Historisch Archief 1877-1940
l Juni '18. No. 2136
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
210 liters
140 liters
De Gasrantsoeneering
De gasrantsoeneerlng is niet overal'tzelfde.
In sommige Gemeenten bedraagt ze voor
de zomermaanden een zeker percentage van
het verbruik over de gelijknamige maand
in 1916 met tot minimum de hoeveel
heid, welke door 't Rijkskolenbureau wordt
toegewezen, terwijl in andere plaatsen deze
laatstgenoemde toezegging als maximum
grens gesteld wordt. In dat geval bedraagt
't rantsoen voor de maand Juni: 20 M3. + 2 M3.
per persoon + 2 M3, voor verlichting. Een
gezin, bestaande uit 5 personen, mag in
Juni dan voor koken niet meer gebruiken
dan 30 M3, of l M3, per dag (1000 liters).
Er is veel overleg noodig, om met deze
hoeveelheid toe te komen, vooral wanneer
geheel op gas gekookt moet worden. We
zullen nu eens nagaan, op welke wijze men
hierbij te werk moet gaan. Tot voorbeeld
nemen we 't volgende menu: Gekookte vlsch
(2 schelvisschen), aardappelen (4% pond),
botetsaus of gesmolten boter, worteltjes
(voor 5 personen), havermoutpap (van l Va
liter melk).
Er wordt verondersteld, dat men een zuinig
brandend comfoor heeft, b.v. een dubbele
spaarbrander, die nu maximum 300 liter
gas per uur verbrandt, en dat zooveel
mogelijk gebruik gemaakt wordt van
hoolklst en kranten, want zonder deze kan men
onmogelijk met dit gasrantsoen volstaan.
Voor de bereiding van genoemd menu
zal men ongeveer aan gas noodig hebben:
Voor 't koken van de visch
aan den kook brengen op de volle
vlam 175 liters
10 minuten doorkeken op de kleinen
vlam 35 liters
Aardappelen
aandenkoDk brengen op devotie
vlam 125 liters
5 minuten doorkeken op de kleinere
vlam 15 liters
Worteltjes
aan den kook brengen r p de volle l
vlam 100liters 'I9P-m
10minutendooikoken opdekleinere '^lllers
vlam 25 liters'
Botersaus ISliters
Havermoutpap
aan den kook brengen op de volle
vlam 60 liters
5 minuten doorkoken op de
spaarvlam 5 liters
555 Intrs
De aardappelen, de worteltjes en de
havermoutpap worden, nadat ze hebben
voorgekookt, in de hooikist of in kranten
gezet. Voor de bereiding van dit middagmaal
is dus 555 liter gas gebruikt, zoodaternog
445 liters o/erblijven. Een ketel, inhoudende
4 liters, kookt in 30 minuten en verbruikt
dus 150 liters gas. Met deze hoeveelheid
kan men voor 't vaten wasschen volstaan.
wanneer men alleen 't vette vaatwerk en
de pannen in warm water wascht. Er blijven
dan nog 295 liters gas over voor 't warmen
van koffiewater, voor een warm schoteltje
aan de koffietafel enz. Met deze hoeveelheid
zou men nog bijna 8 liters water aan den
kook kunnen brengen.
Voor een arbeidersgezin bestaande uit 5
personen, diene 't volgende voorbetld:
De maaltijd bestaat uit: bruine boonen
(4 liters), zure saus en aardappelen (7 pond).
Hiervoor zal ongeveer aan gas verbruikt
worden:
Bruineboo nen
aan den kook brengen op de volle i
vlam 200 liters
30 minuten doorkoken op de klei
nere vlam 90 liters'
Saus
Deze wordt gemaakt van 't warme
boonennat 30
Aardappelen
aan den kook brengen op de volle
vlam 210 liters
5 minuten doorkoken op de klei
nere vlam 15 liters ^
515 liters
65 liters
De boonen en de aardappelen worden
na 't voorkoken, in hooikist of in kranten
?gezet.
