12 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Maart '18. - No. 2123 :: VERHUIZEN :: MEUBELS BEWAREN E. J VflN SCHAICK BOOTHSTRRflT UTRECHT SPORT-REGEERINGSZAAK Onder de vele zaken, waarmee de Staat zich in den laatsten tijd is gaan bemoeien, zijn er maar weinige die tot ieders tevre denheid geregeld zijn. Het schamele maaltje, dat wij onder Posthuma als grootkruidenier en -varkensslagtr bijeensclurrelen, is niet van dien aard, dat wij deze nieuwe staats bemoeienis kunnen toejuichen. Hoogstens slikken wij ze. Anders is het met een nieuw terrein, waarop onze regeering zich is gaan bewegen: in haar zorg voor de lichamelijke opvoeding, dateerend van |uli 1916 heeft ze een waarlijk uitbundig succes gehad en bij ons volk een snaar betokkeld, die gevoelig en klankvol is gaan meetrillen. Toch is de regeling als het ei van Columbus. Hij, die gedurende twaalf achtereenvol gende maanden van l November tot 31 October eene groep leerlingen heeft ge oefend zonder kosten voor dezen, ontvangt daarvoor een belooning van ?150.?, mits van de groep ten minste 21 leerlingen niet jonger zijn dan 12 en niet ouder dan 20 jaar en de oefening blijkens in te stellen onderzoek voldoet aan den eisch eener doel treffende lichamelijke vorming. Aldus luidt het eenvoudige art. 6 van het K. B. van 25 Juli 1916. Wij hebben er destijds in dit blad de aandacht op gevestigd en moesten verder afwachten of de gymnastiek-underwijzers initiatief tot dergelijke cursussen zouden nemen en de noodige jongelui jongens en meisjes zich zouden aanmelden. D« verwachting was natuurlijk hooggespannen; het is steeds bij velen de vaste oveituiglng geweest, dat ze zouden toestroomen. Thans, nu de regeling ruim een jaar werkt, is een voorloopige balans op te maken en die is gunstig. Ue cursus 1916/17 sloot op 31 October in de provincies Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht met 244 groepen tezamen tellende 5000 jongens en 2000 meisjes en het twee-cursusjaar werd met l November jl. in die provincies ingezet met 453 groepen van 12,790 leerlingen, waaronder 8395 jongens en 4395 meines. Een goed begin en een snells groei. Toch waren de omstandigheden betrekkelijk nog ongunstig. De regeering rekende natuurlijk bij de toepassing van den maatregel op den steun der gemeentebesturen, die gemakkelijk gymnastitklocalen en speelterreinen voor matige vergoeding beschikbaar kunnen stellen en dat ook ruimschoots gedaan htbben. Echter waren er vele plaatsen, waar dit niet gemakkelijk ging, deels omdat men zuinig moest zijn met licht en warmte, deels, omdat vele publieke localiieiten door andere takken van dienst vooral de distributie in beslag genomen waren. Een belangrij* punt bij een dergelijke cursus is natuurlijk het verlorp. Wil een jongen cf meisje van de geboden gelegen heid prcfiteeren dan moet men natuurlijk geregeld 2 maal per week komen en niet om allerlei wissewasjes thuis blijven. Dat gevaar is niet gering: vooreerst kennen wij allemaal de laksheid, die des duivels oor kussen is, dan zijn er heel wat kinderen, die daags en zelts 's avonds hard moeten werken en daardoor te moe zijn om nog eens een flinke gytnnast!fkies of openluchtoefening bij te wonen. Op de medewerking van arbeidgevers mag in dit verband wel een beroep worden gedaan. Het is inder daad een zeer groot belang voor hun onder geschikten, dat zij een paar maal per week een flinke lichamelijke ontspanning in den vorm van infpinning nemen. Zij worden er gezonder, flinker, veerkrachtiger door en het gcede humeur, dat op een dergelijke oefening voigt, komt ook aan den arbeid ten goede. De opgedane ervaringen zijn in 't algemeen niet slecht: zoo heeft te Baarn een groep, geheel bestaande uit dienstmeisjes geregeld en zonder noemenswaard verloop kunnen oefenetr, dank zij de medewerking der mevrouwen