8126 Zaterdag 16 Maart A' 1918 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND ONDER REDACTIE VAN Prof. Mr. J. A. VAN HAMEL, Prof. Dr. H. BRUGMANS, Mr. E. S. OROBIO DE CASTRO Jr., Dr. FREDERIK VAN EEDEN en H. SALOMONSON | Prijs per No. f 0.20. PerSmnd. f2.25. Abonn. loopen per jaar | UITGEVERS: VAN HOLKEMA & WARENDORF, AMSTERDAM f Advertentiën omslag f 0.35 p. regel, binnenpag. f 0.40 p. regel I N H O U D i Bladz. l: Hongerdcmonstratie. Kiesrecht voor Militairen. De Duitsche Verviaamsching, door T. H. 2: De af sluiting der Zuiderzee, door C. W. Lely. Militaire Boutade. Krekelzang, door J. H. Speenhoff. Feuilleton: De Dood, door Marie Schmitz. 6: Voor Vrouwen (redactrice Elis. M. Bogge) door Aletta H. Jacobs en Kgb. O. T. d. M. Uit de Natntv, door Jas. P. Thjjsse. - 6: Kuastnotities, door Flasschaert. Een Oostersoh Wjjggeer over den Oorlog, door Henri Borel. 7: Gen.-Maj, A. B. Ophorst Manlek in de Hoofdstad, door mr. H. H. van Ijeeuwen, Significa I, door dr. Fred. van Eeden. Voor het Ontbijt, teekening van Oeorge TUI Baemdonck. 9: De Toekomstige Verbinding van Amsterdam met z(jn achterland, door F. 's Jaoob. 10. Op den Eoonomischen Uitkijk, door jhr. mr. H. Bmissaert Veizen van H. Salomonson. Leekenspiegel. Le Boi Soleil, teekening van Jordaan. Het Nederl. Gymntutiekverboiid door Friso. 13: Waarom ProEntente en Anti-Dnitsch?, door J. MoUnaar,?Uit het Eladsohrift van Jantje. 't Soh'etgat, door Melis 81 oké.- 13: Da SohonwburgSobsidie, teekening van Joh. Braakensiek. Damrnbriek. red. E. G. du Jonge. Zoo zijn ze, door Melis Stoke. Bijvoegsel: De Hieuw e Groep in het Panopticum, teekening van Joh. Braakensiek. iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii Hongerdemonstratie Het helpt weinig, gal te spuwen over de ellende, die ons met de levensmid delenvoorziening wordt aangedaan. Wij zakken tusschen twee stoelen op den grond en de hemel weet, waar wij belanden. De levensmiddelen kunnen niet uit Amerika komen zonder de schepen, en de schepen kunnen niet varen, zonder Duitschland. Daarom moet elke regeling, welke wij pogen te maken, instemming vinden bij het water en bij het vuur. Elke overeenkomst zal eigenlijk moeten worden gesloten op den voet van een manage d trois. Maar de ondervinding leert nu wel, dat dit de hel is in huis! En \yat baat het, of sommigen op Duitschland smalen, en anderen tegen de Geassocieerden een grooten mond op zetten ! Denkt ge, dat 't een of het andere wat geeft? Eén afdoende mogelijkheid ware er, die wij hier al eens uitvoerig bespoken hebben: dat ons volk in beginsel en met overtuiging zich stelt op den basis van het geheele isolement; ons dus opmaken om niet langer, naar welken kant ook, te soebatten, maar alle narigheid in ons zelve te dragen, en... krom te liggen. Echter, om alle ontbering, welke zulk een isolement medebrengt, te aanvaarden, daarvan is ons volk in de laatste jaren eigenlijk geheel vervreemd. Het is van regeeringswege tot ontzegging en zichzelf aangrijpen het tegendeel van aangespoord. Toen wij voor eenigen tijd de richting van zulk eene eigengewilde isolementspolitiek aanwezen, deden aanstonds aller lei grappenmakers zich hooren, die dit toch als een alleronoirbaarsten eisch be jegenden. Zij mochten nu nog willen, dat zij er zich en de natie toe op kon den werken! Wij allen zouden er, niet: wel bij varen. Zeker, neen. Maar wel: een vasten grondslag in vinden, in stede van al 't gemartel van nu. Wie weet, of die vorm van onver schilligheid ons misschien ook nog niet taktisch het beste uitkomen zou en on verwachts het meeste doen toekomen! * * Wanneer wij evenwel dit uit het hoofd stellen, dan blijft niets anders over, dan te rekenen, of tenminste te hopen, op het verstandige inzicht van de mogend heden. Wij zeggen dat voornamelijk naar den kant der geassocieerden" Zij hebben waarlijk, of men 't nu wil inzien of niet, een overwegend belang, ons op onze eigen beenen te laten staan. Duitschland heeft dit belang niet, of in veel mindere mate. En nu behoeft gelukkig op het oogenblik de vrees niet groot te zijn, dat ons volk met zijne sympathie of vertrouwen lich telijk naar den Duitschen kant zal over hellen, n'en déplaise zelfs alle praatjes als van het Ukrainegraan. Maar de verslagenheid kan zóó groot worden, dat het lichaam zich als het ware eenvoudig in arren moede laat verzakken, en dan door den sterkere opgevangen wordt. De neerslachtigheid is hier te lande nu zoo groot geworden", schreef eens in vroeger dagen een Amsterdamsche bur gemeester, en de algemeene malaise maakt zich zoodanig van alles meester, dat wij er ten slotte toe komen, er nog 't minste kwaad in te zien, ons uit ver slagenheid mede in den oorlog te storten". Onze voorouders hebben dit toen ten slotte gedaan ook. En nu moge de voorzienigheid ons voor dergelijke desperate stemmingen bewaren. Maar wie daaraan een krachtig handje kunnen medehelpen, dat zijn: de ge associeerden" met Amerika vooraan. Het ware te wenschen, dat dit ginds goed werd ingezien en doordacht. AANPLAKBILJETTEN WAARMEDE DE DUITSCH-VLAAMSCHE BEWEGING DE BELGEN AFVALLIG POOGT TE MAKEN VAN HUN EIGEN LANDREGEERING (Zie het artikel Duitsche Verviaamsching) 6ROOTB E GENTBKUttCE. &ROOTE < v*a alle VbaaadBprekegde menschsa vu tóen wijk, om te spreken over: De VREDE, diéwij eischen !':v . . . ? ? MEET ??. -; 'V ' " Kosielocze CINEMAVERTOONIN6 Nieuwe, bijiondere. nooit vertoonde films, en -. GROOTE LIEDERRVOND T t EN PRAHRTK» , 29 JftïMOFlRI 1918 te 6 uur 's avonds, met LIEDERA VOND KmEHIAVERTOONIN 1750 GUM l\ door de beste Kmutzangers van Geit WIJK MEULESTEDE MEULESTDESTEEHWEG WOENSDAG 16 JAKUABI 1918 Kinderen beneden de lëJaarTuiet van hunne ouders vergezeld, worden iniet toegelalea Gouwraad van Oost Vlaanderen. Kostelooze Cinemavertooning als onfeilbaar lokmiddel U6 POlm, KERKSTRAAT VolkssjirckiTs der slnd zullen hel vvwinl voeren over :JHiY .?S5SS-. Staal Vlaanderen Kinderen timeden de Ilijaar. niel van linnne ouders vermrld, \vof!*'!i fifef ^ie£>'v|:ih>n ~ i tJoiwniad van osl-Vlaanderen. Geen middelen en moeite worden gespaard om te trekken, ook hen, die mochten weifelen Kardinaal Aartsbisschop Krereert naar, YUamacfaHtDiafc»» t Ze» «Bh* hit d* fchooii* Ti4ei4ftBdin vut coogenaftjniV' Hifcji^iailft VefliitegalMHÜiiltBV t ~ ' De WAALTJES moeten «f ra du zijn, WIJ mogen omen bailtti» BV woir uotev ar POUTIÈXE-JANSLAASSEN ZU MOETEN ZWU6EN! of ander» mijdt Haver, hm de JUDASPEMNMGE» *" Maar wij, die ais opperste wet bi) den duivel zourfen ten rade jaan om ons onge lukkig voile te redden, wif zttBon rf» schanddaden der Pdtriotards «/«weepen ia de GROOTE MEETING w ZATEBDA& ZO VOVEMBER b 7 m m * fin* Fxstml nu M KM*? ComniteiuR, r: < (F« U KnoderlfWlluuM !>»*<« VflMH. A» teloema linl «& r. wur m Vbamlrmi. «w M Uu Hoof. MANNEN BW VfUÏUWBB. mtft MEDEBURGERS! De ellende van het volk door de Duitsch-Vlaamsche beweging als propaganda-motief misbruikt DE EUROPEESCHE It UHi.llls , naar VIUJ1K !?> i r< TMMH.HI-- ' . "»» ««U//' ' '' .'.,«/,...... < /.r, v, » l MEM MIA II "?'*'? ' 'l' «k '-"' ""flil. aan 'twerk met den GODLOOCHENAiR KATHOLIEKE VLAMINGEN ' il MACHT, (,i:/.A(; nii;i-:i.lltii'i.n,l>ui(ili.-ai.||«B>Miwm«tin-<-ln! P4ïllze BKI1.IGE GDDSi)lKNST word: mu-^r-mtt ,ii-> .-*?!« buidel . i Wil i De Vrede is nakend! politieke partijea, die aan de voetea der oarJugsbazen iiett«flftos1a;i.7de al (;ÏIZK oproapefl ongevoelig lilavea aan Ellende van ha! Volk van bet ii.snyi in<\e volk in alle la parti;*u ia Er:,;slaud en Frankrijk r VREDE ? het zoogenaamde MEKKA van br.t : t Kapitalismus de leiders vt!rLind'iren UITMOORDEN onzer ' begiooen il« woede van bet h.snyi wl? volk in alle lasden te v [. , D« dsaUKTaüKhe parti;*u ia Er:,;eland en Frankrijk roepen om AÜeen in GENT, het zougenaamde MEKKA van hr.t sociali-mn'. bleef de j Ijzeren knoet van bet Kapitalismus de leiders vcrLindoren v t. s TEGEN HET lfstaBdig maken van ousf st-hfton Vi,ik ' L MERCIER. d« Vlumiaghater. niwlirmki Kw ouzeuPaas. zgit KMtkütUk (.f/u, onl d^opoljtlekt n ^J^ :;- n pai U tradtun mM, ..,.u I HANKHI.IK u vtTm»pt>n Die ?» zal h*'l oiiui'luk van uus lii-iiMtf <>n van «ui/r KiTk \Mtrttfii! Hij. die mét BïUANP. den G«xtlaochpuu;ii; i-u Vci^rab^i der VryniKtseliUtra ].-!-!'? n;j'.'.'nknni-ten hi^iit. hij Jio un7\: Vhiaim* lu; omSerpHStoorM h«su-;dl «i'.' h\.!t VifUjjj!.wh/(JH PD ze- lal wiuin/iuiugh^id dryfi iluor zijn*.- varvoljïin^oR. by dit' un/e bra\ 'v'iuiaaristen \-TJau^tt t'n verbapOtt liij lu- al wal Vlaams ii ^. . '\ vwdruht <-n »nn maakt HU MISHBL'ÏKT ONS (iKLOOF OM VLAAM» Bfe-NS \BIJMAKING I'E BKLKTTEN. Hij .«f/H'ftt ttit'tjtw ittitHf:fHnh'n t'ftvr ui di'i/i urn ilip sirli Ipyru :ijtu' *'*'' iHlxli'tïliys- ftt i;t*Hti'?rftiH>fiff'*tthiiint'H ivr2HtfH Hij hen:' iii.at d» riiken, tuut sommige svi-iiistenleiders en liljerale Franskiljons, om on$ schoon 'jfloovig Volk snn het land der Bonnots en Apachen, der Kérkvtrvolficrs en Godtooclt&iaar* l*1 ivr&oopejj. KATHOLIEKE VLAMINGEN OP l Wij mosten d* «tem van 't katholieke Gent laten hooren! Met duizenden naar de MRDEBURGERS! IK-ki.ji|ik-^nl>t,vti|pii s>Hirt!ll^i>:>fl<«~^nli^irx!iiiMiI trHirfMahi > iif},, Un_M«m »«.»? Umin» > VIAEV .,mr tof* UH»\ en c,N«p l urn» «. n» «,« m a.,r L?* t» lij*-» rrruKHT ^^ De officieel» oorlogujxjMo!* der partijen wijk» »MI meo »r«de boordt. t Koet uitgevochten l WU ROEPEN : GENOEG l Na drie jur oloedvergieui londer Muf< bo«p. DSCHEN'WIJ r,'>.'i,.. ici/Jnt i*a-u dl dtëtot-hut bult"* GROOTE l TE DOEN. -KiMiMül k»nnm n\ nh-t in-: SJH:I u.isn^''iii' IMMTH *>\\\\\ « piitru i tv /A st.firt'\ BRAVO! /?j ?'