5 Jan,'18. No. 2115 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Candidaten voor de Verkiezing van Leden in het Vrouwenparlement. KIESKRING L Lijst van Vrouwen van den Ned. Bond voor Vrouwenkiesrecht. Lijst van Vrouwen van de Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht. Lijst van Sociaal-Demo cratische Vrouwen. Lijst van de Vrije Vrouwenvereeniging. Lijst van Vrouwen in Vredesbeweging. de Lijst van zaam op 1U,.. Al Vrouwen werkSociaal gebied. Lijst zan Vrouwen werk- Lijst van Vrouwen op 't zaam op het gebied van gebied van Wetenschap. levensmiddelenvoorzie ning en huishouding. Lijst van gebied Vrouwen op 't van Kunst. Lijst van Vrouwen op';het gebied van philantropische organisatie. .Mw. M. Boissevain FijnappelMw. W. WijnaenrUs Fran eken?D vseri n ck. M w. W. A «ei Thorbecke Mw. H. van RielSmeenge Mw. M. James Jjrandes. Mw. J. Westennan. Mw. F. S. van IjjlenKlaar. Mw J. G. van Lanse.liot -Hubrecht. Mw. H. Heiiieken Daum. M w. J. van B u uren Huijs. M w. S. Comperts van Ktnbden. nis van Berlekom. Mw. H. Ankersmil. \ Mw. J. S. K.Baerveldt Haver. Mw. M. Kramers. Mw. Nine Minncma. Mw. S. Groeneweg. Mw. D. Groot. M w. II. Verwey Me.jan M w. \Vellers di Guase.0. Mw. G. Pothuis-Smit., Mw. .1. Zwaan Takes, Mw, M. Sannes-???Sannes. .M w. M. Wittop Ivoniii" Beek en Donk?Bosch. Kluvver. Ahv. C. F. van Aspcnvi1 Mw. M. van Dicma Mw. G. Hamondt van de Velde. Hi.jmans. l lirsclimann. Jiw. L. G. A. van M\v. L. K'nppeyne van Mw. Rosa Maiuis. Eeplie.n. do CopelKj?Wijders. Mw. E. Boddaert. M w. Tli. Hoven. " Mw. G. Kiipteyn Muijsken. Mw. Anna Folak. Mw. G. J. W. \an der Flor-- Dejitteller. Mw..M.\V.H.Rulger.s ' Hoitsema. M\v. M.Gohen Tervaen.M w. Prof. Dr. ,1. \Ves-1 terdijk.: .M w. Joh. W.A. A'aher.j M w. Dr. Gath van Tussenbroek.| M w Dr. G. Sei rurier. Ahv. .Mr. G. M.Werker Mw. .lae. F. U. MusseL .M\v. .Mr. l,, Schonleldl l'ulano. Mw. Th. M;\mi~- Mw. A. J. J. Tellepen l! )u\vmeesler.| Fock. .Mvv. Helene L'ipidotli-'Mw, A. Cremer Swarth. Hogan. M w. Géorgine 'M w. M. G. He Marex Si.-lmMrtzeJ Ovens - ]lei.jnvaan. Mw. A. iXoordewier?Mw. Josephus Jitta Keddingius. Werlheim. Mw. J. A. Simons?.Mw. J. Beukers?van Mees. Ogtrop. .Mw. W, L. B)idingh?M w. Koest v. Limburp;(ioem ins. Hojel. KIESKRING IL Lijst van Vrouwen van den Ned. Bond voor Vrouwenkiesrecht. Lijst van Vrouwen van de Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht. Lijst van Sociaal-Demo cratische Vrouwen. Lijst van de Vrije Vrouwenvereeniging. Lijst van Vrouwen in Vredesbeweging. de Lijst van zaam op Vrouwen werkSociaal gebied. Lijst van Vrouwen werk zaam op het gebied van levansmiddelenvoorzieLijst van Vrouwen op 't gebied van Wetenschap. Lijst van gebied Vrouwen op 't van Kunst. Lijst van Vrouwen op het gebied van philantropische organisatier M w. M. Boissevain Fijnappel. Mw. \V. Wijnaendls Francken?Dyserinck. Mw. W. Asser Thorbecke. Mw. H. van Kiel Smeensie, M w. M. James Brandes. Mw. J. Westennan. Mw. V. G. van der Meer van Kui'feler. MA-. Th. Thto!Wehrbein. Mw. S. W. A. Wichers. Mw. G Mulder van de ('iraal'?de B.uyn. Mw. M. Ketelaar- ' van Goch. Mw.R.v. WuiirtenFalthc-l!roese v. Groenou. ning en huishouding. Mw. K. G. Knappert. Mw. II. van BiemaMw. M. Wibaul- Mw. W. Drucker. 