10 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 29 Sept. '17. No. 2101 :: VERHUIZEN :: MEUBELS BEWAREN E. J. VAN 5CHAICK BOOTHSTRRRT UTRECHT IIIMIinillllllllllllllllllllllllllflIIIIIHlIIIIHMIIIimilllllllllliiiilInlIIIIIIIII zelfstandig. Ik bedoel daarmee niet, dat zij onafhankelijk \s van het buitenland. Zij is zelfs in hooge mate daarop aangewezen voor allerlei onmisbare grond en hulpstoffen (wie het niet wist heeft het in den oorlogstijd geleerd I) Ook is zij in dezen zin afhankelijk van het buitenland, dat de toelatings-voorwaarden daarvan onze goederen voor haar van overgroot gewicht zijn. Maar zelfstandig is onze nijverheid in den letterlijken zin: zij staat In haar eigen kracht. Zij dankt haar positie niet aan gunsten van den tarief wet gever des lands, ook niet aan andere bizondere regelingen of bevoorrechtingen; zij dankt haar positie hieraan en hieraan alleen dat zij zich aanpast aan de ver houdingen, waaronder zij werken moet, dat zij daarvan het beste maakt", de goede gelegenheden en kansen zooveel mogelijk gebruikt, de belemmeringen en moeilijk heden zooveel als 't kan overwint, dat zij in stage worsteling zich een plaats verovert en die haar plaats mag noemen, omdat zij in eigen kracht die heeft gewonnen en weet te bevestigen. Dat is, meen ik, de gezonde grondslag, waarop onze nijverheid berust, dit haar wezenlijke, innerlijke sterkte. En daarom kan zij in zekeren zin, tot op zekere hoogte niet veel verliezen bij welke toekomstige regelingen ook. Tarief muren in en buiten Europa... ach, die kennen wij reeds sedert jaren; onze industrieelen hebben er alzoo dikwijls hun hoofd tegen gestooten en vruchteloos getracht er overheen te komen; dikwijls ook is hun dat gelukt!... Kan het, wat dat betreft, straks nog wel heel Veel slechter of moeilijker worden? En wanneer men zooals Nederlandsche protectionisten doen in ons in voerrechten-tarief met zijn (in vergelijking van andere zoo bespottelijk lage) rechten eene benadeeling van onze vaderlandsche nijverheid ziet; wanneer men meent dat het een dwaasheid is, niet meer dan 5 pCt te vragen van vreemde goederen, terwijl de onze elders zoo zwaar belast of geweerd worden; nu, dan moet men zeggen dat het ook in dit opzicht wel niet heel veel slechter meer kan worden (want veel lager dan een heel laag recht kan men toch ook al niet gaan!) Deze dubbele overweging doet mij zeggen dat onze nijverheid niet veel verliezen kan. Dat is het voordeel, dat het mooie van het staan in eigen kracht". Wat een ander u geeft, kan u worden ont nomen. Wat E ij uit u zelven hebt, is onvervreembaar het uwe. Maar nu zijn we met onze beschouwingen, mededeelingen, opmerkingen dan zoover gekomen, dat wij tot ons uitgangspunt kunnen terugkeeren, want nu hebben wij, als ik 't zoo noemen mag, de elementen, de gegevens bijeen voor het antwoord op de vraag: wat kan, wat moet er toch worden gedaan om straks de bronnen van onze volkswelvaart onze groote bedrijven: landbouw, handel, nijverheid, scheepvaart weer op te stuwen, zoodat ze weer komen op het oude peil ? Wat kunnen wij, wat kan wetgeving en bestuur daartoe doen? Voor het antwoord op die vraag zochten wij de gegevens bijeen. Wij betoogden de nood zakelijkheid van de kennis van het rader werk" (7 Juli); w^ hielden ons op aan de bron" dier kennis (21 Juli); wij letten op het verband tusschen handel, nijverheid en handelspolitiek" (4 Augustus); zochten naar het geheim van onzen uitvoer" (18 Au gustus); overzagen den uitvoer van Neder landsen fabrikaat" (l en 15 September); gaven nu een sa m en vattin g" en geven straks het antwoord". SMISSAERT IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1I1I Openluchtscholen Mag ik misschien bij het aantrekkelijke beeld uit het Zeehospitium te Katwijk, dat mejuffrouw Valk ons in het nummer van 15 Sept. van dit weekblad schetst, n kleine kantteekening maken? Ik zou willen voorstellen, voor inrichtingen als zij beschrijft, evenals in Engeland, de naam: sanaroriumscftoof te gebruiken, of: sanatorium-openluchtschool. In de waardeschatting van