DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 13 April '18. No. 2129 Nieuwe Engelsche Boeken VAN TRANS NOORDZEE EN VERDER I THOMAS MACDONAGH: Poems. Fisher Unwin. 1917. OILBERT FRANK AU: The City ofFtar and othtr Poems. Chatto & Windus. 1917. C. J. DENNIS: The Songs of a Sentimental Bloke. Angus, Sydney, 1917. Nummer een 'n Ier, nummer twee 'n Engelsman, nummer drie 'n Australiër. MacDonagh 'n Sinn-Feiner, doodgeschoten In 't voorjaar van 1916, als oproermaker. Gilbert Frankau kapitein bij de Engelse veld-artillerie, naar ik meen gesneuveld. Dennis, voor zover mij bekend, nog spring levend en instaat tot het schrijven van mér. Ik hoop dat ie dat ook doen zal. Maar al doet ie 't niet, en al gaat ie morgen dood, dan voorspel ik hem toch, in z'n werk, 't langste leven van de drie. MacDonagh is zonder t wijf el'n zeer dlchter. Uk mens. Hij is thuis in Vergilius, en exploi teert diens porta cornea en porta nitens candentf elephanto op 'n reuzemanier". Hij kent ook grondig de Engelse .klassieke" dichters, en spreekt of schrijft hun dialekt als 'n Kikero. Ook is ie op de hoogte van de dlchterlike schatten van z'n eigen land en geeft menige verdienstelike en zelfs bekoorllke vertaling uit het Gaellc. Hier volgt er een: The stars stand up in the air, The sun and the moon are gone, The strand of lts waters is bare, And her sway is swept from the swan. The cuckoo was calling all day, Hid in the branches above, Ho w my stoirin 1) is fled f ar away 'T is my grief that I glve her my love! Three things through love I see, Sorrow and sin and death And my mind reminding me That this doom I breathe with my breath. But sweeter than violln or lute Is my love, and she left me behind I wish that all music were mute, And I to my beauty were blind. She's more shapely than swan by the strand, She's more radiant than grass after dew, She's more fair than the stars where they stand 'T is my grief that her ever I knew! Hier, en overal waar MacDonagh werkte hetzfj onder de invloed van de oud-Ierse litteraire traditie, hetzij geïnspireerd door 't volksleven rondom hem, zien wij hem op z'n best. Dan is Ie klaar, direkt, vloeiend. Raakt ie evenwel verward, zoals zo menigeen vóór hem, In de lianen van dat wonderlike idioom dat men poetic dictlon noemt, dan spartelt ie en wringt zich in allerlei bochten, en komt niet waar ie eigenlik moest wezen. 'n Groots" onderwerp eist 'n daarbij .pas sende" taal, en 't resultaat is teleurstelling. 't Bewijs volgt hier. 't Is de aanhef van The Song of Joy". O mocking voice that dost forbld always The poems that would win an easy praise, Favouring with silence but the delicate, strong, True creatures of insplred natural song, Only the brood of Art and Life divine, Thou say'st no fealty to the spurious line Of phantasles of earth, to mortal things That strain to stay the heavens with their wings And ape the crowned orders at the Throne Around a graven image of their own, Setting the casual fact of one poor age Aloft, enormous in its privilege Of instant beingl En zo gaat het verder. En zo is er nog heel wat meer. En of dat is gevloeid'' uit de pen van Thomas MacDonagh of uit die van Mr. X, Mr. Y, of Mr. Z., dat komt er niets opaan. 