Bij 't samenstellen der middaemalen dient
er in de eerste plaats op te worden gelet, dat
IIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIItlllllltllllllllllllflIlllllllllltllllUlllllli MIMI l M IIMIIII
ZONNEBLOEMEN
Zaait ze, nu tiet nog tijd is.
Zoo af en toe vraa* ik aan vrienden en
kennissen, die een tuintje hebben, hoe het
met hun zonnebloemen gaat en dan krijg
ik dikwijls te hooren, dat zij die dingen
heelemaal niet kweeken. Ik raad hun dan
aan, om er gauw mee te beginnen, omdat
ze andeis nog wel eens kans zouden loopen
om uitgesloten te worden van de
vetdistributie. Onze fo'o geeft te zien, wat er in
een stadstuintje met de cultuur van deze
uiterst gewillige en buitengewoon actieve
plant te bereiken is Hfl stelt geen bij zon
dere eischcn aan grondsoort of ligging,
maar heeft toch het liefst een lossen, niet
te drogen stoMjken bodem en is dan ook
het best thuis op plekjes waar vanzelf
ganzevoeten, doornappels en dergelijk gedoe
opschieten. Voor wat bemesting,is hij zeer
dankbaar; ik ken iemand, die forsche plan
ten kreeg van wel vijf meter hoog, dtor
ze te voeden met koffiedik en meer van
die keukenrommel. In hun vaderland worden
ze wel zeven tne'er hoog.
Ge kunt ze nu nog zaaien; er is bij de
handelaren nog zaad genoeg te krijgen. Ze
ontkiemen tamelijk vlug en met zeer wei
nig v. rhes en dan lijkt het een week of
drie vier alsof er geen schot in wil komen.
Het duurt een heele poos eer het stengelije
boven de kiemlobben omhoog komt en
slechts heel langzaam ontwikkelen zich de
eerste bladparen. Eerst moet het nog wat
ze weinig gas verbruiken. Zoo zijn o.a. sla,
rhabarber, zuring, hangop, compöte van
versche vruchten, zeer geschikte gerechten.
Ook kan men, door 't eten van de Centrale
Keuken te nemen, veel gas besparen en dit
voor andere doeleinden, b.v. voor wasschen
gebruiken.
Wanneer men in de maand Juni 2 M3.
voor verlichting krijgt toegewezen, dan kan
men daarvan een staande brander, die per
uur 140 liters gas verbruikt, slechts ^ uur
per dag branden. Door 't kousje in te korten
en den gastoevoer opnieuw te regelen, wordt
't gasverbruifc veel minder. Een hanglicht,
Mundus I, dat per uur 90 liters verbruikt,
kan per dag % uur gebrand worden.
JO HOUWINQ
De Huishoudelijke Prestaties van Mary
Met teekenlngen van Guurtje Winter
I
THEE ZETTEN
Mary was met Karel verloofd, nadat ze
samen den eersten prijs mixed-double ge
wonnen hadden op de groote
tennis-wedstrijden te Hilversum Karel meende in zijn
meisje een uitstekende huishoudster te zul
len vinden, want Mary zorgde op het
tennisveld altijd voor de thee en goed thee zetten,
had hij wel eens gehoord, is een heele kunst.
Als Mary op het tennisveld kwam, waschte
ze eerst de kopjes. Ze had daarvoor een
zeer speciale methode. De kopjes stonden
dan minstens 24 uur vuil. Ze zette ze keurig
op een rijtje, als soldaatjes in het gelid.
Het eerste schonk ze dan vol met warm
water, den inhoud schonk ze daarna over in
het tweede kopje, vervolgers van het tweede
in het derde, en ten slotte wierp ze de lauwe
massa van het laatste kopje, als een drabbig
plasje op den grond in het tentje, met een
zelfvoldaan zie zoo, die zijn schoon."
