Historisch Archief 1877-1940
DM AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
23 Febr. '18. No. 2122
DE LEIPZIGER MIS
De sinds langen tijd wereldberoemde
Leipziger missen er zijn er vier in een
jaar die tot de veertiende eeuw slechts
locale beteekenis hadden, werden sedert
dien belangrijker, tengevolge van het
voortdrirgen van de ondernemende
Neurenbergsche handelaars naar Polen, door het ver
leggen van de depots der Neurenbergers
van Praag naar Leipzig, in verband met de
Hussistische beweging en van de bekende
keizerlijke privilegies van li(i(i, U')7 en 1507.
Omstreeks 1600 kon de Leizigcr M s reeds
concurreeren met de locnmaals belangrijkste.
die van Frankfort am Ma'ii, en sederl 1710
ongeveer was ze de grootste vun geheel
Duitschland.
Tot de goederen, die op de Leipziger
missen geruild werden, behoorden toen
en dit is zoo gebleken tot ver in de negen
tiende eeuw landelijke producten, kolo
niale waren, wijn, kleurstoffen, mmeivilen,
metalen, vet, gesponnen en geweven stollen,
modewaren, galanterieën.
Met den algemeerien economischen vooruit
gang, de ontwikkeling van het transport- en
het credietwezen, kwam hierin natuurlijk
verandering. Alle ruwe producten, grond
stoffen, gingen voor den mishandel verloren,
zoodra er een ges^eeialiseeid,: groothandel
ontstond. Alleen wanneer de aard van de
goederen noodzakelijk maakte, dat de waar
gezien en gekeurd moest worden, bleel' het
product bont, her, horstelwarcn bijv
niet alleen voor de mis b -houden, doch nam
de aanvoer ook belangrijk toe, l en gevolge
van de verbeterde verkeersmiddelen.
Kon zich in een branche een reizigers
stand ontwikkelen in de texliel-iridu.striu
onder anderen, die werken kan met kleine
monsters en catalogi -?dan werd vanzelf
sprekend nok deze tak van nijverheid de mis
ontrouw. Doch hier tegenover slaat, dal de
toevoer weer grooter werd vun producten,
die om de breekbaarheid ol 'zwaarte moeilijk
op zicht meegedragen kunnen worden: me
talen, leeren, houten, papieren, producten,
speelgoed, galanloriewaren, porcelein, kristal,
ceramiek, lampen.
Deze concentratie van moeilijk te hantceren
artikelen, door zwaarte ol' l'ragilileit, van
artikelen die individueel of per stuk bekeken
willen worden, deed het karakter van du
mis echter veranderen. Van een jaarmarkt,
waar openlijk uitgestald en door het publiek
en de handelaars gekocht werd, groeide de
mis tot een tijdelijke opslagplaats van mon
sters. De handelaars koopen op monsters,
en de fabriek levert later het gekochte, liet
gewone publiek werd uitgeschakeld. De meeste
fabrikanten, die nu uitstallen, weigeren zelfs
niel-Yaklieden den toegang tot hun collectie.
Dit speciale monster-karakter heeft de mis
te Leipzig gekregen ongeveer 1850 toen de
gemeente Leipzig en ondernemende particu
lieren niet alleen uilstal-niimlen maakten
voor de groothandelaars, doch de raad zelfs
een Messordiiung" in het leven riep. Volgens
deze verordening heeft van den eersten Maan
dag in Maart tot den Zaterdag van de daarop
volgende week jaarlijks de zoogenaamde
Vormesse" plaats, d.w.z. een uitstalling van
JAARBEURS-IDYLLE
... een samentreffen van hen die
streven om handel en industrie groot
te maken, en die groot geworden zijn
in industrie en handel."