't Is onpersoonlik en onont roerend werk, beladen met de vloek van 't kant-en-klare kunstdialekt, dat Schiller zei 't ook al de dichter 't werk uit de handen neemt. Heeft de Ierse nationa'ist gén inspiratie gevonden In wat hem de laatste jaren van z'n leven in beslag nam, anders is het met kapitein Gilbert Frankau, die, deelnemer aan de wereldoorlog, ons dichterlike taferelen heeft nagelaten uit die wereldoorlog. In The City of Fear beschrijft ie ons het dode Yperen. imiliiiimiiiiiiiiiim OOVER DE SIGNIFICA De volgende bezwaren zijn ter mijner kennis gebracht: Dat de significa van nut kan zijn tot het nader komen van eenig zuiver wetenschap pelijk doeleind valt licht in te zien. Maar dr. van Eeden's pleidooi voor de aanwend baarheid en het doeltreffende der significa ook buiten het gebied der zuivere weten schap (zie Wbl. van 17 en 24-3) heeft mij niet kunnen overtuigen. In schr's. betoog troffen mij tegenstrijdig heden, voor mij onoplosbaar. In kolom l van het 2de artikel vraagt de schr. verwon derd: hoe kan men iets onder een woord verstaan?" en in de volgende kolom ant woord de schr. zelf: De beteekenis (2) van een woord is de werkelijkheid, die men .onder" het woord verstaat." Wat beduidde nu die eerste verwondering? In kolom Hl van het 2e artikel zegt de schr., cursief: Het zorgvuldig ontleeden en onderzoeken van elk woord en het onder scheiden in zijn elementtn, dat is de taak der significa; dus: significa = analytisch woordonderzoek. In de volgende kolom evenwel wordt als de taak der significa omschreven: te beproeven, zij het ten deele, eenigzlns zuiver en bevredigend een antwoord te geven op de vraag: wat de dingen" zijn"; dus: zaakonderzoek; terwijl in de laatste kolom van het Ie artikel als doel wordt genoemd: het herscheppen" van de taal, dat wil dus zeggen: het nieuwe schep pen van andere woorden of van een andere syntaxis of van beide. Welke omschrijving is de juiste? De schr. schetst in kolom II van het Ie opstel de moeielijkheden der verstandhou ding, waarvoor de significa de oplossing moet zoeken, doch wijst in de volgende kolom zelf op de vóór eeuwen reeds gevon den oplossing van diezelfde tnoeielijkheden. Om elkaar goed te begrijpen," zegt schr. is allereerst noodig liefde." Het advies van alle Bijbels. Zonder die liefde tobt de sigThe hollow corpse of a city, slashed and gutted of war, A grinning skeleton-city, mocking the eye from afar With a hangman's jest With tower and chlmney and gable where scarcely swallows mlght rest. How can we 2) sleep or be still In our tombs that are spattered and ploughed by the shell-bursts and shaken by salvoes replying, Tilt dead bones thrill; Till our souls break forth from the grave Unshriven, unblest To flutter and shrill Down the winds that murmur and moan in the rulns our bodies were tortured to save. Frankau heeft veel talent, maar z'n boek zal vooral door de behandelde stof in her innering blijven. Hij is niet oorspronkelik. In 'n \QT\g boek, One of Us," toonde hij zich 'n discipel van Byron, niet van Childe Harold, wel te verstaan, maar van de schrij ver van Don fuan. In deze bundel is de invloed van Rudyard Kipling overheersend; sterk overheersend in How Rifleman Brown Came to Valhalla; zeer. sterk overheersend in The Guns; het minst in .the title-poem." Van Kipling komt z'n ritme, van Kipling z'n stijl, en z'n spre kend invoeren van kanonnen en vliegmachines. Maar wat zegt men van 'n idylle met als hoofdpersoon 'n sentimentele jongen van de vlakte, die, oprecht verliefd geworden op 'n mooi en braaf meisje, met z'n oud bestaan breekt en 'n nuttig Australies burger wordt ? 