S-0. 2136 Zaterdag l Jnni 1918 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND ONDER REDACTIE VAN Prof. Mr. J. A. VAN HAMEL, Prof. Dr. H. BRUGMANS, Mr. E. S. OROBIO DE CASTRO Jr., Dr. FREDER1K VAN EEDEN en H. SALOMONSON | Prijs per No. f 0.20. Per 3 mud, f 2.25. Abonn. loopen per jaar | | UITGEVERS; VAN HOLKEMA & WARENDORF, AMSTERDAM | | Advertentiën omslag f 0.35 p. regel, binnenpag. 10.40 p. regel | INHOUD s Bladz. 1: Esn vr(j konvooi van Nederland naar Indië, door v. H. Buitenlandeen Overzicht, door dr. O. W. C. Byvanek. J. A. Tours f, door prof. dr. H. Brugmans. 2: De Spanning in OoetenrtJk, teekening van Jordaan. Krekelaaog, door J. H. Speenhoff imbaehtenen Beroepen", door O. Voüte.?Feuilleton: De Verloren Zoon, door J. W. Welbergen. 5: Voor Vrouwen (redactrice Klie, H Bogge) door JoHonwing?Ariette en W. Pétülon.-Uitde Natnur.doorJao.P. ThQsse. 7: Hér,Mécr,teekening van Oeorge v. Eaemdonck. Bohilderknnstkroniek, door A. PlasBohaert. Boek bespreking, door prof. H, Brngmans. Edgar Qninet, door W. van der W(jk. 8: De Vereeniging 'Boedi Oetomo, door Ibnoe Mataram. Financiën en Economie, door J. D. Bantilhano. 10: Uit het Kladsehrlft van Jantje. De Tweespalt in de Voetbalbetreging, door Leo Laner. Ontboeze mingen van een Candidaat-Kamerlid, door Van Daekingham. 11: De Nieuwe Brandstapel van Amerika, teekening van Joh. Braakensiek. Boyal Anotion Bridge, door Bridger. 12: Het Katten, .door W. A. W. Droombeeld, teekening van O. Dolnay. Bijvoegsel: Nederlandsche Schepen onder konvooi naar Ked.-Iudië, teekening van Joh. Braakensiek. minimin imiimimiii imiimummiimnnmiiiii EEN VRIJ KONVOOI VAN NEDERLAND NAAR INDI De Tabanati van de Rotterdamsche Lloyd, die in vervlogen vredesjaren als eerzame koopvaarder zoo menig reisje heen en weerom naar Java heeft gedaan, wordt thans uitgerust om als hulp-kruiser de reis om de Kaap te ondernemen. Hij zal varen met de Nederlandsche marinevlag in top, onder commando van een Kapitein ter zee en lichtelijk van scheepsgeschut voorzien. Met hem is een werkelijk oorlogschip voor de reis bestemd, en voorts de Noordam, die 't karakter van handelsschip behoudt, alsmede, om de kolen voor de reis mede te voeren, de Bengkalis. De lading? Zal geen koopmanslading zijn. Gouvernementspassagiers en Ko loniale militairen; gouvernemeritsgoederen, d. i. dus: regeeringsbenoodigdheden, aan den Gouverneur-Generaaf geconsigneerd; voorts militaire artikelen; ook geen mail. Aan documenten en papieren alleen regeeringsstukken. Indien alles goed gaat, steekt de flottille wellicht over eenige weken in zee en loopt 2 maanden later weder eens een koppel schepen direct uit't moeder land met lading, zij 't alleen eene gouver nementslading, te Tandjong Priok binnen. Het doet ons leed, dat dit plan van sommige kanten weer deels met be nauwdheid, deels met afbrekende kritiek is ontvangen. Wij hebben er van den aanvang af niet anders in kunnen zien dan een flink en verstandig plan, zoowel uit een oogpunt van nationale, als vooral ook van koloniale politiek. nmmnnmiiini niiimmimmiiiiimiiiimiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiirf LLOYD GEORGE SPREEKT Gaat het wel aan belangstelling te vragen voor dingen van het verleden, al ligt hel nauwelijks een paar weken achter ons, wanneer onze gedachte geheel wordt ge vangen gehouden in het oogenblikkelijk ge beuren, zooals nu, daar de groote strijd aan den gang is bij de Aisne, en de zware slagen neerkomen ter beslissing van het wereldlot? Maar ondanks alle op en neer van deze jaren, en er is zooveel meer geweest dat neerdrukt dan dat opheft, ondanks alle spanning en teleurstelling, zijn er toch eenige hoogten gebleven, vast opstekend uit de veranderlijke toevalligheid der feiten. Daar moet ons vertrouwen zich aan houden. Ik voor mij, heb mijn geloof aan Lloyd George niet verloren. Nog niet. En ik zie geen reden waarom ik het zal behoeven