licht, lucht en korte onderwijsuren komen deze sanatoriumscholen overeen met de door mij hier 25 Aug. j.l. besproken openluchlscholen. Maar HÉ^Illlll lUtHJUUB iiunilimuuuuiiuiiiiiD MEDI 'WIEK De biecht een hygiënische eisch Voorstellingen, die het gevolg zijn van sterke indrukken, van waarnemingen, die met een hevige gemoedsbeweging, een affect, zijn verbonden, doen doorgaans bij ons de neiging ontstaan, het waargenomene aan anderen mede te deelen. Wij willen ons uiten. Wij streven naar bevrijding. Het resultaat van dit zich-uitspreken, van dit reproduceeren der voorstelling tégenover anderen, kent ieder büeigen ervaring. Even als door aanraking met een geleider een electrisch lichaam van zijn lading verliest, eveneens verzwakken wij de spanning, die een sterke indruk wekte, door de omgeving in gesprek of brief deelgenoot te maken van wat ons vervult. Ervaringen van pijnlijken aard worden aldus gemakkelijker verwerkt. Spoediger dan anders leeren we er ons bij neer te leggen. De worsteling tusschen de met affect beladen voorstelling en ons ik, on* innerlijk conflict, eindigt. We mogen dus zeggen, dat van een voor stelling het affect verbleekt, wanneer ze, zooals vooral bij reproductie tegenover de omgeving het geval is, met tal van nieuwe voorstellingen verbonden raakt. Heelemaal juist is de vergelijking met een electrisch geladen lichaam dus niet. Immers, terwijl de geleider een deel der lading overneemt, moeten wij ons voorstellen, dat de ver zwakking van het affect plaats heeft door afleiding langs de eigen nieuwe denkassoclaties. Kr zijn echter dingen, waarvoor we ons overigens zijn er toch zulke wezenlijke ver schillen, dat het mij om praktische redenen gewenscht voorkomt, deze duidelijk uit te doen komen. De sanatoriumschool is verbonden aan, een onderdeel van het hospitium of sanato rium, dient dus voor reeds min of meer duidelijk zieke, in het bizondertuberculeuse kinderen, zelfs, gelijk mejuffrouw Valk op merkt, voor sommige bedpatiëntjes. De door mij besproken Openluchtscholen wenden zich, op het voetspoor van Charlottenbnrg, niet tot zieke, maar tot de veel en veel ruimer kring van zwakke, ook niet-tuberculeuse, schoolgaande kinderen, die thans niet krijgen, wat ze toekomt, maar die ook niet voor sanatorium- of hospitium-verplegingin aanmerking komen. Als deze Openlucht scholen aan hun voornamelijk prophylactische bestemming zullen beantwoorden, moeten ze in groot aantal worden opgericht, moeten ze dus eenvoudig, zoo min mogelijk kostbaar zijn, en daarom juist los van elke eigenlijke ziekeninrichting. Zij behouden dit karakter, onverschillig of het dagscholen zijn, als in Charlottenbur?, openluchtklassen als in Amerika, of pok internaten worden, waarvan enkele voorbeelden in Engeland, Frankrijk, Belgiëbestaan. En van deze laatste soort, de school voor het zwakke kind, is de Haagsche gezondheidskolonie, onlangs omgedoopt tot: Herstellingsoord, De Eerste Nederlandsche Buitenschool, eigenlijk toch in ons land nog het een i ge voorbeeld. J. L u BS E N Nzn., Gemeente Schoolarts VRAOENRUBRIEK « voor Algemeene., Wetenswaardigheden Men gelieve de vragen voor deze rubriek In te zenden aan het Redactiebureau, met op den omslag het motto -Leekensplegel", en onder opgave van naam en adres (die als vertrouwelijk zullen worden beschouwd.) G. O. te L. Welke /s de theorie van Elie Metchnikoff, die zijne werken ten grondslag ligt? S. v.p. opgave zijner werken In hetFranscli. Metchnikoff behoorde zoowel als zoöloog en embryoloog, physioloog en patholoog tot de eersten. Door zijn veelzijdigheid van kennis en gave, en door een origineel en veelomvattend systeem van onderzoek zijn verschillende, in hun oorsprong gescheiden leeringen vereenigd geworden. Hoe dit ge schied is kan niet in enkele woorden wor den verhaald. Wij verwijzen u daarom naar de in 1904 in Haarlem verschenen biografie van Metchnikoff door prof. Van Loghem, waarin tevens een lijst van zijn werken is opgenomen, alsmede een opgave van de door hem in het Instituut Pasteur verrichte onderzoekingen. Van zijn meest bekende