het
gedurig uitstorten van het vuur van uit het
middelpunt door de armen van het kruis,
en in de tweede plaats door het draaien
van het kruis zelf.
H. T. S. te A. Zoudt u mij den naam
op willen geven van een of ander boekje
over de beteekenis van verschillende
Nederlandsche persoonsnamen ?
Ons zijn bekend:
Van Hoorebeeke, Ftudes sur les origines
des notns patronymiques Flamands et sur
quelques questions, qui se rattachent aux
noms. 1876.
Winkler, De Nederlandsche geslachtsnamen
in oorsprong, geschiedenis en beteekenis.
1896.
Winkler, Studiën in Nederlandsche
namenkunde. 1900.
Graaf, Nederlandsche doopnamen naar oor
sprong en gebruik. 1915.
P. B. te A. Bestaat er ook een werkje
dat een inzicht geeft in het karakter der
verschillende (politieke en niet-politieke)
socialistische partijen en groepen in Engeland?
Waar zou ik een opgave kunnen vinden
van de op dat gebied in /;'. verschijnende
periodieken ?
In The labour Yearbook, waarvan binnen
kort de nieuwe jaargang verschijnt, (prijs
? 1.75), zult U de door U gevraagde gegevens
vermeld vinden.