10 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 5 Jan. '18. - No. 2115 ELLY NEY Programma Bach-Chromatische Fantasie und Fuge. Beethoven-Sonate Op. 111. Schumann- Kinderscenen. Schubert-Impromptu; 4Moments musicaux; Soiree de Vienne, Marche militaire. (Dit nummer werd bekort met een Moment musical en Soiree de Vienne.) Chopin-Fantasie f. kl. t. Liszt-Mephisto walzer. Met een toegift Fiühlingslied (Mendelssohn) een wel wat lijvig geheel, dat ons bijkans twee en een half uur bezig hield. Nieuwe banen betreedt, zooals men ziet, ook dit programma niet. Absoluut nood wendig is dit misschien niet, waar de moderne componisten, voor zooverre zij de aandacht verdienen, met uitzondering van hoofdzakelijk enkele Fransche en een paar Spaansche meesters, weinig of niets belang rijks voor het klavier brengen. Eene andere kwestie blijft, of het immer noodzakelijk is, een zeker deel van het programma te moeten vullen met werk, welks geestelijke inhoud niet in evenredigheid staat tot de technische studie en moeite, die het in het openbaar voordragen van zulke werken vereischt? Werkt Inderdaad Schubert's Marsch in Tausig's bewerking op de muzi kale fijnproevers zooveel intenser als de be koorlijke origineele klavierwerkjes van den meester van het lied?" Daargelaten nog, dat de wedergave van dezen Marsch evenals Chopin's Fantasie, alsook Liszt's Mephistowalzer technisch niet in die mate slaagde, als men van deze eminente kunstenares zou mogen verwachten. Wel weet zij ook hier steeds door buitengewonen muzikalen zin te treffen, maar menig detail gaat door te onstuimige fantasie ver loren. Zoo wordt een triolenrhytme, dat als een draad door Chopin's Fantasie in de be geleiding loopt, dikwijls te onhoorbaar. In 't algemeen wordt juist de plastiek van het rhytme wel eens geschaad door gebrek aan zelfbeheersching. Waar EHy Ney in Bach, Beethoven, Schumann en Schubert's kleine stukjes in technisch zoowel als muzikaal opzicht met de meest denkbare souvereiniteit van meesterschap hare taak vervult bevreemdt het te meer, dat aan het virtuoos element In het Tausig-arrangement en het werk van Chopin en Liszt in technisch opzicht de allerhoogste volmaking werd gemist. Genietbaar zijn juist die werken te meer, naarmate ook het pianlstische sterker ver zorgd is. Na de zeer buitengewone prestaties in Bach tot en met Schubert, daalde nu onze belangstelling plotseling te sterk. In genoemde voordrachten liet deze begaafde vrouw de ongemeene gaven van hare rijke, kwistig bedeelde kunstenaarsziel naar alle zijden breed uitgaan. Hoe gesluierd droomde zij ons het slot van Bach's Fantasie voor, in een tot wee moed getemperde weelde van magistrale klanken, aan haar instrument ontlokt l Klonk niet Beethoven's op 111 in de beide reus achtige episoden als een afspiegeling van het heden : een strijd van Titanen, maar daaraan volgend eveneens eene verwachting van vrede op aarde, een staren in de richting, waarheen ons aller blikken hoopvol uitzien? Van dit allergeweldtgsie klavierepos naar Robert Schumann's Kinderscenen iseen groote afstand. Maar ook op de poëzie van de kinderziel reageert Elly Ney voortreffelijk. Hoe vertrouwelijk klonk het Am Kamln", welk eene reine devotie spreekt uit haar Blttendes Kind", hoe worden de Gespenstet" in het Fürchtenmachen voor ons geestesoog zichtbaar! We vragen het nog eens aan alle ernstige klavierkunstenaars. Moeten nu per se" de programma's tot in het onmetelijke worden gerekt, om Elk wat wils" te geven ? Wanneer men