10 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 17 Nov. '17. - No. 2108 AMSTERDAM ARNHEM 't-CtfiAYENHAGE ROTTERDAM UTRECHT iiiiiimiiimiiiiHimmiiiiiiHiniiiMiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiii u voorkomt, die m.i. absoluut onvereenigbaar is met de in zaken algemeen geldende be grippen omtrent de verplichting van debi teur tegenover crediteur. Reeds in het voorgaande artikel heb ik met een enkel woord aangestipt, dat het m.i. onjuist is de versterkte aflossing met f 15 millioen per jaar der 4V* pCts. leening 1916 te verschuiven van 1919 tot 1930. Thans blijkt mg, dat om die verschuiving mogelijk te maken in de leeningwet 1917 een artikel (44) is opgenomen, luidende: In artikel 10,2de lid, der Leeningwet 1916 ?worden de woorden: Te beginnen met het jaar volgende op dat, waarin de vijf ten honderd rentegevende leening, aangegaan krachtens de Leeningwet 1914 geheel zal gijn afgelosf' vervangen door: .Te beginnen met het jaar 1930". Dit nu acht ik niet alleen onjuist, maar zelfs in hooge mate onrechtmatig. Bij de wet 1916 was vastgesteld, dat een jaar na geheele aflossing van de leening 1914 be gonnen moet worden met f 15 millioen per jaar aan te wenden voor versterkte aflpsslng van de 4 v, pCt. leening 1916. Die wet is een integreerend deel van de voorwaarden van inschrijving op die leening, waardoor de Staat-geldnemer tegenover de houders van obllgatiën dezer leening gebonden is.*) En nu gaat het toch niet aan, dat de Staat zich eigenmachtig aan die verplichting tot versterkte aflossing onttrekt, door maar heel eenvoudig in de memorie van toelichting heb ik zelfs tevergeefs naar eene toelichting van dit tegen rechten billijkheid indruischend artikel gezocht in eene latere wet de bindende voorwaarden dezer leening te wijzigen. In de latere jaren zijn steeds in de opvol gende leeningsweften bepalingen opgenomen omtrent verplichte aflossingen der respectieve leeningen. Dit is eensdeels geschied met het doel om tot eene geleidelijke delging der schuld te geraken, maar is anderdeels ook eene verplichting ten opzichte der Staatsschuld-briefhouders, wier bezit door de wetenschap, dat een jaarlijks klimmend bedrag voor inkoop of aflossing dier schuld moet aangewend worden, eene hoogere waarde verkrijgt dan wanneer die verplich ting niet bestond. Waar moet het nu met het krediet van den Staat heen, wanneer de Staat het recht zoude hebben, die verschillende aflossing clausules, zonder toestemming der obligatie houders, te wijzigen of zelfs geheel te schrappen? En dit is toch feitelijk wat het bedoelde art. 44 der Leeningwet 1917 beoogt. In deze buitengewone tijden geschiedt veel, dat principieel onverdedigbaar is, maar eene geheel eigenmachtige wijziging van de voor waarden eener wettelijke verbintenis gaat te ver... en kan er liet door. J. D. SANTILHANO *) Bij eene vergelijking van de bewoording der Leeningswetten 1916 met die der pro spectussen der bedoelde leeningen blijkt mij, dat hetgeen in laatstgenoemde documenten omtrent de aflossing gezegd wordt afwijkt van het betrekkelijke artikel van de wetten. In de eerste leeningwet 1916 luidt n.l. art. 10 tweede alinea: ,Te beginnen met het jaar volgende op dat, waarin de vijf ten honderd rentegevende leening aangegaan krachtens de Leeningwet 1914, gegeel zal zijn afgelost, wordt van de schuldbekentenissen, krachtens deze wet uitgegeven, boven het in het eerste lid