10 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 9 Maart '18. - No. 2124 Hoe eerder men besluit tot de aanschaffing van een FONGERS, des te spoediger kan men profiteeren van de vele goede eigenschappen,die dat rijwiel bezit - DeGroningerl)iiwielenialiriekA.FONGERS llllllfHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIllllllllllllllllllllllll De Voorgestelde Wijziging van het 'Octrooi der Nederlandsche Bank J) Toen in den loop van Januari bekend werd, dat de Regeering en het Bestuur van de Nedetlandsche Bank het eens waren ge worden over de voorwaarden, waarop het octrooi der Nederlandsche Bank, naexpiratie van het tegenwoordige octrooi (31 Maart 1919) wederom voor 15 jaren verlengd zal worden, daalde de koers der aandeelen van deze instelling van ca. 220 tot ca. 165 pCt. Oppervlakkig beschouwd, scheen deze scherpe daling van ongeveer 50 pCr. ge wettigd door de aanmerkelijke besnoeiïng, die het aandeel van de Bar k in de over winst bij de voorgestelde nieuwe regeling zal ondergaan. Immers terwijl onder het vigeerende stelsel de Bank uit de netto-winst eerst 3 h pCt. over haar aandeelen-kapitaal van f 20 millloen ontvangt en het daarna overschietende winstsaldo (na aftrek van 3 pCt. tantièmes aan Directie en Commis sarissen) voor -/;! aan den Staat en 'A aan de Bank gaat, zal onder de voorgestelde wijziging het saldo, na betaling van 34 pO. dividend (en tantièmes?), als volgt verdeeld worden: % aan den Staat en H aan de Bank, totdat een tweede dividend van 34 pCt. aan de aandeelhouders kan betaald worden; van het dan nog overblijvende winstsaldo zal s aan den S'aat en 4 aan de Bank komen. Op den grondslag van het winstsaldo van het boekjaar 1916H7 beteekent deze wijziging, dat, terwijl een winst van f 6.892.714 toen eene uitkeering van 11.2 pCt. op de aandeelen toeliet, deze onder de nieuwe voorwaarden tot ongeveer 8.5 pCt. zal dalen, zooals uit onderstaande be cijfer ing blijkt: Winst-saldo f 6892714 Eerste dividend van 34 pCt. . 700000 3 pCt. tant.ème* f 6.192.714 185.181 f 6 COS.9:3 Tweede dividend van 34 pCt. f 700 OCO Aandeelaan den Staat in de verhouding van U tot :it 2100000 f 2800000 Blijft f 3.206 933 Waarvan ' s aan den Staat f 28C6062 en 1A aan de Bank 400.866 Aandeeihi u leis zouJen cm ontvangen: Tweemaal 34 pCt. f l 400000 Aandeel in de overwinst 4l08t6 Saldo A°. P . . 4.270 f l 605.136 Af: 6.6 pCt.Inkomstenbel.pl.m. 111540 f 1.693.596 cf 8.45 pCt. over f 20X00.000. In deze becijfering heb ik de in 1916/17 betaalde oorlogswinstbelasting uitgescha keld, omdat deze m.i. bij de nieuwe winstveraeeling moet wegvallen, daar het winst cijfer daardoor beneden het gemiddelde van 1911, 19i2 en 1913 daalt. Het aandeel van den Staat zoude daaren tegen klimmen van f 4 004 622 tot f 2.100 000 + f2806062 = f4.906062 of ruim negen ton mér. In mindering daarvan zoude dan echter moeten gebracht worden, eene der ving van f303.752 ooilogswinstbeUuting en ca. f37.403 mindere inkomstenbelasting, te zamen iuim f341.000, zoodat de werkelijke meerde re inkomst voor den Staat ca. f 5EO.OOO 1) Bij het ter perse gaan van dit nummer is het wetsontwerp tot verlenging van het Octrooi verschenen. Hierop zal nader worden teruggekomen. DEN HAAG VAN UIT EEN EENDEKKER De vrienden durven beweren, dat ik thuis niets te vertellen heb. Dat zeggen ze, omdat ik graag de kerk in het midden houd. Wie zou dat niet, wanneer je als einziger Hahn im Koibe" leeft tusschen vier vrouwen: echtgenoote, twee volwassen dochters