kunstenaars van dit kaliber heeft te volgen, dan heeft men na anderhalf uur zeker genoeg schoonheidsontroering ondergaan, om over dezelve eens kalm te gaan mediteeren. Elly Ney behoort tot degenen, die den moed mogen hebben, wanneer zij lot een dergelijk inzicht zijn gekomen, met eene verkeerde sleur te breken. Zij spele dan Chopin en Liszt of voor de nog grootere meesters of geheel afzonderlijk. v, L. lUIIMHIIIMI HimilMll Op den Economischen Uitkijk Protectie de Toevlucht (I)? Ia den Haag heeft het Kamerlid, de heer D r i o n, op 19 December 11. sprekend in een vergadering van de Vrijzinnige Propaganda Club aldaar over den economischer! toestand, volgens het verslag in de pers o.a. gezegd dat bij het sluiten van den vrede geen vol doende transportmiddelen zullen beschikbaar zijn om de noodige voorraden aan te voeren, zoodat de prijzen voorloopig nog tamelijk hoog zullen blijven. De oorlogvoerende lan den zullen dan waarschijnlijk een zeer felle protectie invoeren en wij zullen dan ook helaas zei spr- onze toevlucht daartoe moeten nemen. Een zeer felle economische wedstrijd staat ons In de toekomst te wachten... De hier aangeroerde vraag: welke han delspolitiek door de thans oorlogvoerende Rijken na het sluiten van den vrede zal worden gevoerd, is zeker een van de be langrijkste, waarop wij het antwoord van de toekomst zijn wachtende. Nu en dan heb ik te dezer plaatse daarover reeds een en ander gezegd; de rede van den heer D r i o n is mij een welkome aanleiding om dit gewichtig onderwerp nog eens naar voren te brengen. Wat mij getroffen heeft, Is dit: in het zelfde ochtendblad, waarin het verslag der toespraak van den afgevaardigde voor Rid derkerk was opgenomen, waren verschillende buitenlandsche telegrammen te vinden over de vredesonderhandelingen te Brest-Lttovsk, welke toen nog slechts in een stadium van voorbereiding verkeerden. In die telegram men werd de meening weergegeven der Oostenrijksche pers over de wijze, waarop die onderhandelingen zouden worden ge voerd. De Weensche pers wees in het bijzonder op het feit, dat naar Brest-Litovsk een vertegenwoordiger van den handel werd gezonden; zij legde er den nadruk op, dat er dus klaarblijkelijk een nieuwe geest bij die onderhandelingen merkbaar was. De N. Fr. Presse schreef: het verdrag (van wapenstilstand) beduidt niet alleen een voorloopige afbreking van de vijandelijk heden, een aankondiging van den vredeswil, maar geeft ook den wen sch weer, den handel te herstellen in den volkenrechielijken toe stand, die zich eerst moet ontwikkelen tot een voorloopigen vrede en dit laatste (her stel van den handel) is onder oorlogvoerende landen nog nimmer toegestaan. Het N. Wiener Tageblatt achtte de afvaardiging van de handelscommissie een gebeurtenis van groote beteekenis: zóó krachtig is het geloof aan de noodzakelijkheid van vrede, dat men over oude vooroordeelen heenstapt en niet naar vormen, doch slechts naar de behoeften vraagt. De Zeil, ten slotte, zag in den stap der Russische regeering ook een afstand doen van de waanzinnige plannen der Entente betreffende deneconomischen boycott." Is het niet merkwaardig, dat dergelijke stemmen weerklonken? En sedert zij ge hoord werden, heeft men nog meer vernomen. Steeds duidelijker blijkt, hoe groote waarde beide pat tijen hechten aan een herstel der handelsbetrekkingen wederzijds zoo spoedig mogelijk en zoo volledig mogelijk. Wij weten nog niet met juistheid wat op dit stuk de gemaakte of te maken afspraken zullen zijn, maar