CH. E. A. BOISSEVAIN
Henk zag zijn Mol" bekommerd aan;
maar dat vief, blond, rozig, mollig vrouwtje
keek hém van over de theelooze thee-tafel
zóó glunder uitdagend, zoo wllskrachtig in
de oogen, alsof zij nog nooit door brand
stoffen-, kippenvoer- of
levensmiddelenschaarschte, een acute knauw aan haar
zonnige levensmoed had voelen toebrengen.
.Luister eens Henk, nou moet je niet zoo
geweldig zwaar op de hand worden," zei
ze overredend, toen wij pas hier in Utrecht
kwamen, was je al heel gauw n bonk
Jaarbeurs, je ziel en je zaligheid hing van
't welslagen van 't ding af; 't was immers
een waarborg voor 's land's onafhankelijk
heid!... Enfin, je hebt er mij nou langza
merhand zóó prachtig voor gewonnen, dat
ik er nu óók, alles voor over heb."
Henk's neergezakte mondhoeken en
hoogopgetrokken wenkbrauwen toonden onmis
kenbaar wantrouwen in Mol's" plannen
voor de naaste toekomst, ja, ja... dat is
allemaal goed en wel ik ken dat precies...
jij haalt de boel aan je nek en ik kan voor
al de last opdraaien."
Last? lastl je moest je schamen!" Mol
trachtte verontwaardigd te doen, maar de
leutigheid blonk haar oogen uit en uit ge
woonte greep zij om nog eens in te schenken,
naar de nu leege plek op 't theeblad, waar
sinds menschenheugenis, in elk
goedgeordende huishouding, een theepot placht te
staan. Even rimpelde zich haar voorhoofd.
Vervelend die leege plek... die ene kop
water-chocolaa 's morgens was zóó uitge
dronken... Wat had je eigenlijk nog aan
dat thee-blad voor je neus l Haar vriendin
Enny Jansma zette tegenwoordig altijd een
vaas met bloemen op het droeve thee- en
koffiegraf, maar 't gaf toch eigenlijk geen
vergoeding! Lesch je hevige trek naar een
kopje troost eens met de geur van dikke,
zelfgenoegzame hyacinthen, of sprietig ge
trokken, bladerlooze kas-serlngen!
Nee," zei Henk, ik schaam mij heelemaal
niet, maar ik zie absoluut niet in waarom
wij, wij die amper drie maanden in Utrecht
wonen, nu ineens 'n soort van Toevlucht
voor Onbehuisden, van onze woning moeten
maken... jij bent zelf amper al de herry
van 't verhuizen te boven, en nou!
Zeur nu eens niet; je bent journalist en
als journalist behoor je al je krachten, je
allerbeste krachten aan je natie te geven.."
Doe ik ook," zei Henk met overtuiging,
Ik sloof van den ochtend tot den avond,
nachtdienst nog niet eens meegerekend, om
mijn gezegend vaderland te dienen."
Nou juist, en daarin wil ik je bijstaan;...
de Jaarbeurs is niet alleen een groot stads
belang, maar tevens een groot landsbelang,
dat heeft 't gemeentebestuur zelf gezegd, en
dan is 't zoo!"
Ik heb alleen maar je ziel ontvankelijk
pogen te maken voor 't goede dat de Jaar
beurs beoogt, omdat jij er van 't begin af,
nogal onverschillig tegenover stond, terwijl
ik enthousiast was."
