12 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 18 Mei '18. No. 2134 j H DE GLOEIENDE PLAAT Teekenlng voor de Amsterdammer" van Jordaan De Russissche Beer danst van Vredes-vreugde i nu iiiiniiiiiiiiiiii i iiiiiiiiiiiiiiiim mum n iiiiiim n i H m ontzettend moeilijk het is om een beslissend oordeel uit te spreken over hun economische beteekenis. Men praat wel wat van nut of schade en in afzonderlijke gevallen is voor korten duur daaromtrent wel het een of ander vast te stellen, maar wij weten in geen enkel geval genoeg voor het bepalen van een gedragslijn. Toch heeft de nieuwe vogelwet beslist positie genomen tegen een aantal vogels, door ze voor schadelijk te verklaren en hun eiken vorm van bescher ming te onthouden. Al heel gauw werden ze genoemd de vogels van de zwarte lijst" en dat zrjn dan o.a. de musschen, de kraaien, de sperwer, reiger, houtduif en nog een paar, die hier niet nader gestigmatiseerd behoeven te worden. De Reiger kwam op die lijst te staan in weerwil van een voor hem nog al gunstig rapport in die dagen uitgebracht door een commissie, ingesteld door de Nederlandsche Heidemaatschappij. Het werk dier commissie en in het bijzonder het aandeel dat prof. Nierstrasz daaraan had, was het eerste ernstig onderzoek in ons land omtrent de economische beteekenis van een dierensoort. Tijdens de behandeling van de wet bleek al meer en meer de nood zakelijkheid van dergelijk onderzoek en dat werd ook wel op het Ministerie van Land bouw beseft, hoewel het niet bereid werd EEN GOED BEGIN . (Het eerste Nederl. Orniihologisch Onderzoektngsstation te Heumen) De pas verschenen aflevering van Ardea, tijdschrift der Nederlandsche Ornithologische Vereeniging, bevat als voornaamste artikel de Mededeelingen uit het Nederlandsch Ornithologisch Onderzoekingsstation te Heu men." Deze inrichting is nog maar zeer jong maar heeft reeds een interessante geschie denis. Toen in 1911 het tntwerp voor de nieuwe vogelwet werd ingediend bleek al spoedig, hoe weinig eigenlijk met zekerheid bekend is van het leven der vogels en hoe -i; GENEALOGISCH HERALDISCH BUREAU. CARL KOFFLER te £-CR AVENHA.CE OBRSCHTSTFUAT 131 . Tf LF.F K 78M.BELAST ZICH Mf-T A^LL W tRKZA A VHEDLN Op DAT GEBIED Vrijbiljetten op de Spoorwegen Worden de daartoe ingediende wetsont werpen aangenomen dan zal in het vervolg aan lederen minister een abonnement op de spoorwegen van staatswege worden ver strekt en de schatkinst dientengevolge met 8 X f576.?worden bezwaard. Ben ik wel ingelicht, dan hebben de ministers thans het genot van vrijbiljetten IMMMHtlMMIMIMIIIIIlmiMMMII bevonden, in te gaan op een aanbieding van den heer Jan J. Luden van Heumen om een Onderzoekingsstation voor Ornithologische doeleinden ter beschikking van het rijk te stellen. Na een afwijzende beschikking besloot de heer Luden, zelf de handen uit de mouw te steken. In samenwerking met bekende ge leerden had hij in zijn laboratorium te St. Cloud reeds veel gedaan aan biologisch onderzoek, maar ter bestudeering van dat speciaal geval begaf hij zich nog eens naar Dahlem bij Berlijn om te zien hoe daar aan het Ornithologisch station gewerkt werd, terwijl hij zich ook een rapport Het uitbrengen omtrent de werkwijze aan de Ornithologische Centrale te Buda-Pesth. Aldus voorbereid begon hij in April 1914 op zijn bezittingen te Heumen met den bouw van een Ornitholo gisch station en om het te doen voldoen aan artikel 18 der Vogelwet sloot hij een over eenkomst met het Bestuur der Nederlandsche Ornithologische Vereeniging hoofdzakelijk hierop neerkomende dat twee leden dier Vereeniging, in casu Prof. Dr. J. Ritzema Bos en Dr. E. D. van Ooit met den heer Luden samen belast zouden zijn met de leiding van en het toezicht op de werk zaamheden van het station. De heer Luden nam alle kosten op zich en begiftigde alzoo ons land met zijn eerste Ornithologische station. Het plan van werkzaamheden omvat een half dozijn hoofdpunten en wel: 1. Vogelcultuur, d.w.z. het treffen van maatregelen voor de instandhouding en uitbreiding van den vogelstand, dus het verschaffen van broedgelegenheid, drink plaatsen, noodvoederlng, schuilplaatsen enz. 2. Nauwkeurige waarneming van de levenswijze en de gewoonten der vogels, benevens het verzamelen van faunistieke gegevens. 