13 Oct. '17. No. 2103 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 13 (Punch) VLIEGEN GEKOZEN VOOR DE EERSTE KAMER Teekening vqor de Amsterdammer" van Joh. Braakensiek v. Embden de Beaufort Als twee honden vechten om een been Loopt een derde er mee heen BILJARTSPORT Van H b r e" en c a d r e" Daar niet alleen de technische finesses maar ook de gebruikelijke spelvormen zelfs onder de jarenlang het biljarten be oefenende spelers vrijwel onbekend zijn, acht ik het geen overbodig werk om van een en ander hier een beknopte uiteenzetting te geven, temeer waar in volgende artikelen meermalen sprake zal zijn van libre en cadre, etc. Het libre is de meest eenvoudigen vorm van het biljartspel. Het is het spel zonder bemoeilijkingen, zooals wij straks bij het cadre zullen aantreffen en vindt haar hoogte punt in de toepassing van de zoogenaamde serie-américaine", welke hierin bestaat, dat de speler de ballen in driehoeks-positie bij een der banden brengt en, door onafge broken dezelfde positie te houden, zoodoende in staat is in den kortst mogelijken tijd groote series te maken. (Zie afb. fig. I. In alle vier figuren is de stootbal gestreept). de a cheval-positie. Geroutineerde spelers en dat zijn de eerste klas profs natuurlijk allen kunnen in deze positie groote series maken door het voortdurend heen en weer spelen van den stootbal langs de beide anderen. De positie blijft zoodoende a cheval. Maar daar dit de bedoeling van het cadre grootendeels teniet dreigde te doen gaan, en bovendien bedenkelijk veel op de serie americaine ging lijken, kwamen eenige profs op de idee van het ancre, afgebeeld in fig. 4. Weer liggen de ballen a cheval. Maar nu mag slechts nmaal gecaramboleerd worden in deze positie. Bij den volgenden stoot moet minstens een der twee ballen uit den drie hoek gespeeld worden. Dit ancre wordt op de acht uiteinden van de vier cadrelijnen met krijt aangebracht. De professeurs in de verschillende buitenlandsche académies spelen nooit zonder het ancre, en ook bij de wedstrijden om het eerste klasse kampioenschap voor Amateurs, in Frankrijk, wordt het gebezigd. H. DE B R U IJ N e o VV\ O 0 0 Het gemis aan moeielijkheden, het doellooze van tegen elkaar spelen van sterke spelers, het vervelende voor de toeschouwers en niet het minst het weinig voldoening gevende aan den speler zelf, waren oorzaak dat gezocht werd naar een moeielijker spel vorm, welke gevonden werd in het cadre. Het speelvlak wordt in 9 vakken verdeeld, door op 25 c.M. vanaf de banden 4 krijt lijnen te trekken (zie afb). Zoodra onder het spel de twee ballen, waarop gespeeld wordt, in n der acht aan de banden grenzende vakken komen te liggen, is de rentré-positie ontstaan. De speler heeft nu het recht nmaal te caramboleeren zonder verplicht te zrjn de ballen dat vak uit te spelen. Is de carambole gemaakt en liggen beide ballen nog in het vak, dan moet bij de nu volgende stoot minstens n der twee ballen daaruit gespeeld worden (devans). Komen de twee ballen, waarop gespeeld wordt, in het middcnvak te