.:< :'</./.-., .<?,!-?aan, 'I--H lifi-r hm- M HHH < l, 'iftin , ed tttf <>at!>Hf*x, '20ÜO &ENTEITAARS ...... ,. , »,l.,?,?-i l, ,?, i. .,*, jioui en 'toedig Op voor den Vrede! Arme iurj«r« cu WerkBedtn rao Geul. Uut uwetUm luide hooret. HABI'KI.IJK WF.r.ivOM 1\' JiK H.\M".i,,\ KR VFtl 3COO tullen Zi, ouk .TUK yt-tïwfw^n door rfc *«/» de Poolschf m^.ft!Ltt:a Z!CH BH IÏFI van ZATERDAG, 24 w NOVEMBER, 1917 te ? ir 'sawis. ii l pte F«üil raii iüiiüijiiCMSff ' GENOEG GELEDKX! n On l (f»J Mtjjd hei voor NATIONALISTEN AA.V TE SUHTLX di,- ,n VV^/lA'/ï/.T t'.V VLAAHSCH willen. t> ?: vuordiwto vnn looa ! -?t! wl-t t}ez<)nd!n>i'i en li-v,. ;;>.;. ink v,it: rfni VLinnt^hfii wrr/nu.ta Dr. AUÖ. SPREKERS : S*' Voonitlei ia te Kifts,«.j Atto^isstnEilsboni! ,." M' Mi nn Wiw mi.t.u o> ta KaUtue SM ,m Km* , Vramm en Haai», JongtüngM «i «h^n, sprnkt nM meoif en kunnis ovst ite g, met du:3ndep naar de db AnÜ-wciahsien ? Moed, jongeos, DURFT, ge zijt toch Tok Vlaniiügon al» wij ! Weldra staao geheel Gtmt en ui uf pirüjen rond de Vlaarusche rationalisti sche vlag gestJiaani l Burgers, Werklieden! Naar de MEETING nn Zatsrda^ 5 Januari, t 7 uur 's avn waar IN M. t'Ki>"l/\ \t. \ \\ 1M l KüMM.t.üK < iiNSI K\ UiiHII M vo*»..^?.^ .^t'.G'-sTEYN? s%*rnerr 9e Heropbouw van Vlaanderen «J'DE DOENTEl <aiilll!iw|...i.r mi mi wM Jsf VAJW WETTEREBI . hw IJEDERAVOND TE 6 UUR. Aanleeren van hot « Vlaarusch Wachtlisti. » vuo Jel Van Hoof, t;n i1« « Toi-pns van VUuuideren. « VAD Lu. ven DuvoaeL VROUWEN en MANNEN! Met duizenden naar die Vergadering! Uit duizenden monden moet het klinken : Weg met de politieke Frenskiljonscbe tiritvcrijeii van inwige hoo'je getstehjhen ! Leo Augusteins Wlf l'""., .'..'/u..,.".- 'j^'anu. .?,,-,,, l,,;;,, yaÉiüij^;'^^ khoiic blwtJ hebb^a met (c doen .' Het Pacifisme moet de Gentenaars verleiden De Ministers van het zelfstandige Vlaanderen" ontzien zich niet Kardinaal Aartsbisschop Mercier als volksverrader voor te stellen Tegen den Europeeschen zelfmoord ageeren de... moordenaars van Vlaanderen Dan moet bijna de gedragslijn ten onzen aanzien veranderen. Zouden wij dit alles, zouden wij vooral ook den verderfelijken noodtoestand, waarin zij ons brengen, den Amerikanen niet nog duidelijker kunnen maken dan officieele vertoogen het doen? Er zijn al zoo verscheidene missie's heen gegaan. Maar nu hebben wij in den laatsten tijd zoozeer in het teeken der demon straties geleefd. Wat, indien eens eene zending van enkele burgers en burgeressen werd ge vormd, om^/fldstedemonstreerenmeteen bevrijdt ons van den honger"! Voor flinke mannen en huismoeders behoeft dit toch niet vernederend te zijn, evenmin als voor ons land, dat er mis schien voordeel van zou krijgen. v. H. Militairen bij de Verkiezing Het zal bij de komende verkiezingen eenige moeililkheid geven, militairen, die vaak ver van de oude woonplaats waar zij kiezer zijn, gemobiliseerd zijn, mede te laten stemmen. Niet allen kunnen dien dag met kiezersverlof! Toch moet zooveel mogelijk gedaan wor den om hun de gelegenheid tot gebruik van hun burgerrecht te verschaffen. Dit is Nederland aan zijne gemobiliseerde mannen verplicht. Hun zijn reeds zoovele