zeker is het, dat men van stonde af aan een eind heeft willen brengen aan de grenssluiting, die van den oorlog het gevolg was. En dit |s waarlijk geen wonder, het tegendeel zou verbazing wekken. Want het is toch voor niemand een geheim dat in belde groepen der belligerenten de weder zijdse hègrenssluiting benauwend werkt. Het is niet alleen de in alle oorlogvoerende landen eenzijdige productie, toegespitst op alles wat het leger behoeft, welke een steeds nijpender economischen noodtoestand te weegbrengt; het is ook misschien in niet geringer mate de staking van den goederenruil tusschen Entente en Centralen. Wanneer men bedenkt hoe levendig en om vangrijk die goederent uil vóór den oorlog was tusschen Duitschland en Rusland (om van Oostenr^k-Hongarije te zwijgen), dan geeft men er zich rekenschap van, tot welke ontwrichting van de voorziening in de be hoeften beider landen, tot welke onduldbare, vroeger ondenkbare verschuivingen het stop zetten van dien handel moet hebben geleid. En dus: hoe levendig de wensen moet zijn geweest om dien handel weer te herstellen. Er moet als een verademing aan belde zijden van de grens zijn geweest, toen die grens niet meer als een onoverklimbare muur zich stelde tusschen hetgeen de beide partijen elkaar leveren wilden en niet konden! Zal in die stemming van verademing Rus land zich de besluiten hebben herinnerd, die ook door zijn vertegenwoordiger* ge nomen zijn ter Economische Conferentie te Parijs? Zullen zijn afgevaardigden naar Brest-Littovsk gegaan zijn met boycottplannen? Zal men van Duitsche zijde er op uit zijn den invoer uit Rusland te belasten door hooge rechten aan de grens? Het is toch waarlijk niet te gelooven. Men zal van weerskanten ook In dit opzicht gelijk het N. Wiener Tageblatt het uitdrukte over oude vooroordeelen heenstappen en niet naar vormen, doch slechts naar de be hoeften vragen. Men zal zich laten drijven door den drang der feiten, door de nood zakelijkheid der spoedige leniging van den nood. Hier werkt een onweerstaanbare factor, die zegeviert over slle mogelijke vroegere voornemens. Het is niet te zeggen, thans reeds, dat hetgeen men hier ziet gebeuren, zich op grooter schaal zal herhalen, als na Rus land wanneer toch? ook de andere staten der Entente-groep bij vredes-onderhandelingen ook over herstel der handels betrekkingen met de Centralen gaan spreken. Men kan niet als zeker vaststellen dat zij het voorbeeld van Rusland zullen volgen. Sterke chauvinistische neigingen kunnen iiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii zich daartegen verzetten. Zij zullen, gelijk thans reeds duidelijk bleek, voedsel vinden in niet minder sterke protectionistische stroomingen, die vóór den oorlog in Frank rijk den boventoon voerden en tijdens den oorlog in Engeland zich deden gelden. De vraag is ook, of bij vredes-onderhandelingen van de zijde dier landen de wezenlijke vredes-wil zoo krachtig zal zijn, als die thans klaarblijkelijk in het Rusland der re volutie is. Maar al is het dan in geringer mate, de drang der feiten zal ook dan drijven, niet onweerstaanbaar wellicht, maar toch krachtig, Zal dan een neiging tot ruim herstel der handelsbettekkingen aanbotsen tegen de be sluiten der Economische Conferentie te Parijs? Men kan antwoorden, dat het protocol van die bijeenkomst niet meer is dan a scrap of paper", in elk geval niet anders dan een afspraak, waaraan partijen zich slechts ge bonden zullen achten zoolang hun belangen dat meebrengen. Maar men kan er boven