De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1918 27 april pagina 5

27 april 1918 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

27 April '18. No. 2131 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Vereeniging de Nieuwe Meisjesschool" Nieuw is de school niet, daar ze reeds in 1910 opgericht werd onder bestuur van: mevr. H. Drooglever-Fortufjn?Bruinier, mevr. van der Willigen, mevr. Kraal, mevr. J. Leembruggen?von Lieben, dr. P. B. B. Plantinga en Jan Ligthart. Als directrice stond aan het hoofd mej. Kutsch Loojenga. Wel nieuw echter is het gebouw te zien op onze afdeellng, hetwelk in gebruik werd genomen in 't laatst van 't vorig jaar. Allereerst iets over de school als zoodanig, haar doel en streven. In de laatste 20 jaren is er in ons land heel wat geschreven en gesproken over de kwestie der co-educatie en co-lnstructie. Zooals het gewoonlijk gaat met een nieuwe richting, zoo is er ook in dit, hoezeer in beginsel gelukkig streven, veel overdreven, daarop volgt, bij kalmer overleg en opgedane ervaring, een periode van reactie. Het spreekwoord: Wat voor n deugt, deugt niet voor allen, wordt ook hier weer bewaarheid. Deze reactie tracht nu geleidelijk, matigend en vereenvoudigend in te grijpen. Hebben de kinderen het L. O. b.v. co-educatief ontvangen en staan zij voor den overgang naar M. O., dan opent zich voor hen de weg naar H. B. S., Gymnasium of Lyceum. Voor de meeste jongens is daar wel eene keuze uit te doen, naar geschikt heid en aanleg. Voor vele meisjrs evenwel is de keuze zeer moeilijk. Na het 12de levensjaar gaan de ontwikkelingswegen van jongens en meisjes zichtbaar uit elkaar, richt de aanleg bij jongens zich veelal op de exacte wetenschappen, zooals wiskunde, en voelen de meisjes zich meer aangetrokken tot talen en literatuur. Daar evenwel de leerplans van bovenge noemde onderwijsinrichtingen haast alle in grondslag dateeren uit een tijd, waarin de meisjes nog slechts bij uitzondering de H. B. S. bezochten, spreekt het vanzelf, dat zij in de eerste plaats beantwoorden aan de behoeften van jongens, en dus over 't alge meen, voor meisjes niet geschikt zijn. Moet en mag op een jongensschool, wis kunde, oude talen, enz. als hoofdschotel op den voorgrond treden, evenzeer is het nood zakelijk en nuttig, dat op eene uitgesproken meisjesschool, moderne talen en literatuur de centrale leervakken vormen. Aan de be hoefte aan eene in mordernen zin opgevatte onderwijsinrichting voor meisjes, dankt de Nieuwe Meisjesschool haar ontstaan. Hoewel de wiskundige vakken volstrekt niet verwaarloosd worden, staan hier toch moderne talen, geschiedenis, kunstgeschie denis, als drie nauw verwante vakken, onderdeelen der cultuurgeschiedenis, op den voorgrond; natuurkunde, plantkunde, teeke nen, handwerken, zang, gymnastiek, worden niet stiefmoederlijk bedeeld. De algemeene ontwikkeling wordt bevor derd en belangstelling op allerlei gebied aangekweekt, zonder de kinderen te over laden met een te groote ballast aan weten schap. Van de onmisbare grammatica en een degelijke kennis van een droog, maar evenzeer onmisbaar reservefonds aan jaar tallen en geschiedkundige feiten, krijgt ieder zijn deel Hebben de leerlingen na 5 jaren alle klassen doorloopen, dan kunnen zij een verdere studie kiezen; een eindexamen met voor alle vakken voldoende cijfers, geeft recht op een einddiploma, hetwelk, hoewel nog niet officieel erkend, toch geldigheid verkrijgen zal tot toelating op Handelsschool, School voer Maatschappelijk Werk enz. Om eene dergelijke school tot