liggen, dan mag de speler zooveel punten maken als hij kan, zonder verplicht te zijn de ballen daar uit te spelen. Deze positie heet: a cheval. Ook wanneer de beide ballen in twee verschil lende, al of niet aan elkaar grenzende vakken komen te liggen, heet deze positie: a cheval. Van 25 c.M. kwam het cadre al gauw op 35 c.M. En toen het, met het oog op de rymmetrische verhoudingen, niet mogelijk bleek het cadre nog grooter te maken, bleef er niet anders over dan de biljarts zelf grooter te maken. En zoo ontstonden dan de groote match-biljarts van 3.10 M. met een cadre van 45 c.M. Dit alles betreft het twee-stoot-cadre (cadre a deux coups). Er bestaat echter een nog moeielijker vorm van het cadrespel, namelijk het n-stoot-cadre (cadre a un coup). Hierbij is de rentré-stoot uitgeschakeld, zoodat de speler geen enkele maal mag caramboleeren zonder een of beide ballen waarop gespeeld wordt gesteld dat deze in hetzelfde vak liggen daaruit te drijven. Ook bij dit spel is het middenvak vrij terrein. De rechtstreeksche bedoeling van het cadre was dus om het kleine spel, en vooral de serie americaine, onmogelijk te maken. Toch was er nog een zwakke plek in, zooals figuur 3 doet zien. Daar liggen de ballen in Redacteur: Dr. A. G. OLLAND A. R. Falckstraat 5, Utrecht Alle berichten,deze rubriek betreftende,gelieve men te adresseeren aan bovenstaand adres. 13 October 1917 N EINDSPELSTUDIE No. 73 VAN G. LOLLI (1763) ZWART Wit: Khl, Tel en g2. Zwart: Kc6, Tg7, Le5, Pg6, pionnen b6 en h6. Wit speelt en maakt remise. Oplossing over 14 dagen. Vliegen IMmUIIIimilmilllttlttlUlltllllllUlimttllUUimillllttllillllimimilllllllI OPLOSSING EINDSPELSTUDIE No. 71 VAN C. C. W. MANN Wit: Kd5, Dc5, Pb5. Zwart: Ka8, Db8, Thl. 1. Dc5-a3f Ka8-b7, 2. Pb5-d6f Kb7-c7 (Kb6, 3. Pc4t Kb7!) 3. Da3-c3f Kc7-b6 (Kd8, 4. Dföf Kc7, 5. De7f Kb6, 6. Pc4f Ka6, 7. Da3f Kb7 en verder als in de hoofd variant) 4. Pd6-c4f Kb6-b7 (Ka6, 5. Da5f Kb7, 6. Pd6f enz.; Kc7, 6. Dg7f Kc8, 7. Df8, Kb7! 8. Db4f en verder als in de hoofdvariant) 5. Dc3-b4f Kb7?a8! (Kc7, 6. De7f Kc8,,7. Pd6f enz.; Kc8, 6. Pb6f Kc7, 7. Dd6f Kb7, 8. Dc6f Ka7, 9. Pc8f enz.) 6. Db4-a4, Db8-a7 (Kb7, 7. Dc6f Ka7, 8. Dc5f Kb7, 9. Db6, Ka8, 10. Da6f Da7, 11. Pb6f enz.) 7. Da4?e8, Da7?b8 (Kb7, 8. Pd6f Ka6, 9. Db5f) 8. Pc4-b6f Ka8-a7 (Kb7, 9. Dc6f enz.) 9. Pb6-c8f Ka7-a8 (Ka6, 10. Da4f Kb7, 11. Dc6ï) 10. De8?a4f Ka8?b7, 11. Da4-c6f. Enkele details, in deze oplossing niet vermeld, zullen onze lezers gemakkelijk kunnen vinden. Een echt kunstwerk, den componist waardig! Vermelding verdient, dat na 1. Pb5?c7f zwart remise kan houden door 1... Dc7, 2. Dc7: Tdlf enz. OPLOSSING EINDSPELSTUDIE No. 72 VAN ERCOLE DEL R1O Wit: Kh3, Dd7, pionnen e5, f6 en h6. Zwart: Kh8, Tg5, pionnen e6, f7 en h7. 1. Dd7?d8f Tg5-g8,2. Dd8-e7,Tg8-g6, 3. De7-f8f Tg6-g8, 4. Df8-g7f Tg8Xg7, 5. f6Xg?t Kh8?g8, 6. Kh3-g4, f7?f5! 