en zijn gemakkelijk meer der gelijke voorbeelden te vinden. Als Solser en Hesse ons weer eens op Mie en Ka onthalen, vinden zij misschien hierin aanleiding wat goeds van haar prin cipalen te zeggen! Veelal echter weten werkgevers niet van den nieuwen koers en d n r ven de jongens IIIIHIIMIIIIIIIIIIIIIIIIII BERICHTEN OP VERSCHILLEND GEBIED Kon. Akademie van Wetenschappen In de dagbladen maakt men zich helaas wel eens met een enkel woord af van zaken, die toch de algemeene aandacht verdienen. Terwijl kolommen gewijd worden aan de zaak-de jong, het pluimveeschandaal en de tooneelcarrière van Louis Davids, worden zekere, toch zeer boeiende feiten niet, of slechts met weinige woorden vermeld. Zoo gaat het bijvoorbeeld met de ver gaderingen der Koninklijke Akademie van Wetenschappen. De afdeeling der Akademie zoo is de stereotype aanhef dier berichten bestemd voor (deze-of-gene) afdeeling, hield heden middag in het Trippenhuis haar gewone vergadering..." enz. Vervolgens wordt, in weinige woorden, gewag gemaakt van de mededeelingen, die door de leden gedaan zijn. Deze mededeelingen worden zeer beknopt weergegeven, en daardoor mist de lezer niet alleen een groot deel van hun vaaksnaakschen en dartelen inhoud, maar verneemtooknimmer iets omtrent interrupties, betuigingen van bijval, afkeuring of verbazing, uitingen van voor zoo'n zaak geen vrijaf te vragen. Wat propaganda lijkt daarom niet kwaad, waar toe later meer gelegenheid zal bestaan als de groepen een paar jaar bijeen zijn en eens een uitvoering kan gegeven worden. In 't bizonder hebben onze Roomsche landgenooten zich in dezen onderscheiden. De Roomsche Kerk Is, lang voordat de psychologie was uitgevonden, een uitnemend menschenkenner geweest en haar leiders hebben blijkbaar ook hier direct begrepen, dat de geboden gelegenheid een bizonder gelukkige was om kinderen en jongere menschen van veel verkeerds af te houden door ze een fiksche gezonde ontspanning te geven, ze lichamelijk eens door elkaar te rammelen, de spieren los te maken. Het houdt ze af van kwaad, het maakt ze ook geschikter voor indrukken van hoogere orde. De geest moet zich nu eenmaal van het lichaam bedienen als voertuig der gedachte: hoe gezonder dat instrument, hoe grooter de kans, dat ook de idetën ver blijven van wat mo h'de en ziekelijk is. In een leiddraad voor de oprichting van jongenspatronaten, onder toezicht der Room sche Kerk uitgegeven, wordt op deze cur sussen gewezen en opgewekt er gebruik van te maken. Terecht noemt het als voordeelen der lichamelijke geoefendheid het aankweeken van kracht, gehoorzaamheid, gezagserkenning, wilskracht en flinkheid, zelf beheerschlng, edele naijver, dooding van gemak en genotzucht. Was maar bij iedereen dit besef levendig, ik geloof dat tuchtunies en anti-straatschenderijbonden gauw over bodig zouden zijn. Het sympathieke van de inrichting dezer cursussen is, dat zij geheel ooschoolsch zijn en die Idee ook op zeer liberale wijze wordt doorgevoerd. Geen leerplan dus, geen voorschriften om een zeker aantal uren orde-oefeningen te houden of toestelturnen; er wordt slechts n «isch gesteld, dat de oefening voldoet aan de eisenen eener doel matige lichamelijke vorming. Garanties hiervoor zoekt het K. B. in de bekwaamheid van den onderwijzer, waarvoor een getuig schrift van leider van lichaamsoefeningen wordt ingevoerd en in een geregelde inspectie. De leider is dus vrij en wij zien, dat het doel dan ook op geheel verschillende wijze wordt bereikt: sommigen trekken er met hun groep op uit naar bosch en hei en houden daar oefeningen in loopen, springen, speerwerpen, anderen leggen zich toe op zwemmen, schaatsenrijden e. d., de ne leider zal den voorkeur geven aan werken binnenshuis, de ander meer zijn kracht zoeken in de openlucht. Hij is geheel vrij, al wordt vanwege