3. Uitgebreide voederproeven en in ver band daarmede het aanleggen van proef tuinen voor de teelt van onkruidzaden, het kweeken van insecten enz. 4. Maag- en kroponderzoek en als hulp middel hierbij het aanleggen van verge lijkingsmateriaalverzamelingen (vogel em bryo's, insecten-eieren, keverdekschilden, haren van kleine zoogdieren, onkruidzaden, enz.) 5. Het aanleggen van verzamelingen ten behoeve van land- en tuinbouwcursussen en andere inrichtingen van onderwijs. 6. Het bevorderen van de beoefening der Ornithologische wetenschap door de resul taten der onderzoekingen te publiceeren, door het houden van lezingen en vooral ook door biologische studenten in de ge legenheid te stellen, aan het station te komen arbeiden. Dat is werkelijk een prachtig programma. Daarbij komt nog dat het station allergun stigst is gelegen tusschen Heumen en Wychen, waar men in een kort bestek hoog en laag, woud, weide, hei, bouwland, meren en die de spoorwegmaatschappijen jaarlijks aanbieden. Het is begrijpelijk dat ministers van der gelijke gunstbewijzen niet wenschen gebruik te maken. Met dit stelsel zal voerzoover kamerleden en ministers betreft in het ver volg zijn gebroken. Het stelsel zal evenwel nog blijven bestaan ten opzichte van onderscheidene ambtenaren en officieren. Verscheidene dezer landsdienaren die ambtshalve met de spoorwegmaat schappijen in aanraking komen, ontvangen bij wijze van gunst jaarlijks een vrijbiljet van een of meer dier maatschappijen. Nu heeft iedere landsdienaar, die in zijne kwaliteit re'st, aanspraak op restitutie van zijne betaalde reiskosten uit de schatkist. n Het eigenlijke genot van het vrijbiljet voor den landsdienaar is dat hij in zijn grcote rivieren vereenigd vindt. Het ligt dan ook voor de hand, dat het station dan ook dienstbaar gemaakt kan worden aan ander dan ornithologisch onderzoek en dat is gebeurd in 1917 toen daar in de week van 19?23 Juni een uitstekend geslaagde hydrobiologische cursus is gehouden. Natuurlijk heeft de oorlog aanleiding ge geven tot stoornis en beperking, maar dat neemt niet weg, dat alvast een omvangrijk stel van onderzoekingen kan gepubliceerd worden en wel een verslag van krop- en maagonderzoekingen bij de Woudduif, een van de vogels van de zwarte lijst. Ongeveer honderdvijftig van deze duiven, meest af komstig uit de omgeving van Heumen zelf, hebben den inhoud van hun krop en maag moeten afstaan aan de scherpziende onder zoekers, die dan alle bestanddeelen van de dikwijls reeds half verteerde massa deter mineerden, wat lang niet makkelijk is, te meer doordat de vergelijkingsmateriaal ver zameling nog pas is begonnen. Het onderzoek is nog veel te plaatselijk en te beperkt om een definitief oordeel te vellen over de be teekenis van die mooie duiven. Eén ding blijkt er echter alvast uit nl. dat de hout duif voornamelijk plantaardig voedsel ge bruikt van zeer uiteenloopenden aard. Hij eet zoowel wortels als stengels, bladeren en bloemen, vruchten en zaden en neemt, wat hij het gemakkelijkst en overvloedigst krijgen kan. In het voorjaar zoekt hij op den akker zaden en kiemplanljes van tarwe en haver, neemt ook bladeren en bloemen van kool, en een slimmerd slaagt er in om op 24 Februari ergens honderd maïskorrels en honderd boekweitvruchtjes machtig te wor den. Ook eten ze dan onkruid, vooral duizendknop en het klimop-eereprijsje, dat zoo vroeg in 't voorjaar bloeit met kleine bleek blauwe bloempjes. In de weide profiteeren