en een dito vaak wat humeurige keukenfee, die 't meest van allen ontzien wordt in hare prikkelbaarheid. Maar wie van de vrienden me gisteren had gezien in heel mijn waardigheid van toornend huisvader, hij zou niet hebben kunnen volhouden,dat... enfin, ik neem het ze niet kwalijk. Als ze in mijn schoenen stonden, piepten ze wel anders. Laat me u t geval vertellen, dat zal me opluchten... Mijn dochters dan, kwamen gisterenmiddag in haar mooiste toiletten naar beneden, ge reed om uit fe gaan. De eene knoopte haar nieuwe handschoenen dicht, nieuwe zeg ik u van f 5 't paar, alsof het tegenwoordig geen geld kost, de andere bedonsde met een miniatuurkwastje, dat ze in haar taschje overal mee draagt, nog haastig even de poezele wangen. Waar gaat dat zoo keurig heen?' vroeg ik hoogst verwonderd, zelf op punt mijn middagwandelingeije te ondernemen, want ik had niet van bizondere plannen gehoord. Er komen weer Engelsche krijgsgevange nen, pa," was 't antwoord. bedraagt, hetgeen gelijk staat met de ca. 2.8 pCt. over twintig millioen, die <de aan deelhouders fminder ontvangen. Waar nu eene vermindering van 2.75 pCt. op 11.2 pCt. dividend ca. 25 pCt. vertegenwoordigt, schijnt de koersdaling van 50 pCt. op et n koers van 220 daarmede vrijwel gelijken tred te houden. Toch dienen bij de beoordeeling van den koers van een aandeel als dat der Nederlar.dsche Bank nog een aantal andere fac toren in aanmerking genomen worden, die wel niet eene belangrijke, maar toch eene geleidelijke veibeterirg wettigen, zoodra de door de voorgestelde wijziging opge schrikte aandeelhouders van hun eersten schrik eenigsztns bekomen zijn. In de eerste plaats wensen ik er op te wijzen, dat de aandeelen Nederlandsche Bank een uitstekend geclasseerd fonds zijn, waarvan de houders n te t er kei op het nettorendement letten maar op de hooge male van zekerheid en op de traditie. In bepaalde kringen hoort het nu eenmaal tot de bon ton aandeelhouder van de Bank te zijn en zoo doende is een groot deel van de aandeelen van ouder tot ouder in dezelfde familie gebleven en ontdoet men zich daar niet zoo gemakkelijk van, ook al wordt het rende ment dat toch nog altijd behoorlijk blijft iets minder. In verband hiermede is het volgende belangwekkend. In 1865, toen het aandeelenkapitaal ?16000.000 bedroeg waren de aandeelen verdeeld over: 1177 rekeningen met minder dan 5 aandeelen 408 5-10 229 10-20 104 20-30 48 30-40 20 40-50 50 50 of meer . Op 31 Maart 1916 was de verdeeling, bij een aandeelenkapitaal van ? 20,000,000.als volgt: 4105 rekeningen met minder dan 5 aandeelen 640 , 5-10 306 , 10-20 68 , 20-30 17 , 30-40 14 , 40-50 25 50 of meer ., Men ziet daaruit, dat het aantal grootc aandeelhouders (met 20 of meer aandeeler; sterk verminderd is, terwijl dat der kleinere niet onwaarschijnlijk voor een groot deel door boedelverdeeling bij versteif is toe genomen. In dit opzicht verdient het ook de aan dacht, dat bij de voorgaande octrooiwijzi gingen in 1889 en 1904, toen niet minder drastische verminderingen in het winstaan deel van de Bank werden gebracht, de koers der aandeelen tijdens de voorbesprekingen, belangrijk daalde, om, nadat de wijziging een voldongen feit was geworden, zich ge leidelijk te herstellen. Enkele jaren voor de wijziging van 1889 was de koers 2£0 pCt. Toen daarop in 1887 de kwestie van eene wijziging op het tapijt kwam en o.a. door wijlen den heer C. V. Gerritsen in zijn bekend werk De Neder landsche Bank" en door anderen op publieke