'Mw. G. RamundtBerdenis v Berlekom.; Hirse.limann. Mw 11. Ankersmil. |M\v. S, .1. R. Baervc-idt?..Mw. W. van Itallie?Mw. Snze Groshans. Haver van K.mlxlen. Mw. M. Kramers. |Mw. .Nine Minnema. Mw. Mr. G. G. Bakker?Mw. E. IJaelde. '? van Bosse. Mw. S. Groeneweg. .M w. D. Groot. Mw. Th. do Vries- Mw. G. Sanileiv, \\'ijt. ! liinlekopei'. Mw. II. Verwey Mi-jan. Mvv. Welters?Mw. 1. Kooistra Mw. M. G. ]..am,ii-on : di Giusco. van Si'huuwenhuiir. Mw. G. Pothuis -Smit. ;Mw. J. Xwaan-Takes. Mw. S. Lci"biire. Mijinans Mw. J. Franco Ml'iidesCuliseli. M w. A. S. Tydeman- ?\ i-rsehoor. Mw. M. Willup Iwnins:. M w. M. Sannes?[ Sannes j Mw. .lol), ter Meiilen, Mw. Mr. Gl. Wiclnnann. Mw. Dr. M. .1. Haale. Mw. Dr. Git. van Manen., M w. Dr. .1. van Restoren. M w. A. Mankes-- ' Zcniike. Mw.Mr. F. Mi'ldendorp-j .\i'iiti-.tield M w. Dr, \.Grutterink., .Mw. Th. van Uuyl?Mw. Loudon?Eustis. Sehwai'txe. Mw. 11. liuland Holst Mw. van Kaniebeek van der Schalk., Baisc van Wassenaar. Mw. Aug. de Wit. |Mw. Kruller?Muller. M w. Enny Vreedo. Mw. Labouchère van Weedu. Mw. B. Midderigh M\v. Heemskerck Bokhorst. De Zaremba. Mw. J. van Ammers ; Mw. Yerschuer?Bars'; Kuiler, van Balveren. KIESKRING III. Lijst van Vrouwen van Lijst van Vrouwen van Lijst van Sociaal-Demo- Lijst van de Vrije Lijst van Vrouwen in de Lijst van Vrouwen werk- Lijst van Vrouwen werk- Lijst van Vrouwen op 't Lijst van Vrouwen op 't Lijst van Vrouwen op het den Ned. Bond voor de Vereeniging voor | cratische Vrouwen, j Vrouwenvereeniging. Vredesbeweging. zaam op Sociaal gebied, zaam op het gebied van gebied van Wetenschap.1 gebied van Kunst. j gebied van philantropiVrouwenkiesrecht. Vrouwenkiesrecht, i j levensmiddelenvoorzie- ! sche organisatie. i : ning en huishouding. ! Mw. M. Boissevain Mw. Dr Aletla Jacobs. Mw. M. Wiliaut?.Mw. W. Unieker. Mw. Mr. G t'. Bakker- Mw. G. S Sikkcs-- Mw. A. S. Tydeman- Mw. l ),?. (;..ni. de l.ai^e'Mw. Top van Kliijn?Mw. Loudon -Euslis. Pijnappel Berdenis van Berlekom. \an Bosse. /everijn. Verschoor. : NuulT. Mw. W. Wijnaendts Mw. Dr. G. Doctors van M w. H Ankersrnit. J.Mw -l S. ll.Baerveldl Mw. G A. de .1,'iiir van Mw. M. G. Muller-- .Mvv, M. .1. llui/niiia.. M\\ ?. Dr. -M ia Boissevain Mw. I. Sehrevi?Mw. van Kaniebeek Franeken?Dyserink. Leeuwen-v. Maarseveen i Haver Heek en Dunk-- Klu> vi r l.nlols.j l.l/.erman. ? Bai v. Wassenaar. Mw. W. Asser?Mw. W. van Ilallie- Mw. M. Kramers. |\lw. Nine .Mi nema. M\\. M. Ketelaar-- Mw. 11. van Hierna?j.Mw. Th. Hoven. Mw. Dr. J. \ d. Ber^h M w. Annie Salmnoiis. Mw. Kruller?Muller. Thorbecke. van Kmbden ' van (lm h HUIKUIS.I van F\s<npi -Flias M. II. van Kiel-- Mw. N. Mansteldt?M w. S. Groenewea. Mw. D. Groot. Mw, L. Lancelam M\\. A. !?'. Diuiuk van; Mw. J. Franco Mende-- .\I\\-. Fhs.' M. llo^-ie. ;Mw. M. Scliarten Mw. L;ibouchere .-..-» Smecnge.' de Wit Hnberts. Stoop. lied! G,di-cli ' Antink. van Weedc. Mw. M. James 'M*. Mr. I). Bakker?Mw. H. Verwey Me|,,ii. M w. Weltors Mw. (i. Smit. JMvv. G. .1. \\'. van der .Uw. .1. Sten-k Proost. M w. Li/,/.\ Ansin^h. Mw. Heemskerck Brandes. Nort. di (,u,i<co. Ploc-,1. Dei;m-ller. de /.aremba. M w. J. Westennan. .Mw. J. van Diesen?Mvv. G. Postliuis?Mw. ,1. /waan- M v,-, .i. lliniist, Mw Mr. F. G. van Dorp M w. Galh. \an l'.ennes. Mw. Verscbuer?Bar"" Oberink Smit Takes. van Balveren. Mvv. M. Salines-- M-.v. H. Goudsmit. Sannes. Zie het artikel Verkiezing volgens het Evenredig Kiesrecht van een Vrouwen-Parlement5' op pag. 1 en het bijgevoegde Stembiljet. IIIIIIIINIMIIKI lllllllllllmlIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIMIItllllllllll personeel aan de instelling verbonden. Mevrouw Annie Lfgthartiseveneens door haar pas