omschreven bedrag, op den len November aflosbaar gesteld een bedrag van ten minste vijftien millioen gulden, vermeerderd met het bedrag der deor die extra-aflossing vrijgevallen rente". Eene indentieke bepaling komt in de tweede Leeningwet 1916 (die der 4 pCts.) voor. In het prospectus der eerste leening 1916 staat echter: Voor extra-aflossing wordt, te beginnen uiterlijk met het jaar, 1930, telken jare bovendien besteed een bedrag van ten minste ?15.000000, vermeerderd met enz." Eene ongeveer gelijkluidende mededeellng is in het prospectus der tweede leening 1916 opgenomen. Het zoude hier dus, maar in omgekeerde iitilliniiiiiiitiiiiiiiiiiiiuiiiiitimiiiiiit iiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiii BUITENSPORIGE BERICHTEN van MELIS STOKE BINNENLAND De A.K.O. vertelt: Er zaten zes heeren in de coupé. Telegraaf heeren?" riep ik, denieuwste berichten!" Toen hoorde ik: Van den eersten heer: Neen, dank jet" tweeden Neen l" derden Ga weg met dat ding!" vierden Fort m i t dem Hetzblatt!" vijfden Uit m'n vizier met dat schendblaadje!" zesden (die prof. Treub was) Geef er mij maartwéA.K.O.I" * * * VOOR ONZE DAMES Emma Friedldnder?Werther herinnert zich in Die Woche : Mata Hari... Dikwijls maakt het leven een menschenlot zoo afwisselend en roman tisch, dat geen auteur er effectvoller" zou kunnen bedenken. Zoo was de levensloop der Indische danseres Mata Hari, die onlangs op de onbewezen gebleven beschuldi ging van Duitsche spionnage bedreven te hebben, te Parijs ter dood werd veroordeeld en gefusilleerd. 'Ik maakte met die mooie vrouw tien jaar geleden, te Weenen, kennis, en ik wil van haar leven vertellen, wat ze er mij van mededeelde. Zij was uit Hollandsche ouders inWederlandsch-Indie geboren; hare ouders bezaten thee- en koffieplantages, en zij bracht haar jeugd gedeeltelijk daar, onder den helderen hemel, door, en gedeeltelijk te Wiesbaden op een kostschool. Later trouwde zij met een hollandsch officier, van schotschen af komst, Slr Mac Ltd, en werd, naar zfl zeide, tot hofdame van de koningin der TJIT "V-A-lsT i IWMIIIIIII uu. iiiiiiiu i IIIIIH i iiiiiiiii UMI iiiimiiimii n nu iiiiiimiiimi imiiniiiiimiiiMiiiiiiiiiiii.iiimiiiiiiiniiiiiiiimmiiiiiimimmi iimmmi niiiii in u u iiiiiiHiiHiHttiiiiiiiNiiiitiiini minimi orde, dezelfde kwestie als in het de voor gaande week door mij behandelde proces tegen de Schelde, n.ral. is het prospictus of het besluit der algemeene vergadering (in casu de door de wetgevende macht aangenomen wet) bindend. Maar er is hier nog een ander punt. In de obligatie zelve staat afgedrukt, dat deze obligatie is uit gegeven krachtens de Leenlngswet 1916." Deze formule geeft de obligatiehouders het recht te vorderen, dat aan alle bepalingen van die wet dat ook aan de aflossingclausule voldaan wordt. En dit doet m. i. de deur dicht. En wil ik gaarne toegeven, dat op dit oogenblik, waar de 4& pCts leening onge veer pari staat, een meer of minder groote aflossing voor de obligatiehouders van wei nig practisch belang is. Maar afgescheiden van de principieele kwestie waarbij de Staat in de eerste plaats een voorbeeld dient te geven van correct handelen kan bij wijziging van de markt-conjuctuur het binnen enkele jaren voor de obligatiehouders wel degelijk van belang worden, dat f ISmillieen per jaar extra afgelost wordt op eene leening van f125 millioen. En voor de houders der 4 pCts. obligatien 1916, die in successie van die extra-aflossing zullen profiteeren, is het reeds dadelijk van practische beteekenis wanneer die extra-aflossing twaalf jaar ver schoven wordt. 