dien op wijzen, dat, blijkens herhaalde ver klaringen op die conferentie en oob in de daarvan opgemaakte acte neergelegd, de afweer- en boycott-voornemens tegenover de Centralen werden opgesteld en vastge steld als maatregelen van noodzakelijke zelfverdediging tegen afweer- en boycottplannen van de zijde der Centralen. Maar wanneer dan blijken mocht, dat dergelijke plannen bij de Centralen niet (of: niet meer) bestaan? Dan zou daarmee ongetwijfeld de positie versterkt worden van die mannen in de Entente-landen, die geen heil zien in een dergelijke houding na den vrede. Natuurlijk, over deze dingen denkende, vervalt men van de eene onzekerheid in de andere en be treedt een gebied, waarop de open vraagteekens zich vermenigvuldigen. Maar er zijn toch ook hier .teekenen der tijden", waarop men letten moet en die toch niet niets beteekenen! Kan men zich dan denken, dat er bij de vredes-onderhandelingen zoo iets zal zijn als een offerfeest van vijandige beginselen op het gebied der handelspolitiek, een af zien van alle protectionistische neigingen, een uitroepen van vrijhandel over heel de lijn ? Laat mij hiervan zeggen: dat zou te mooi zijn om waar te wezen! Maar tusschen dat en opzettelijke bescherming over en weer van de beide groepen tegenover elkaar, is er een breede weg. Hoever men op dien weg zal gaan, alweer: wij weten het niet. Maar er zijn mogelijkheden, waarschijnlijk heden misschien, waarover zijn gedachten laat gaan ieder die in deze dingen belang stelt. En ze zijn ons aller belangstelling overwaard, want daarop doelde ook de heer D r i o n ook wij zijn daarbij be trokken. Over een en ander 'n volgend maal nader. S M I S S A E R T DE TWENTSCHE BANK AMSTERDAM. ROTTERDAM. 's-GRAVENHAGE. Gestort kapitaal f 16.000.000.?. Ressrven f9.850.000.?. ten voile aansprakelijk voor verbintenissen van: B. W. BLIJDENSTEiN & Co., 55 56 Threadneedlestreet Londen E.C. B W. BLIJDENSTEIN Junior, Enschede. LEDEBOER & Co., Almelo. Rekening-Courant met Kcntevrrgrnedfug. In-fn Verkoop \Visnelsop binnen en Builenland,Vreem<leMnnt,Conpous. InCHgseerinj* op Binn n- en Buitenland. Rembonrsrri'difteu in Noord- en Zuid-Amerika. In- en Verkoop Effecten. Deinen van (Jolden op Prolongatie met bewaring van het onderpand bjj de Tw«Mitseho Trust Hij Bewaring van Waarden. tvife Drposit*. Ver««-kprln(f tegen verlies bij uilloting van fondsen. Voorschotten op Fondsen en O lerfrren. Credleteii aan Handelaren en Industrie. Ion bi} hare afdeeling TRFII1K1VEKFEMHINU, hetzij tegen borgstelling, crediethypothcek of andere zekerheid, het?ij in blanco. Rente voor DEPOSITO'S. Direct opvorderbaar 1 pCt. TIen dagen opzegging l', Een maand vast 2 Drie maanden opzegging 3 Zes Maanden , 3 V» Een Jaar 4 *) Van den dag der opzegging af wordt H pCt. minder rente ve/goed. ^^ w^LBVOtSVERZEKERING-BANK H AMSTERDAM auisnns»* oust - itaBOMtiuvc. Ad)-ou INCASSO-BANK AMSTERDAM - ALMELO - ARNHEM - DORDRECHT 's-GRAVENHAGE - ROTTERDAM - ZAANDAM Volgestort Kapitaal f 12.000.000.Reserve f 1.870.200.Vreemd BankChèques. (papier Buitenl. Wissels Effectenorders Coupons Prolongaties IABX & Co s BARK, ROTTERDAM VGRAVENHAGE Zmdblaakjtö. _Rneuterdijk 13. Belast zich met lnea»eerlngen op bet Binnen- en Buitenland Koopt en verstrekt wlMela en cheques op het Buitenland. Verstrekt handelBcredieten tegen zakelijk onderpand. Bezorgt telegrafische uitbetalingen. Belast zich met de uitvoering van Effeetenordenu Verhuurt Safeloketten. Neemt gelden a depoalto tot wekclQks te arnoaceeren rente ONTVANG-en BETAALKAS N, Doelenstr. 