stand te brengen, die bovendien beantwoorden moest aan de hoogste eischen, van hygiëne, smaak, gezelligheid, en goede toon werd deze schooi opgericht. In haar e«rste levensjaren had IIIIIIIIIIIIIIIIIIIKIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIflIIIIII RIBES De Ribes van onze parken en tuinen is afkomstig uit Californie en pas een groote honderd jaar gelrden in Europa ingevoerd door den beroemden planten-reiziger Douglas, dezelfde waar de mooie spar naar genoemd is, die nu juist bloeit. Daarginds in Amerika is de Ribes een plant van de beboschte bergen en zij houdt ook veel van de oevers der beken. Maar, en dat maakt haar als sierplant zoo geschikt, zij neemt het hier voor lief met iedere standplaats en lederen bodem. Als de struik eenmaal staat behoeft men er niet meer naar om te zien. Ieder voorjaar tooit zij zich met een over vloed van roode bloemtrossen en als zij volkomen met rust wordt gelaten, dan kan zij zich in den loop der jaren ontwikkelen tot een heel bosschaadje. Die Rlbessen zijn een capabel geslacht van de kleine Alpenbes af, die bij ons ook als ouderwetsch sierheestertje nog al eens wordt aangeplant en die heel nederige bloempjes heeft, tot de goude Ribes, Ribes aureum, toe, ook een Amerikaan, die de mooiste bloemen heeft, maar niettemin door de kweekers in den laatsten tijd ietwat op den achtergrond wordt geplaatst. Dat is nog al jammer. Het zijn allemaal echte lenteplanten. Haar knoppen beginnen al te werken in Februari en Maart. Ik weet de roode Rlbes te staan op een beschut plekje in een sparrebosch aan een Zuidoosthelling, waar zij uitgezaaid is door de vogels. Mid den Februari had die al nieuw groen, terwfi.1 de bladeren van de laatste loten uit het vorig jaar nog niet eens waren afgevallen en het zou mij volstrekt niet verwonderen, wanneer het bleek, dat op sommige plaatsen in zijn vaderland en daarbuiten deze plant tot de altijd-groene gerekend kan worden. Trouwens het Alpenbesje doet dat ook wel; ge ziet het veel in heggen langs tuin tjes in de Vechtstreek en ook wel op oude onbedorven plekken langs de duinen. Heel vroeg in het jaar is zoo'n hegje al groen en dan volgen al spoedig de bloemen, die bij deze soort weinig de aandacht trekken. Het zfjn kleine, bleekgroene, staarde trosjes, maar de vroege voorjaarsbijtjes weten ze De onlangs geopende meisjesschool aan de Jacob de Qraefflaan te 's-Gravenhage Een kijkje in een der schoollokalen tijdens het lesuur de jonge inrichting natuurlijk vele moeilijk heden en voorooneelen te overwinnen. Bovendien was men geen eigen gebouw rijk en moest men zich behelpen door te huisvesten in de lokalen der Haagsche Schoolvereeniging" eene school die voor het L. O., in opzet en doel vrijwel gelijk staat, met hetgeen onze school beoogd voor j het M. O. Dit samengaan in n gebouw, ging dus best, maar... Eigen haard, is goud waard l zoo was dus de opening van het nieuwe gebouw aan de Jacob de Qraefflaan, een heuglijk feit voor bestuur, directeur, docenten en niet 't minst voor de leerlin gen zelve. Men vraagt zich wellioht af, waarom is er hier aan deze bij uitstek voor meisjes bedoelde school een man aan 't hoofd, waar er heden ten dage In ons land genoeg kundige, taktvolle vrouwen geschikt voor zulk een taak, wor den gevonden. Laat mij u direct ant woorden dat er volstrekt geen bijzondere bedoeling of prliicipe aan ten grondslag ligt. De eenige overweging die hier den door slag gaf, toen er eene vacature was, blijkt te zijn geweest, dat er bij de zich aange meld hebbende sollicitanten niemand