Historisch Archief 1877-1940
26 Jan. '18. No. 2118
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
Rev. Anna Howard Shaw en Mrs. Carrie
Chapman Catt in de optocht te New-YorK^
27 October 1917.
Vrouwenkiesrecht
in verschillende landen
I. AMERIKA
Sedert de oorlog is uitgebroken is er in
bijna alle landen een plotselinge ommekeer
gekomen in den tegenstand, die voor dien
tijd het vrouwenkiesrecht bijna overal bi]
de Wetgevende Macht ondervond. Hard
nekkige tegenstanders zijn in of door den
oorlog tot warme voorstanders bekeerd. Het
is alsof het velen plotseling duidelijk is
geworden, dat de strijd der vrouwen voor
politieke rechten een rechtvaardige strijd
Is, waarvan de resultaten de geheele maat
schappij ten goede zullen komen. Deze
strijd, waarvoor in alle landen de pioniers
zooveel hoon, spot en verguizing moesten
ondervinden, ontmoet nu eigenlijk In geen
enkel beschaafd land nog grooten tegen
stand. Het Is alleen maar te betreuren, dat
eerst zulk een alles vernietlgenden oorlog
moest uitbreken om de oogen der menschen
voor het juist inzicht der strijdsters voor
vrouwenkiesrecht te openen.
Amerika. De groofe vooruitgang de
zer beweging nagaande, beginnen wij met
de Vereenigde Staten van No»rd-Amerika,
omdat daar in de paar laatste jaren wel het
meest op dit gebied is bereikt en omdat
daar deze strijd het eerst is begonnen.
Het waren Lucretia Mott, Ellsabeth
CadyStanton, Martha Wright en Mary Ann Mc.
Clintock, die in Juli 1848 in Seneca Falls
voor het eerst de vrouwen van Amerika
opriepen voor eene vergadering, waarin
geprotesteerd werd tegen de onrechtvaar
dige wetgeving ten opzichte der vrouwen
en werd aangedrongen op het stichten van
eene vereeniging voor vrouwenrechten.
Door huiselijke omstandigheden moesten
de twee laatstgenoemde vrouwen spoedig
het strijdperk verlaten en werden zij ver
vangen door Susan B. Anthony en Lucy
Stone, die met de twee eerstgenoemde
vrouwen jarenlang den kiesrechtstrijd in
Amerika hebben geleid.
In 1869 valt de eerste overwinning te
boeken, toen Wyoming, toen nog een
territorium, het algemeen kiesrecht voor
mannen en vrouwen invoerde. Deze Staat
komt de eer toe het allereerst deze zaak
goed begrepen en gediend te hebben. Tot
twee keer toe heeft het geweigerd tot Staat
bij de Vereenigde Staten van Amerika inge
lijfd te worden, omdat de voorwaarde gold
dat dan het vrouwenkiesrecht moest worden
ingetrokken.
In 1893 volgde eerst Colorado en in
1896 Idaho en Utah. Maar daarna volgde
een lange reeks van jaren, alvorens een
volgende Staat kon worden gewonnen. En
dit is niet te verwonderen. Als men bedenkt,
dat niet alleen een meerderheid in het par
lement van den Staat voer deze heivorming
HERMELIJN
's Morgens vroeg is op de sneeuw een
heel relaas te lezen van het dierenleven
gedurende den nacht. De wandelaar krijgt
gewoonlijk van onze in het wild levende
zoogdieren slechts weinig te zien, maar een
beschouwing van de droge poedersneeuw
op den bevroren ondergrond geef t al spoedig
de overtuiging, dat er in nacht en schemering
vertier genoeg bestaat, zoowel om het huis
als in bosch en veld. Het eerst vallen
natuurlijk de sporen der konijnen in het oog,
twee voeten naast elkaar en twee achter
elkaar, plomp in de sneeuw, de indruksels
van klauwtjes slechts met moeite te be
speuren. Die sporen leiden bijna zonder
uitzondering naar groote konijnenpaden, diep
i n gestamp t in de sneeuw, echte goed
geeffende holle wegen, waarvan wij zelf wel
gebruik maken, als het gaan in de diepe
rulllgheid te moeilijk valt. Natuurlijk leidt
die weg naar den boschrand waar de witte,
afgeknaagde stammen der heesters getuigen
van den honger en de vraatzucht der knagers.