vergaderingen 2) sterk werd aangedrongen op een ruim aandeel van den Staat in de winsten van de Bank, daalde de koers tot 2CO. In 1890, een jaar, nadat het nieuwe octrooi in werking kwam, was de koers weJer 250. Bij de vernieuwing van het octrooi in 1901 ging het op dezelfde wijze. In 1902 tijdens de voorbesprekingen was de koers tot 162H gedaald in in 1905 weder 210. En voor die verbetering bestond alleszins grond, omdat vooral in het tegenwoordige 15 jarige tijdperk de dividenden op de aan deelen Nederlandsche Bank, pnflatiks de vermindering van het aandeel in de winst, niet onbelangrijk hoogt r waren dan In htt voorafgaande tijdperk, ofschoon zij niet het standpunt konden bereiken van het tijdperk 1864/65--1888/89. Immers was het gemiddeld dividend in de eerste 75 jaien van het bestaan der Bank, toen de S'aat nog geen aandeel in de winst had, 10.68 pCt. ptr ja»r. In de periode van 1889,90-1903/4 toen de Staat in de winst begon te deelen, nadat 5 pCt. op de aan deelen kon uitgekeerd worden en daarna voor de helft in de winst deelde, totdat een verdere 2 pCt. op de aandeelen en voor '-',':, in het saldo, nadat 7 pCt. op de aandeelen was uitgekeerd daalde het (*? middelde dividend tot 902 pCr. In de 13 jaren van het loopende 15 jarig tijdperk is het gemid delde dividend echter weder tot 1102 pCt. gestegen, niettegenstaande het winstaardeel van den Staat sedert 1904 5 verhoogd is tot '-',': van de winst boven hetgeen noodig Is om 0(4 pCt. op het aandeelenkapitaal uit 2) Ik herinner mij uit die dagen eene ver gadering te hebben bijgewoond over de Bank-kwestie, uitgeschreven door de toen malige klesvereeniging Amsterdam" en onder leiding van den.tegen woordigen minis ter Treub, toen nog jong advocaat te Am sterdam. Illllllllltlllllllllllllllllllllllllllllllllllllltllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll Weer wat?" vroeg ik nog eens, meenend niet goed verstaan te hebben. Och kom, je hebt 't best gehoord," smaalde m'n vrouw, die voelde, dat er onweer optil was. Heb julliede bloemen al.kinders?" Bloemen?" vroeg ik, heel en al den kluts kwijt. Waarvoor? " Om de tafels te versieren," legde Mientje uit. Ik was nog niet veel verder, werd wat kregelig. Wil je me nou eens kort en goed zeggen, wat dit alles beduidt ?" Moeder nam 't woord. Ze gaan weer Engelsche krijgsgevangenen ontvangen, die worden onthaald in het Orar je-hótel, en nu gaan Mlen en Truus de tafels versieren, en helpen bedienen, en zoo, ze zitten in 't comité." Stilte, die zwaar woog. Ik keek mijn ge liefden om de beurt eens aan. Zoo werden er dus in mijn eigen huls plannen beraamd en dingen op touw gezet, waarvan men mij - als hoofd onkundig liet. En wat doet dat comité?''vroeg ik weer. Nou," zei Truus, de jongste, en ik ver beelde me dat haar stem wat schuchter klonk, het comitéwil 't lot van die Engelschen hier wat veraangenamen, wij willen ons wat met ze bemoeien, met ze spreken en spelletjes doen, met ze wandelen en allerlei merkwaardigheden van den Haag laten zien, en zoo..." De stilte hing weer tusschen ons. Waarom heb jullie me daar niets van verteld?" vroeg ik heel rustig. TJIT ZEÏ-ET iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii iHiiMiiiniMiiiHiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHitniiiimiiiiiM te keeren. Voor een deel is dit wel is waar te danken aan de hoogere winsten in de oorlogsjaren, maar voor het grootste deel aan de gestadige uitbreiding van den werk kring van de Bank. Want