ge vonden werd, door het bestuur erkend als the right woman in the right place". De tegenwoordige directeur, de heer M. van Crevel, toen juist als plaatsvervangend leeraar aan de school verbonden, werd het directeurschap, zonder sollicitatie zijnerzijds aangeboden en door dezen aanvaard. Er zijn aan de school leeraressen zoowtl als leeraren verbonden. Waar op de lagere school iedere klasse haar eigen onderwijzer heeft, die aansprakelijk voor zijne leerlingen tevens trait-d'unlon is tusschen kinderen en het hoofd der school, hebben de kinderen, zoodra zij op de H. B. S. komen voor ieder vak een anderen leeraar. Dit brengt vaak voor de nog jonge kinderen, vooral in de eerste jaren van het M. O. veel moeilijkheden mede. Er is iets onrustigs in, steeds weer een ander docent met andere wijze van zich uitdrukken, andere manier van orde houden enz. voor zich te hebben. Zij hebben als 't ware niemand om zich aan vast te houden en op te be roepen, geen leidsman. Hierin tracht de Nieuwe Meisjesschool te gemoet te komen, door lederen leeraar of iedere leerares eenige vakken te doen onderwijzen, zoo danig dat b.v. de een in de Ie klasse een overwegend aantal lesuren in die klasse heeft en de aansprakelijke persoon der klasse wordt, toeziet op de orde, enz., een ander daarentegen met andere vakken het zelfde voor eene hoogere klasse bereikt. De verhouding tusschen directeur, docent en leerlingen is vormelijk en toch vrij, er is nauw contact tusschen allen onderling, de regels ten nutte van het algemeen wel zijn ziji streng maar logisch en aan het opvolgen dier wetten wordt degelijk de hand gehouden, want orde heerscht hier alom, maar... met zachte hand. iiiimiiiiilllllMliiliiiiimii iiiitiiiiiintiiiiiiii heel goed te vinden en daarom alleen reeds zou ik die Alpenbes in mijn tuin willen hebben. In den regel brengen ze geen vruchten voort. Dat komt doordat deze bes tweehuizig is, en als nu niet beide geslachten in een streek behoorlijk vertegenwoordigd zijn, is er van vruchtvorming geen sprake. In de Alpen heb ik ze wel in vrucht ge vonden; mooie, dikke, groote, roode, glan zige bessen, maar met een allerakeligst flauw sm^akje en nog kleverig op den koop toe. De roode Ribes echter heef; flinke twee slachtige bloemen, soms vijftig of zelfs meer in n tros. De heele bloem is rood in aller hande tinten; het sterkst zijn de kelkblaad jes gekleurd. De kroonblaadjes zijn eerst wit, maar worden gedurende den bioei rood. Zooals vele voorjaarsbloemen zijn die van de Ribes prachtig aangepast aan de weers gesteldheid. In milde tijden bloeit elke bloem een dag of vijf, bij guur weer houdt zij het dubbel zoo lang vol. De honig ligt nogal diep en kan niet bereikt worden door de voorjaarsbijtjes, die de Alpenbes bezoeken, maar hier zijn nu de hommels op hun plaats, die juist verschijnen als de eerste Ribesbloem zich opent. En wanneer ik nu weten wil, Met de ouders der leerlingen wordt zoo veel mogelijk verband gezocht en gehouden. Een ouderavond van tijd tot tijd te houden ligt wel in de bedoeling, is evenwel nog niet tot werkelijkheid geworden. Een alleraardigste club O. N. O. Ontwik keling Nut Ontspanning die ieder jiar een uitvoering, een soort schoolfeest geeft", waaraan de docenten ook deelnemen, vormt een band tusschen alle leerlingen onderling. Het schoolgebouw door de firma Smits en Fels gebouwd, ligt in park Zorgvliet midden in een bekoorlijk sparreboschje, het steekt met zijn helderrood dak vroolijk af tegen het donkergroen der boomen. Het hoofdgebouw is in drie duidelijk vooruitspringende