geslo ten huwelijk aan ons land gebonden en een financieel sterke opera is dan van zelf ook haar belang. Vatten wij in het kort het resultaat van ons onderzoek samen, dan blijkt dus, dat met voldoende subsidie de Ned. Opera als gevestigd kan worden beschouwd, het bestaan voor orkest, koor, solisten verze kerd is en de drie voornaamste vragen als hier boven vermeid bevredigend opgelost zijn. Het spreekt vanzelf, dat wij van harte hopen op een gunstige beslissing, want dan ook zullen componisten veel meer geinspireerd worden oorspronkelijke Nederlandsche wer ken te schrijven en voor jonge zangers en zangeressen zal de Ned. Opera een toekomst zijn. J. HAQENS JR. ; in iimiiiiimiiii IIIIIIIMHIMIIIIIIMIIMMIII!IIIIHIIIIIIIHIIII Liedje van den Levensavond Zacht valt de stille avond Over het meer, De rust op mijn schip keert Langzaam weer. De menschen zijn allen van Boord gegaan, Ik blijf in den stillen Avond staan. Als de nacht over 't water Zijn wade beurt, Dan glimlacht mijn mond om wat vroeger Is gebeurd. ui: s MOUSSAULT iiiiiiiiiimmiiniiiiit tiiiiiiiinimii SUBSIDIE VOOR DE NEDERLANDSCHE OPERA Onze gemeenteraad staat spoedig voor eene belangrijke beslissing. De heer G. H. Koopman, de ondernemende directeur van de Nederl. Opera heeft ? 15,000.?subsidie gevraagd. In zijn aanvraag om dit bedrag zegt hij een volgend speelseizoen niet te kunnen ingaan zonder dien gevraagden steun. Het vorige jaar stichtte de heer Koopman de Ned. Opera en ondanks hard weiken en een goede opkomst van het publiek was er een deficit van ongeveer j 10000.?Zelf ontving de directeur geen sa'aris, en paste het tekort uit eigen middelen bij. Een opera-onderneming kost zeer veel geld; orkest, koor en solisten, technisch personeel, reclame enz. verslinden groote bedragen en het is gebleken dat zonder subsidie een opera niet kan bestaan. Wij hebben nu in ons land van bijna 7 millioen Inwoners, n zegge n gezelschap, dat... niet bestaan kan zonder steun, 't Vraagt te veel plaats, wat breedvoeriger op andere landen te wijzen, waar iedere stad, iedere provincie-stad, hare gesubsidieerde opera heeft. Evenwel, de beslissing der vroede vaderen, zal niet van het buitenland af hangen en denkt men na, over het al of niet toestaan van het bedrag dan komt vanzelf de vraag naar voren: hoe zullen de heeren staan tegenover de instelling die Nederl. Opera heet? Er worden voor mér nuttige instellingen gelden gevraagd. Over het nut van een Nederl. Opera zullen wij niets zeggen. Onze gemeenteraad heeft tal van leden, die muziek in het algemeen, de Nederlandsche vocaal-dramatische kunst in het bijzonder welgezind zijn. Het College van Burgemeester en Wethouders heeft, dat is zeker, eenige leden die men vaak in concert- of operazaal ziet. Onze Burge meester, de heer J. W. C. Teilegen, heeft hart voor muziek. Wethouder H. J. den Hertog is zelf als musicus-componist-dirigent ge heel ingewijd en bevoegd en met deze heeren mogen ook de Wethouders Vliegen en Wibaut geacht worden, welgezind tegen over muziek te staan. En wie voor muziek voelt zal toch een opera in ons land, in onze hoofdstad geen overbodige weelde vinden. Maar... en nu komt als 't ware van zelf de vraag: wat zal dan doorslag geven? Drie punten vragen de aandacht: 1. Zal de opera met f 15,000 geholpen zijn ? 2. Zal het vermoeiende reizen en trekken vervallen ? 3. Zullen de artisten na den oorlog in het land blijven? Wij hebben den heer Koopman een .kort oordeel ge?