Juist mijn lieve jongen, en daar wij altijd
trouwe kameraden zijn, en samen der jour
nalistiek ups and downs eendrachtig tor
sen, heb ik ook rui mijn rantsoen, vergeef
mij mijn distributie-laai, ik raak daar van
Stentzlers Hof" Mispaieis in de Peterstrasse tijdens den oorlog gebouwd
De twee mispalcizen aan de Neumarkt"
monster-collecties in groolen omvang, waar
door liet den belanghebbenden mogelijk
gemaakt wordt hun behoefte te dekken door
koop op monster." Deze monsters moeten
zich beperken lot: porcelein, majolika, aarde
werk, terracotta, kristal, glas, brons, artikelen
uil ijzer, zink. aluminium, alt'enide, nikkel,
lampen, leer waar, photogralie-albums, vlecht
werk, artikelen uit hout en papier,
byouteriearlikelen, zoogenaamde Japansclie en
(llnnecschc artikelen, kunstbloemen, muziek
instrumenten, keukenbenoodigdheden, op
tische artikelen, zeep en parfumerieën, slok
ken, /weepen, luxe-arlikelen. galanteriewaren,
garen, band en wal verder tot naaigerei
behoortHet lijkt heel veel. Doch in de practijk
komt lii'l neer op kristallen, porcelijnen, me
talen arlikelen en speelgoed.
De daarop volgende mis is de Ostennesse",
die van den eersten /omlag na Paschen
duurt lot den vierden Zondag en die bekend
slaat als de bont- leer- en boekhandelims.
Tegelijkertijd is ze ingericht als kleine mis
voor iiet publiek, dat op straat aan stalletjes
koopen wil. evenals de , Miehaelismis'1, die
begint op den laalsten Zondag in Augustus
en drie weken duurt, ingelicht is voor groot
handel en kleinhandel.
De Nieuwjaarmis" van l! tot 1(1 Jan.
wege al de bons, zoo aan gewend,
Jaarbeursenthousiasme van je aanvaard en Ik beloof
je... ons huis wordt 't brandpunt van wat
Holland groot kan maken!"
Ze zag «r buitengewoon zonnig en fleurig
en uitdagend uit; haar oogen lachten met
plaagzieke lichtsprankels terwijl zij naar
Henk keek, Henk die nu zóó plotseling voor
haar algeheele en onbegrensde toewijding
aan zijn jaarbeurs-ideaal kwam te staan,
dat 't hem een oogenblik van de wijs bracht.
,, I (c bedoelde alleen maar watte ... gast
vrijheid aan enkele lui... enkele maar, zie
je... lui waarmee ik nog al te maken zal
hebben."
Dat is puur egoisme, Henk," zei Mol
ernstig, als je met hart en ziel een zaak
dient, dan moeten alle. weet je, alle gelijk
gezinden je even bereidwillig vinden om
hen met raad en daad bij te staan."
Natuurlijk, dat is ook de ideaal-toestand
hè... Maar die kan je maar m'et altijd vol
houden! Dat is niet altijd in praktijk te
brengen.'1
...?Nou, dan zal ik je helpen dat in prak
tijk ie brengen! heusch, je enthousiasme
heeft me heelemaal ingepakt." Ze knikte hem
bijzonder opgeruimd toe, lachte met haar
genoegelijk stralend snuitje, levensblijer
dan ooit, ik voel heusch de lust en de
kracht om... om wat te offeren! Utrecht
mag aanspraak maken op de hulp en steun
van alle Nederlanders ... Daar zijn wij óók
onder begrepen, dus boy, je weet er alles
van hoor:' Mol stond op om 't ontbijt v/eg
te ruimen, je kunt op mij rekenen."
Toen Henk dien middag thuiskwam, vond
hij Mol in een hoogst geanimeerd gesprek
met een groote, zwaarlijvige, geweldig
betoogende meneer, die 't bescheiden salon
wel gansch met zijn overdadige
lichaamsen stemuitzetting scheen te vullen, en opeens
herinnerde hij zich dat deze monumentale
man, een der vele eigenaars van stands"
op de Jaarbeurs wa«, met wien hij kennis
gemaakt en van zijn groote ingenomenheid
met deze nationale stichting op de hoogte
had gebracht.
Wil ik u eens wat zeggen mevrouwtje,
de Jaarbeurs is een superbe instelling... een
superbe! Maar ze kon nog beter, nog veel
beter zijn! Alles moest grandiooser worden
aangepakt! Wat wordt er voor reclame
gedaan? Die onnoozele reclame-optocht?