4- 4-4lllllllllllmilllllllllllllllllltmiUllllllimillllHIIMIIUIIItllllMIIIII H. BEPSSENBRUGGE, PORTRETFOTOQRAAF ZEESTRAAT 65, naast Panorama Mesdag, DEN HAAG. Tel. 1538. Nederlanden benoemd. Haar huwelijk was niet gelukkig, daar de kolonel zijne schoone echtgenoote lastig viel met ongemotiveerde jalousie, nochtans zonder haar zelf trouw te blijven. Nadat hij eens, uit drift en jalousie, op haar geschoten had, liep zij uit angst van hem weg. Zij vluchtte naar ParQs, en, aangezien zij daar, door hare vroegere positie, relaties in de eerste kringen had, leidde ze een onbe zorgd en prettig leven. Toen haar geld begon op te raken, ver kocht ze geleidelijk hare sieraden, en leefde, vertrouwend op de toekomst, voort." Vervolgens komt de beschrijving van Mata Hari's dansen, en de onkiesche ge schiedenis van eeu ongelukkig geëindigd engagement. Het slot van deze valsche vriendinnenachterklap en kaffee-klatsch luidt: Welk een tegenstellingen biedt dit leven! Een zorgelooze jeugd in twee werelddeelen doorgebracht. Vervolgens vrouw uit de allereerste kringen en hofdame! Daarna variété-danseres en tenslotte, na een sombe ren ketker, het einde, voor de loopen der op haar gerichte geweren! Arme, mooie vrouw..." * * De hemel beware u, verschrikte lezeres, voor een necrologie door een uwer vrien dinnen in 't algemeen, en van deze door slaande, kaffee-klatsch'ende Emma in't zér bijzonder ( KUNST EN LETTEREN De colporteur van ,de Forens" beweert: Ia het volgend nummer zal Querirfo zijne eigen litteraire critieken in het Algemeen Handelsblad persiffleeren, door In 't geheel niet van zich zeif en zijne groote belezen heid te getuigen, doch uitsluitend te spreken over het boek dat hij recenseert. RIJM-KRONYCK Lied van een Sanguinisch burger Wanneer ik auto's rijden zie, dan denk ik, knarsend op mijn tanden, aan 't kostelijk vocht dat zij verbranden. Mijn hart krimpt in van jalousie bij d' aanblik hunner nieuwe banden... 01 Als ik auto's rijden ziel Wanneer ik kachels branden zie, dan wrijf ik mijn verkleumde handen in nijd en weemoed, om de schande der vaderlandsche bosschen, die ze sloopen en brutaal verbranden... O! Als ik kachels branden zie! Wanneer ik menschen reizen zie met kinderwagens, koffers, manden, dan denk ik aan de offerande van onze arme industrie, die nauwelijks kolen heeft te branden... O! Als ik menschen reizen zie! Wanneer ik rijkaards smullen zie in d' een of andere lust warande, dan denk ik aan mijn hutspot van de Centrale keuken.. Jalousie besluipt mijn schrale ingewanden... O! Als ik rijkaards smullen zie! Wanneer ik de soldaten zie, met bolle, rood-gezonde konen, dan denk ik aan de bruine boonen l zoo veel ze lusten krijgen die! ...En gratis licht en vuur en wonen... 01 Als ik die soldaten zie! Wanneer ik de couranten zie, met hun verwarrende berichten, en 't oorlogsnieuws, dat ze verdichten tot hoop en kans op vrede, die ze telkens aan de kim zien lichten"... O! Als ik de couranten zie! iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii LEGER EN VLOOT Aan Oorlog fluistert men ? De commissie tot onderzoek der gegrond heid van dienstweigeraars motieven zal uitgerust worden met stalen helmen, klewangs en vél papier. De commissieleden krijgen, ter persoonlijke