«rraagd en tevens we s<i':9ten, die het t '-e?* t p den voorfe.^nd treden, en geacht kunnen wor den direct na den oorlog een goed engagement in het buitenland maar voor het grijpen te hebben. En tevens de drie kapelmeeslers. Het resultaat van ons onderzoek volgt hier: U vraagt mij", zegt de heer Koopman, of de Ned. Opera met f 15.0CO geholpen zal zijn. Natuurlijk niet, maar dezer dagen zal ik ook aan de gemeentebesturen van 's-Qravenhage, Rotterdam en Utrecht om subsidie vragen. De adressen zijn ongeveer gereed. Mijn voornemen is in 't algemeen die steden te vragen om subsidie, waar minstens (i voorstellingen per seizoen wor den gegeven. De kleinere plaatsen moeten vervallen. Operaliefhebbers te Gouda moeten de voorstellingen te Rotterdam maar bij wonen. Die uit Leiden gaan naar Den Haag en de Haarlemmers kunnen de Amslerdamsche voorstellingen bezoeken. Steden als Groningen en Leeuwarden zullen moeten vervallen. Ik zal U een voorbeeld geven. In de Kerstweek gaven wij in deze laatste steden een voorstelling voor zoo goed als uitverkochte zalen. Toch waren de kosten grooter dan de recette, alleen voor séjour was f700.?noodig. Ik stel mij voor, de weekdagen (usschen de groote steden te verdeelen, en den Zondag steeds te spelen in Amsterdam, Rotterdam of Den Haag. De salarissen van het orkest zijn reedszoo.dat de Toonkunstenaarsvereening daarover hare voldoening uitsprak. Bovendien hebben de orkestleden een aantal vacantiedagen. Mijn voornemen is, een koor- en balletschool aan de opera te verbinden. Korist moet een be roep worden en geen bijbaantje, zooals nu. Zooals ik in het adres aan den Raad mede deelde is een eigen gebouw noodzakelijk. Daarover zijn reeds besprekingen gehouden. Aldus de heer Koopman. Wij hebben den solisten ieder naar eigen meening gevraagd en geheel buiten den heer Koopman om natuurlijk. Opvallend sympathiek spraken allen, ook de kapel meesters over de Ned. Opera en de grond toon bij allen zonder onderscheid was: .Liever in Holland blijven". Deze dames en heeren zongen allen in het buitenland. De dirigenten hadden er allen een engage ment. In hoofdzaak kwam hun betoog op hetzelfde neer. Met waardeering spraken allen over den Directeur, den heer G. H. Koopman, zoodat van een uitstekende ver standhouding gesproken kan worden. Van onzen kant maken wij de opmerking, dat een instelling als de Ned. Opera niet staat of valt met het vertrek van een kapel meester of een der solisten, al is het gaan van goede krachten altijd een verlies. Alleen het ontslag nemen van de meeste der solisten van het eerste plan zou gevaar voor het voortbestaan opleveren. Ziehier het resultaat van ons onderhoud. Kapelmeester Albert van Paalte wil, als hij onder goede omstandigheden hier kan blijven, liever niet in het buitenland werken en geeft dus ons land de voorkeur. Een kort verlof om nu en dan in den vreemde tedirigeeren is hem welkom. Willem Hermans, die jarenlang in Duiischland diri geerde en er uit Hollandsche ouders geboren werd, heeft o.a. 9 jaar in Ham burgaan de Sted. Opera gewerkt, was te Fosen Ie kapel meester en studeer de aan de Univer siteit van Durham. Zijn portret is dat van Bachelor cf Music" dier Universiteit. Kan na den oorlog direct weer plaatsing krijgen, maar wil onder ge lijke omstandigheden liever in ons land werken. Gerritsen van Roekei, eveneens Ie kapelmeester, ver kiest verreweg ons land boven het bui tenland; bij behoor lijke gage en