schakelt men de drie oorlogsjaren uit, dan blijft er voor de overige tien jaren toch nog een gemiddeld dividend van 1056 pCt. over of bijna gelijk aan dat der eerste 75 jaren, toen de Staat nog niet in de winsten deelde. Het valt natuurlijk niet bij voorbaat te zeggen, of de werkkring van de Bank zich ook in de toekomst sterk zal uitbreiden, maar onwaarschijnlijk is het niet, dat na den oorlog er voor de Centrale Credietbank ruimschoots gelegenheid zal zijn, hare toe nemende beschikbare middelen op loonende wijze uit te zetten. Er is dus geen reden om aan eene verdere expansie van de ,,earning capacUy" van de Bank te wanhopen, al moet toegegeven worden dat van de eventueele meerdere winst het leeuwendeel raar den Staat zal gaan en dat er ?1.600000.?netto per jaar meer verdiend moet worden, om een percent meer op de aandeelen te kunnen uitkeeren. J. D SANTILHANO Je bent ook zoo pro-Duitser)," bracht mijn vrouw in 't midden. Ik ben ncch pro-Duitsch, noch proErgelsch, noch pro-wat anders, maar ik ben anti-vergoding van al wat vreemdeling is. Jullie gaat nitt naar die Engelschen." Een bom uit een vliegtuig midden in ons huis had niet meer schrik kunnen teweeg brengen, dan dit laatste simpele zinnetje. Maar pal" gilden de meisjes aan wanhoop ten prooi. Moeder de vrouw bracht zich in de stelling van een afweerkanon: En waarom niet?1' vroeg ze strijdlustig. Alle Haagsche dames doen 't, de chiqueste dames, wat is daar nou in, om die arme menschen wat op te vroolijken ? En ze mcèten ge woon gaan. Ze zitten in 't comité-é-é!" riep ze met nadruk. Ik liet de ergste vlaag over me heen waaien. Toen die over was zei ik kalm: Of alle dames 't doen kan me niks schelen, dan zijn alle Haagsche dames gek. Of chique dames 't doen, nog veel minder. Wij zijn niet chique, ik ben maar een arme krantenschrijver. je heeft die menschen niet op te vroolijken. Ze zijn al zóó vroolijk, verlost te zijn uit de krijgsgevangenschap, dat het hun heusch niet aan goed humeur zal ontbreken. Daar zijn ze Engelschen voor. Dat is een van hun aardigste kanten. Of jullie je wilt leenen in zoo'n idioot comit te zitten moet jullie weten; zoolang ik nog iets te zeggen heb over twee wel is waar volwassen maar nog minderjarige dochters, gebeuren zulke dingen niet zonder mijn Van de uitgevers der Dagelijktche Beurs courant ontving ik een exemplaar van het door de Redactie van genoemd blad samen gestelde ,,Financieele jaarboek voor 1918". Ik zoude slechts in herhaling kunnen treden van hetgeen ik het voorgaande jaar schretf omtrtnt dit even nuttig als zorgvuldig be werkt Jaarboek, dat aan de hoogste aan zoo danig werk te stellen eischen beantwoordt. Behalve de reeds uit voorgaande jaar gangen gunstig bekende beschouwende en statistische rubrieken, heeft de bewerker dit jaar een aanvang gemaakt met het geven van een overzicht van de laatst hekende gegevens betreffende de Hypotheek barken in Nederland. Alle begin is moeielijk en zoo is ook zooals de samensteller het zelf uitdrukt het resultaat van deze eerste proeve nog mager. Echter is zulks uitsluitend het gevolg van de onvoldoende medewer king, die hij bij zijne aanvrage om inl chtingen van een aantal hypotheekbanken ondervond. Met hem hopen wij, dat hij In een volgend Jaarboek een veel grooter aantal opgaven zal kunnen mededeelen. Want ofschoon er reeds een aantal perio dieken in ons land bestaan, die meer voltoestemming. Zeg moeder, hoe zou jij 't vinden als je dochter hier langs 's Heeren straten