werk van algemeenen aard Etudes sur la nature humaine" is zoo juist een nieuwe druk uitgekomen. C. v. D. te A. Kunt U iets mededee'en over hoogovens ? Men vindt het ijzer in de natuur hoofd zakelijk verbonden met zuurstof of zwavel. Het uitgangspunt van de ijzerindustrie is de- afscheiding van het ruw ijzer door reductie van de zuurstof ertsen van het ijzer door middel van gloeiende kool in de hoogovens. Voordat de ertsen in de hoogovens ge bracht worden, worden zij aan de lucht geroosterd. Dit roosteren dient om ze te bevrijden van vluchtige bijmengels en om ze brozer te maken. Een hoogoven is van vuurvaste steen gebouwd ter hoogte van 20 a 30 M. De muur bestaat uit twee lagen, de ruimte daartusschen is opgevuld met een of ander materieel, dat de warmte slecht geleidt. Het wijdste gedeelte van den oven ligt op ongeveer twee-vijfde van de hoogte boven het benedeneinde. Naar boven en naar beneden vernauwt hij zich. Beneden wordt het vuur gestookt. Als brandstof wordt tegenwoordig bijna zonder uitzondering cokes gebruikt. De voor de verbranding noodige lucht wordt onder in de oven door openingen ingeblazen. Deze blaaslucht wordt vooruit tot 500 600' C verwarmd, waarschamen of waarvan we vreezen, dat open baarmaking ons zal schaden. Die houden we voor ons zelf; we trachten er alleen mee klaar te komen. Wat beteekent, dat het verwerken enkel plaats heeft door overden kingen, dus langs associaties, waar de wereld buiten blijft. Ongetwijfeld gelukt dit dik wijls, al kost het een niet altijd onschadelijke worsteling. Maar ook gebeurt het, dat we strijdensmoede een anderen weg inslaan. We probeeren het met struisvogelpolitiek: we trachten het gebeurde te vergeten. Tel kens als het ons bewust wordt, verdringen we het uit onze gedachten. We leggen het onder het loodje, in bureautaai gesproken. Dan echter komt het hinkende paard achter aan. Het verdringen van onaangename voorstellingen naar de onderbewuste sfeer, doen, alsof ze er niet zijn, is geen onscha delijk spel. Niet alleen de psychische in spanning, die het verdringen eischt, maar ook het verdrongene zelf wreekt zich. Het wordt oorzaak van allerlei onaangename verschijnselen, zooals onrust, prikkelbaarheid gevoelens van angst, lusteloosheid en onaan gename sensaties in maag- en buikstreek. De norsche antwoorden en zure opmerkingen, waarop iemand, die zoogenaamd uit zijn humeur is, zijn omgeving onthaalt, zijn niet zelden het gevolg van iets onaangenaams, uren geleden ondervonden en op dat oogenblik niet bewust. Gelukkig, dat we op den duur meestal in het reine komen met wat niet behoorlijk werd verwerkt. Langzaam-aan , soms eerst na jaren, slijten de krachtige negatieve ge voelens, die verborgen misgrepen, verzwegen teleurstellingen of geslikte beleediginpen in ons wakker riepen. Echter niet altijd. Freud en zijn school bewezen wat reeds lang vermoed werd dat niet-verwerkte en, in 't bijzonder, verdrongen voorstellingen in staat zijn het psychisch evenwicht te ver nietigen en oorzaak kunnen worden van zenuwziekten en verschijnselen van krankTJIT ZHHET lECLAODSCIHIIR/EFT door de temperatuur in den oven tot meer dan 2000" C kan opgevoerd worden. De ertsen worden, afgewisseld door lagen brandstof, boven in den hoogoven gebracht door het zoogenaamde stortgat. De ledige Hiimte, die boven in den hoogoven ontstaat Woor het voordurend wegzakken der lagen, moet telkens worden gevuld, opdat de hoogoven kan blijven doorwerken. Onder het vuur is de haard, waarop zich het voortdurend naar beneden zinkende ijzer en de slakken in gesmolten toestand verzamelen. Het gesmolten ijzer bevindt zich in de onderste laag, daarboven drijven de slakken. Het ijzer kan daardoor gemakkelijk van de slakken gescheiden worden. Uit de bovenste opening van den hoog oven ontwijkt een gasmensel, dat nog veel brandbare gassen bevat en dat dus nog veel warmte en arbeidersvermogen kan leveren. Daarom worden tegenwoordig die hoogovengassen door buizen uit den mond van den oven weggevoerd en in een ruimte geleid waar zij, door toevoer van lucht, verbrand