20-22, Amsterdam. Kapitaal in Ruirnn ? 5.500.000 Renteverg. voor gelden a deposito. met l dag opzegging . . l pCt. Bedr. tot ? 20.000.- terst. betaalb. met 10 dagen opzegging l X pCt. Voor andere termfjnen op nader overeen te komen voorwaarden. Open en gesloten bewaargeving volgens Reglement. SAFE DEPOSIT INRICHTING, geopend: op Werkdagen van 8Ji tot 5 uur. op Zaterdagen en Beursvacantied. van 8K 2 . Loketten van ? 2.50 per maand (? 10.?per jaar) en hooger te huur voor bQ de Directie bekende of geïntroduceerde personen. AMSTERDAM, l Jinuari 1918 Hypotheekbank voor Nederland OPGERICHT IN 1889 Amsterdam Keizersgracht 482. 4'/2 pCt. (stukken ran f 1000, f 500 en f 100) Onvoorwaardelijk voor rente en aflossing gewaarborgd door de ALHKMKEHB WAlBBORfllAITSCHAPPIJ Mr.A.H.VAN NiEROP. Mr.P.PEELEN, Directeuren. Dlrkzwager's Maassluis en Hoek ran Holland Opgericht 1872 Belasten zich met het rappor teeren van schepen en het behan delen van scheepszalcen op den Nieuwen Waterweg itienwe Bergtngmaatschapplj Maasslmls Opgericht 1887 Contracteeren voor het bergen van gezonken schepen en ladingen, op de rivieren en buitengaats ; be lasten xich met het instellen van duilcerondenoek, enz. enz. j$' m18l9u PARUS T Dir«ctüv.N«derland: l J.D.N.PISTORIUS » W FREDERIKSPLIINSS /V Assurantiekantoor J. Berm, Sehröler, Keizersgracht 891 Amsterdam. Telefoon N. 329. Verzekering van kunstvoorwerpen tegen alle schade. Billijke premiën DE HAARLEMSCHE HYPOTHEEKBANK. 41it % Pandftrieven tegen Amsterdams^hnn Rfmrakoarft «LIH luiEL-iunturru «sim mm 1 11,111,111 - STITITIIK IHIII Hoofdkantoor: AMSTERDAM Agentschappen te: 's-GRAVENHAGE en ROTTERDAM Vestiging in het Oosten: Batavia, Soerabaja, Samarang, Bandoeng, Weltevreden, Cheribon, Tegal, Pekalongan, Djember, Solo, Djokjakarta, Tjilatjap, Padang, Medan, Tebing-Tinggl (Deli), Langsa, Kota-Radja, Palembang, Telok-Betong, Pontianak, Bandjermasin, Makasser, Singapore, Penang, Rangoon, Hongkong en Shanghai. In- en Verkoop van Wissels en Telegrafische Transferten. Incasseeringen en Financieeringen. Schriftelijke of Telegrafische Credieten. Reiscredieten. Deposito's. Rekening-Courant. Administratie van Effecten en alle andere Bankzaken. RENTEVERGOEDING VOOR DEPOSITO'S: Met 12 maanden opzegging ........ 4 pCt. HOLLANDSCHE GR ONDKREDIETBANK HEERENGRACHT 520 TELEF,)ON N. 8040 SERIE-TREKKING 15 JANUARI e.k. HOOFDPRIJS 140.000.Prijs per Premie-aandeel f 12.50 De premie-aandeelen zijn verkrijgbaar bij de Bank, als ook bij H.H. Bankiers en Commission. in Effecten. De Directie: Jhr. C. M. M. v. ASCH VAN WIJCK, Mr. A. W. JACOMETTI, C. O. POUW. Centraal iccouotaflts-Kantoor ZWOLLE onder Directie van Mr. ». O. H. Lid van het Nederlandsch Instituut van Accountants LICHTEGAAED No. 8, UTRECHT. Tel. 140 KAS-VEREENIGING OPGERICHT 1865 SPUISTRAAT 172, AMSTERDAM Kapitaal en Reserven ruim f 7,250,000 Incasso van wissels en quitantiën Rekening-Courant Bewaring van Prolongatie-onderpanden Gesloten bewaargeving Open bewaargeving met volledige administratie Beheeren van vermogens Deposito's SAFE DEPOSIT neder/anasche-$ankinstellinq voor waarden, belast .met vruchtgebruik er\ O^"* periodieke uitkeerir\ger\, gevestigd te s'GRAVENHAGE Directie-. R.SO1WARZ en Mr. M.R. vor\ f«W\SDUK . Geplaatst maatschappelijk Kapitaal [J 5,000.000. Reserves ruim 700.COO. Pandbrievenkapitaal " 20.000.000.De Barvk geeft, zoolang de voorraad strekt , 4->*"5% PAMDBRIEVEN uit tegerv beurskoers, ir\ stukker\ var\ M000._, f 500._MOO._