deelen geleed, drie klas sen bevattend gelijkvloers, drie daarboven. Deze alle in front, alle voorzien van hooge, bovenlucht toelatende vensters, er naast, door de ingangspoort organisch verbonden, is het iets lager van verdieping gehouden admini stratieve gedeelte, hetwelk bevat: de direc teurskamer, wachtkamer, docentenkamer, Het bibliotheekvertrek bibliotheek. Aan de achterzijde rechts, in den tuin uitgebouwd, bevindt zich het ruime, lichte gymnastieklokaal, waar ook de piano voor de zanglessen staat. Het schuine, hooge dak wordt door een pittig klein torentje bekroond en onderbroken door de ramen van het, ongeveer op de wijze van een photografisch atelier ingerichte teekenlokaal. Dit is als 't ware dwars door het dak heengestoken en ontvangt zoodoende van beide zijden, vóór- en achtergevel licht, door ver nuftig aangebrachte gordijnen, kan naar be hoefte het licht toegelaten of getemperd worden. De gangen en trappen zijn ruim en frisch, de kleedkamers keurig, zelfs zien we hier en daar flinke spiegels, zoodat de Haagimi urn iiiiiiiimiiinmii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiim hoe het met den hommelstand gesteld is, dan behoef ik dezer dagen maar een paar zonnige uren door te brengen bij de Ribesstruiken. Vandaag was 't maar dunnetjes, ofschoon de zon zeer helder scheen en het bijenvolk in volle actie was. In normale tijden had de Ribes van onder tot boven met hommels moeten zitten, een stuk of tien tegelijk, van vier of vijf diverse soor ten. Ze schijnen zich echter nog niet her steld te hebben van het rampjaar 1917. Ik kreeg er slechts twee te zien: een aardhommel en een akker hommel. Ze waren evei slim en wisten op het eersti gezicht de uifgebloeidt bloemen te onderscheidei van de goede, zoodat ei geen tijd verloren gingenet al heel gauw een grooi aan tal bloemen waren afge werkt. En toen ze met d» struik gereed waren, ging het linea recta naar de Ribe* in den tuin van mijn buur man, een twintig meter sche nufjes", alvorens de school te verlaten, eerst even kunnen kijken of hoed en coiffure wel In orde zijn ! De klasselokalen zelf, geven ons een goed beeld van het ideaal eener moderne Jschoolinrichting. Geen weelde, maar toch een waas van gezelligheid en welstand, niet meer die kille, zielig kale witte muren der uit onze jeugd bekende school doch vriendelijk, toch neutraal van tint gehouden, tot op halve hoogte behangen, geschilderde muren. Ieder kind heeft een eigen, verstelbare bank, een eigen kastje, in rijen boven en naast elkaar aan den muur, aan weerszijden van een helder wit fonteintje. Vaasjes en pulletjes met bloe men sieren kasten en randen langs muren en vensterkozijnen, waar de van Brabantsche ruitjesstoffen vervaardigde gordijntjes, bereid zijn, de al te brutale zonnestralen te weeren. De leerlingen mogen zelf platen en kunstvoorwerpen medebrengen om de klasse mee op te luisteren. Het natuurkundelokdal is 'uit den aard der zaak, leeg en kaler, ingericht om er proeven te doen; er bevindt zich ook eene projecteergelegenheid, die evenwel nog niet In gebruik is. Ook is er een schoolbibliotheek, waar de kinderen zoowel als de docenten, ontspannings- en andere lectuur kunnen vinden. Van het gymnastieklokaal, waar onder leiding eener vrouw, de meisjes in aardige pakjes gestoken turnen, maakte ik reeds melding. Hier worden ook de zanglessen geeeven. De tuin is om het gebouw heen. De schooituintjes zijn om de liefhebberij voor bloemen en planten aan te kweeken, doch tevens om voor demonstratieve doeleinden bfl de plantkundelessen