worden. Door de aanzienlijke, aldus geproduceerde, warmte wordt die ruimte witgloeiend gestookt en nu wordt de blaaslucht van den hoogoven, in omge keerde richting, er door gevoerd, waardoor zij dus reeds sterk verhit in het vuur van den oven aankomt, zoodat een veel hoogere temperatuur verkregen wordt dan door den vroegeren stroom van koude lucht en daar door een hoogst aanzienlijke besparing van brandstof verkregen wordt. De scheikundige processen, welke in den hoogoven plaats hebben en waardoor het ijzer zich van zijne verbinding afscheidt, kunnen we hier niet behandelen. De grootste hoogovens van Duitschland zijn die van de Rheinische Stahlwerke in de zinnigheid. Een merkwaardig voorbeeld hiervan levert waarschijnlijk hier te lande een zekere categorie van overheidspersonen, waarvan velen tengevolge van de verant woordelijkheid, waarvoor ze zich door den oorlog plotseling geplaatst zagen, de hulp van den psychiater moesten inroepen. Krach tens hun positie waren deze menschen ver plicht zich kalm en vastberaden te toonen; ze konden niet als een gewoon burger vrees en zorgen in woorden lucht geven. Omge keerd blijkt, dat zij, die hun zorgen en ergernissen gemakkelijk kunnen uiten, minder te lijden hebben van ziekten van het zenuw gestel. Overal is bij gehuwden de kans om krankzinnig te worden (hier te lande meer dan de helft) kleiner dan bij ongehuwden. De opmerking, dat dan ook onder Katho lieken, die Immers hun biecht hebben, het aantal krankzinnigen veel geringer moest zijn dan bij de andere gezindten ivoor 1909 is het trouwens nop 1.94 tegen 2,04 pCt.), snijdt geen hout. Een enkelen keer zijn zonden belijden, al kan dit zeker zijn nut hebben, is onmogelijk op n lijn te stellen met de dagelijksche vertrouwelijke ge sprekken tusschen man en vrouw. Ook het minder voorkomen van zenuwziekten bij de lagere volksklasse maakt het waarschijnlijk, dat bij de hooger ontwikkelde standen nietverwerkte pijnlijke voorstellingen als een belangrijke ziekteoorzaak moeten worden beschouwd. De beschaafde, die, zooals prof. Heymans schreef, in de cel zijner bij zondere aandoeningen en gedachten" leeft, zwijgt zoo veel mogelijk over eigen leed. De omgangs vormen, waarvan hij* krachtens kudde-in stinct de slaaf is, eisenen dikwijls, dat hij voor anderen verbergt, wat er in zijn bin nenste omgaat. De bewoner van de achter buurt daarentegen flapt er alles uit, smart en schrik, schade en schande. Prof. Dr. J. G. Heering en Dr. ]. H. Gun ning J.Hzn. hebben ook voor den niet-Katholiek de wenschelijkheid van de biecht Rijnprovincie aan de Ruhr gelegen, en het nieuwe hoogovenwerk van Krupp; zij leveren elk niet minder dan 300 tonnen per dag. In Amerika is een productie van 603?80üton per dag en per oven een zeer gewone zaak. Jn de laatste jaren woidt in de ijzerin dustrie ook reeds veel gebruik gemaakt van den electrischen stroom voor de afscheiding van ijzer en staal uit de ertsen. Vooral in landen als Zweden, waar goedkoope waterkrachten, tot opwekking van elec trischen stroom en Ijzerertsen beide gevonden worden, hebben de electrische hoogovens een groote toekomst. K. v. S. te A. In het in 1914 verschenen boek The secret o/ an empress" beweert de schrijfster, Gravin Zanardi Landl, dat zij een dochter is van keizeiln Elizabeth van Oostenrijk; dat zij in 1882 geboren is op een kasteel in Normandië, toen naar moeder daar onder een gefingeerden naam verblijf hield en dat zij te Weenen bij een bepaalde familie is opgevoed als andere kinderen, omdat haar moeder niet wilde, dat zij aan het hof zou worden grootgebracht. Verder: dat de keizerin, kort voor haar dood, beloofde haar in de wereld te bren gen ; dat de keizer officieel zou bekend maken dat hij en de keizerin nog een doch ter in leven hadden, die ver van het hof was opgevoed en welke bfl gelegenheid van zijn jubilee aan het hof zou worden voorgesteld. Alles was daarvoor in orde, de papierenen wat er verder voor noodig was. Na den moord op de keizerin trachtte de schrijfster met hare verwanten in aanraking te komen, maar te vergeefs. Verraden