De minst duidelijke sporen zijn die van
de muizen, schimmig, onzeker, grillig, soms
opeens verdwijnend, als het gewicht van
het vluchtige diertje geen indruk kon maken
op de sneeuwkorst. Soms leidt dat spoor
naar een hoog kantje, waar de muis een
gang in de sneeuw heeft gegraven, om zoo
zijn woning te bereiken of zijn voederplaats,
möet'zfjn gewonnen, maar dat er daarna
nog een referendum over moet beslissen,
waarbij dan elke man boven de 21 jaar het
recht heeft te stemmen vóór of tegen de
toekenning van het kiesrechtaan vrouwen, dan
vraagt men zich af hoe het mogelijk is ge
weest, dat nog zoo vele Staten het Vr.K hebben
ingevoerd. In 1910, 1911 en 1912 werden
nog 5 Westenene Staten gewonnen. Doch
in de oostelijk gelegen Staten, Pennsylvanie,
New- York, New-Jersey, Massachusetts, Maine,
werd een jammerlijk fiasco geleden.
Toen brak de oorlog uit en van af dien
tijd ging de beweging niet groote schreden
vooruit. In 1914 verleenden twee andere
Westersche Staten volledige politieke rechten
aan de vrouwen, terwijl nog 17 andere Staten,
bij een eenvoudige meerderheid van het
parlement, de vrouwen een deel dier rechten
toekenden, voor zoover zij daartoe bevoegd
waren.
Deze gunstig gewijzigde stemming van
de mannen in het land, bracht de
vrouwenklesrechtstrjjders er toe, nogmaals te pro
beer en den Staat New-York te winnen,
overtuigd als zij waren, dat met dezen Staat
als kiesrechtstaat, het mogelijk zou zijn in
het Federale parlement in Washington den
strijd op eens voor alle Staten tot een goed
einde te brengen.
Er staat n.l. In de Grondwet van Amerika
een artikel, waarbij alle aangesloten Staten
verplicht worden het kiesrecht te verleenen
aan alle personen boven 21 jaar, zonder
onderscheid van ras, kleur of godsdienst.
De vrouwen wenschten nu dit artikel zoo
te amendeeren, dat gelezen zal worden:
Zonder onderscheid van geslacht, ras, kleur
of godsdienst." Maar voor zulk een amen
dement heelt men een meerderheid van
tweederde stemmen in beide hulzen van het
parlement noodig, en zonder New-York, als
vrou wenkiesrechtstaat, geloofde men het in de
beide huizen niet zoo ver te zullen brengen.
New-York toch zendt 37 vertegenwoordigers
naar het Federale Parlement.
De Amerikaansche vrouwen begonnen
daarom tegelijkertijd een dubbelen grooten
strijd. Terwijl een deel der vrouwen zich
hoofdzakelijk inspande om New-York te
veroveren, beperkte een ander deel haar
taak aan de voorbereiding en verovering
van het grondwettelijk amendement. Tegen
het bezwaar dat ook zelfs van President
Wilson's zflde gemaakt werd tegen dit
amendement, dat het ongrondwettelijk de
rechten [van de Staten zoude aantasten,
wisten de vrouwen 12 Sept. gedaan te
krijgen, dat een commissie zou worden be
noemd, die het Parlement over de al of niet
wettelijkheid van zulk een amendeering der
constitutie zou voorlichten.