weikkring, alhier, denkt hij niet aan het buitenland. Aldus de kapelmeesters. En nu desolisten. Mevr. l'anit'lle Lohcff meent, dat het buitenland voor ioopig we! geen vreemde solisten zal vragen, al denkt zij, dat voor ons land de kans groot is. Toch zal in de eer ste paar jaren van een algemeen ver trek van solisten geen sprake zijn. Onder welke voorwaarden hier echter ge werkt zal worden, is van zeer groot be lang. Komt na een jaar of wat een aan bieding van een der allereerste theaters Monnaie Brussel, Opéra Comique, Parijs of dergelijke, dan zou de keus moeilijk worden. Dit komt echter niet direct als hoofdzaak. Behoorlijke gage, niet al te veel reizen en trekken, is noodig. Daarom hoopt zij van harte op een subsidie der Ned. Opera. De Kerstweek zong zij 7 achtereenvolgende avonden, groote partijen. (De andere solisten zongen trouwens ook veel; den tweeden Kerstdag gingen er 4 voorstellingen). Dat is al te vermoeiend. Haar aanblijven is tegelijk het behoud van haar echtgenoot, Willem Lohoff, den uitstekendenconcertmeester. Anton Dirks, de uitmuntende, en irtelligente bariton zegt: Ik voel mij als Hollander inde eerste plaats aan getrokken tot mijn land. Al is de kunst internationaal, on der gelijke politie zal hij veel liever in Nederland blij ver, zingen dan el ders. Voor de zekerheid der positie van de zangers hoopt hij ook zeer op subsidieering der Ned. Opera. En meer nog voor de vocaal-dramatische kunst, dan voor zichzelf. Dat de heer Koopman de rechte man is blijkt wel uit het feit, dat ondanks het deficit van het vorige jaar, toch desolisten belangrijke gage-verhooging kregen. Wat noodig is, daar er maar 7 maanden gezongen wordt. Eigenaardig, dat Jules M les, de zeer verdienstelijke Ie tenor zich nage noeg op dezelfde wijze uitliet. Ook Moes is zeer ge negen hier te blij ven, ondanks zijn Fchttterend engage ment van voor den oorloginhetbuitenland, o.a. te Praag. Maar hij oordeelt 9 speelmaarden noodzake lijk, omdat men 12 maanden per jaar moet leven, en 't alaris dus zóó moet zijn, dat een seizoen van l September?l Juni behoorlijke bestaanszekerheid oplevert. Ook Jules Moes verlangt niet het onderste uit de kan", en meent eveneens, dat een Ned. Opera, en wel een gesubsidieerde, een volksbelang is. Vooral Amsterdam moet een vastverzekerde opera hebten. Mej. Horneman zal gaarne lid blijven van het ge zelschap en hoopt op subsidie, waar door vanzelf ver beteringen zullen komen, ook voor de solisten. Mej. Lie&beth Meisner trad dezer dagen in het huwe lijk met den Haagschen muziekleeraar Poolman en zal dus vooreerst niet naar het buitenland gaan, maar zij hoopt natuurlijk op het voortbestaan der Ned. Opera en sub sidie zal de positie der solisten vanzelf ten goede komen. Zij hoopt daarom dat de Raad het niet-groote bedrag zal toestaan. De heer Richard van Helvoirt Pel, was in Dtiitschland een zeer bekend zanger. Hij heeft er echter geen kijk op, hoe de zaken na den oorlog zul len loopen. Daar om acht hij subsidie voor de Ned Opera een levensbelang voor het geheele NED. OPERA. Dir. G. H. KOOPMAN. Zondag 6 Januari, Paleis v. Volksvlijt. DE BRUILOFT VAN FIGARO. Avondvoorstelling: den Haag. CARMEN. Maandag 7 Jan. Paleis v. Volksvlijt. CAVALLERIA EN PALJAS. Dinsdag 8 Januari, Den Haag. A l DA. Woensdag 9 Januari, Leiden. MIGNON. Donderdag 10 Jan. Paleis v. Volksvlijt. CARMEN. Vrijdag 11 Januari, Nijmegen. WALKüRE. Zaterdag 12 Januari, Rotterdam. CAVALLERIA EN PALJAS.