Theedoeken waren op het veld niet aan
wezig. Er waren proeven mee genomen, die
glansrijk mislukt waren, daar de jongens ze
dadelijk voor het afvegen hunner pas inge
smeerde rackets hadden gebruikt. Kort daarop
waren ze verdwenen en Mary vermoedde,
dat ze in de heerenkleedkamer als hand
doeken werden gebruikt. Ze waren bij Mary's
methode van kopj's wasschen ook volslagen
overbodig, en bovendien droeg Mary een
voor dat doel hoogst geschikte schoone
witte onderjurk. Vervelend vond ze alleen
maar, als die rare jongens naar je keken,
wanneer je ze gebruiken wilde.
Mary zette thee met overvloedig geplas
van water.
De suiker werd uit den suikerpot gedeel
telijk geschept, gedeeltelijk gebeiteld. Voor
suiker beitelen waren de lepeltjes op het
veld zeer geschikt, want die hadden lange,
smalle puniige schepjes. Alleen de steeltjes
waren wat onsteik. Drie van de zes waren
er gebroken, maar hadden toch aan bruik
baarheid slechts weinig verloren. Verder
njeende Mary dat n theelepeltje voldoende
was voor een tennisveld, als er maar nooit
iemand aan likte.
Melk werd gebruikt uit busjes, in
gecondenseerden vorm. Een der heeren meende,
dat hij den ballenjongen wel eens uit zoo'n
busje had zien snoepen met een der gebro
ken lepeltjes. De busjes waren ook eerder
leeg, dan menschelijkerwijze verwacht mocht
worden.
De thee viel wel eens slap, ook wel eens
gallig uit. Het laatste was steeds het geval
warmer worden, want onze vrind is eigen
lijk afkomstig uit Mexico en Peru en is om
streeks 1600 naar buropa overgebracht. In
Juli en Augustus begl t hij zich lekker te
voelen en dan groeien de planten met een
geweldige snelheid, zoo snel, dat zij er grof
van worden. De stengel moet zich verdikken
en versterken om den zwaren last, die zich
hoogerop ontwikkelt, te kunnen blijven
dr* gen. Er komen nu bladeren tot ontwik
keling met een oppervlakte van wel een
kwart vierkanten meter of zelfs meer. Ten
slotte ontwikkelen zien aan den top en aan
zijtakken de bloeischijven, die niet zelden
een middellijn hebben van meer dan drie
decimeter. Hoe de stengel zich verbreeden
mott om d'e schijven te dragen is een der
mooiste gevallen van planten-architectuur,
temeer doordat het bloemhoofd meteen
gaat overhangen. Sth Iders en teekenaars
hebben daar hun ha>t dan ook dikwijls aan
opgehaald, trouwens de zonnebloem is bij
de kunstnfjveraa'S in de laatste veertig
jaar altijd en terecht zeer in trek geweest.
Als nu de schijf volgroeid is, dan openen
zich daarop achtereenvolgens eenige dui
zenden bloempjes; eerst de groote gele
vlammen van de lintbloemen, daarna in
steeds nauwer wordende kringi-n de mooie
bekervormige buisbloempjps, waar het stuif
meel dik uitpuilt. De rangschikking oier
bloempjes is weer een vreugd voor de
oogen; ze staan zeer regelmatig in een
spiraal van vele windingen en zoo vormen
zich van het hart van de bloeischijf naar
den rand toe allerlei zeer fraai gebogen
lijnen, waa-vooreen wiskundige uitdrukking
gevonden zou kunnen worden.
Nu is het alweer een zeer oude strijdvraag
of die bloemen zich naar de zon keeren of
niet. De Fransche naam tournesol" of de
Itallaansche girasole" doelt er duidelijk op,
als een der flauwe jongens de voorafgaande
keer, de hoogst banale opmerking had ge
bezigd: 't lijkt wel eootwater."
Op Mary's: Als jij het soms beter kunt
doe het dan zelf, hadden de aanmerkingen
makers steeds gezwegen, en daardoor haar
in den waan gelaten, dat zij het maar het
allerbeste kon.