7. e5Xf6, Kg8-f7, 8. Kg4-f4, e6?e5, 9. Kf4Xe5 en wint. Op 3. Df7: zou volgen: Tg3f Kg3: pat of anders eeuwig schaak. Goede oplossing ontvingen we van J. S. te Zeist, J. Rietman te Dieren en C. J. Rietman te Nunspeet. De volgende zeer levendige, zij het ook ver van korrekt gespeelde partij, is uit den nationalen wedstrijd te Utrecht (hoofdklasse). FRANSCHE PARTIJ Wit Zwart W. A. T. Schelfhout H. v. Hartingsvelt 1. e2-e4 e7-e6 2. d2?d4 d7-d5 3. e4xd5 e6Xd6 4. Pb l?c3 Pg8~f6 5. Lfl?d3 Lf8?e7 Het is beter met dezen zet te wachten tot wit Lg5 speelt. De juiste zet is o.i. 5... Pc6. 6. h2-h3? Om Lg4 te verhinderen. Toch is deze zet niet aan te bevelen, daar hij, behalve dat hij tempoverlies is, den tegenstander een punt van aanval biedt, ten minste wanneer wit het plan heeft, zooals in deze partij, om kort te rocheeren. De juiste zet was 6. Pge2. 6 " Lc8?e6 Gewoonlijk staat de raadsheer in deze opening hier niet goed, omdat wit hem, door den f-pion naar f5 te brengen, kan verdrijven. Nu wit echter door h3 den koningsvleugel eenigszins verzwakt heeft en het opspelen van den f-pion wit een zwak punt op g3 zou verschaffen, lijkt ons de tekstzet juist. 7. Pgl?f3 Pb8-d7 8. Lel-f4 a7-a6? Juist ware 8... c5. Zwart behoefde Pb5 niet te vreezen, immers na 8... c5, 9. Pb5, Tc8, 10. Pd6f Ld6, 11. Ld6, Db6, 12. Lc5: Pc5:13. dc5: Tc5: heeft zwart overwegend spel. 9. 0?0 h7-h6 Ook nu was c7?c5 de juiste zet. De tekstzet belet Pg5 en dient, blijkens het vervolg, om een aanval in te leiden op den witten koningsvleugel.Wit toontde inkorrektheid van dit plan op krachtdadige wijze aan. 10. Tfl?el! g7?g5? Zwart vermoedt geen kwaad. Hij had thans moeten rocheeren, waarna de spelen vrijwel gelijk stonden. 11. Lf4Xg5! Zeer juist! Door dezen zet had wit moeten winnen. 11 h6Xg5 12. TelXeö! De consequentie van het vorige offer. 12 f7Xe6 Dokter: Uw keel ziet ex slecht uit. Hebt u wel eens geprobeerd te gorgelen met zout water?" Zee man: Ik ben zes keer getorpedeerd." llllltllllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHII 13. Ld3-g6f Ke8?f8 14. Pf3Xg5 Dd8?c8 Alles vrijwel gedwongen. 15. Pg5Xe6f Kf8-g8 (Stand der partij na 15... Kf8?g8) ZWART iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiimiitiiiitiii a b c d e f g h WIT 16. Ddl?f3 Beslissend was hier 16. Pd5:! waarna zwart geen voldoende verdediging meer heeft, b.v.: 16... Pd5: (16...Ld6, 17. Pec7:!) 17. Dg4 (dreigt Lh7f en Dg7f) Pd7?f6, 18. Dg5, Pe8 (18. De6: dan 19. Lf5f Kf7, 20. Dg6f Kf8, 21. Le6: enz. of 18... Ph5, 19. Lh7f Kh7: 20. Dh5:f Kg8 21. Dg6f) 19. Dd5: c6! 20. Db3 en wit heeft een ge wonnen spel, bijv. 20 .. Pd6! 21. Tel! Th6, 22. Pd8f Kf8, 23. Df3f Pf5, 24. Pe6f Kg8, 25. Df5: enz. De tekstzet schijnt echter eveneens voldoende om te winnen. De stand van den zwarten koning is zoo ongunstig, dat wit verschillende wegen tot winst open staan. 16 Pd7-f8 Nog het beste. Wit dreigde met Dg3 en ook met Pd5:. 17. Lg6?f5! Nu dreigt weer Dg3. 17 Pf8Xe6 18. Tal-el! Pe6?g5 Op 18... Kf7 speelt wit zeer sterk 19. Pd5: (Pd5:? 20. Le6:f). 19. Df3-f4 Pf6?h5 20. Df4-e5 Beter ware 20. Dg4, waarop wit een stuk wint door h4 of f4 en overwegend spel behoudt. 