te dienen en der leerares in 't teekenen en handwerken, bloemen en planten te leveren voor styleeren en nateekenen. De aldus gestyleerde planten worden tot ontwerpen verwerkt en toegepast op technieken, die op de hand werk Ie s onderwezen worden. Zoo zien we hoe hier in alles een eenheid en harmonie wordt nagestretfd, die navolging verdient. Hoewel het uit den aard der zaak helaas, hooge schoolgeld, voor vele ouders een hinderpaal kan zijn, zou ik toch aan allen die hunne meisjes prettige en toch degelijk aan de praktijk des levens aansluitende leerjaren verschaffen willen, willen toe roepen: gaat deze symphatieke school eens zelf in oogenschouw nemen en maak een, liefst niet al te kort praatje, met den voorkomenden directeur, den heer Van Crevel, die zeker bereid zal zijn u nog nader in te lichten omtrent punten die in deze schets der Nieuwe Meisjesschool ontbreken mochten. E. HEYMANS?VAN BEEK verder. Die zagen ze dus, want ze lagen boven den wind. We zijn nog altijd doende over de vraag of de insecten goed kunnen zien, en zoo ja, of dan de bijen en hommels In de verte zien met hun enkelvoudige of met hun samengestelde oogen, iets dat heel moei lijk is uit te maken. Bij ons krijgt de Ribes bezoek genoeg, om in het meerendeel van haar bloemen vrucht te zetten en in het najaar prijken de Bloeiende kruisbes Bloeiende Ribes Mededeeiingen Aan de vrouwen van Nederland Bij Koninkiqk Besluit van 19 Maart 1918 .s ingesteld een Vrouwencomitévoor de distributie," hetwelk tot taak zal hebben, om zich, gebruik makende van de gegevens der verschillende dlstrlbutiebureaux. een overzicht te verschaff-n van de beschikbare voorraden levensbehoeften en om aan de hand daarvan de Nederlandsche huisvrouwen zoo volledig mogelijk in te lichten en bij haar tel kens, wanneer dit noodig blijkt, eene doelma tige aanwending en een zuinig verbruik der verschillende artikelen te bevorderen. Hetdageltjksch bestuur is samengesteld uit: Mevr. W. Drucker, Voorzitster, mevr. L. Kappeyne van deCoppello, onder-Voorzitster, mevr. A. Scheltema Beduin, 1ste Secretaresse, mevr. C. Polak, 2de Secretaresse, mej. Joh. Naber, Penning meester esse, J. Franco MendesCalisch en J. Zwaan?Takes. Aan dit vrouwencomitéis toegevoegd een Bureau van Advies," vertegenwoordigend den Bond van Leeraressen bij het Huishoudonderwijs." Het Comitéstelt zich voor, in iedere provincie eene provinciale hoofdcommissie in te stellen, die zooveel mogelijk sub-comité's onder zich krijgt. Aan elk provinciaal comitéwordt een lid van het hoofdcomitétoegevoegd, die aan de sub-commissies alle mogelijke inlichtingen verstrekt, en zoo noodig, met het provinciaal comitévergadert. Aan de hand van de gegevens op de Rijks distributle-bureax moet worden nagegaan of hetgeen in iedere gemeente gedistribueerd wordt in overeenstemming is met wat de Minister officieel aankondigt, dat in eene periode van 4 weken verstrekt kanj worden. Kan van het hoog noodige voor voeding of kleeding geen voldoende hoeveelheid gegeven worden, dan zal het Bureau van Advies inlichtingen verstrekken, hoe op de meest practische wijze zulk een artikel aangevuld of door een ander vervangen kan worden. Het Comitéis overtuigd, dat nu de vrou wen medezegglngschap hebben bij de dis tributie, de verstrekte quanta meer in over eenstemming gebracht zullen worden met de behoefte en als er weinig van iets is, dit weinige verdeeld zal worden. Er zal gestreefd worden naar samenwer king met de autoriteiten, ook met de mili taire. Getracht moet worden overeenstem ming te brengen