De grootste moeilijkheden die Mary bij
het theezetten ondervond, bestonden daarin,
dat het suikerpotje en het theebusje
steeds hardnekkig leeg waren, zelfs als ze
meende, den vorigen dag nog voldoende
van deze onmisbare ingrediënten te hebben
meegebracht. De ballenjongen moest dan in
allerijl op de fiets van een der jongens thee
of suiker gaan halen.
Voor n ding zorgde Mary altijd uitste
kend, voor lekkers bij de thee, voor koekjes
en zoo nu en dan voor taartjes.
En verder serveerde ze de thee, altijd op
zoo vriendelijke en vroolijke wijze, en ge
bruikte men er dezen drank onder zooveel
flirt, dat niemand ontevreden over de wijze
van theezttten kon zijn, allerminst Karel,
die het zoo druk had met zijn hofmakerij
aan Mary, dat hij zelfs lauw suikerwater
lekker gevonden zou hebben.
Niemand wist dat Mary's moeder haar het
aanraken van de theetaf l thuis ten strengste
had verboden, na enkele ovrerstroomingen,
en hagelbuien van suiker en het serveeren
van thee, die door de fijnproevers volslagen
ondrinkbaar werd geacht.
Alleen op haar eigen kamertje mocht ze
net zooveel knoeien als ze maar wilde.
ARIETTE
Tentoonstelling van Crisisgerechten
Enkele dagen geleden verdrongen zich
in de ruime modelkeukea van de
Haagsche huishoudschool bij groepen zoo groot
als de keuken maar met mogelpheid kon
bevatten, vele dames van iederen leeftijd niet
in lichtelijk-hautaine nieuwsgierigheid, wat
ze daar nu toch wel voor gerechten in
elkaar geprutst zouden hebben, maar in
werkelijke weetgierigheid, willende leeren
hoe de voedzame en in dezen tijd zoo kost
bare, grondstoffen verwerkt en bereid kunnen
worden tot smakelijke schotels. En de direc
trice en leeraressen, vol enthousiame, waren
onvermoeid bereid de meest uitvoerige inlich
tingen te geven aan wie ze maar vroegen.
Op verschillende tafels, overdchtelijk in
gedeeld, stond een keur van gerechten, die
er zoo uitlokkend en smakelijk uitzagen,
dat m?n onwillekeurig in gedachten achter
het woord crisisgerechten drie vraagteekens
plaatste.
Wij moeten er al dadelijk bijvoegen, dat
ze zonder eenige luxe bereid waren, en
allén van regeerings-artikelen en van
artilen in den vrijen handel.
Oen tafel maakte eene uitzondering met
haar vischschotels, eierkaasjes, vischsaladen
en dergelijke.
Bij al de andere gerechten was rekening
gehouden het bleek uit de gebruikte
ingrediënten met beperkte middelen en
schaarschte, gebrek zelfs, aan veel wat vroe
ger onontbeerlijk scheen.
Niets was er aan ten koste gelegd dan
heel veel zorg, veel overleg en eene
practische toepassing van groote theoretische
kennis.
Het meest bleek dit bij de
aardappelengerechten, waar twee schotels gekookte
Zonnebloemen in een Haagsch Stadstuintje
dat het wel zou geschieden. Nu zult ge
echter dikwijls genoeg in een groep van
zonnebloemen de bloemachijven naar alle
kan'en zien staan en zelfs gebeuit het wel
dat er dan geen enkele precies naar de zon
kijkt. Toch is er wel iets van aan, maar
allerlei bijzondere omstandigheden veroor
zaken afwijkingen. Ook zou het wel inte
ressant wezen, om te weten hoe de plant
zich gedraagt in ?ijn vaderland, want daar
in de tropen heeft de zon een heel andere
daebeweging dan bij ons en zou de bloem
zich moeten bewegen in het vlak van den
aardappelen geflankeerd dooreen paar hoopjes
aardappelschillen, deden zien wat er bij
het geschild koken der aardappelen aan
voedingswaarde verloren gaat.