Ph! Er moeten zoeklichten zijn, met de
namen der firma's, schitterend tegen de don
kere hemel, en hun artikelen moeten op
groote schaal gra'is onder de bezoekers
verspreid worden en dat moet de regeering
subsidieeren... 't is een landsbelang. Wat
zeg ik? een lands noodzaak... een
landsnóod-zaak dat de nationale industrie elke
andere verdringt."
Hij hield even op, bekolde Mol peinzend
met zijn felle, onderzoekende oogen; toen
schetterde hij weer door, raakte weer op
gang,... luister u eens", hij boog zich
voorover, likte haar even op den arm, legde
toen zijn enorme, worstachtige wijsvinger
tegen zijn neus, die er door scheef drong,
nu moet u eens goed luisteren,... na den
oorlog, ziet u, ra den oorlog zal Duitschland
in de geallieerde landen, elk afzetgebied
voor zijn handel en industrie derven;...
derven, begrijpt u wel... dus..." nu had
zijn wijsvinger zijn neus weer vrij gelaten,
en stak loodrecht, dreigend, vlak voor Mol's
gezichtje overeind, dus... zal dan onze
markt, de nationaal Hollandsche markt
overis hoofdzakelijk een kleinhandelmis voor
bont, ieer en textielproducten.
Voor al deze missen bestaat mis-vrijlieid,
hetgeen /.eggen wil, dat zoowel Duitscher als
vreemdeling er kan verkoopen. In Parij-
bestond_ voor den ooi-log deze vrijheid niet. En
in Weenon dacht men er over haar al' te
schallen : of dit inmiddels geschied is, weet
ik niet.
Het spreekt van zeil', tlat bij deze ontwik
keling, bij deze ve'vorming van dr mi>,
etplaats gemaakt moest worden voor de
monster collecties. Particulieren, die ^roole
magazijnen hebben, ruimden in voor de
fabrikanten, verhuurden kamers. De siad
volgde dit voorbeeld. En ging nog verder.
Zij liet paleizen bouwen met honderden
vertirkAen. die de exposanten de enkele weken,
dat de mis duur!, kunnen betrekken tegen
betaling van een natuurlijk niel geringe
huursom. Enkele groote handelaars gingen
er toe over y.oo'n vertrek voor langen tijd
te buren en in te richten als permam nte
model-kamer, waarvan de collectie tegen de
mis met het nieuwste aangevuld wordt Dit
geldt voornamelijk voor producenten van meta
len, houten, porceleinen en kristallen goederen.
Van dez1? paleizen nu staan in dichte ge
lederen de bonte reclameborden al, van de/e
stroomd worden van alle voortbrengselen
die Duitschland dan natuurlijk nergens an
ders zal kunnen kwijtraken ... dat is logisch
niet waar... en dat zal gaan, ten koste van
onze eigen... begrijpt u wel? onze eigen
handel en industrie... die zal er 't loodje
bij moeten neerleggen... als wij ons niet
hevig te weer stellen... en dat moeten
wij... we moéten ons teweer stellen...
dat is onze plicht... onze nationale plicht...
en daarom ... moeten wij reclame maken ...
reclame! ... reclame!..."
Hij hield op, bestaarde Mol diepzinnig als
om na te gaan in hoever zijn betoog wel
tot haar doorgedrongen was.
Bonjour" zei Henk, hem de hand toe
stekend; de groote man nam die wat neer
buigend onverschillig aan: Aangenaam,
aangenaam," zei hij, aller-Interessantst ge
sprek met mevrouw,... mevrouw is zeer
op de hoogte van onze Jaarbeurs!"