te verliezen, wanneer ik bemerk hoe de Engelsche minister telkens aanvallen van zijn landgenooten heeft te verduren en telkens weer met het hoofd opgericht uit het gewoel te voorschfjn komt. Hij heeft zich nog steeds meester getoond van de omstandigheden, omdat hij met zijn talent ze heeft weten te fatsoeneeren en tegelijker tijd z!ch er heeft weten aan te passen. De kleine man met zijn slimme vriendelijkondeugende oogen is zijn charme over de dingen niet kwijt geraakt. Wonderlijk. Lloyd George die thans reeds anderhalf jaar de verantwoordelijkheid torst voor de regeering van het Britsche rijk en die al zoo veel jaren vroeger den last van het bestuur en van den strijd om het be stuur had gedragen, de man die dadelijk bij zfjn optreden als eerste minister een re volutie heeft te weeg gebracht in de regee ring van Engeland door de Instelling van het oorlogskabinet en die aanhoudend stond voor de moeilijkste problemen, hij behield veel van het oorspronkelijk frissche en elastische van zijn ongerepten aard. HQ mag Lord Milner en Lord Curzon tot bondgenöoten hebben en de hulp aannemen van 't Is waarlijk te begrijpen, dat er behoefte werd gevoeld, tegenover OostIndiëwederom eens een daad van zelf standige verbinding te toonen. Men moet zich den bedenkelijken invloed, dien het wegvallen van het directe scheepvaart verkeer op den band van Nederlandsen Indiëmet het moederland uitgeoefend heeft, niet licht voorstellen. Men is zich daarginds vanzelf losser gaan gevoelen, schouderophalend ook over een metro polis, die in geval van oorlog zoo weinig vermag om zelfstandig eenige scheepsverbinding in stand te houden .Gevaar voor eene dergelijke stemming is in Indiëallesbehalve illusoir. En zoolang het voor ons vaderland nog een levensbehoefte blijft, 't vertrou wen van de koloniën zoo hoog mogelijk te houden en den band van onderling verkeer te verzorgen, zoolang onze positie als mogendheid pok versterkt wordt door onze mogendheid in Indië, zoolang is het een goede en nuttige gedachte, de ons ten dienste staande middelen aan te wenden, teneinde frank en vrij over den Oceaan van het eene deel van Holland n aar het andere deel van Holland te kunnen varen. Het middel daartoe is het varen onder de marinevlag, als vlootcomplex, i n militair konvooi. Als zoodanig moet het konvooiplan met sympathie worden begroet, en kan men alleen betreuren, dat 't niet reeds veel eerder is toegepast, en op ruimer schaal, ook tot behartiging van andere Hollandsche belangen! Maar hopelijk komt dit nu later wel, als de eerste proef goed is verloopen en deze schepen ook weer veilig ferugkeeren, misschien tevens. met een retourvracht, want dit licht voor de hand, voor de voeding van ons volk. Vooral vetstoffen uit de tropen zullen binnen onze grenzen uiterst wel kom zijn. Wij meenen dus, dat het uitvaren van 't konvooi met voldoening moet worden gezien, en dat slechts brommers of klein moedigen er de beteekenis van kunnen miskennen. Het is o zoo zeer in het belang van ons vaderland, ons niet zwakker te maken dan wij hebben te zijn. En voor een blijk van wilskracht mag deze kon vooi-onderneming gelden. Is 't nu goed, te klagen, dat 't noodeloos veel geld kosten zal ? Neen, omdat het beoogde doel iets waard is en niet op andere wijze kan worden bereikt! Want wel zou men allicht, na de toestemming der verschillende mo gendheden te hebben gevraagd, gewone vracht- of passagiersschepen naar Indi kunnen expedieeren. Zoowel de Geas socieerden als Duitschland zijn denkelijk bereid te verklaren, dat zij ons hierin gaarne ter wille zullen zijn. Maar met hoeveel oneindige afhankelijkheid en moeilijkheid zou dit steeds gepaard gaan, Lord Northcliffe, een machtig man maar van grove stof, geheel zichzelf gevoelt hij zich pas in den Intiemen kring van zijn bekenden. Daar luistert hij nog wel naar den wijzen raad van vrome vrienden uit de dagen