liep te wandelen met een of anderen onbekenden Hollandschen onderofficier of sol daat ? Dat zou je niet goed vinden voor de reputatie van je dochter, niet waar ? Maar nu die onderofficieren en soldaten Engel schen of Duitschers, in elk geval vreemde lingen zijn, n ii is 't mooi, r u is 't prachtig! Nu mag ze er misschien zelfs wel een flirt mee op touw zetten, 't Zijn beste brave jongens, heel dappere jongens ook, daar twijfel ik niet aan, maar het is onnoodig, het is overdreven, belachelijk, aanstellerig, dat de kerels moeten opgepleizierd" wor den door onze jonge meisjes. Evenmin als onze jonge meisjes naar de kazernes gaan om praatjes te houden en spelletjes te doen met onze onderofficieren en soldaten, even min behooren ze zich bezig te houden met de Engelschen. Die zullen hier in 't Haagje best hun eigen weg vinden. Die komen heusch wel naar de Gevangenpoort en 't Mauritshuls, naar de Bioscoop en naar de kerk zonder vrouwelijk geleide. Mijn dochteis doen daar niet aan mee, aan die malle vergoding voor al wat vreemd, speciaal Engelsch is. Dat is een soort van spoit hier in den Haag. Als de Timbertown Follies hier spelen is de schouwburg stampvol en zitten alle vrouwen zwaar gedecolteerd. Als er een Hollandsche première gaat, wordt, indien niet vooruit op de reclametrom is slagen, voor een deel de zaal met vrtjkaartjes gevuld. ledige jaarcijfers van de Hypotheekbanken geven, de meeste verschijnen eerst, wanneer het grootste gedeelte van het jaar verstreken is en het is wenschelijk die opgaven zoo spoedig mogelijk ter kennis van het publiek te brengen. J. D. S. IIH II imMIHlIIMIIIIllimiH MINIMI inilLIMMKINIIUIMII IMH l llllll f MHHlf II V U L - R IJ M Aan de Secretaresse Hier resten nog zes centimeters van helderwit papier. Maakt gij een rijm ik heb niets beters" Zoo vraagt ge Met pleizier!" Reeds is er een couplet geschreven en 'k prijs de kans van dezen dag... ... Gelukkig wie er in zijn leven eenmaal een leemte vullen mag! Acht regels, alle dom en leeg mijn pen is vies... mijn hersens dol waar het niet beter dat ik zweeg? ... Goddank, de pagina is vol! MELIS STOKE Gastvrijheid ? Hemel, wat een prachtig woord! We hebben zelf amper genoeg te eten, we lijden koude, we strompelen in donker door huis, toch halen we nog meeeters en licht en vuurverbranders in huis. Dat is misschien politiek. Best... bied ze een stoel aan, geef ze mee van wat je hebt, maar maak je niet belachelijk met een fan fare korps af te huren of een bloemenwinkel leeg te koopen, indien je dat niet convenieert. Dat doen jullie. Jullie maakt jezelf ge wichtig en interessant en belachelijk. Wat dacht je dat die kereltjes onder elkaar zullen smoezen, als jullie na zoo'n ge zellige - avond -met - spelletjes" vert rokken bent? Ik wou dat je dan eens om een hoekje kon luisteren, 't Zou misschien 't beate middel zijn om je van al die menschlievende sport" te genezen. Ziezoo... en trek nou jullie japonnetjes maar uit. Ik blijf vanmiddag ook thuis en gezellig" kopje thee drinken. Die bloemetjes staan bij ons op tafel ook wel mooi..." Ten derde male stilte, loodzware stilte, die ik niet verbrak. Maar even later: 't ruischen van japonnetjes, een deur die open en weer dicht ging, voetstappen op de trap naar boven. Mijn vrouw ging op een rechte stoel jachtig zitten haken. We zeiden nóg niets. In mij juichte een gevoel van triomf. O l dat de vrienden dit niet konden bijwo nen, om zich te overtuigen, dat... ze ongelijk lebben! V l l E E N l E R