de inspectie meestal aan gedrongen op oefening in de vrije natuur. Het is gezonder en goedkooper. Ik zei boven, dat de regeering bij de uitvoering van haar plannen heeft gerekend op de medeweiking der gemeentebesturen en die ook ruimschoots heeft gekregen. Helaas maakt het gemeentebestuur van Amsterdam een treurige uitzondering. Ter wijl in de meeste gemeenten de gymnastieklocalen worden beschikbaar gesteld voor de geringe jaarlijksche vergoeding van/10 per wekelijksch lesuur, voornamelijk wegens de kosten van verlichting en schoonhouden, een regeling, die ook in Rotterdam is ge troffen, eischt Amsterdam per wekelijksch lesuur een vergoeding van ?25 en nog bovendien ?6 voor schoonhouden enz. Ter wijl dus een cursus van twee uur per week in de andere gemeenten jaarlijks ? 20 kost, moet in de hoofdstad ?62 betaald worden. Wanneer men nu weet, dat het in de aan vankelijke bedoeling lag, dat de cursusleiders die kosten zelf zouden betalen, is het duidf lijk dat Amsterdam met deze overdreven eis< hen de heele zaak heeft lamgeslagen, tenzij de regeering ook hierin wil bijspringen, wat ze wel niet zal doen, althans niet op den duur. Het gevolg van deze zonderlinge houding is, dat in Amsterdam het eerste jaar slechts 83 groepen zijn verrezen met circa 2500 leerlingen, wat een druppel in de zee is van het ideaal dat iedere jongen en ieder meisje van 12?20 jaar minstens 2 uur per week een behoorlijke lichaams beweging neemt, die in een stad als de onze al niet anders dan binnenshuis kan gekregen worden. Men bedenke eens dat er circa 87000 personen van 12?20 jaar in Amsterdam wonen, dat hiervan pi.m. 7000 nog op school zijn en dus vermoedelijk wel gymnastiekies zuiien nemen, dat pi.m. 8000 in plaatselijke vereeniginpen als de A. B. L. O., de Amsterdamsche Turnbond worden geoefend; blijven ongeveer 72000 kinderen, die van de nieuwe regeling konden profiteeren. Daarbij is 2500 toch waarlijk een druppel in de zee. Voor de andere 69 500 wordt niets gedaan. Het spijt mi] het te moeten zeggen, dat ons gemeentebestuur, waar men zoo graag sociaal doet, hier waarlijk den rol van Ie pauvre sire'J speelt en zoo gemakkelijk met een beau geste" het ver dienstelijke streven van Den Haag zou kunnen steunen. F R i s o TJIT HET KILA-IDSOHIiR/IFT hilariteit, enz., kortom van al die zaken, welke aan onze kamerverslagen in de dag bladpers zulk een recht levendig en smakelijk cachet geven. * * * Het is ons nu echter gelukt, de hand te leggen op het authentieke verslag van de jongste vergadering der afdeeling bestemd voor de wis- en natuurkundige weten schappen" der Akademie. En het verheugt ons, den lezer daarvan een deel te kunnen voorleggen. Wij kiezen daartoe een der meest gemouvementeerde gedeelten der vergadering, namelijk het slot. Dit bestond uit eene mededeeling van prof. R. uit D. Z. H. G. behandelde een onderwerp, dat reeds langen tijd met groote spanning tegemoet was ge zien, namelijk: Over z-, p-, eny-hondium" Men voorzag eene opgewonden verga dering, en de leden der afdeeling waren in grooten getale opgekomen; de hooge zaal van het deftige Trippenhuis was tjok- en tjok-vol. Het dagbladbericht meldde slechts: J'i'of. U. di'<ul retie nH^leilrrliüL;- ,,(h-er ^ ?,£en y-homlium," Hij biviitrt aHcrerr>t in licriniii.'rinu, dat zijne onilerzockin^en over lürtastabiiitril het resiiltftat ht-bben opgeleverd, dut in de ineialeii. zonale wij die tot dusverre kei;den, versebillende modificaties naast elkaar voorkomen. Zoo \-as voor k.idmium lanna verschillende wetjeii vast gesteld, dat daarin drie vormen, z-, 12?en y?hondinm voorkomen, v:m welke er Uvrc i(;en "/-hotidium) bij <;v\vone temperatuur nietastabie! zijn. De ovevganjjsieuiperatuur z-houdium ^JJJJ£ (3-hondiiini ua^ op HO ^ vastye-tHd. Die- "iiil'-i/.ot-kiim<-i: /ijn nu ln-ilKiuM ilnor pr.it'. d. te Bult immv, die tut ile/.rl;dc cnnriu~-:e* kvimt, maar aU 'ivt'ivanu*|Mint lrnl! hij uil /ijnr !net iiuen .S7"5 (\ ;u. S|ii'rkiT tuint tin ii:iiiT'l;i! Ui ('i'^. (iiult-r/ui1^ een aantal vi r^iTSinL'rn ]^i _rr ,-inprn, \\urilcl'. illt: l.it ih'ü\Vt ur ^'cril l lllii. tlflll /ijii liu-n- re^ultiitt;]! iiiriit iuk !iif! ilir van spivkf r iu vuniH'tl alilus KMI' zi.-iir "cwi-inrillc ci'Otn'ilr Dat het met deze mededeeling echter maar niet zoo-zonder-meer is afgeloopen, moge blijken uit het verslag van onzen eigen berichtgever. Dit volgt hier, en werpt een geheel ander licht ep de zaak: * * * De Voorzitter verkrijgt met groote moeite stilte. Dan staat de spreker op en zegt: Ik wilde iets mededeelen over y.-, 3- en ;-hondium" (oorverdoovend gefluit der lin kerzijde; geropp van: ,het embargo voor $-hondium is niet opgeheven.") De voorzitter hamert. De spreker zal straks gelegenheid tot het stellen van vragen geven. Onder een doodelijke stilte brengt de spreker allereerst in herinnering, dat zijne onderzoekingen over metastabiliteit het resultaat hadden geleverd, dat in de metalen, zooals wij die tot dusverre kenden, ver schillende modificaties naast elkaar voor komen (beweging aan de uiterste linkerzijde; de voorzitter hamert}. Prof. /. (Leiden): Bravo! Zeer juist! (groote hilariteit). Zoo was, gaat de spreker verder, voor hondium langs verschillende wegen vast gesteld, dat daarin drie vormen, .?-,-, ,3- en - hondium voorkomen. Prof. L). (Zaandam): Had-je-ze maar! (oorverdoovend gejuich der linkerzijde; de voorzitter roept het lid tot de orde; eenlge leden der rechterzijde verlaten de vergadering). Spreker (onder groot rumoer): Hiervan zijn er twee; de laatste twee, bij gewone temperatuur metastabiel! De overgangstemperatuur >-hondium '" p-hondium was op 60 gr. vastgesteld!!! Prof. K. (Zierikzee): Vraagt het woord voor een persoonlijk feit. Hij acht zich door deze mededeeling beleedigd. De Voorzitter verzoekt, luid hamerend, om stilte. Wanneer de vergadering den preker niet aan het woord laat, zal hij zich genoodzaakt zien, de zitting te verdagen. Spreker betuigt, dat het absoluut niet in zijn bedoeling ligt, met deze mededeeling iemand onaangenaam te zijn. Hij wenscht slechts, zoo de vergadering hem de gele genheid wil laten, te constateeren, dat deze onderzoekingen nu herhaald zijn door prof. G. te Baltimore (gelach). Deze kwam tot dezelfde conclusies, maar als overgangspunt leidt hij uit zijne metingen 37 gr. 5 C. af (groote hilariteit). Prof. S. (Tjitjerksteradeei). O! Zoo! Nu hooren jullie het zelf! (donderend applaus der rechterzijde). Spreker toont |nu, onder luid rumoer, en ondanks tallooze interrupties aan, dat in G.'s onderzoek een aantal vergissingen is ingeslopen. De Voorzitter verzoekt tevergeefs om stilte. Bijna alle leden zijn opgestaan, en verdringen zich om den spreker. Op dat oogenblik wordt de pers verzocht hare banken te ontruimen ; de vergadering gaaf over in comi'é-generaal. Onze verslaggever echter, die zulks ge wend was te doen in de Amsterdamsche raadszittingen, voor zeker dagblad, wist zich onder een der groene tafels te ver schuilen. Daaraan danken wij het feit, dat v/ij den lezer ook van den afloop dezer rumoerige vergadering op de hoogte kunnen stellen. Prof. dr. L. (Hoorn) roept herhaaldelijk en luid: Bewijs et eens! Maak het waar!" Spri ker tracht zich verstaanbaar te maken: ... Wanneer die vergissingen uit den weg zijn geruimd, zegt hij, zijn de resultaten ..." (de rest is onverstaanbaar). De Voorzitter sluit de vergadering. Hij fluistert met een bode. Even later wordt de zaal door de politie ontruimd. * -^ Onder het zingen van y.-p-,-hondium, Hi-Ha-Ho!" trekt een groot aantal leden der linkerzijde betoogend de Kloveniersburgwal langs, de Nieuw-Markt over, en de stad in... MELIS STOKE ^®2=^^ ^^