door haar rechtsgeleerde raadslieden, is zij er ten laatste toe overgegaan haar geschiedenis te publiceeren. Het boek bevat ook allerlei geheirnzinnigbetoogd. Beide theologen dachten hierbij natuurlijk aan iets anders dan aan de Roomsche oorbiecht, die enkel datgene betreft, wat de Kerk zonde noemt en waarbij de goddelijke vergeving, de absolutie, eind doel is. Beiden bedoelden zonder twijfel een in vertrouwelijk gesprek zich uiten betref fende alles, wat het gemoed bezwaart en benauwt. Het is deze opvatting van de biecht, die, zooals na bovenstaande uiteenzetting dui delijk zal zijn, ook op psychiatrische gronden mag worden aanvaard. Ze behoort tot de hygiëne van den geest. Wie zijn hart lucht, neemt een gezondheidsmaatregel, terwijl hij, die alle pijnlijke voorstellingen voor zich wil houden, ze zonder hulp van anderen wil verwerken en zelfs, waar dit mislukt, ze gaat verdringen, zoowel lichamelijk als geestelijk ernstige schade kan lijden. Dit dient algemeen te worden begrepen. Zie daar de eerste conclusie. Er valt echter nog een tweede te trekken. Al zijn echtgenoot, ouders, vrienden, geeste lijke en geneesheer bij uitstek de personen, tegenover wie zij, die vermoeid en belast" zijn, hun nooden hebben uit te spreken, ze kunnen niet voorzien in de behoefte van hen heden met betrekking tot Lodewijk 11 van Beieren en de liefde, welke de keizerin voor dezen vorst gevoelde. /s er ook iets van bekend of dit verhaal op een grond van waarheid berust? Officieel heeft het Oostenrijksche keizeispaar, hier bedoeld, slechts drie kinderen gehad, waarvan de jongste geboren is in 1868. Wij hebben getracht in Duitsche en Oostenrijksche bladen en tijdschriften een bespreking van dit boek te vinden, maar daarvan niets kunnen ontdekken. Misschien heeft men het niet de moeite waard geacht het boek te bespreken of het met opzet doodgezwegen; het kan ook zijn, dat het door den oorlog in de Duitsche landen niet is opgemerkt geworden. De criticus van het gezaghebbende week blad The Athenaeum zegt over de schrijfster: She is studiously vague, and declines to take the public into her confidence on the most important of all points, though she indulgea. in hundreds of pages of trivial details about her childhood," en die van The Academy: The whole affair appears a little farfetched, the entire history a trifle unnecessary. when we recall the many mis-. fortunes and tragedies which have crowded upon this family, culminating in the awfut murder which has formed the excuse for the present conflict." Beste 4 cents Sumatra in Kistjes a 100 stuks ?4.?Franco ^ t *^ \ ** Per 1000 Q \ » stuks ?37.50, ^* franco door het geheele land KRUISWEG 23, Haarlem - Telef. Interc. 1506 (en dit zijn waarschijnlijk niet weinigen), die uit schaamte of uit vrees voor schade er niet aan denken om aan de naaste omgeving toe te vertrouwen, wat hun binnenste be roert. Ook deze menschen, zij misschien wel in de eerste plaats, moeten geholpen worden. Maar hoe? Zou wellicht een in stelling, die leekenbiechtvaders en -biechtmoeders in het leven roept, hier hulp kunnen brengen? De vragen, die er rijzen, zoodra men over een dergelijk instituut nadenkt, zijn vele en groot is de twijfelaanhetslagenvanelkepo ging, die daartoe zou moeten leiden. Redenen om hier volstrekt te wanhopen, heb ik echter niet kunnen ontdekken. Er is reeds zooveel tot stand gekomen, dat onbereikbaar werd geacht. Wie zou, om een voorbeeld te noemen, twintig jaar geleden hebben geloofd, dat een drankbestrijder en een geneesheer in onze hoofdstad slechts een spreekuur voor dronkaards behoefden te openen, om die ongelukkigen in zóó grooten getale te zien binnenkomen, dat eindelijk een geheele avond per week niet meer voldoende was om allen te woord te staan? H. B u R i N a H BOEKHOUDT IIIIMlIlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllIIIIIIIIIIII. linilllHMMMlIIlllMIllllllltlMllfUIMMtllEIIMIItlllllltlMlllll ABn.ABM.ABM.ABM.AjSM^ABM.ABM.ABri.ABn.ABrlABM.ABr'l B A.cLz A MEERE.N-ARTIKE.LEN, UITRUSTINGEN. B ABMABM.ABM.ABM.ABM.ABM.ABM.ABM^BM.ABKABM.ABMi