beveiliging, de be schikking over een escadron cavalerie. * * * STADSNIEUWS De portier van 't Prinsenhof zou gehoord hebben : In navolging van de Utrechtsche zesde wethouderszetel, overweegt men hier ter stede, eene nieuwe afdeeling voor vliegtuiglandingsplaatsen te doen ressorteeren onder onder wethouder Manassen. * * * ONDERWIJS Acht honderd oudere artsen zullen, nu het wetje Limburg bekrachtigd is, alsnog promoveeren. Met het oog op de levensmiddelen schaarschte en de ernst der tijden, heeft de minister van H. L. en N. hen verzocht, van al te uitbundige en buitensporige promotiedlaers af te willen zien. ' .* BUITENLAND Uit Goerz komt het bericht, dat de keizer van Oostenrijk bijna verdronken is. la. het in bioscope-explicateur-trant ge stelde relaas, treft ons: ... De keizer, die zijn lijf jager in levens gevaar zag, Het hem in ongehoorden trouw aan dezen dienaar niet los, evenmin als de wachtmeester Tomek, den vorst losliet. (De lezer kan zich nu duidelijk het kluwen van vorst, lijfjager en wachtmeester voor stellen, en rilt bij het vernemen der verdere avonturen van het doorluchtig, klauwend menschen-complex:) .... Zoo werden keizer, lijfjager en wacht meester door den sterken stroom over het dijkje heen in diep water gesleurd." Wanneer ik in 't verleden zie, 't verleden met zijn verre reizen naar buitenlandsche paradijzen, dan denk ik, vol melancholie: Moet 'k op dees' eigen stoel vergrijzen?.. O l Als ik in't verleden zie... MELIS STOKE iiiiitiiiiiiiiiimiiiiiiiintiiiiiiiiMiiiiiiii iiiiiiiiiiiiMiiiiillHmiiiniimiiMi* BKHBBBMJ VRAOENRUBRIEK voor Algemeene Wetenswaardigheden Men gelieve de vragen voor deze rubriek (n te zenden aan het Redactiebureau, met op den omslag het motto .Leekenspiegel", en onder opgave van naam en adres (die als vertrouwelijk zullen worden beschouwd.) R. T. te S. Kan men een landstormplichtlge, In het bezit van een diploma 3-jarige R. H B. S., die thans een cursus voor ver lof sof ficier en volgt, na zijn bevordering tot sergeant, verplichten een verdere oplei ding voor ojflcter te volgen? Door Z. E. den Minister van Oorlog is bepaald, dat landstormplichtigen, die vol doen aan de gestelde eischen van weten schappelijke ontwikkeling, kunnen worden aangewezen voor opleiding tot landstorm officier en wel naar dezelfde regelen als voor de militie is vastgesteld. W. L. te A. In dtn vroegzomer plantte ik een eikeitje in een gewone roode steenen pot met het result at dat het op het moment 6 blaadjes bezit, en 7 a 8 centimeter hoog is. (Tweede beeld :) Prins Felix van Parma wierp zich in zijn pels en volle uitrusting in het waler, om den souverein te hulp te komen". (Nu is het menschelijk kluwen dus met n vermeerderd, niettegenstaande verne men wij:) Keizer Karel, Prins Felix (in pels), de lijfjager en de wachtmeester Heien elkander niet los. (Wanneer wij goed begrijpen, had dus het dooiluclitig menschen-complex niet aan soliditeit verloren, door het toetreden van den gepelsden Prins Felix). (Nu volgt een geheel waterballet, zooals wij ons herinneren die bij Schumann en Carrébijgewoond te hebben; officieren en chauffeurs springen in grooten getale te water. In hoeverre zfl elkander en den sou verein, plus diens doorluchtig kluwen nletlos-laten wordt niet vermeld.) Omtrent het werk der redders wordt nog meegedeeld: ...Met zware, meterlange (dus a l meter) balken beladen, trapten zij steeds opnieuw den brokkeligen oever