ze voora! van de pinksteroloem, zoowel van de kruidige bladeren als van de frisse h lila bloempjes, ook boterbloemen en kleine klaver en hoornbloem. In Juni slaan ze hun slag met het speenkruid, dat dan voor het ingaan van den zomerslaap die aardige knolletjes maakt in de oksels der bladeren en daarmee propt de duif zijn krop dan vol. In het bosch krijgt hij ontkiemende zaden van dennen en eiken en vooral veel wortelstokken van boschanemonen, die in het Heumensche bosch buitengewoon overvloe dig voorkomen. Ge weet, hoe gemakkelijk die anemonenworUlstokken meekomen, wan neer ge de bloemen plukt; dat komt doordat ze geen wortelhaartjes hebben. Die Heu mensche sybarieten smullen er dan ook aan van Maart tot October. Verder doen ze het met boschbessen en wikken maar het heele jaar door bestaat in die streek hun voedsel toch voornamelijk uit graan en boekweit, speenkruid en anemoontjes. Merk waardig genoeg worden eikels bijna in het geheel niet vermeld. Hieruit blijkt meteen de noodzakelijkheid, privétijd naar hartelust kan reizen en wel in de Ie klasse en dat hij bovendien nog 25 K.G. bagage vrij heeft. Nu wil ik wel aannemen dat geen der aldus begiftigde landsdienaren bij het behartigen van het Staatsbelang tegenover de betrokken spoorwegmaatschappij met de gift van het vrijbiljet rekening zal houden. Maar dan blijft toch het kwaad dat andere landsdienaren in het aannemen van andere giften niet het ongeoorloofde zullen zien. Voor dienstreizen kunnen de betrok ken landsdienaren de reiskosten uit de schatkist vergoed krijgen, voor het reizen in privébehooren de kosten uit eigen middelen te worden gedragen. Het aannemen van de gunstbewij zen behoort van Regeeringswege te worden verboden. EEN OUD-AMBTENAAR IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIII NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP MotordienstvanTetenburg DAGELIJKSCHE MOTORDIENST UTRECHT LEIDEN DEN DAAG DELFT Vliutinsthewig. ytrichtschavnr28. FmJékaidS. Houttuinu" VICE-VERSA IIIIIIMIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIllllllllllll Illllllllllllllllt om een dergelijk onderzoek ook in te stel len voor de duivenbevolking van andere streken van ons land. De duiven in mijn tuin hebben in den afgeloopen winter eerst zorgvuldig al de fijne toppen uit mijn boerekool gegeten en daarna de eikels opge zocht. Elders aten zij in het voorjaar de ontluikende knoppen van de bopmen en zoo zullen we als de Heumensche instelling met correspondentschappen over het geheele land gaat werken eerst na langdurig onder zoek op de hoogte kunnen komen van de zeer uitgebreide spijslijst onzer duiven. Tegelijkertijd kan worden nagegaan of zij door hun vreterij gevaarlijk worden voor de cultures of voor de flora. Wie de Heu mensche bosschen kent, weet dat al kwa men er nog tienmaal zooveel duiven het speenkruid en de boschanemoon er nog even overvloedig zouden groeien. Die plan ten vermenigvuldigen zich zoo sterk, dat ze tegelijk met zichzelf ook nog een leger van duiven in stand kunnen houden, die dan het nuttige werk verrichten van dunsters. Ook is het nog lang niet zeker, dat een graanveld waar duiven bezig geweest zijn, daardoor nu juist geleden heeft. Een belangrijke factor is natuurlijk de talrijkheid der vogels en zeer zeker behoort het tot de taak van het ornithologisch station om ook daaromtrent gegevens beschikbaar te hebben. Wij her inneren ons nog levendig de duivenzwermen van voor den oorlog. Maar hoe is het nu? Ze nemen lang zoo'n plaats niet meer in £ls vroeger. Toen wij vannacht weer eens uit waren om naar de nachtegalen en het gioote morgenkoor te luisteren trof het ons dat de partij der duiven zeer slecht bezet was. Ongetwijfeld heeft de groep, die bij ons overwintert, zoowel als die, die bij ons broedt in de afgeloopen jaren groote ver liezen geleden doordat ze door de hongerige