van weleer, daar laat hij zich gaan, daar opent hij zijn geest. Waarlijk niet ver vuld van haat tegen den vijand, maar diep begaan met het leed van den krijg. Voordat hij raar zijn werk tijgt in Downingstreet, is hij gewoon enkele kennissen of ambtgenooten aan het ontbijt te ont moeten. Daar worden de zaken van den dag besproken en informeele besluiten genomen HQ overziet den toestand rustig en hij is er zich van bewust hoe geheel verschillend Engeland uit den oorlog voor den dag zal treden, in vergelijking met het Engeland dat in den oorlog ging. Welk een taak wacht den staatsman als hij het land zfjn democratische toekomst tegemoet zal leiden! Heb ik gezegd dat hfj in intiemen kring zich eerst thuis gevoelt, ik had misschien beter gedaan door te zeggen dat Lloyd George daar het best uitkomt. Want zijn gevoelige Celtlsche natuur heeft dit eigenaardige dat zij veel indruk wil maken, maar ook veel indrukken ontvangt en op veel indrukken weerklinkt. Hij is wat bedorven door zijn talent om gemakkelijk de menschen en de dingen te winnen. Hij komt allicht daardoor onder hun invloed. Plaats hem voor een vergadering; en hij neemt direct den toon aan waardoor hij meent dat zij zal worden overreed, breng hem bij menschen van verschillend gehalte, hij zal met zijn ideeën in hun ideeën willen opgaan. Dat was een groot voordeel voor den staatsman die zijn steun zocht in een coalitie van partijen, unionisten, liberalen en arbeiders, maar het verschafte hem geen vertrouwen bij de hardnekkigen onder de partijgenooten. En was hij de man om een nadere aanslui ting van Engeland bij Frankrijk te bewerken, het insulaire Engeland van zijn kant had moeite om hem hierin te volgen. Hij zou het gewaar worden. Oorspronkelijk heeft Lloyd George zich dezen wereldoorlog voorgesteld als ieder rechtgeaard Engelschman het deed. Het Britsche rijk zou daaraan deelnemen door expedities: expedities naar Antwerpen, naar Frankrijk, naar de Dardanellen, naar Saloniki, naar Syrië, naar Mesopotamië. met Geleitschein" en visitatie in Amerikaansche havens, met oponthoud en formaliteiten! Dat wij het hierbuiten willen doen, is toch een heilzame stap. Nu moet eens, noch naar links of rechts worden gevraagd. Wij kunnen onzen eigen gang gaan. Een bewijs van wantrouwen tegenover eenige andere regeering, waar «n hoe ver deze de zee moge beheerschen, valt onzerzijds in de uitzending van zoodanig konvooi niet te zien. Al zou Neder land ook door gewone vrachtvaarders zijn koloniën kunnen bereiken, 't blijft nu eenmaal waar, dat zulk een vaart thans altijd slechts onder permissie en toelating, als concessie zou plaats vinden. En dan verkiezen wij, uitsluitend in ons eigen belang, het nu eens waar diger en onafhankelijker te doen. * * * Kan het uitzenden van zulk een kon vooi worden opgevat als een daad van oorlogzuchtigheid, een uittartend stuk ? Wij zien het er niet in. Het is slechts 't gebruik maken van het vreed zame recht der neutralen, dat door het internationale gebruik gewetttigd is. Wat beteekent het varen onder ma rine-konvooi zooals thans bedoeld? Dit: dat de regeering van een neu tralen, souvereinen staat, zich sterk maakt, dat met de schepen, die onder de vlag van haar vloot varen, gén contra bande hoegenaamd wordt vervoerd, noch eenige andere dienst, welke ook, voor een der belligerente mogendheden wordt verricht. Tegenover deze verzekering, waarvoor de neutrale regeering instaat, staat haar recht om dan ook ongehinderd haar schepen te zien varen, zoodat de oorlog voerenden zich moeten onthouden van aanhouding, onderzoek en andere maat regelen. Wel zijn hunne kruisers bevoegd bij ontmoeting op zee inlichtingen te vragen; maar het antwoord van den konvooicommandant, diens inlichting op de hem gestelde vragen, moet door de wederpartij als afdoende worden aan vaard. Zoo opgevat heeft het recht van kon vooi in de 19de eeuw vrijwel algemeen