Ondertusschen werd in New-York geen
middel onbeproefd gelaten, om de Staat te
winnen. Straatmeetings, waarbij de beste
redenaarsters uit heel Amerika het volk van
de wenschelijkheid" van invoering van
vrouwenkiesrecht overtuigden, werden niet
alleen eiken dag in alle hoeken van de stad
New-York, maar door den geheelen Staat
en op alle uren van den dag en den avond
gehouden. Ook werd den 27en Oct. 1917 in
de stad New-York eene groote demonstratie
gehouden, waaraan 20.000 vrouwen deel
namen. Deze parade werd vooraf gegaan
door de twee vrouwen, aan wie in de laatste
jaren de leiding en het groote werk voor
de politieke ontvoogdin g der vrou w was toe
vertrouwd.
Reverend Anna Howard Shaw, in haar
zwart predikantscostuum en mrs. Carrie
Chapman Catt, geheel in 't wit, met een
witte militaire mantel, waarop de Amerikaan
sche vlag, vrede en oorlog representeerende,
openden den stoet. Deze parade was in
samenstelling en verloop ongetwijfeld de
mooiste, die tot nu toe door vrouwen in
eenig land gehouden is.
Den 6en Nov. daaraan volgend had de
volksstemming plaats en met een meerder
heid van ongeveer 100.000 stemmen werden
de New-York-vrouwen van hare politieke
onmondigheid verlost.
Zonder zich rust te gunnen na deze over
winning, werden alle krachten onmiddellijk
naar Washington overgebracht om daar
te werken voor het amendement van de
Grondwet, met het resultaat, dat daar den
10 Jan. van dit jaar het amendement werd
aangenomen met 274 tegen 136 stemmen,
dus juist 2 stemmen meer dan de noodlge
tweederde meerderheid.
Aan deze overwinning heeft pres. Wilson
niet weinig medegewerkt. Zonder zich te
storen aan de beschuldiging der tegen
standers, dat hij zijn invloed misbruikte,
heeft hij steeds open en loyaal den mannen
geraden vóór de invoering te stemmen,
omdat hij dit van het grootste belang voor
het land achtte.
En hoe hoog hij de vooraanstaande vrouwen
die hij ondanks de sneeuw met groote juist
heid weet te vinden.
Scherp, beslist, lijnrecht leidt daartusschen
een spoor, dat er heel anders uitziet: telkens
een voorpoot en een achterpoot dicht op
elkaar en dan weer een grootere
tusschen~v "
-r'
Voetsporen van het Hermelijntje
ruimte. Soms dekt het spoor van den achter
poot gedeeltelijk dat van de voorpoot en
aan beide hebben duidelijk de vijf scherpe
klauwen hun spoor gedrukt in de sneeuw.
De indruk van de voetzool is soms meer,
soms minder duidelijk. Dit is het loopspoor
van de hermelijn. Het leidt regelrecht naar
een hoop dorre bladeren en takjes en als
we daar met een stok in woelen, dan komt
het dier al spoedig te voorschijn, blazend
als een kat, klein, spierwit, het puntje van
zijn staart pikzwart. Dan neemt hij de vlucht,
maar nu niet in zijn gewonen bezigheidsloop,
maar springend, haast rollend. Het spoor,
dat hij achterlaat ziet er nu heel anders
uit: telkens alle vier de pooten in een flauwe
bocht naast elkaar. Geen wonder, dat het
dier onder het springen telkens zoo'n hoogen
rug zet. Als we verder wandelen merken
we, dat dit huppelspoor van het hermelijn
veel vaker voorkomt dan het loopspoor.
Ik zie graag hermelijnen en heb er niet
over te klagen, dat ik ze niet dikwijls
ontKleeding van de maand
(Teekmlng voor de Amsterdammer"
van Hanna Lamberts)
Onderjapon van zalmkleurlge zijde.
Overjapon van licht gele chiffon-soie. Linten van
goudbruin fluweel geborduurd met gouddraad.