Ja, ja..." lachte Mol met lichte ironie,
omdat haar bezoeker grootendeels allten
aan 't woord was geweest, ik nam
voorloopig de honneurs maar voor je waar, Henk!
maar nu moeten meneer en jij mij verder
f xcuseeren,... hier heb je de middagpost...
ik heb nog een en ander te doen.'' En toen
zij de kamerdeur achter zich sloot, hoorde
zij de enorme stem van den reclame-maniak
weer door-toeteren: reclame is alles, en u
als journalist bent de aangewezen persoon
om de meest doeltreffende reclame..."
Mol hoorde al niet meer; vlug liep zijde
gang door, er was al tweemaal gescheld,
Mina scheen weer niet open te doen.
Meneer thuis?" klonk 't kortaf, toen
hoffelijk oh pardon", bij 't zien van degene
die opendeed.
Mijn man is thuis, ja" zei Mol aarzelend.
Mag ik hem dan oogenblikkelijk even
spreken?... 't is urgent... Jaarbeurs
quaestie" zei de nieuwe bezoeker mijn
naam is Stam," en hij gaf zijn kaar'je.
Een oogenblik later had Mol hem in 't
salon, bij Henk en de zwaarlijvige
sfand"houder gebracht.
Meneer" zei de heer Stam, kort als een
tot het uiterste gedreven, verongelijkt
mensch, ik verlang niet veel van u, of van
uw kostbaren tijd, maar ik verlang alleen
dat u als journalist mijn zaak zult behar
tigen. Ik kom van de Jaarbeurs-commissie!...
ik kan geen toegangskaart krijgen! Alleen
voor 's middags, maar dat voegt mij niet?
Alleen handelaars, industrieelen, dokters,
hebben 's morgens toegang! Ik ben geen
handelaar, meneer! geen industrieel en gtèn
dokter, maar publiek weet u! en als pu
bliek" heb ik toch minstens even veel recht
als een koopman, een fabriekant of een
medicus! Van 't publiek moet de jaarbeurs
't toch hebben nietwaar? of denken soms
de heeren groothandelaars en industrieelen,
't zonder publiek te kunnen stellen? Als de
Jaarbeurs a! zöa begint meteen onder-onsje
van een nationale instelling te maken, en
aan 't publiek hun weggegooide brokken en
kruimels toegooit, dan, waarachtig meneer,
dan gooit de Jaarbeurs zijn eigen glazen in!
dan zet ik er geen voet, meneer, geen voet,
zeg ik u, en dan zal ik daarin niet de eenige
zijn! En nu verzoek ik u dringend om dit
onder de oogen der bevoegde autoriteiten te
brengen! dat is uw plicht als journalist!"
Henk keek heel beduusd.
Meneer Stam" zei hq bedarend, ,.ik had
laatst het genoegen u op de Neude te ont
moeten, en 't deed mij toen ontzaglijk veel
plezier dat u, evenals ik, met de Jaarbeurs
paleizen waait de vlag, in en om deze pa
leizen stuwt zich de overweldigende drukte.
U de mis voorbij. d <n wordt liet leeg en
stil in deze gebouwen, waarvan er in liet
ollici"ele mis-.idresboek dertig opgesomd
woiden, die gezaini .nlijk ;nn den bouw alleen
75 millioen Mark kostten. Tijdens den oorlog
zijn er nog twee nieuwe mispaieizen g -bouwd.
du.1 b' lot 7 millioen Mark gekost hebben
Niettegenstaande de groo's'e mispaleizen
plaats bieden voor on;eveer .Vul uitslallers.
blijft de vraag grooter dan het aanbod. En
hieruit is dan ook liet verschijnsel Ie ver
klaren, dat de uitstalkast van een sigaren
winkel gedeeltelijk p aats gemaakt heeft voor
een C'irseltencolUvtie, dat naast gednjo.de
groenten in vredestijd! verfpollen
prijk'en. naast kant wei k roomkaasjes geurden.
\Vie m de misgeboii\vcn geen plaats meer
vindt, zoekt plaats, tegen duur geld, voor
een vensier aan straat.