instemming gevonden. Ook bij de Londensche Zeerechtverklaring en bij vrij wel alle schrijvers, de Engelschen niet uit gezonderd. Het is waar, dat de geschiedenis van den zeeoorlog ook nog een ander soort van konvooi kent. Dat is 't konvooi, door neutralen uitgerust juist als't ware om de regels der oorlogvoerenden te trotseeren, om den neutralen handel a la barbe van de oorlogvoerenden, onder ge wapende bescherming te blijven door zetten, en tegenover de macht der oorlog voerenden een neutrale machtsdaad, al thans een machtsvertoon te stellen. Dan kan 't konvooi een vorm van stillen oorlog worden, die gemakkelijk tot incidenten ItllHIlmlIllllltlllllllllllllmlIIIMI IMIIIIIIIIIIIIMIIIllll HIMHMWUtMI Eerst langzamerhand kwam het denkbeeld van samenwerking op aan een enkel groot groot front, dan van de nheid van het front. Maar in Engeland hielden de tradities van den grooten Napoleontischen tijd nog overwicht. Hij heeft zich verleden jaar met hand en tand moeten verdedigen, de minister tegen over het Parlement, toen de instelling van den raad van Versailles scheen te raken aan het militaire prestige van het land. Als een persoonlijke daad van den minister zag men dien maatregel aan. Het was niet zoo. Maar zoo sterk spreekt nu eenmaal de per soonlijkheid van den man. Nu, vijf maanden later, is het een tweede aanvat geworden. Men wilde zich niet aan de gedachte gewennen van een Foch als opperbevelhebber over het gtheele leger der bondgenooten aan het Westfront. Het had niet behoeven te gebeuren. Immers waren er fouten begaan door het Engelsche commando in den grooten slag op het einde van Maart, zij waren het gevolg van de versmalling der Engelsche linies door de uitbreiding van hun terrein ten gunste van de Fransche armee. En zoo had de fatale raad van Versailies bepaald. Haig, de Engelsche opperbevelhebber en Robertson, de chef van den generalen staf, hadden zich moeten onderwerpen aan de beslissing van dien raad, maar waren de troepen bij St. Quentin geweken voor de Duitsche overmacht, het was geschied wegens hun gering aantal. Daaraan had de raad van Versailles schuld. En niet alleen de raad, ook Lloyd George die hem zfjn steun gaf. Waar was het Parle ment om den Minister te dwingen dat hij bleef binnen den kring van zijn politieke taak en zich niet moeide met oorlogszaken? Waar was Asquith om den eersten minister te interpelleeren en zijn ministerie door een votum van wantrouwen omver te werpen? Asquith, wel geen geniaal man, maar een bij wien men zich secuur kon voelen, als hij het bewind overnam, geen bemoeial die geen ding onaangeraakt Het! En Lansdowne zou zijn collega zijn! Dat was de stemming, dat was de be schuldiging. Zij ging uit van de radicalen die vroeger de nauwste aanhangers van Lloyd Gerorg zijn geweest; zij werd onder ling besproken, en zij werd uitgesproken en bepleit in de weekbladen. Eerst 'n veertien Prijsvraag voor een Teekening met het ondenworp De Tweelingen uit Louis Couperus' laatste werk DEJKVMEDIANTEN" De Amsterdammer" stelt beschikbaar een Isten prijs van f 150.?en een 2den prijs van f 50. voor de beste twee teekeningen met het onderwerp de Tweelingen" CECILIUS en CECILIANUS uit DE KOMEDIANTEN", van Louis Couperus. De teekenaars zijn in opvatting en compositie geheel vrij. De beoordeeling zal geschieden door een jury, samengesteld uit de Meeren M. BAUER, LOUIS COUPERUS en Prof. dr. W. VOGELSANG, die zich daartoe welwillend hebben bereid verklaard. De inzendingen moeten aan het adres, Keizersgracht 333, inkomen, uiterlijk l JULI a.s., en^ vergezeld gaan van een gesloten couvert waarop een motto en waarin gesloten is een kaart met hetzelfde motto en den volledigen naam en het adres van den inzender. De twee bekroonde ontwerpen zullen met den naam van den inzender onderteekend, in De Amsterdammer" gereproduceerd worden, terwijl ook het recht tot verdere reproductie