los..." O. i. zouden de mannen van Sink's toestel, hoewel minder zwaar beladen, handiger en minder destructief te werk zijn gegaan. Vervolg: De keizer, die in den wilg, welke zich onder het geweld der stroomversnelling telkens boog, een zwak steunpunt had ge vonden, en telkens opnieuw tot boven den hals ónrferdook, verloor geen oogenblik zijn tegenwoordigheid van geest. Hij antwoordde kalm en vastberaden op het aanroepen zijner redders. De redders: Hou vast, Majesteit! Niet loslaten. Zijne Majesteit (kalm en vastberaden): [awel! ka je makkelijk zegje! Houvast T»mek! Prrrrrst... Brrrrr... Pssssst! (Volgt de redding van den keizer plus... zijne met de golven worstelende getrouwen). Er was een krasse aanmaning toe noodig, Kan het In deze pot blijven staan, of moet het in een grooteren bak overgeplaatst wor den? Moet het nu met deze kou, en In den winter buiten blijven staan, of moet het In de. kamer verwarmd of onverwarmd staan? Het beste is het bedoelde eikel-zaailingetje den winter buiten te laten, maar het verdient wel aanbeveling den pot dan geheel in den grond te graven, zoodat ookdepotrand even onder de aarde is verborgen. Een verwarmde standplaats is in elk geval te ontraden. Thans verplanten is niet noodig; dit kan, als de pot te klein is geworden, in het voorjaar geschieden. Het komt er verder weinig op aan of het boompje in een pot dan wel in een bak wordt gekweekt. Het best is natuurlijk als het in den vrijen grond wordt ultgeplant, wijl het plantje dan tot een boom kan opgroeien. milllllliimiillllliiiillMilllliiiiiiniimiiiiiiiiiiiiiilliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiim Nieuwe boeken van deze week: N. VAN HICHTUM, De wonderbare Avon turen van Torn Duim, Een grappige ge schiedenis opnieuw verteld, door met 100 plaatjes en afbeeldingen van JAN WIEGMAN, 120 pag. Amsterdam, J. M. Meulenhoff. Louis COUPERUS, De Komedlanten, 348 pag. Rotterdam, Nijgh en van Ditmar's Uitgevers Mij. Sprookjes van Grlmm, voor Nederland bewerkt, door ONNO VERE en CHRISTINE DOORMAN, geïllustreerd, door RIE CRAMER. In 9 afl. a f 0.45; in 3 deelen a f 1.90, in een deel in prachtband f 4.00; luxe uitgave op simill Japan in prachtband en vergulde kopsnede f 14.90. Utrecht, W. de Haan. Inhoud van de Nov.-Tijdgchriften : Stemmen des Tij^s: H. Colijn, Sluit de gelederen. L. E Mietje van der Dussen. Dr. H. Bavinck, Klassieke opleiding. Dr. J. C. Moor, Sigfried Kary-Elcrt. J. Jac. Thomson, Jean Christophe. Leestafel. iiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiHimiiiiimiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiii welke de wetten der gehoorzaamheid ter zijde stelde, om den keizer te bewegen, het eerst naar den oever te zwemmen." De redders: Wijjewelles make daje het water uitkomt l" De keizer: ! l!! Brrrr. Psssst ... hül" De zon was reedsondergegaan.toeneinde lijk het moeilijke reddingswerk gelukt was..." Bezoekers, die het geheele programma gezien hebben... o neen l Er is nog een gevleugeld woord gelanceerd: Zoo is de oorlog, die nu eenmaal veel eischf," zoo luidde het oordeel van den vorst, die nu weder in zijn auto stapte (Een ander telegram). De vijand deed een vergeefsche aanval. Hij had 300 dooden, wij 50... Inderdaad, de oorlog eischt wél veel! Twee kolommen over een nat pak. Twee regels over honderden rampzalige gezinnen! "i"""" ""»» n» iiiniiiiiii iiiiiitiiiiinimiiiiiimii ROBBERT KALFFeC2 ?QMSTCQCtóMl '