'n Idylle geschreven in plat Engels, vol bargoens, boksersuitdrukkingen, vaktermen van 't voetbalveld, 'n idylle, levensgetrouw, en toch met grote kunst opgeheven tot poëties peil, vaak grotesk, ook door 't bewust ge bruik van mooie" woorden tegen straatwoorden aan, en toch niet geraffineerd, maar argeloos als 't spiernaakte kindje dat Sterne over het karpet zag rollen. En dus, in z'n onschuld, hoogst toepasselik versierd met Rubens achtige, kleine kleuters, barrevoets tot aan hun oren toe! Dit wonder is verricht door 'n schrijver, die ik tot voor kort niet kende, maar die ik met enorm plezier heb leren kennen. Ziehier de beschrijving van 'n bokspartrj tussen dag en nacht, maar ik neem daarbij de vrijheid voor 't gemak van de Hollandse lezer, 'BlH"s dialekt'n beetje weg te werken voor zover betreft het weglaten van h's, het vervangen van ing door in, en dergelijke eigenaardigheden. Refreshed with sleepDay to the morning mill 3) Co mes jauntily to out 4) the nlgger, Night. Trained to the mlnute, confident in skill, He swaggers in the East, chock-full of skiteS); Then spars a bit, and plugs Nlght on the point 6) Out go the stars; and Day has jumped the joint 7). The sun looks up, and with a cautlous stare, Like some crookS) keeking 9) o'er a window sill To make deadcertain everything is square 10), He shoves hls boko 11) o'er an Eastern hul, Then rlses, with hls dial 12) all a-grln, And says, "Hoorayt I knew that we could win l" Sure of hls title then, the champion Day Beginstoput on dog!3)amonghispush 14), And, as hèmooches 15) on hls gaudy way, Draws tribute from each tree and flower and bush. And, while hèswlgs 16) the dew in sylvan bars 17), The sun shouts insults at thesneaking 18) stars Ik vind de laatste regel zo mooi dat ik er mee besluit. Good luck to Mr. C. ]. Dennis l WlLLEM VAN DOORN 1) Kleine lieveling; spreek uit als Engels sthoreen. 2) we", d. 1. de gesneuvelde en in der haast begraven" soldaten. 3) bokspartij. 4) sufslaan. 5) bluf. 6) raakt z'n kakement". 7) deelt nu de lakens uit. 8) gannef. 9) glurend. 10) eerlik, zoals 't hoort. 11) neus. 12) tronie. 13) zich aanstellen, groots doen. 14) z'n aanhang. 15) slentert. 16) opdrinkt. 17) woudherberg". 18) wegsluipend. nifica zich dus nutloos af. Mét die liefde is ze voor de levensverstandhouding overbodig. Een schakel in Dr, van Eedens betoog luidt: woorden zijn levende dingen, die steeds veranderen" en hoe zal men een huis bouwen als men levende beesten tot bouwmateriaal krijgt." Die opmerking schijnt onweersprekelijk het onzinnige te bewijzen van het denkbeeld, dat met woorden iets, laat staan iets duurzaams, te bouwen ware; terwijl toch de Bijbel, Homerus, Shake speare, met enkel woorden gebouwd, de eeuwen trotseeren. Vpoits trof mij het schqn-juiste der ver gelijking : microbenonderzoek staat tot pestbestrrjdlng ongeveer als de significa tot het wereldlijden van nu. Schijn-juist; omdat de pestmicrobe Inderdaad als de hoofd oorzaak van de pest mag beschouwd wor den; terwijl onze leugentaal slechts n der talrijke symptomen is van ons algemeen zedelijk lijden, waarvan de hoofdoorzaak zetelt in ons onverzadigbaar-zelfzuchtig hart. Niet zijn we onoprecht, omdat ons het zuivere woord ontbreekt om onze oprecht heid te uiten, maar we kunnen onze op rechtheid niet uiten, omdat, naar het woord van den profeet Jeremia het hart arglistig is boven alles, en smartelijk-zwak; wie, die het kent?" Niet doordien het woord eer" vijf en twintig beteekenissen heeft en Oostenrijk in zekere Julimaand het woord onzuiver be zigde, ontstond in 1913 een misverstand, dat den wereldbrand veroorzaakte, maar de brand begon, doordien Oostenrijks hart zijns naasten huis begeerde en zijn vecht- en roofwellustige Duitsche baas hem, zwakkellng, de lont in de hand drukte. Hoe! onze taal deugt niet? Ware het niet zuiverder te zeggen: wij deugen niet l De omschrijving, van lady Welby afkom stig, van wat de significa beoogt mag men vermoedelijk wel voor de meest juiste hou den: Taainieuwvorming en vaststelling van woordwaarde. Hier past de vraag: Hoe zal het ooit mogelijk zijn de waarde van een Militaire Boutade' Het artikel, onder bovenvermelden titel geplaatst in uw nummer van 16 Maart, geeft uwen lezers een onjulsten indruk van de Vereeniging van Verlofsofficieren der Nederlandsche Land- en Zeemacht. Wij wenschen onze vereeniging in de eerste plaats dienst baar te maken aan onze civiele belangen. Waren wij eene vakvereeniging van bona fide militairen, dan hadden wij ons moeten vereenigen in samenwerking met beroeps officieren. Positie bij demobilisatie, dus de burgerlijke positie der leden, is de belangrflkste drijf veer geweest tot oprichting der vereeniging. Behartiging van de stoffelijke belangen der leden, verlofsofficieren, is het breedere doel. Daarin onderscheidt de nieuwe vereeniging zich van de vóór de mobilisatie opgerichte Vereeniging van Verlofsofficieren, die zich niets anders ten doel stelt dan: a. de bevordering van de kameraadschap onder hare leden; b. de beoefening van de krijgswetenschap en militaire sport door hare leden. Op militair-technisch terrein begeeft zich de nieuwe vereeniging niet. Tot het uit oefenen van dwang op de autoriteiten, tegen gezag en militaire discipline is de vereeni ging niet opgericht. Zij wenscht hare han delingen te richten naar den zin en den geest van den door hare leden gezworen eed als officier. Voorbeelden uit Griekenland en Spanje hebben wij niet noodig gehad, om een Nederlandsch standpunt in te nemen. Onze vereeniging is niet geïmporteerd. Wij wen schen onzen weg zelf af te bakenen en hopen dat in samenwerking te doen met onze autorireiten en in het belang van ons land en hare weerbaarheid zoowel als in dat der verlofsofficieren. Ons pogen om op den juisten weg te blijven, zal ongetwijfeld steun kunnen erlan gen van alle zijden, waar wij die trachten te verkrijgen. De feitelijke bewijzen daar voor zijn ons reeds overtuigend gebleken. Bij de ingeslapen bestaande vereeniging", door schrijver aangehaald, en waarbij hij interesse schijnt te hebben, hebben wij nog niet behoeven aan te kloppen. Wil die ver eeniging met ons samenwerken, dan zal ons dat zeer aangenaam zijn. Haar leiding echter heeft bij velen onzer, die ook lid zijn van die vereeniging (ook ondergeteekende), wei nig vertrouwen weten op te wekken. Immers sinds het begin van de mobilisatie h«eft zij m'efs gepraesteerd. Voor het geven van nadere inlichtingen, aan de redactie van dit blad stelt onder geteekende zich desgewenscht gaarne be schikbaar. B. P. VAN DER SLOOT, Res. Ie Luitenant der Inf. Algemeen Voorzitter der Vereeniging van Verlofsofficieren der Nederlandsche Land- en Zeemacht. Een drietal ingezonden stukken van gelijke strekking als het bovenstaande hebben ons bereikt. In verband met de beperkte plaats ruimte publlceeren wij slechts dat van den voorzitter der vereeniging. De schrijver van de militaire boutade deelt ons ter zake mede, dat het hem verheugt te hebben ontwaard, dat de nieuwe vereeniging zal trachten op den juisten weg te blijven. Dat was ook het doel, waarmede hij «p de nieuwe vereeniging de aandacht vestigde. Hij hoopt van harte, dat de toekomst zal leeren, dat de vereeniging werkelijk voor hare leden vele stoffelijke belangen zal weten te behartigen. Wellicht is het daar nevens ook mogelijk nog iets te doen aan de militaire en technische opvoeding der leden. RED. Invalid-Portwijn DE BESTE MIDDAGDRANK f 2.50 p. flesch Wijnhandel de Barbanson, 51 Amstel, Amsterdam woord, hetzij dan oud of nieuw, voorgoed vast stellen, daar toch de waarde van een woord .nooit in rust is? Het is of je wordt opgedragen, een golf even vast te houden, teneinde zijn omtrek allernauwkeurigst te kunnen nateekenen. Wie ook waarborgt het juiste gebruik van het woord, als eens zijn waarde voorgoed is bepaald? Zal, kan zelfs de spraakmakende gemeente ef de snelwerkende journalist zich storen aan de resultaten der significageleerden? En, stel het niet-gedachte heeft plaats, het Nederlandsche volk onder werpt zich aan de taalvoorschriften van zijn significageleerden, gehoorzaamt er dag aan dag aan, wat zou het baten voor de ver standhouding met andere natiën? Zouden honderden significa's kunnen bijdragen tot een goede volkerenverstandshouding? Of sluit het verlangen naar significa, ook buiten het gebied der zuivere wetenschap, de wensch naar Esperanto in? In 't kort zal ik trachten deeze opmer kingen te beantwoorden, ook ten dienste van hen die de bezwaren deelden. Significa is noodig in alle weetenschappen, niet alleen in de zuivere" weetenschap, wat daaronder dan ook verstaan mag worden. Teegenstrljdigheeden moeten er voorkoomen, ook in het meest exacte betoog. Mijn vraag: hoe kan men iets onder" een woord verstaan ?" is geen uiting van verwonde ring", maar een aanspooring tot nadenken. En al was het ontkennende verwondering, dan nog zou het mij niet letten de uitdruk king zelf te gebruiken, omdat men niet anders heeft dan half juiste en schrjn-juiste termen. Men moet dit echter steeds blijven bedenken. De taak der Significa kan men op ver schillende manier omschrijven. Er is niet n alleen-juiste omschrijving. Men benadert het begrip van verschillende zijden. Ook is .,woord-onderzoek" en zaak onderzoek" niet te scheiden. Het eerste is onmoogelijk zonder het tweede, en omgeABM.ABM.ABM.ABM.ABM.ABM.ABM.ABM.ABM.ABM.ABM. on are h Acte M EERE.N-ARTI KELEN, UITRUSTINGEN. ABKABM.ABM.ABM.ABr-tABM.ABM.ABM.ABM.ABM. ABM. ABM A B M A B M A B M A B ABM De Partieele Reorganisatie van het Post- en Telegraafpersoneel. Onder bovenstaand hoofd wordt in de spreekzaal van het nummer van de Amster dammer van 6 April 1918 het reorganisatieontwerp Lely besproken. Het schijnt niet overbodig deze aangelegenheid, die in het geschrevene zeer partijdig is voorgesteld, in korte trekken op andere wijze te belichten. Het verzet tegen het hierbedoelde ontwerp komt uitsluitend van de zijde der commiezentitulair, adjunct-commiezen en klerken. De zaak komt in het kort hierop neer. De rang der klerken wordt sedert een tiental jaren niet meer aangevuld. Destijds werd het personeel voor dien rang gerecruteerd uit gegadigden die aan een zér eenvoudig examen moesten voldoen. De vroegere klerken worden thans bijna allen commies-titulair of adjunct commies genoemd, welke titel verandering men krijgt na een bepaald aantal dienstjaren. Sinds 1914 is iedereen uit de middelbare en lagere rangen van het personeel volgens een begrip van juist opgevatte democratie in de gelegenheid gesteld in de rangen van het hoogere personeel over te gaan. Men heeft daarvoor af te leggen het examen voor adspirant-commies, waaraan alleen het in dienst zflnde personeel deel nemen kan. De schrijver in de Groene van 6 April zegt van dit examen, dat het slechts weinig verschilt met dat, hetwelk door de klerken moet worden afgelegd. Welnu, hoe komt het dan, dat het gros der klerken, aan wie op betrekkelijk jeug digen leeftijd een gunstige gelegenheid werd geboden In den commiesrang over te gaan, dezen rang niet heeft bereikt ? De weg staat open, het examen is de eenige slagboom, dat examen wordt zeer gemakkelijk genoemd, en toch.... men blijft klerk en zoekt zijn kracht in onjuiste voorstellingen van de zaak. Men beweert dat de bestaande commiestitulair, lees klerk, over het algemeen in het bezit is van het diploma 3 jarigen cursus. De werkelijkheid is, dat de overgroote meerderheid bestaat uit jongelui, die, na een paar klassen van de bij ieder bekende, zoogenaamde Fransche school te hebben doorloopen, nog een beetje plaatsenkennis van Aardrijkskunde in het hoofd hadden te prenten, en dan volkomen beslagen ten ijs kwamen, voor het examen van klerk. Dit examen was inderdaad vergelijkend, d. w. z. in den regel was de kans op plaat sing n op vier. De bewering, dat het meerendeel der klerken het diploma 3-jarigen cursus zou bezitten is beslist onjuist. Juist de meest tot oordeelen bevoegde commiezen, dat zijn zij, die na rst het klerkexamen te hebben afgelegd, door het afleggen van het examen voor adspirantcommies, en van de daarop volgende uit gebreide vakexamens op post- en telegraafgebled, in den commiesrang zijn overgegaan, weten wij bij ondervinding, dat zij door hunne meerdere studie een breederen kijk op de eischen van het vak hebben gekregen. En dit moet, voor een goede functionee ring van de bedrijven toch zeker in de eerste plaats verlangd worden van de leidende ambtenaren in een zoo belangrijken tak van staatsdienst. Uit het voorgaande kan aan ieder blijken, dat de door de redactie van de Groene in een onderschrift l) bepleite openstelling van den rang van commies voorden naast (age ren rang van klerk reeds sinds 1904 bestaat. En niet alleen voor den rang van klerk, maar, zooals een goede democratie vereischt, ook voor alle daar beneden liggende rangen. Maar niemand, ook de redactie van de Groene niet, zal kunnen verlangen, dat tot het hooger personeel worden toegelaten perkeerd. Hoe zal men de juistheid van een landkaart leeren kennen zonder het land te onderzoeken? Ik ontken dat er voor eeuwen reeds een oplossing" zou gevonden zijn van de moeyelijkheden der verstandhouding. Het advies van alle Bijbels" is onmachtig gebleeken. Want het woord Liefde" zelf is nooit kritisch onderzocht. Op het woord: zonder die Liefde tobt de Significa zich nutloos af", past de vraag: Welke Liefde?" En dat ze mét die Liefde" overbpodigzou zijn dat is zeeker geheel en al onjuist. Bij geen soort van Liefde is ze ooverboodig. Inteegendeel, die Liefde is een dwingende aan spooring tot haar bestaan en werkzaamheid. Dat de Bijbel, Homerus en Shakespeare de eeuwen trotseeren" onlken ik ten stel ligste. Elk woord van den Bijbel en van Homerus is min of meer gewijzigd in beteekenis. Het gevaar daarbij ontstaat door dat men meent dat ze hetzelfde gebleeven z"n. Wij zijn zelfs bij Shakespeare niet meer zeeker dat wij zijn woorden verstaan zooals zijn tijdgenooten het deeden. De psst-microbe is nooit de eenige" oor zaak der ziekte. Vele persoonen zijn voor de ziekte immuun. Zoo ontken ik dat het .arglistig en onop recht hart" de hoofdoorzaak zou zijn van onze onoprechtheid. Dat is een oude dwaling die voortkomt uit het onkritisch, onbezonnen gebruik van het woord oprechtheid" Signifiisch onderzoek van de zaak en het woord zal geheel andere Inzichten brengen dan die thans heersenen. Ook het woord: niet de taal, maar wH deugen niet" kan alleen gesprooken worden door een taalkritisch onbezonnene. Wij kunnen niet deugen" zoolang de taal niet deugt. Er wordt niet gevergd de waarde van een woord voor goed" vast te stellen. Dat is uiteraard onmoogelijfc, omdat de taal leeft. Wij moeten alleen het leeven van de taal in 't oog houden en er voortdurend reekening mee houden. Ook de spraakmakende gemeente en de Teekeningen voor De Amsterdammer" van den Belgischen teekenaar A.Perquy, voorstellende de leiders der Vlaamsche activisten, Tack en Borms, met den Dultschen helm cp. Pierre Tack flIUIMMIIHIIIIMIIIIIIMIIIIUIIIIIIIIlllllnlIlllllllnlIlllllllllllllllllltlllllllll Auguste Borms sonen, die niet eerst een deugdelijk blijk hebben gegeven krachtens hunne ontwik keling tot het personeel te behooren. Wordt hieraan niet streng de hand ge houden dan is een goede functioneering van de reeds zoo vaak becritiseerde post en telegraafmachine in de toekomst beslist niet gewaarborgd. 1) Ten onrechte meent de inzender dat het laatste gedeelte van het bedoelde artikel in de Spreekzaal van 6 April geplubiceerd, door de redactie was toegevoegd. Door een zet f out werden de initialen R.N. die bij de onderteekening S. R. N. van het geheele stuk moesten dienen, een kolom eerder geplaatst en werd de letter S alleen aan het slot gehandhaafd. RED. snelwerkende journalist moeten zich stooren aan het werk der significa-geleerden, eevenals ze zich moeten stooren aan het werk der wiskundigen, der rechtsgeleerden, der na tuurkundigen. En daarbij is het onnoodig en onmooglijic zich te bepalen tot een enkel taal-gebled. Significa is uitteraard Interna tionaal, en omvat alle talen. Er zijn dus niet honderden Significa's." Er is er maar n die zich oover alle weetenschappen en talen uitstrekt, en zonder deeze is een goede volkeren-verstandhouding volstrekt onmoogeldk. Wat het Esperanto betreft, ook deeze kunst taal valt natuurlijk onder het gebied der significa, maar zij beantwoordt in geene deele aan de bedoeling en de wensen van Lady Welby tot het herscheppen" der taal. Dat is een geheel ander proces, dat meer te noemen is een organische dichterlijke groei, dan een door philologen bedacht systeem. Juist terwijl ik dit schrijf komt mij in de handen het nummer van 25 Maart van de Internationale Rundschau, met een artikel van dr. L. Spitzer over die Sprache als Kampfmittel." Wat de schrijver hier zegt, naar aanleiding vanden grooten oorlog, oover Die begriffs-verwirrende Funktlon der Sprache" is signifisch gedacht en zaer op merkelijk. In datzelfde artikel wordt geciteerd het boekje van Karl Otto Erdmann?dieBedeutung desWortes" waaruit ik het volgendeoverneem: Niemand ontkent in abstracto, dat woor den veel-duidend en zonder scherpe grenzen zijn, maar niemand let op de draagwijdte en de gevolgen hiervan. Ooveral worden verbitterde kampen gestreeden, die door een paar voorafgaande terminologische [ooverweegingen eenvoudig geheel zonder beteekenis zouden blijken. Deeze strijders gelijken op natuuronderzoekers die zich steeds weer verbazen, dat hun waarneemlngen niet kloppen, en toch nooit op 't idee koomen, de gebruikte instrumenten op fouten te onderzoeken." FREDERIK VAN EEDEN