20 Dc8-d8 21. Pc3Xd5? Door 21. De7: De7: 22. Te7: kon wit vier pionnen voor zijn toren krijgen bij goeden stand en zou dan goede winstkansen be houden hebben. Na den tekstzet komt zwait in het voordeel. 21 Le7?f6 22. Lf5-e6f Pg5Xe6 23. De5Xe6f Kg8 - g7 24. De6-g4 Niet beter is 24. Te4 bijv. 24... Te8, 25. Tg4f Kh6! Kg7-h6 Ph5-g7 Dd8Xd4 Kh6?g5 Th8?e8 Lf6?e5? ? foutzet, Pe6 was o. a. 24. 25. 26. 27. 28. 29. Pd5-e3 Dg4-e4 Pe3-g4f De4Xb7 Tel?f l Een noodlottige voldoende. 30. c2 - c3 Sterker is terstond Pe5: bijv. 30... Te5:? 31. Da8: of 30... De5:? 31. f4f. Zwart kon het paard dus niet nemen, terwijl bovendien wit met Pf3f dreigt. 30 Dd4-d6 Beter is 30... Db6, 31. Db6: cb6: 32. Pe4: en de kansen zijn ongeveer gelijk. 31. Db7?f3?? Door Pe5: zou wit een zeer goed spel behouden hebben. 31 Pg7-f5 32. Df3-b7 Ta8?b8 33. Pg4Xe5 Tb8Xb7 Wit geeft op. 14e Jaargang 13 October 1917 Redacteur: K. C. DE JONGE Van Woustraat 112', Amsterdam Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek betreffende, aan bovenstaand adres te richten. AUTEURSOPLOSSING PROBLEEM No. 169 VAN DEN AUTEUR S. ABRAM, A'DAM Stand. Zwart: 11, 16, 21, 36, dam op 15. Stand. Wit: 24, 28, 32, 33, 37, 42, 46, 48. Wit: 32-27, 48-42, 37:6! Zwart: 15:47, 47:31 Geestig! PROBLEEM No. 170 VAN DEN AUTEUR S. ABRAM, A'DAM (Eerste publicatie) Zwart (9 schijven) l 6 11 16 21 2b 3! 30 41 40 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 Wit (8 schijven) Stand. Zwart: 7/9, 13, 15, 16, 19, 20, 28. Stand. Wit: 21, 24, 27, 30, 31, 35, 37, 41. PROBLEEM No. 171 van den auteur J. GROENTEMAN Jr., A'dam (Eerste publicatie) Zwart (9 schijven) l D II l U 21 20 31 -SO 41 46 o 10 15 2(1 25 3U 35 40 45 5 (Wit 9 schijven) Stand. Zwart: 7/9, 11, 13, 16, 17, 19, 36. Stand. Wit: 25, 27, 28, 32, 34, 38, 43, 44, 47. BLADPROBLEEM VAN DEN AUTEUR A.D. QUERIDO, A'DAM (Eerste publicatie) Zwart (9 schijven) 1 6 11 16 21 20 31 :«; 41 40 & "1 *^% 3£ '/ '& "',. ? & &, 1 ' .- ' «* ///r/ & _ '" *?£? -. \ " ' ' 5 10 15 20 25 30 J5 40 45 50 Wit (8 schijven) Stand. Zwart: 3, 8, 9, 14, 19, 20, 25, 30, 36. Stand. Wit: 23, 28, 32, 34, 42, 44, 47, 49. Oplossingen binnen 14 dagen in te zenden aan bovenstaand adres. UIT DE DAMWERELD JUBILEUMWEDSTRIJD DAMVEREENIQING GEZELLIG SAMENZIJN" P A R T IJ gespeeld tusschen de heeren L. Onderwijzer, met wit en W. van der Vliet, met zwart. O Wit 34-29 40-34 45-40 50-45 32-28 28:17 37-32 31:22 32:21 41-37 37-32 32:21 46-41 41-37 37-32 32:21 42-37 48-42 37-32 32:21 42-37 47-42 37-32 32:21 42-37 nregelmati Zwart 20-25 14-20 19-24 10-14 17-22 12:21 21-27 18:27 16:27 13-18 11-16 16:27 7-11 2-7 11-16 16:27 7-11 11-16 6-11 16:27 11-16 1-6 6-11 16:27 9-13 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. ge o pen i n Wit 37-32 26. 32:21 38-32 33-42 39:28 36-31 31-27 28-22! 27-21 21-16 16-11? 36. 34:32 37. 11:22 38. 40-34 44-40 34-30 40-34 30-25 43-38 34-29 29-24 35-30 38:29 25:14 geeft op. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. gZwart 11-16 16:27 27:38 24:33 8-12 14-19 12-17 17:28 3-8 8-12 25-30 12-17 18:47 47-33 4-9 13-18 33-28 28-10 18-22 22-28 9-14 28-33 14-20 10:25