Losse sleep van goudbruin fluweel aan de
linten bevestigd. Het borduurmotief van de
linten loopt als rand over de sleep door.
in den kiesrechtstrijd schatte, blijkt wel hier
uit dat hij Rev. Anna Shaw tot presidente
van den Council of National Defense en
mrs. Catt tot lid van den Council of National
Unity benoemde; waar mrs. Catt de eenige
vrouw in dezen Raad is.'
Hoewel nog geen berichten ons bereikten
dat ook de Senaat met voldoende meerder
heid het amendement heeft aangenomen,
schijnt daarover geen twijfel te bestaan en
wordt als van zelf sprekend reeds vastge
steld, dat nu alle vrouwen van
NoordAm e r i k a volledige politieke rechten ver
kregen hebben.
Deze groote overwinning is in Amerika
in een tijdsruimte van 70 jaren door zuivere
overredingskracht, zonder bloed vergieten,
door de vrouwen behaald.
ALETTA H. JACOBS
Vrouwelijk Doen en Denken
De jaarlijksche feestdagen zijn voorbij.
We zijn het nieuwe jaar begonnen met tal
van goede voornemens, ten minste zij, die
trachten het leven te beheerschen en niet
er door overheerscht worden. Hebben we
iets geleerd in het jaar dat achter ons ligt
met al zijn ondervindingen? Hebben we
eenig nut getrokken uit de vele onaange
name ervaringen, heeft dit jaar ons rijker
gemaakt aan zelfkennis ? Hebben we
leeren inzien, wat ons, vrouwen, ontbreekt ?
Zoo oud als ik ben, heb ik me verheugd
pp de Sint Nicolaas etalages; als kind ging
ik met vriendinnetjes tafels kijken"; dat
waren de Sint Nicolaas uitstallingen achter
de winkels bij de banketbakkers. Ik heb me
altijd verkneuterd in al de heerlijkheden daar
tentoongespreid, al wist ik vooruit, dat slechts
een onnoemelijk klein deel er van in mijn
bezit zou komen.
Toen Sint Nicolaas dit jaar naderde, heb
ik me afgevraagd hoe de banketbakkers het
wel zouden maken met de meelschaarschte.
Tot mijn groote verwondering zag ik over
vloed van banket allerwegen; men kon
koopen zooveel men wilde, at betaalde men
het dan ook met dubbele prijs.
Hoe komt het toch,," vroeg ik de
winkeljuffrouw der confiserie," waar ik zeer be
scheiden n dure boterletter bestelde, dat
er geen rantsoeneering is op 't
banketbakkersmeel ? Indien van al de bloem, voor
deze luxe gebruikt, brood werd gebakken,
zou er meer voedsel zijn voor de arme
menschen." Ze gaf 't me toe, maar als men
ons 't meel onthield, zouden ook vele
menschen zonder werk en verdienste zijn."
,U hebt gelijk," zei ik, maar tusschen
juist genoeg om ieder matig te kunnen
voorzien en deze onverminderde weelde
bestaat een verschil." Er is vél meer dan
we opkunnen" vertelde de juffrouw, en na
moet. Ondanks alle vervolging en tegen
werking komt het hermelijn door heel
Nederland nog zeer algemeen voor en zelfs
nog genoeg in de omgeving van Amsterdam.
De Zuiderzeedijk met zijn aardigen planten
groei en zijn bermbekleedlng van groote
steenblokken geeft gelegenheid voor een
rijk dierenleven en daar vinden dan ook een
aantal huishoudens van bunsings en herme
lijnen een behoorlijk bestaan. Toen ik in
mijn jongen tijd in Amsterdam woonde,
bracht ik daar vele dagen door. Dikwijls
genoeg werkte ik er al vóór zonsopgang
als het vuur van IJdoorn nog brandde en
's avonds kwam ik er weer om de
pijlstaartvlinders te vangen op de windekelken of de
trekvogels te bespieden, die hun avond
maaltijd kwamen ophalen indenslijkdriehpek.