voorbehouden wordt. De niet bekroonde inzendingen zullen op aanvrage onder het gegeven motto worden geretourneerd met insluiting van het ongeopende couvert met motto en naam. itiiiiiiiiimMiiMiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiMiiniiMiiimiiiMiiMimiMiiiiiiimiimiiiimiiimiiiiiiiiimiiimmiiiniiiiim iiilllllltiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiniiiiiiim en vervolgens tot openlijken strijd leiden zal, zooals ons eigen land en ook andere staten in vroeger eeuwen herhaaldelijk hebben ervaren. Tegen dit konvooi hebben wij ons b.v. in den Eersten Engelschen oorlog zelf tegen de Zweden verzet; en na 1756 steeds op erkenning ervan aangedrongen, maar bij Engeland tot in 't begin van de 19de eeuw oppositie ontmoet. Maar nu mag juist de nadruk er op gelegd, dat de konvooyeering zooals die thans ten onzent beoogd wordt, van een geheel verschillend karakter is. Zij is gén daad van uitdagende macht, doch alleen van rustig recht. En dan kan er moeilijk twijfel aan bestaan, of de bekendmaking (notificatie) aan de verschillende regeeringen, welke naar 't gebruik eischt vooraf aan elk der zeevarende oorlogvoerenden door onze regeering zal worden gedaan en die zoowel de aard der schepen als van hare lading vermelden moet, zal door de verschillende admiraliteiten als geheel correct moet worden verstaan en ge respecteerd. Wordt de zaak van onzentwege zorg vuldig en beleidvol behandeld, dan zou het alleen bij kwaadwilligheid van den een of den anderen kant werkelijk tot verwikkeling kunnen komen. Maar zulk een kwaadwilligheid, als ze er was, zou waarlijk niet op deze aanleiding behoeven te wachten! Laten dus wij liever de politieke ge varen onder de oogen zien daar, waar ze wél zijn, en ze niet oprakelen, waar rnen ze eerst veraf zoeken moet. Geheel gevaarloos is trouwens deze geheele tijd nu eenmaal nergens, en die mogendheid raakt pas recht in 't moeras, die niets beters meer weet te doen, dan dagen later werd de aanklacht scherp ge formuleerd in den brief aan de Times van generaal Maurice van 7 Mei. This is not correct", werd er herhaaldelijk van de verklaringen van het ministerie gezegd. Daar had men de stem van het leger zelf bij monde van een zijner bekwaamste hoofd officieren. Van een man die het weten kon, die zoo niet in den raad, dan toch in de buurt van den raad van Versailles was ge weest. Van een die zijn geheele toekomst op het spel zette om getuigenis Ie kunnen geven. Asquilh stond dadelijk gereed om te interpelleeren in het Lagerhuis. Het was een perfide aanval. Hij viel niet alleen de verhoudingen aan in het Ersgelsche leger, maar vooral de betrekking tusschen de legerleiding der Fransche en der Engelsche armee. Het vorig jaar reeds, en zeker al vroeger ook, zijn er krasse aanmerkingen gevallen van Fransche zijde op de Engelsche manier van oorlogvoeren. De Franschen kunnen de Engelsche mode niet uitstaan om de fouten van hun zorge loosheid te vergoelijken met een : op 't eind slaan wij er ons toch door. Zij kunnen niet verdragen dat in een lange linie hun jonge lingschap wordt opgeofferd en dat Frankrijk verbloedt, terwijl de Engelschen hun man schappen opeenhoopen, om het er, zooals het heet, op hun gemak van te kunnen nemen Die klachten zijn, zooals al wat het leger betreft, geheim gebleven, maar men kent hun bestaan. En hoe van die geheimen af te blijven, wier openbaring niet anders dan naar alle kanten kan wonden, wanneer men de intieme geschiedenis van den raad van Versailles en van zijn besluiten wilde nagaan? Het moest uitloopen op een vernedering voor Engeland of op verdeeldheid mit Frankrijk. Dat was het dilemma. Zoo groot was de moeilijkheid waarvoor men werd geplaatst, dat een deel der regee ring besloot de publieke opinie en het Par lement tevreden te stellen, door de opdracht der zaak aan de beslissing van twee rechters die de geheime regeeringsdocumenten