lasten opgelegd, laat ons dus in dezen,in zake hun staatsburger schap, hen niet ter zijde laten. Zoo iemand meestemmen mag, zijn het ook de soldaten en officieren te velde, op wacht, aan de kust of in 't fort. Met verloven schijnt veel gedaan te kunnen worden. Maar toch zal altijd wel 1/5 der militaire kiezers niet op den verkiezingsdag naar huis kunnen. Tot nog toe heet het, dat de moeilijkheden te groot zijn, de omslachtigheden te veel, om ook hen te helpen. Onzes inziens moet daarnaar toch nog met kracht gestreefd. Het is eene kleinigheid, die de Nederlandsche staat aan zijne ver dedigers bewijzen kan. De grondslagen der regeling moeten zijn: dat de militair stemt op den gewonen ver kiezingsdag; dat de stem gett-ld wordt in zijne burgerlijke woonplaats, en c'at de waar borgen voor 't geheim en de zuiverheid der stemming bewaard blijven. Maar 't kan niet alles gebouwd op de onderstelling, dat vrijwel alle legerkiezers wel met verlof kunnen gaan! Dit is ook om staatkundige redenen ongewenscht, en kan ineens in het honderd loopen. Ons staat een stelsel voor den geest, dat de stemming der dienstdoeners het gemak kelijkst kan geschieden door bemiddeling der bataljonsbureau's of andere militaire middelpunten, ten overstaan van officieren. In elk geval moet nog beproefd, hiervoor een regeling te maken. v. H. De Duitsche Verviaamsching Steeds gaat in Belgiëde stelselmatige doorzetting van het Vlaamsche activisme voort. Maar steeds ook komt duidelijk aan den dag, dat dit slechts een werktuig is voor de doeleinden eener zekere Duitsche politiek. Men moet dit hier te lande wel goed verstaan, want allicht zou men, met dien nieuwsten vorm der Vlaamsche beweging" niet nauwkeurig bekend, er vanzelf een deel der sympathie aan schenken, welke elk Nederlander voor de echte en zuivere Bel gisch-Vlaamsche beweging koesteren moet. Doch door zulk eene ondoordachte sym pathie aan het Duitsch-politieke activisme kunnen wrj hier van uit het Noorden aan ons zustervolk Belgiëen aan zijn recht op onafhankelijkheid veel kwaad doen. Tevens ook onder de Belgen veel verbittering en wantrouwen tegenover Noord-Nederland wek ken. Dit is b.v. daar te lande reeds geschied door de Duitschgezinde wijze, waarop het Haagsche, in Belgiëveel toegelaten dagblad Het Vaderland" den loop van zaken met het Vlaamsche activisme in den laatsten tijd besproken heeft. Zulk eene houding van Noordnederlandsche persorganen, die voor eiken goeden Belg, Waal of Vlaming, een anti-nationale beteekenis heeft, heeft onder dat reeds zoo zwaar beproefde volk, zelfs onder zijne voormannen, verscheidene tee kenen van teleurstelling tegen Noord-Neder land opgeroepen. Laat men daar overtuigd kunnen zijn, dat het groote deel van Noord-Nederland zui verder, meer solidair en ook juister weet te denken! Om het ware karakter der Duitsch-Vlaam sche beweging nader te doen kennen, drukken we eenige van de tailooze aan plakbiljetten af, die het kleine groepje i Vlaamsche activisten alom in Vlaanderen, tot in de kleinste dorpjes, thans verspreiden laat. Natuurlijk onder bescherming van de Duitsche overheid! Doorziet men hunne strekking? Die is geene andere, dan om de Vlamingen