Daar heb ik dan ook de jonge hermelijnen
zien spelen met de jonge eksters, terwijl
het oude hermelijn, ditmaal in zijn bruine
zomervachf, er naar zat te kijken, verborgen
tusschen de granietblokken. Een andermaal
trof ik ze op de muizenjacht aan den hoogen
stellen binnenberm van den dijk tusschen
Zomerlust en Diemerdam. Die helling ligt
nagenoeg recht op het Zuiden, dat is ook
alweer zeer voordeelig.
Maar het mooist heb ik die muizenvangers
gezien in het Noorden van Groningen, in
den Noordpolder achter Usquert. Het was
op een Zondag en 's Zondags behooren de
bouwlanden aan de dieren. Wijd en zijd
was geen mensch te zien en de huizen
waren ver. Ik zelf lag verscholen In een
haverhok en zag alles gebeuren. Er was
dien dag veel drukte onder de muizen,
telkens zag je zoo'n bruin, stompsnoetig,
kraalocgig diertje voortschulven tusschen
de stoppels en daarbij piepten ze meer dan
voor hun veiligheid wenschelijk was. Want
St. Nic. gaan de oude letten en het oude
suikergoed voor een paar dubbeltjes per zak
mee met den knecht of 't wordt verkocht
aan arbeiders." O, wat gun ik den werkman
met zijn gezin, of den bakkersknecht, die
misschien meer dan n nacht daar heeft
staan bakken, gaarne de weelde van een
boterletter en suikergoed. Maar het neemt
mijn bedenking niet weg, dat er te veel
luxe is geweest met St. Nicolaas, dat luxe
in deze tijden van broodgebrek uit den booze
is, en dat luxe In elementaire
voedingsbestanddeelen pas reden van bestaan mag
hebben, zoodra ieder mensch van dat zelfde
bestanddeel voor zijn levensonderhoud vol
doende heeft.
Als vrouwen uit zich zelf niet eenvoudig
willen worden.moet haar dat maar van staats
wege geleerd worden; dit eischt het staats
belang, want er zijn meer eenvoudig opge
voede mannen groot geworden, dan ver
wende luxezoontjes. Het is daarom heel
jammer dat minister Posthuma, die 't met
alle rantsoeneeringscommissles beter schijnt
te weten, dan n vrouw (anders had Z.Exc.
die er wel in gehaald) niet vooraf paal en
perk heeft gesteld aan de bereiding der
overgroote hoeveelheid banket, die met
St. Nicolaas weer is verdwenen in de magen
van menschen waar ze niet in behoort. Ware
het de banketbakkers toegestaan geweest een
zeker aantal letters, of een zekere hoeveelheid
gebak per klant te bakken, het bedrijf zou
niet behoeven stop gezet, geen mensch zou
werkeloos gebleven zijn, maar er zou een
groote hoeveelheid meel bespaard zijn ge
worden ten nutte van de broodbakkerij.
Wat we in de toekomst het allermeeste
noodig hebben, is eenvoud, eenvoud en
huiselijkheid.
Nooit is protserig weeldegedoe het ken
merk geweest der ware aristocratie.
Wie fijn en hoog voelt, zal eenvoudig
worden. De dood die zijn zeis zwaait, heeft
een metgezel gekregen in den gelddutvel,
die met zijn geesel ranselt en menig
geldswaardig papier aan flarden slaat. Velen zullen
hunne materieele eischen moeten minderen.
Wat voor sommigen een ramp is, kan toch
ook anderen ten zegen zijn; als de menschen
maar willen voelen, dat in elke nieuwe lots
wending een levensles verborgen ligt.
E. C, v D. M.
Het Water
Het water ruischt...
Het zucht en klaagt
En roept mij heen door wind en regen.
Het water roept...
Hoe woedt de wind!
Hoe striemt de regen l...
Hoog deint de zee.
De wilde golven breken tegen
Den macht'gen muur,
Den keerder van hun krachten.
De opstandige golven,
Woelend, woest in klachten,
Schuim spuwend spatten zij uiteen.
O, 't wilde hart,
Arm menschenhart,
Dat als de zee
Zich wonden slaat
Aan wat niet wenden kan of keeren.
Dat machteloos in banden schreit,
Dat toomeloos van haat vergaat,
Tot in het eind
Door smart verrelnd
Het stil berusten wil gaan leeren.
ANNA HONDIUS
iliiimiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiilimniiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiuii
Uit Grootmoeder's geschreven
Kookboek
KIEPERT (schoteltje van gestoofde vruchten)
In een diep Jacoba-schoteltje en wit
koffiekommetje plaatsen. De schotel vullen met
gesnipperde reinetten en veel suiker. Afdek
ken met een lapje feuilletiekorst, gemaks
halve bij den banketbakker te bestellen.
In den oven zetten. Het sap der appels ver
gadert zich onder het kommetje dat men
onder het vóórdienen weg neemt.
OSSENLAPJES MET TAARTKORST
Hetzelfde als boven, ook met het kom
metje, het vleesch te voren in wat meel met
water en azijn aangemaakt wentelen, 2 kruid
nagels, een paar gesnipperde sjalotten. Met
den korst afdekken (zonder suiker bestellen).
In den oven een paar uur zacht stoven. De
jus verzamelt zich onder het kommetje.
nu hier, dan daar verrees een hermelijntje
als 't ware uit den bodem, als een klein
bruin paaltje en het snuggere kopje daar
boven op speurde naar alle kanten. Dan
een paar vlugge sprongen, een angstgepiep,
De Galgeboom
en voort stapte het hermelijn, den kop hoog
geheven, het pas gevangen muisje in den
bek. Een eindweegs verder stapte een reiger,
die had er dezelfde boodschap en vlugge
tapuitjes speelden rondom de korenschoven
met veel vertoon van hun zwart-met-wtS
staartje. Dat was me nog eens een Zondag.
Op de Noordzeeeilanden zijn ook
hermelijnen genoeg, daar heeten ze harmelingen
en't is geenwonder.dat zij er in den broedtijd
hun tol heffen van de eieren en de jonge
vogels en zelfs de ouden, die ze op het nest
bespringen. In het Naardermeer werken ze
samen met de bunslngs en otters en bezor
gen den vogelaar menige teleurstelling, te
meer doordat ze met evenveel gemak zwem
men als klimmen. Die eieren-liefhebberij
strekt hij ook uit tot kippen en jachtwlld
en dat, gevoegd bij de menschelijke
kortRaadgevlngen van vrouwen
aan vrouwen
Deze rubriek staat open voor vrouwen uit
alle standen der maatschappij. Alle medewer
king wordt zeer op prijs gesteld. Verzoeke
de inzendingen als hieronder te stellen.
Ik maak nu de koffie zoo schaarsch is,
mijn koffieextract op de volgende
voordeelige wijze, waarvoor ik in een maand
slechts l ons koffie noodig heb. Ik neem
Va pond lichte basterd&uiker en laat dit
zonder water 6 minuten koken, doe daar
n ons gemalen koffie doorheen en laat dit
weer 6 minuten koken, waarna ik l Va liter
water, wat tegen den kook is, door het
mengsel heen roer, en met elkaar weer 6
minuten laat koken. Daarna zeef ik het
door, en verkrijg een heerlijke koffieextract.
Ik maak een geurige gelei op de volgende
manier en neem daarvoor Ppond wortelen,
l pond suiker, 6 citroenen, l d.L. water. Ik
los suiker in water en citroensap op, schrap
de wortelen, waarna ze geraspt worden en
rasp eveneens drie citroenen, laat de op
geloste suiker met de geraspte wortelen circa
n uur koken, waarna ik de geraspte
citroenschil er doorroer en ruim twee pond
gelei verkrijg.
Ik controleer geregeld mijn
melkrondbrenger, die dikwijls ondermaat geeft. Soms
is het gemakkelijker de melk na te wegen
men moet dan rekening houden met het feit
dat l Liter melk 1030 Gram weegt.
Ik giet de aardappelen af op de
gewasschen erwten, waar van ik den vol genden
dag erwtensoep wil eten, en doe er een half
theelepeltje zulveringzout in, laat ze zoo
staan tot den volgenden dag en zet ze op
het vuur. Zelfs erwten van 2 jaar oud, worden
in zeer korten tijd gaar.
/Ir doe 's avonds eerst een beetje anthraciet
op de brandende kachel met een paar doove
kolen en een turfbriquet verpakt in een dubbel
krantenblad. Het kooltje op die manier
verkregen, blijft 's morgens gedeeltelijk in
de kachel, waardoor die met een paar
stukjes brlquet dadelijk weer doorbrandt.
De rest van het kooltje gaat in een groote test,
daarop kook ik de melk en daarna af
waschwater en ten slotte gaat hetzelfde kooltje
nog in moeders stoof, die er nog zeker een
halven dag warme voeten van heeft.
Ik doe de asch uit de aschla, na de groote
stukken er door zeven uitgehaald te hebben,
in een ijzeren pan en maakt ze goed vochtig.
Iedere keer als de kachel goed vol is met
blokken hout, vul ik de openingen tusschen
de blokken aan met de vochtige asch, die
zoo met de blokken een geheel vormt. Wil
men meer warmte hebben, dan schudt men
de rooster even, de asch valt gedeeltelijk
door de rooster in de aschla en het hout
brandt feller door. De ijzeren pan met de
aschbrei staat achter de kachel met
kolenschopje er in, waardoor ze steeds voor
gebruik gereed is.
Onzen hartelijken dank aan allen die
medewerken om in deze rubriek anderen voort
te helpen.
Verzoeke alle stukken voor de
rubriek Voor Vrouwen" in te zenden
Koninginneweg 93, Haarlem.
TER WEE
THEE
ZAANDAM
\rz.ameft défZ gekleurde fato's in het Qfbum
DE WATERSNOOD 9I6
7 5 ets
zichtigheid, bezorgt hem veel ongemak. De
koddebeier belaagt het mooie, vroolijke
roofdiertje met allerlei soort van vallen en
klemmen en om zijn succes te toonen, spij
kert hij zijn prooi op een schuurdeur of
grenspaal of hangt de kadavers op aan een
dorren tak van een boom aan een kruisweg.
Een enkele keer weet het hermelijn uit de
kiem te ontsnappen met achterlating van een
halven poot en 't is altijd min of meer aan
doenlijk, om in de sneeuw het spoor van
zoo'n verminkt diertje aan te treffen.
Het is al meer dan dertig jaar geleden
dat prof. Ritsema Bos in zijn
Landbouwdierkunde wees op het ergerlijke en domme
van het verdelgen der kleine roofdieren ter
wille van de jacht en de kippenfokkerij,
temeer, daar het laatste bedrijf wel zoo in
te richten is, dat het min,of meer
hermelijnvrij wordt gehouden. De overlast, die wij
ondervinden van ratten, muizen en wilde
konijnen en ook van eekhoorns zou vrij wat
minder zijn, indien een einde werd gemaakt
aan de vervolging van het hermelijn en de
andere kleine roofdieren. Langzamerhand
begint zich in dit opzicht een meening te
vestigen bij de landbouwers, maar elk
uitgezQgen el of afgebeten kippenkop brengt
de zaak achteruit, 't Is er al net mee, als met
de vogelbescherming: het voordeel is niet
onder cijfers te brengen. Toch zal het wel
eenmaal zoover komen, dat ook de kleine
roofdieren een wettelijke bescherming zullen
genieten. Dat hiermee nog wel eenige jaren
gemoeid zullen zijn, komt er voor het her
melijn niet zoo heel erg op aan; hij heeft
zich tot nu toe kunnen handhaven en zal
het nog wel een poosje uithouden.
JAC. P. T H ij s s E