voor oogen zoudrn krijgen. Aan hun uitspraak wie gelijk had: generaal Maurice cf de regeering? had men zich te onderwerpen zonder verder te vragen. De partijgenooten van Lioyd Q^orge zelf kwamen er openlijk voor uit dat men niet door het toevai van een uitdrukking van overal alle verzinbare gevaren uit den weg te gaan! Men denke b.v. ook eens aan het te leurstellende figuur van onze torpedobooten, die niet uit mochten varen om de Noorddam in de vrije geul hulp te bieden; en, erger nog, aan de onwaardige omstandigheid, dat onze regeeringsgezanten paar Londen in de stilte van den nacht met een Engelsche frampstoomer moeten overvaren, in stede dat wij ze onder Nederlandsche marinevlag durven overbrengen. Mogen zij, die van verschillende kanten de bezwaren van het konvooi-plan breed, te breed hebben uitgemeten, die nog eens herzien. Reeds door hun hoofdschudden wordt de onderneming anders weer op lager peil geplaatst. Zou het zoowaar soms niet lijken, of wij reeds zoozeer alle vastberadenheid hebben verleerd, dat wij schrikken, zoo dra de gedachte maar rijst, van nog eens iets zelfstandigs te kunnen doen? v. H. iiiMiiimiiiiiiiiititiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii! J. A. TOURS f Met Tours is een man heengegaan, wien het hooge geluk is ten deel gevallen, zijn idealen goeddeels in praktischen vorm ver wezenlijkt te zien. Idealisten heeft onze tijd gelukkig te over; maar ongelukkig ont breekt het hun aan den praktischen zin om met hun idealen iets anders te doen dan er mede te dweepen en er over te praten. Niet alzoo Tours. Was het misschien juist zijn krachtig, scheppend idealisme, dat hem van den predikstoel af en de groote maat schappij in dreef? Als predikant had hij de volksnooden waargenomen en middelen be raamd om althans in de allerergste te voor zien; maar zijn ambt gaf geen voldoende den minister, zoo hij zich in een parlemen taire redevoering wilde verdedigen, de hoogste belangen van Engeland op het spel wilde zetten. Arme Lloyd George, belaagd door zijn vijanden die vroeger zijn vrienden waren geweest, verdedigd door angstig zorgende vrienden, die morgen wellicht zijn vijanden zouden worden. Maar hij, toen Donderdag 9 Mei Asquith zijn interpellatie deed in het Parlement, en Asquith was zwak, ja slap en bijna zeurig, als ik het zeggen mag, gelijk steeds wanneer hij een verkeerde zaak voorspreekt, hij, de kleine Welshman heeft al die spinnewebben en Lilliputbanden verbroken en heeft zich getoond den echten Lloyd George in zijn gevoelige oprechtheid. Grootsch en klaar en onweerspreekbaar heeft hij het verhaal der gebeurtenissen opengelegd zonder iets of iemand te kwetsen dan alleen den aan brenger ; hij, de staatsman die de regeering torst in dit moeilijkste oogenblik van Engelands bestaan, nu niet er op uit om de stem ming van zijn gehoor te raden en daaraan te voldoen, maar staande voor de vergade ring der mannen om getuigenis af te leggen van de waarheid van zijn werk en de waar heid van zijn persoon. Hij wist waarom het te doen was, hij kwam daar als een strijder, niet overmoedig, maar gereed om de nederlaag te dragen. Ge'ust in het bewustzijn dat de macht der echte gedachte van Engeland met hem samenging. Hij overwon door de betooverende energfe van zijn geest. Het was een triomf. Hoor hem veertien dagen later (24 Mei) in Edinburg spreken als h^t eereburgerschap der stad hem wordt verleend. Met welk een vriendelijkheid wist hij in de Inleiding zijner rede te beduiden wat verpoozing het voor hem was in zijn werk om daar in de beroemde hoofdstad van het Noorden te zijn en wat bemoediging het hem schonk om zich erkend te zien als ee'eburger van Edinburg. Om daarna zijn gehoor krachtig met zich mee te nemen en te wijzen op den ernst van den onverbiddelfjken, maar noodwendigei strijd, hij sprekend in Europa, zooals Wilson ginds spreekt in Amerika! W. G. C, BIJVANCK