menschheid meer dan ooit gejaagd worden en er bestaat thans alle reden om ook deze dieren te ontzien. Mettertijd zal het Ornithologisch Station over deze en dergelijke zaken en gezag hebbend oordeel kunnen uitspreken, hoe eerder hoe liever en Intusschen mogen wij den heer Luden dankbaar zijn voor zijn edelmoedige stichting, die zoowel voor de zuivere wetenschap als voor de welvaart van ons land van het allergrootste belang kan zfjn. JAC. P. THIJSSE IIIIIIIIIIIIIIIHIIIIflIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIHIIIIIIIIItKllllllllllllllllllilllllllllllllllllllll iiMiiiMiniiiiiiiiiiii N.V. Eerste Nederl. " Binckhorststraat - DEN HAAG DROGE ELEMENTEN Tel. Interc. H. 5800 Hoofdvertegenwoordiger: TECHN. BUR. MARYNEN - Den Haag VEILING wegens Sterfgeval H. L.J.WIJSMANenJ VEENSTRA, Makelaars, zullen op Maandag 87 M* i 1918, na Zes uur, in Frascati", ten overstaan van den Notaris PH. A. VAN OLST, in veiling brengen: No. 1. Het WINKELHUIS met twee afz. veih. Bovenhuizen, Open Plaats en Erve, aan de , UvanCampenstraatSS, Kad. Sectie R. No. 1178, groot l Are, 20 Centiaren. NOS. 2-10. TIEN HUIZEN met afz. verh. Koven- en Benedenwoningen en ErTen, aan de Oostenburger oorstraat_ No. 4 groot 44 Centiaren. No. « groot 38 Centiaren. »o. 65 groot 81 Centiaren. B o. 67 groot 71 Centiaren. No. 69 groot 72 Centiaren. No. 71 groot 72 Centiaren. No. t'A groot 80 Centiaren. No. 76 groot 44 Centiaren. No. 78-8O groot l Are, 36 Centiaren. Te bezichtigen des Dinsdags, Donderdags, alsmede op den Verkoopdag, van 2?4 uur. BUNSCHOTEN & DE GOOYEH Hofleveranciers. Indische Uitrustingen. UTRECHT, Oudegracht bij de Jausbnig, 51, 53, 55, EEN1G ADRES. Geen Filialen. DETECTIVE BUREAU GEORGE ESSERY Londen, Dublin - Den Haag, Hooge Westeinde 13. Onderzoek op elk gebied, dKfstal, echtscheiding etc. Ie klas rel. Discretie verzekerd. Hypotheek PARTICULIER en BANKKAPITAAL tot elk bedrag tegen billijke rente beschikbaar, voor solide posten. Inlichtingen verstrekt de Makelaar S. C. van Waalwijk van Doorn Singel 64- (hoek Tweede Tuinsingel) Telefoon 181, Schiedam D lévner al Hotsi e-v-c. 54 RIJWIELFABRIEK^^ DEAMSTm KUSGhdimOl AMSTERDAM D,v,Heijninp&Zn, KLEEDERMAKERS VOOR DAMES EN HEEREN Hoogewal 13-14 DEN HAAG Telefoon 590 Speciaal ENGELSCHE STOFFEN Kennisgevingen vu: VERLOVING ONDERTROUW. LUXEPAPIER. Atelier B. VAN MANTGEM Slnnl BO2. AmaUrdun Dames, Den l sten Mei verscheen bet Eerste Nummer van den lüen Jaargang van bet Maand schrift De Vrouw en haar Huis" Prijs per jaargang f 6. fr. per post . . . 6.50 Op aanvraag zenden wij U gratis proefaflevering. Uitgave van: Van Holkema en Warendorf AMSTERDAM. TARIEVEN Verzekering van kapitaal uit te keeren bij overlijden. Premie per f 100. - kapitaal. HAARLEM Opgericht 1870 Leeftijd! 20 25 iMfprfini' j ? 1.41 ?1.61 30 ?1.87 35 ?2.21 40 ?2.66 45 ?3.23 Vcr/ckeriiisj vun kapitaal uit te keeren na een bppaald uautal jar-n of hij vroeger overlijden. P*emi« per 1100.?kapitaal. Leeftflö! --. ? ] 10 jaar 20 iaarj ?9.08 15 jaar ?5.70 30 jaar j 9.09 . 5.73 4f' i aa f 1 ,. 9.24 5.94 Uitkeering na 20 jaar ?4.08 .4.14 .4.41 25 jaar ?3.10 3.20 . 3.53 30 jaar ?2.51 ,2.64 35 jaar "?2.13 .2.29 3.07 SCHRlJFnACHl FRANS LEtt ES Singel 271 1.' K L K F O O IV C. -t'4 STEMCILS "«s^Rsa^£HËRr^-s^G0»s3«^saaffl3SssaB3»i WABIUESSTBAAT. Ct des getie :-: -:? Dagelijks Zalen ?oor Vergaderingen. Voor [LK gezin onmisbaar Verschenen: HOE VOEDEN WIJ ONS - THANS 'T BEST?' DOOR Martine Wittop Koning liet Kookboekje voor Nederland in l'J l H UJgr' Samengesteld na overleg met de Regeering 35 cent Alom voorhanden. 35 cent Uitg.-Maatsch. Elsevier", - AMSTERDAM DE AMSTERDAMMER Weekblad voor Nederland kost slechts f 2 25 p. kwartaal lllustratiedruk-papfer van de Firma C. G A. CORVEY, Keizersgracht 285, Amsterdam, Tel. N. 1202 en 555 Typ. Amst. Boek- en Steendrukkerl, voorheen Eucrmau, Harms & Co.