Tijdens den oorlog heb ik get-n Leipziger
mis bevocht, voor alle nitnoodigingeii moeien
bedanken, d.e het geniceiiteber.tutir. het
misbnreau of dfi vore niging tot bevordering
van het vreemdelingenverkeer mij /.oud. Hoc
dus nu het leven op ^traat en in de
uitstalhuizen is, kan ik uil eigen aanschouwing
niet beoordeeld)- Hoc dit vroeger was,
daarzeer ingenomen waart..."
Was ik ook, meneer, maar zuo wordt 't
een Janboel!... Ik vertegenwoordig om zoo
te zeggen 't publiek nietwaar? hét publiekl
Waarom wordt dat dan als minderwaardig
beschouwd ? Ben ik in de oogen der hooge
Jiarbeurs-ooms, (en opzichte van de meer
geprivilegeerde dokters, handelaars en
fabriekanten, een soort van uitschot
Havannah? Ik zeg u, mij schikt 't niet. en
met mij, vele anderen, om 's middags de
Jaarbeurs te bezoeken, wordt dus in die
maatregel om ons 's morgens buiten de
deur te houden, geen verandering gebracht,
dan wordt de heele jaarbeurs een fiasco !
U meneer de journalist, hebt 't in uw
weiversneden pen, om die wan-toestanden open
baar te maken!"
Juist wilde Henk een schitterend pleidooi
gaan houden voor de handelsbelangen die
oor de aanwezigheid van leeken geschaad
werden, en de onderlinge besprekingen der
Jaarbeurs-deeinemers zou belemmeren, toen
Mol al goedig meewarig inviel:
Och, dat is nu ook hoogst onpleizierig
voor u, meneer S'am maar", en meieen keek
zij met een hemelschen glimlach naar Henk,
u had u werkelijk tot niemand beter kunnen
wenden dan tot mijn man die de Jaarbeurs
niet hart en ziel is toegedaan ,.."
De monumentale sland"eigenaar was op
gestaan, scheen aanstalten tot vertrek te
maken: ,,lk zal u niet langer ophouden,
pardon," hij stak Mol de hand loe, 't was
mij zeer aangenaam" ....
Komt u gerust nog eens weer,... 't zal
ons altijd hoogst aangenaam zijn,... niet
waar Henk?" lachte 't zonnige vrouwtje,
gedurende de jaarbeurs stellen wij ons
huis voor intclleciuiel Holland open! Ook
u reken ik daaronder, meneer Stam, komt
u dus zoo vaak als u wilt. met mijn man
ccmfereeren."
De monumentale man boog gevleid: ook
't nijdige ,.publiek" voelde een lichte
verteedering.
,,!k woon hier niet," zei hij aarzelend.
Maar dan komt u toch we! geregeld naar
Utrecht, nietwaar? Utrecht dat in deze dagen
htt centrum vormt van wat Holland groot
maakt, en haar bestaan waarborgt' Weet u
wat, blijft u dan bij ons dir.eeren... en i'i
ook! ' vervolgde zij werkelijk allerminzaamst
tot den reclame-drijver.
Iknk's oogen dwaalden echichttg naarde
pendule; 't was al over etenstijd en hij
moest weer vroeg we£ voor een vergadering
van de uitgevers der Jaarbeurs-courant; hij
moest er op de een of andere manier een
eind aan maken .. .
Ik siuit mij volkomen bij mijn vrouw
aan," zei hij opstaand, met een onmisken
bare afscheidstoon in zijn stem, de heeren
zullen ons altijd hoogst welkom zijn."
Hij liet de heeren tot de voordeur uit,
zwoer nog als zijn dure plicht, de belangen
van den meer-overvloedigen reclame-eischer
zoowel als die van het miskende publiek"
te zullen behartigen, liep toen haastig naar
zijn woonkamer, waar hij Mol al bezig vond
zijn bord vol te scheppen met geur-dam
pende vermecelli-soep. je nichtjes Lou,
Bep en Elsie komen logeeren," openbaarde
zij kalm.