tusschen het rantsoen der militairen en dat der burgerij. Vrouwenhulp en vrouwencontröle moeten maken dat onze jongens krijgen wat officieel heet, dat hun verstrekt wordt en dat hun, voedsel zoo smakelijk mogelijk wordt toebereid. Vrouwen van Nederland, daadwerkelijk is uwe hulp noodzakelijk, omdat voor al dit werk veel arbeidskracht vereischt wordt. Vervult dus uwen burgerplicht en geeft U op, of om plaatselijke comité's te helpen vormen, of om er lid van te worden. Maar ook op uwen mortelen steun moet gerekend kunnen worden! Laat toch tot U doordringen, het kan niet genoeg worden herhaald, het besef, dat er zuinig moet worden omgegaan met wat er is en het zoo practisch mogelijk moet worden toegepast. Geeft uwe werkkracht ten bate uwer medeburgers, opdat nog gered worde, wat te redden valt en verbetering worde aange bracht, waar dit eenigszins mogelijk is. Voor inlichtingen wende men zich tot het secretariaat van het Vrouwencomitévoor de distributie" Heerengracht 627, telefoon Centrum 963. :: VERHUIZEN :: MEUBELS BEWAREN E. J. VAN SCHAICK BOOTHSTRAHT UTRECHT struiken dan ook met prachtige blauw berijpte bessen, die nog al graag door de lijsters worden gegeten. Op plaatsen, waar die vogels rusten, slaat de Ribes dan ook welig op uit zaad en waar die plantjes met rust gelaten worden, ontwikkelen ze zich tot flinke struiken. Ze zijn hun plaats in het bosch wel waard, niet alleen om den mooien voorjaarsbloei, maar ook om het fiaaie gebladerte. Evenwel zijn ze niet in staat, om onze eigen echte bosch-ribes, de kruisbes, geheel te vervangen. Dat is ook een echte voorjaarsplant en helderder groen is er niet, dan dat van de vele fijne blaadjes waarmee dit heestertje reeds in Februari overdekt is. Wie de kruisbes alleen kent uit den bessenboomgaard, kan geen goed denkbeeld hebben van de schoonheid van dit heestertje. Waar het groeit in ongebondenheid, daar maakt het lange gebogen twijgen, die soms met hun top den grond weer zoeken, om daar opnieuw te wortelen. Zoo ontstaat in plaats van een boompje een dicht struweel Tegelijk met de bladeren komen ook bloemknoppen te voorschijn, maar die worden haast niet opgemerkt. Ook de open bloemen niet, die meest alleen staan, soms in groepjes van twee of drie, groenachtlg met dorker pur peren kelkblaadjes, half onder de bladeren verscholen. Toch weten da honigbijen ze opperbest te vinden en al de andere bijen ook, zoodat de kruisbessenstruik soms drukker bezoek heeft dan de Rlbes en dan ook altijd aangehaald wordt als voorbeeld er van, dat de insecten niet zoozeer door het gezicht als wel door den reuk geleid worden. Dat behoeven we echter nog lang niet toe te geven, want wie in 't voorjaar in het bosch bij de kruisbessen zit, zal opmerken, dat daar op mooie dagen de bijen kriskras, dolend rondvliegen en meestal zoo hun struik dan vinden en dat kan dan even goed zijn op den reuk als op het gezicht af. In ieder geval, die wilde kruisbessen kunnen flink vruchten dragen, die al heel tijdig door de vogels worden ontdekt en ver slonden. Vaak raakt in den zomertijd de kruisbessenstruik geheel verborgen in brand netels of koekoeksbloem en zulke houd ik goed in mijn gedachten, want daar heb ik dan zeer groote kans, om nesten te vinden van grasmusschen, braamsluipers of zwartkopjes, die in het doornig heestertje een veilige schuilplaats vinden. Daarom moet de groei van de kruisbessen in vrije bosschen bevorderd worden, want genoemde vogels hebben wij noodig. | A c. P. T H ij s s E

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl