Historisch Archief 1877-1940
D E A M S T E R D A M M ER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
23 Febr. '18. No. 2122
INGRIJPEN!
Teekening voor De Amsterdammer" van Jordaan
~^ v , «n,
,~ ) '&^'sV ,V1 ^ * i *'-'"< &~ ,'?
Greif niemals in ein Wespennest
Doch wenn du greifst, so greife fest!"
ten goede gekomen. En van al e landen buiten
het zijne, past het aan Nederland wel in de
eerste plaats dezen grooten doode een
eerbiedigen afscheidsgroet te wijden,
omdat hij voor een groot deel met ons en
te midden van ons zijn arbeid heeft volbracht.
Toen hij in den zomer van 1910 in
Groningen de rij der Aula-Voordrachten
opende met een rede over Les progrès
récents du Droit des Gens", gaf hij in den
aanvang eenige mededeelingen omtrent zich
zelven, als achtte hij, in zijne bescheidenheid,
het nog noodig te zeggen hoe het kwam
dat hy daar stond en waarom hij spreken
mocht over het werk waarvan hij een der
scheppers was. Ik denk", zeide hij, dat ik
ben ultgenoodigd zoowel als veteraan in het
internationale recht, alsook omdat ik niet
geheel een vreemdeling ben in uw land". Hij
schetst in enkele breede trekken het werk van
den Haag"; Ietravall considérableaccompli
dans les Conférencies que j'ai mentionnées;
c'est un des ouvriers qui est devant vous."
En dan verhaalt hij aan zijn hoorders wat
dat werk van den Haag wel is, en spreekt
vooral over het Prijzenhof en de geschie
denis der geboorte daarvan en dan natuur
lijk over het jongste ,.progrès", den inhoud
en de beteekenis der Declaratie van
Londen. Hij vermoedde niet dat het
gebouw zou ineenstorten nog vóór het was
bewoond.
Wel mocht hij in die voordracht zich een
veteraan noemen. Want, geboren te Autun
op 21 Mei 1843, was hij de67 reeds voorbij,
een ma» van wereldvermaardheid en in zijn
vaderland omstraald door al den glans waar
mede een geleerde geëerd vermag ie worden.
Sinds 1874 was hij hoogleeraar in het
Volkenrecht aan de Facultéde Droit der
Parijsche Universiteit en in het Internationaal
recht aan de Ecole libre des Sciences
Politiques. Hij droeg den titel van Ministre
Plénipotentiaire, was lid van het Institut de
France; was de officieele Raadsman van het
Ministerie van Buitenlandsche Zaken; mede
oprichter en in 1894 voorzitter van het
Mtiltmtiimttitimitttttiiitii
De 5e bekroonde novelle, v.m den heer
J. Smit, ken wegens de plaatsing der beide
jaarbeurs-novellen in dit nummer niet worden
opgenomen en zal nu de volgend* week ver
schijnen.
VERTREGT EN SANTERS OP DE
JAARSBEURS
door F. DE SINCLAIR
I
Als jij maar eens »en beetje langer ge
trouwd zult zijn, zal Je over die dingen
wel anders praten," zei Vertregt terwijl hij
met een ondervindings gelicht krijt aan
zijn queue deed.
Geloof ik niet," lachte Santer», die stootte
en miste 't is altijd een beginsel van me
geweest. Trouwen, goed, best, ik ben ge
trouwd, voel me heel gelukkig, maar mijn
onafhankelijkheid geef ik niet prijs."
Ten deele toch wel," merkte de andere
op met een «neer.
Nou ja, alles is betrekkelijk.Je aanvaardt
door je huwelijk zekere verplichtingen. Vrij
willig. En als je huwelijk gelukkig is, voel
je dat niet eens. Maar jij maakt van die
onvoelbare rozenketen, een touw met een
blok er aan."
Dat blok is mijn vrouw."
Natuurlijk, nou ja, niet om iets onaan
genaams te zeggen. Ik vind Julie een ver
duiveld lieve vrouw, je hebt het best ge
troffen, maar je verwent haar."
Negen en veertig..." telde Vertregt door
spelend carambole... daar is't, ie... padie!
Verwennen!? Nee, dat ben ik niet met je
eens, zeg.''
Toch wel..." hield Santers vol, terwijl
ze beiden de queuen in de rek zetten en
nog even aan een tafeltje plaats namen.
Kijk nou es hier amice. Je bent handels
man. Een handelsman qui se respecte, behoort
belangstelling te toonen voor de jaarbeurs.
J ij moet daar naar toe, zuiver uit zakenbelang."
Nou ja, zeg..." zei de ander met een
Instilut de Droit International; lid van het
Permanente Hof van Arbitrage en tot vijf
maal toe Scheidsman in bfj dat Hof berechte
internationale geschillen. Beroemd geworden
mannen waren zijn leerlingen, Charles
Dupuy, Lapradelle, Politis, AndréWeiss en
hoevelen daarnevens.
Kort vóór de opening van het vredespaleis
In 1913 huldigde hem de Leidsche Academie
door hem het Eeredoctoraat toe te kennen.
Zij stevigde daardoor de betrekkingen tus
schen ons vaderland en den grooten vreem
deling die zijn vrienschap en waardeering
voor ons land bij herhaling had beleden.
Zijn schoonste overwinningen, zeide hij
vaak, waren hier bevochten. In al de Haagsche
Conferentien betreffende Internationaal Pri
vaatrecht waren Assen en hij de hoofdfiguren.
Zèwas het in de Wisselconferentien, z
op de vredesconferentien, zóó in Londen.
In de annalen van al die internationale
bijeenkomsten blijven de rappotten en rede
voeringen ven Renault leven als meesters
stukken van kennis en klaarheid van logica
en overtuigende kracht.
En toen in een vroegere periode, van den
tegenwoordigen oorlog aan de bepalingen
van het volkenrecht althans nog een
schijnbestaan was gelaten, gold het" Rapport
van Renault over de Londensche Declaratie
als de officieele uitlegging van haar ware
beteekenis in elk harer onderdeden.
Het is hier niet de plaats om een overzicht
en waardeering te geven van zijn talrijke
geschriften ; of ie spreken over zijn stan
daardwerk over Handelsrecht te samen met
zijn beroemden landgenoot Lyon Caen
geschreven, over zijn Recueil met Decamps
van de tractaten der 19e en 20e eeuw.
Slechts ne herinnering nog aan zijn
arbeid ten onzent, den Iaatsten.
Onder zijne leiding werd in het begin van
19!4in het Vredespaleis gesticht de Academie
voor Internationaal Recht. Van haar
Curatorium werd hij de voorzitter. Bestemd om
tot het houden van voordrachten en leer
gangen da meest vooraanstaande mannen
ttmiiimiiiMiuiimitmuiiiMMittiiiMitmiiMiimiiiiiiuiitunmdiium'.M
knipoogje. Doet er niet toe. Zeg dan voor
mijn part óók ter wille van je zaken'"
Vertregt knikte.
Accoord hé? Nou en dan eisch ik van
een vrouw, dat ze geen chicanes maakt als
haar man daar alleen naar toe wil. Dat is
haar plicht. En als ze daar over zeurt, schaadt
ze primo het zaken-belang en secundo staat
dat zeuren gelijk met een motie van wan
trouwen. Dus twee dingen, die absoluut
j onduldbaar zijn. NOL jij."
Vertregt keek peinzend op den vloei'.
Heelemaal ongelijk heb je niet," gaf hij
dan toe met een zucht.
Kerel," vervo'gde Santers op harteüjken
toon, 't is bovendien zoo allemachtig ge
vaarlijk om een vrouw in die richting voet
te geven. Gesproken van man tot man mogen
we dat wel eens zeggen. Geef je een vrouw
een pink, dan neemt ze dadelijk de hec-le
hand. Je maet een vrouw kort houden, altijd
zoo 'n klein beetje laten voelen, dat alles
wat je haar gunt een weldaad is, waar ze
feitelijk geen recht op heeft. En als je 'm
dat leveren kan, bereik je veel."
Wat zou dat?" vroeg Vertregt opziende.
Santers knikte
't Blijft entre nous, hoor. Maar dat is van
begin af aan mijn systeem geweest. Ik kan
je 't recommandeeren ... als 't nog «iet te
laat is..."
Vetregt zuchtte opnieuw."
Julie is zo» ellendig sterk met haar argu
menten," bekende hij dan, ze praat me
dadelijk van m'n a propos."
O ... maar je moet tegeaover vrouwen
nooit argumenteeren, beste jongen, dan be
reik je 't altijd, je handelt, en daarmede uit.
Dat gaan naar de jaarbeurs b.v. hè? Nou,
daar redeneer ik met Lucie heelemaal niet
over. Ik zeg eenvoudig, kind, ik ga morgen
voor zaken naar Utrecht, ben Maandag 11.50
terug, afgeloopen."
En daar berust ze in ?"
Natuurlijk l" en Santers glimlachte. Wat
zou ze anders doen ? God, ik weet zeker
als ik straks zeu zeggen dat Julie met jou
N.V. PAERELS
Meubileering MIJ.
COMPLETE MEUBILEERING
-: BETIMMERINGEN
:
Rokin 128 Telef. 4541 N
der wetenschap van gansch de wereld hier
bijeen te brengen, voor een gehoor uit iedere
windstreek aangekomen, bestemd om deze
stad te volmaken als een brandpunt van
beschaving op rechtsgebied, heeft zij haar
deuren, door der tijden nood, niet kunnen
openen. Zij wacht een nieuwe morgen. Maar
voor Renault daagt die morgen niet.
Wie 73! de bitterheid beschrijven die zijn
laatste jaren heeft vergald!
Toen Asser stierf kon hij nog heengaan
met het gevoel dat iets blijvends door hem
was gewrocht. Aan zijn vriend en mede
werker Renault is het niet vergund geweest.
Weinige maanden na Assers dood begon
Frankrijk met het opzeggen van een deel
der Haagsche tractaten. En in den oorlog
zelf is ook dat vernielingswerk voltooid.
Men heeft er Renault niet in gekend. Nog
bij zijn leven is door zijn landgenooten het
gebouw verwoest aan welks bouw hij al zijn
krachten gegeven had.
Dat is de tragiek van zijn leven, het
somber eind van een schitterende loopbaan.
Maar nooit heeft een tijdelijke verwildering
vermocht den glans te dooven die er straalt
uit het werk der grooten van hoofd en hart.
De nobele figuur van Renault zal blijven
leven en eenmaal zal het blijken dat hij niet
te vergeefs zijn hoop op de toekomst heeft
gebouwd.
's-G ra ven ha ge, Febr. 1918
DE VERBREEDING VAN DEN
VERKEERSWEG HAARLEM
AMSTERDAM
De plannen to; verbrecding van den
Haarlem-r'erweg geven ons aanleiding lot het
plaatsen van de twee. navolgende
toelichtingen.
I. Uit een Verkeers-oogpunt
door LEO LAUER
Een der drukst bereden wegen in den
lande is wel de straatweg, welke onze
hoofdstad met Haarlem verbindt. In normale
tijden, dus wanneer men bussen benzine
voor enkele guldens in den tank giet,
brommen rissen auto's over het hobbelig
plaveisel, snorren lichte fietsjes van
Amstelnaar Spaarne-stad, daveren motorfietsen aan,
en tu?schen dit reeds drukke verkeer hobbelt
de zware verhuis». :..,gen, slingert de
hondenkar, dribbelt de voetganger. Waarbij dan
nog de gele en grauwe wagens der E S.M.
komen, die, hoewel over een afzonderlijke
baan geleid, toch gelijk later zal blijken
dikwerf eene bthmmering, J3, een gevaar
voor het gewirrel A'arrel van vehikels enz.
op dezen weg vormen.
Er is over deze verbindingslijn tusschen
Haarlem en Amsterdam reeds vtei geschre
ven. Men heeft haar niet U>n onrechte via
dolorosa'' gedoopt. Tal van accidenten
kwamen er dan ook reeds voor men
telde er in 1913 twee, in 1914 zeven, in
1915 vier, terwijl de ongelukken der laatste
jaten nog versch in het geheugen liggen
en menige bloedpas was als 't ware de
schandvlek, het toonbeeld van delakschheid
der autoritceten, die, overtuigd van het
perlcuhim in miva'' niet ingrepen.
Waardoor nu dat gevaar ontstond? Een
voudig door de omstandigheid, dat deze
weg te smal was voor het moderne ver
keer. Het fietspad had de breedte van een
kegelbaan. De piek, voor auto's, motoren,
fietsen en vrachtkarren maar ook voor
voetgangers bestemd, besloeg slechts
enkele meters. Ook de aanwezigheid van de
trambaan mocht men een perikel noemen.
Botsingen tusschen tram. auto's, fietsen,
wa?en dagelijks aan de orde en vaik kwam
het voor, dat het hulpmateriaal in den
tramwagen ontbrak. Het gevolg daarvan was dan,
dat, terwijl een ongelukkig slachtoffer onder
den wagen lag te kreunen, men eerst hulp
mee wil, dat ze heel verbaasd zal kijken en
...e... nou ja, dat ze het heel... vreemd
en onzedelijk van Julie zal vinden, dat ze
het jou zóó lastig maakt.'
Och zeg het haar liever maar niet...,'
sprak Veitregt wat verdrietig.
Nee, 'k zal 't o-k niet zeggen," stelde
Sinters gerust. Miar kerel, vervolgde hij,
ik zou ais ik j )u was, losh nog zien om
er een stokje veor ie steken, ik vind, dat
je je, ook tegenover de andere lui, toch wel
een tikj.' belachelijk maakt. Heusch.
Jaarbciirz'ii, je weet er alles van. 't Wordt er nu
eenmaal v/el ee s 'n lollige boel (en als er
dan altijd een vrouw aan j-.- j is hangt, ten
minste als 't je eigep vrouw is, dan ... e ., .
nou ja, 't kan daarom wel netjes blijven, maar
dan drukt dat toch cie stemming, hé?"
Ja... je hebt gelijk, ik weet het we!,"
gaf Vertregt toe, maar ik zie er tegen op
als tegen een b>rg, om Julie dat uit d'er
hoofd te praten."
Niet praten... handelen!" zei Santers,
terwijl hij den ander bemoedigend op den
schouder sloeg.
Ik zal 't probeeren ...," sprak Vertregt
met iets wanhopigs in zijn stem.
Doe ja best maar es!" knikte Santers.
En als ik je morgen als onbestorven
weduwnaar op 't Vieeburg zie, dan geef ik
een flesch fjampie l'
'k Wou, dat 't al zoover was...," zei
Verheft starend.
Nou, tot zoo lang!" sprak Santers, die
opstond om heen te gaan en dan, terwijl
hij Veriregt krachtig de hand ten afscheid
drukte, sprak hij grappig theatraal wees
een man !"
Il
Zeker kind, zeker.'' beaamde de oudere
vriendin, op een toon van milde toegeeflijk
heid. Het huwelijk leven heeft veel goeds."
Ze dronken thee op Lucle's boudoirtje,
knus ingericht met veel onpractlsche
meubeltjes en warmkleurige lappen. De thee
geurde en er zweefden nog andere fijn*
uit Hiarlem of Sloterdijk moest gaan halen
alvorens er iets gedaan kon worden. Dat er
'n dit opzicht een betere regeling kon be
staan, kwam blijkbaar in het brein dezer
leiders niet op.
Die schandelijke toestand nu heeft jïren
lang bestaan. Men bracht in zeker opzicht
eene verbetering aan, door van Sloterdijk
tot aan Halfweg de trambaan naar n zijde
van den weg te verleggen, met een doorn
haag af te schutten. Maar niet alleen bleef
het gevaar op liet gedeelre Halfweg?Haar
lem bestaan, ook het bedoelde ingrijpen
bleek nog onvoldoende. Nog menig ongeluk
kwam voor.
De via dclorosa' bleef bestaan, en
eischte slachtoffers.
Totdat Minister Lely eindelijk de koe bij
de horens vatte!
Door hem nl. werd een wetsontwerp in
gediend betreffende de onteigening van
gronden, noodig voor de verbetering van
den rijksweg, en in de Memorie van Toe
lichting erkent de Minister onomwonden,
dat de verbindingslijn tusschen Amsterdam
en Haarlem niet voldoet aan de eischen,
daaraan te stelien, met verwijzing naar de
ongelukken, die hebben plaats gehad.
Wat wenscht dit lid der regeering nu?
In 't kort: verbreeding van den v/eg over
de geheele lengte, de bruggen en ook het
stuk, dat door Halfweg loopt, daarbij inbe
grepen. Volgens het plan van Z. Exc. zal
de rijweg een breedte krijgen van 750 M.,
waarnaast achtereenvolgens gelegen zullen
zijn een berm, breed 2.25 M., een rijwielpad,
breed 3 M., een berm, breed 1.25 M., en
een voetpad, breed 2 M. De trambaan, die
aan de Noordelijke zijde van het gewone
verkeer zal komen te liggen, wordt van be
doeld gedeelte geheel afgesloten en wel
door een berm met haag.
Al zullen de kosten van een en ander
mogelijk ook vrij hoog zijn, de meerdere
veiligheid, welke men zoodoende verkrijgt,
zal ruimschoots opwegen tegen dit geldelijk
offer. Het plan van den Minister zal de
schatkist rond n millioen gulden kosten.
Van dit bedrag komt evenwel/225.000 voor
rekening der gemeente Amsterdam ons
goede Mokum heeft immers de hoofdbuizen
der drinkwaterleiding in dezen v/eg liggen
voorts ?40000 voor die van de E. "S. M.
Op het IXe hoofdstuk der
Ontwerp-Staatsbegrooting voor het diens'jaar 1918 is onder
artikel 105 een som van ?75 000 uitgetrokken
als eerste termijn voor bedoelde verbetering.
* *
Inmiddels: is eenmaal deze verbetering
lot stand gekomen, dan is men nog niet
daar, waar men wezen moet. Ook d;in dreigt
er nog menig gevaar op dezen weg, evenals
trouwens cp andere Nederlandsche straat
wegen. En het is wel gcrd, dat daar ook
eens de aandacht der autoriteiten op ge
vestigd wordt.
Buiten, in de vrije natuur, bestaat nog
altijd de chaos, die men sinds jaar en dag
betreurt. Melkwager.s, met vaak schichtige
paarden, die onbeheerd aan den weg staan,
verhuiskarren, die rustig midden cp het
plaveisel schommelen, waarvan de voerlui
het eenvoudig vertikken naar rechts uit te
halen, zigzaggende honden vehikels, zij vor
men voor den toerist nog immer et n groot
bezwaar. Ik ben in de verste verte geen
auto-manisk, ik keur verschillende daden j
van sommige z.g. kilometervreters fel af, ik '
gruw van het harde jakkeren, dat een gedeelte j
onzer sportsmen (?) zich tot zelfs in het \
drukste verkeer veroorloofr. Msar het op- >
treden van sommige voerlieden op onze i
buitenwegen, dt dwingelandij, welke zij daar '
uitoefenen, is inderdaad hemeltergend en !
prikkelt to' verzet. Een nauwkeuriger toe- !
zicht van Rijkspolitie kan in dit opzicht
slechts redding brengen. :
Een andere oorzaak van rog immer be
staand gevaar en dit vooral op den druk
bereden v/eg Amsterdam-Haarlem Is de
lichtkwestie. De juist genoemde voerlui
verzaken al te vaak hur.ne plichten, wat het
aanbrengen van lantaarns betreft tn de
automobilisten «.verdrijven weer in andere
richting. Toen wij nog niet geplaagd werden
door de benzine-schaarste, was h t rijden
met fiets, motor of automobiel vaak levens
gevaarlijk. De sterkte der auto-lantaarrs is
den iaatsten tijd toch van dien ;urd, dat de
schijnwerpers de bestuurders van lege moet
komende vehikels ab-oluut verblinden.
Persoonlijk ben ik d ia r i>: d * vrcegf re periode
meermalen liet slachtoffer van geweest, het
geen ik ;:ok aan den lijve gevoelde door
een geduchte prikkeling van het doorn-haagje,
wanrin ik te l.v.d was gi.-komen.
Verbetering van den weg ? ?- rn dit ook
voora! ten opzichte van het plaveisel, wa;.r
aroma's van blo?men en vrouwen-odeurtj-'s
en versche kovkjcs,
Dat ;s 'io heerlijk!" voltooide l.ncii'ha;>.r
ode in proza, je word! in hei huwelijk zo-j
echt iweeöitiig, j- k;ijt;- ook t*eii stuk van
de ziei van j<? man en niHii'.rlijk . .. j ? geeft
daarvoor een ::tuk van ie eigen /k?! aan :iem.
En xuo oni!-t:-ni er v.-iti /e l rite iiiiiigi.'
vi;rhoud'.fig, dat intense meevoelen en rntdevt n
niet elkaar. Dat is zou heer'ijk. . ."
De Oiivkre vriendin, di iti een versch
koekj,- beet, knikte tri zei ook, dat ze 'l
heetiijk vond.
3E:'i zso," vervolgde Lucie, ..ku:; j.; een
van (/-CMjii ieitciijk fc'.vis j.-;e;i;uJr,e hehr-irn
of de ;;niere d<:tikt al daaeln* mee. Wut
j.ui weet, v/eei ik ook; \\at ik v-eet, weU
jan. Ik heb geen ^.heimcn voor lior-i. Hij
kan gft-n geheimen htbben voor mij."
Zoo?" zei de oudere vriendin.
Lucie /ag verbaasd op.
Wat iet js dat op een rare toon, geloof
je 't niet?"
Zöker kind . ... ik geloof alles wat je zegt.
Je hebt al een ondervinding van een half
jaar ho ?'
..Vijf maanden!'' antwoordde Lucie. jh
maar dat is iKusch lang; ge -o?g orn je man
te leeren kennen. B;>vendUTi ... e ... ais je
trouwt... Ik bedoel, j- tiouwt toch niet mat
een man, die je niet kent."
De oudere vriendin zei eerst niets, vroeg
om een beetje meer melk. Dan zei ze ein
delijk glimlachend.
Maar zoo kleine eigenschappen, van die
schattige kleine rimpeltjes in je man's
karakter, die ontdek je toch wel eens eerst
na het huwelijk, geloof je niet?"
Lucie lachte.
Nou ja... als je een beeld van een japon
hebt en je gaat hem nazien, dan vind ie
ook wel eens... 'n torrentje... in de voering
of zoo."
Precies", dat bedoel ik, zei de oudere
vriendin, in de voering..."
Ja..." snapte Lucie 'n beetje blozend,
aanniemand zeggen hoor..."
STAKING
Uit de sloppen en de krotten
\Vatmt de stank der armoe aan.
Uit de stegen en de kelders
Kruipt het hongerpleps van daan.
Vrouwen met vertobde lijven
Drenzen bibberig voorbij,
Kinderen met vale smoeltjes
Sjokken geeuwend in de rij.
Uitgeziekte, bleeke mannen
Slenteren al vloekend mee
In de benden sloome schooiers,
In de kudden menschenvee.
Langs de groot e voedselwinkels
Gaan ze onverschillig heen,
Net alsof die stapels eten
Niets dan rommel zijn van steen;
Allen zijn ze huns gelijken
In ellende en verdriet,
Als ze naar hun lijven kijken,
Kennen ze elkander niet.
Brave, volgegeien burgers
Staren ze wantrouwend aan,
Of er aangekleede stakkers
Uit een drama langs ze gaan.
Opgepronkte, zachte dames
Fluisteren elkander toe:
Dat die lui zich moesten schamen
Voor hun armelijk gedoe.
Uit de sloppen en de krotten
Komt iets vreeselijks van daan,
Uit de stegen en de kelders
Barst een hongeroproer aan.
J. H. SPEENHOFF
(IIIMIMIIIIHIIIIimiHIHIIIIMIIIimilMIflIlUllilHimHimilHIMHIIIIIimill
H. VAN DOOREN & Cie.
DEN HAAG - AMSTERDAM - UTRECHT
DAMES-HOEDEN en BONTWERKEN
toch de bestaande aan een montagne russe
doet denken is dus zeer toe te juichen.
Maar... ook op deze verbindingslijnen dient
men het oog te houden op een doelmatige
verkeersregeling, even goed als in de groote
steden, terwijl men last not least de licht
kwestie den autoriteiten als punt van over
weging dient aan te bieden.
Het is te hoopen, dat via dolorosa" door
het krachtig optreden van Minister Lely een
weg van zonneschijn zal worden.
II. Uit een militair oogpunt
door W. J. M. LINDEN, kapitein der Infanterie
Het wetsontwerp ter verbetering van onze
groote verkeerswegen heeft nog een andere
zijde, dan die, welke in de toelichting wordt
besproken.
Zoolang er oorlog gevoerd is, heeft de
overheid, vooral wanneer deze de rol van
overheerscher fpeelde, bij den aanleg van
groote verkeerswegen, de eischen voor het
gebruik tot militaire doeleinden zwaar laten
wegen. De Romeinen deden zulks door bijna
geheel Europa en Napoleon volgde dit
voorbeeld op even groote schaal.
De voor dien tijd groote heirbanen", die
wij aantreffen, zooals die van Breda over
Oosterhout, Keizersveer (^ eelzeggende naam)
naar het Noorden en nog enkele andere,
hebben hun ontstaan veeleer, zoo niet geheel,
te danken aan de noodzakelijke verplaat
singen van troepen en voertuigen uit Frank
rijk naar ons land.
Zonder nu ons wegennet aan een onder
zot-k in dit opzicht te willen onderwerpen,
ka<; toch in algemeenen zin woiden vast
gesteld, c'at een goed wegennet in elk land
een strategisch belang van de eerste orde
is. O r. s land en onze landsverdediging zijn
niet van dien aard, dat een wegenaanleg
on: strategische redenen alleen zou zijn
ontworpen in de tijden voor dezen oorlog.
Toch is er reden bij toekomstigeu a;m!ee
nifct ate eischen rekening te houden, al zal
ove.drijving hierbij schaden.
Immers elk middel, dat ons spoorweg
verkeer in tijd van oorlog kan ontlasten
m f.'t-t worden aangegrepen, nu wij zoo aan
den lijve hebben gevoeld, weike enorme
D c oudere vriendin maakte een gebaar of
'e Vait af dat moment doofstom door het
k"-:e.'i zoii gaan.
Nou...", biechtte Lucie, ik heb heu;ch
ooi; heel heel kliin torrentje ontdekt... in
jan's karakter. Ma^.r ik vind 't snoezig van
n'm weet ja... Z'e je, hij geeft me alies,
?A ut ik vraat', omdat... nou ja, de got-ierd
kan me eenvoudig niets weigeren...'
Och...'', zei de oudere vriendin niet
kleir;ij.:s geknepen oogt n.
,j ?.. maar dan merk ik altijd, dat hu n>2
wil Uien pelooven, dat het icn v rees-, l ij ke
j.-Lji>ït van htm is. En dan doe ik net. c-fik
da:: ook vind. Sch:-itiig, i:e ?"
Van jou... ja...", zei de oudere vrietidii',
niet Hts bedenkf-lijks.
N.f, va) hem, b2doel ik", riep Lucie
war verwonderd.
O . van hem ? .. - Och ja, 't is een man",
zei de oudere vriendin zonder geestdrift.
je hebt niet veel waardeering voor
mannen, geloof ik, hé?" zei Lucie met een
litf, onschuldig lachje.
\ec, r.iet erg..."
Maar je eigen man dan...?''
Wui zou die ?''
Je houdt toch van hem".
jawel."
jawel?1 Wat een raar antwoord is dat?
De oudere vriendin roerde in haar thee.
Kijk es kindlief," zei ze dan. Generali
seeren is altijd gevaarlijk, maar als jow Jan
geen egoïst is, dan is hij de zeldzame uit
zondering, die de zegel bevestigt."
Geloof js dat?
Nee, ik weet 't zeker. Bah, ik zeg dat
heusch niet om je cp te zetten hoor. Een
man, die vijf maanden getrouwd is heeft
zeker nog wel egards voor zijn vronw. En
ik geloof ook, dat Jan, all man wel van
een goeie degelijke quaüteit is. Och, maar
ze zijn zoo... 'k weel niet, je kunt er toch
eigenlijk geeneen vertrouwen."
Behalve Jan," zei Lucie zachtjes.
Behalve Jan," herhaalde de andere vrien
din, maar om je nu er een klein voorbeeld