Allemachtig!!! Wat komen die wichten
doen?" riep hij verschrikt, en slurpte toen ]
met /ijn kpel soep, een stukje foelie naar j
binnen dai hij niet een vies gezicht weer i
naar zijn tongpunt ttitig trachtte te werken. '
Maar Mol dij dat r.h:t wist, zei
geamuover schreef ik in het voorjaar van 1912
aan het Algemeen Handelsblad tiet volgende,
dat, met:Èhet oog op liK vaderlamische
streven leïUtrecht, wellicht belangrijk
genocgtis om hier herhaald te worden.
De kinderen zijn de ijverigste
mis-boemelaars. Met is een amusement te zien hoe de
kleuters bonte papieren mutsen op hel
hoold, bonte parieren guirlandes over den
schouderj zich dringen door het reus
achtige verkeer, door de weergalooze drukte
m do hoofdstraten, waar de levende reclame
krioelt. \Vijsncuzigp, leene kereltjes van drie,
vier i mr, slaan op den hardsteeiien trottoir
band en sleken het kopjo door elk gaatje,
dat er vrij komt naast ot lusschen de beenen
van de slaande en schuifelende passanten in
de woelige massa. Is er dan ook mooier dan
een levensgroote kameel, bereden door een
heiischen ni.-in, dan een giraf, een beer, zoo
echt, dat ze uit den dierentuin weg geloonen
i ...i-- .^ ? ? '
,./ij, de kleulers. zieii alleen hel dier, niet
di- reclame, /ij geiiietrn volop van de bonte
en imposante straaloptodilen- die aan excen
triciteit en stoutheid van gedachte de carna
vals moppen overtrcllen. Voor de kinderen,
die het doel niet begrijp-n, is de bede drukte
niets dan een Fa-ehing<grap, ui daarom
steken ze zich zelf iu bonte kleeding, /ijn
ook niet de huizen opgedirkt, alsof de 'koning
der loovenaars zijn intocht zal houden?
./ie: hoe plechtstatig ze wandelen, de
twee echte Turken, die een volbloed hengst
aan den teugel houden, of het papier-macho
dier elk oogenblik dreigl uit te breken ; hoe
de kerel, die een hoed op z'n kop heeft en
een toren van een vnlkachel, het topzwaar
hoofd balanceert; hoc de man, wiens lang
wit wonen gewaad behangen is met hon
derden miniatuur slotjes zelf voorlschuifclt
met groote glij-liewegingen in de reusachtige
pantoffels, waarin zijn schoenen verdiinken ;
zie deze allen, de mannen, die in gelijken.
plechtigeii tred, ol' ze een lijkstatie volgen.
juist door hun deftige stilte iu de
herriestraten de reclame uitschreeuwen, onverstoor
baar kalm gaan ze verder, al stuwen golven
van groote men^elu-n en kleine kinderen op
hen af.
,/ij en de polilie-agenlen weerstaan alle
stormen. Vooral de agent, die een gekleurd
lint om den arm draagt, ten bewijs dat hij
vieemde talen kent: l-Yaiisch, EngeLseh.
Russisch, Spaansch, zelis Esperanto..'..
l'e vreemdeling, die komt om te zien, hij
gaat en slaat, _ kijkt zich de oogen uit, rent
achter de duizenden aan, loopt mispaleis
uit, mispaleis in, binnenplaalsen over, caIV'
in. calV- uit. En weet op het laatst niet meer
wal hij ziet. Voelt dal zijn hoofd een korf
AMSTERDAM ARNHEM
'g-QKATENHAHE ROTTERDAM
UTRECHT
seerd: Tjee... daar hoef je nou zoo'n leelijk
gezicht niet om te trekken! 't Zijn aller
liefste meisjes!... alleen een beetje druk!...
ze zien de heele Jaarbeurs voor een sooit
fancy-fair aan !... hier heb je hun blief...."
En Henk, die 't epistel met onloochen
bare tegenzin aannam, las: Engel.chtige
tante Mary! U moet ons te logeeren vragen,
heusch u moet, anders sterven wij. Alle cou
ranten die wij hier in dat nest van een Gorkum
te zien krijgen, staan dag aan dag vol over de
Jaarbeurs, en over-al de mooie kraampjes
die er komen, en over de pretjes, en de
optochten, 't Is om stapel krankzinnig te
worden als je bedenkt dat al die heerlijk
heid je zou ontgaan, terwijl je toch een
snoes van een tante in Utrecht hebt zitten
waar je onder dak kan komen. U woont
toch vlak bij 't Vreeburg, hètante? We
zouden dus overal vlak bij zijn hè? O, wat
dolletjes, wat dolletjes ! stuur u nu dadelijk
uw invitatie, anders mogen wij niet van ma!
Mogen wij niet mee-doen aan de
gecostumeerde optocht? Is er ook een gemaskerd
bal ? We kunnen prachtig met ons drieën,
Java, Sumatra en Borneo voorstellen, dat is
heel toepasselijk, want oom Welders zegt
altijd dat Nederland zelf niemendal is, en
aileen nog maar bestaansrecht heeft door
zijn rijke ko'onies! Dus dan vertegenwoor
digen wij toch ook een nationaal belang!
Toe, lieve, engelachtige, honneponnige tante
Molly, stuur de invitatie per
spoed-bestelling, 't extra port krijgt u bij gelegenheid
wel van ons terug.
Uw smachtende nichtjes Lou, Bep en
Elsie. Die kinderen zijn rijp voor
Meerenberg," gromde Henk, de Jaarbeurs is een
serieuse stichting, en geen carnavals grap.''
Mo! plooide haar mooi mondje tot een
ironisch lachje : Dear boy, aangenomen dat
de Jaarbeurs-commissie feestelijkheden uit
schrijft, dan verwacht zij toch publiek, om
die feestelijkheden bij te wonen, anders kon
zij ze wel in portefeuille houden, vind-je
ook niet? da)l is toch dunkt mij, logisch!'1
Xou ja... Maar niet door zulke halfgare
bakvisschen" mopperde Henk.
Schei uit Henk" viel Mol hem in de rede,
eens was ik óók zoo'n... halfgare bakvisch,
en nu, nu moet je toegeven dat ik in merg
en been, een steunpilaar van de Jaarbeurs
ben, met een open oog voor haar nationaal
belang!... In de toekomst... bij de elfde
Jaarbeurs misschien, zullen Lou, Bep en
Elsie evenzoo worden, maar dan moet je
haar ook nu gelegenheid gaven om die jaar
beurs te leeren kennen en waardeeren,..."
even aarzelde Mol. ik heb ze dan ook
meteen maar teruggeschreven dat ze Dinsdag
komen kunnen.. .'?'
Henk verslikte zich in een saikheete hap
gestoofde kool met gehakt, en toen hij weer
praten kon, zei hij: Je lijkt wel mal... je
haalt je een berg last op je nek, maar..."
Geen ma.ir, vent... Lou, Bep en Elsie zijn
't opkomend geslacht, ze toonen belangstel
ling in wat deze tijd voortbrengt, en dat
moeten wij cultiveeren, dat is onze plicht
tegenover den staat "
Och wat... je lijkt wel niet wijs... Ze
zien er niets in dan 'n prelje... 'n. .. 'n
lolletje..."
Maar juist, dan is 't des te dringender
onze plicht om hen beter in te lichte«i, en
dat gaat toch maar 't beste op de plaats
zelf, anders denken zij toch maar dat je ze
wat wijs maakt om van ze af te komen."
Henk zweeg, verslagen door Mol's door
tastende logica; hij zuchtte; 't was een