Zoo geeft 500 gram aardappelen in de
schil gekookt 50 gram schil, terwijl dezelfde
hoeveelheid aardappelen dun geschild, 125
gram schil geeft. Bovendien nemen in de
schil gekookte aardappelen als men ze
bakken wil veel minder vet op, waarmee
in dezen tijd ook wel degelijk rekening ge
houden moet worden. Wel Is de kleur mis
schien wat minder ooglij k wij Hollanders
'gaan zoo prat op onze mooie kruimige
aardappelen maar men went er gauw
genoeg aan, zooals wij reeds gewend zijn
aan zooveel dingen, die eerst heel onaan
genaam leken.
Het is ongelooflijk wat men van aardap
pelen bereiden kan, als men maar eenmaal
weet hoe. Behalve verschillende bekende aard
appelschoteltjes en -koekjes, zout en zoet,
aardappeltaart, -pudding, -puree, waarvan
wij allen wel een of meer recepten in onze
kookboeken hebben, hadden verschillende
nagerechten veel belangstelling, die wij tot
dusver gewoon waren met behulp van meel,
sago, aardappelmeel of zoo iets te bereiden.
Hier waren er fijngemaakte aardappelen voor
gebruikt en de bessenvla, het rhabarbermoes
en de verdere nagerechten zagen er niet
minder smakelijk om uit. Alleen moet men
er aan denken het aldus bereide gerecht
een paar minuten te laten koken, omdat het
anders te veel naar aardappelen smaakt.
Ook hierbij zal de ondervinding wel de beste
leermeesteres blijken.
Groote en welverdiende belangstelling
genoten de verschillende sausen, die de
jus moeten vervangen. Dat ligt voor de hand,
want als onze hulsmoeders geen pittige,
bruine vleeschjus kunnen maken, zijn ze wan
hopig. Al die ingewikkelde sausen, waar
mee hare Fransche zuster den disch aanvult,
foei neen, ze houden niet van die liflafjes l
Maar nu dwingt de nood en velen zullen
moeten erkennen, dat die lawaaisausen"
nog waarlijk zoo slecht niet zijn. Een stukje
boter met wat bloem geroerd, of water een
voudig gebonden met meel, verder de
gewenschte hoeveelheid kruiden, kaas, kerry,
bruine-bormenwater, vischwater,
spinaziewater, zuringwater en men maakt een sma
kelijke saus. ik zou van al deze sausen, met
het oog op de olieschaarschte en het komende
sla-seuoen willen releveeren het slasausj*,
dat bereid wordt zónder eieren. Het is met
wat meel gebonden water, dat men goed
heeft laten doorkoken, zóó, dat men het
meel niet meer proeft en dat op smaak ge
bracht wordt met peper, zout, mosterd of
(en) kruiden.
Hetzelfde wat voor de sausen geldt kan
gezegd worden van de tallooze magere
soepen, waarvan men wel zal gaan Inzien
als men eenmaal over het vooroordeel heen
is dat soep niet smakelijk of voedzaam kan
zijn als er, geen vleesch voor gebruikt wordt,
dat ze heusch aan voedingswaarde niet
zooveel achterstaan bij de traditioneele
vleeschsoep.
Wie verder niet goed had geweien, wat
zij met groene erwten moet doen, nu de tijd
van erwtensoep voorbij is, zal welingelicht
van deze tentoonstelling zijn teruggekomen.
Met eene kleine wijziging van een bekend
gezegde, zou ik willen roepen: van erwten
kan je alles maken, behalve geld en dat is
jammer l
Erwten kunnen in allerlei schotels gebruikt
worden, door stam pot van raapstelen, van
wortelioof en radijsloof, (twee nieuwe groen
tes, die heel bruikbaar moeten zijn) in allerlei
salades, met komkommers en tomaten. Het
zelfde geldt voor bruine en witte boonen,
en het is niet genoeg te waardeeren dat ons
den weg gewezen wordt om deze buitenge
woon voedzame, maar niet altijd even
verlokkendepeulvruchten (het is zoo'n eenzaam"
eten, zegt een vriendin van mij) op smakelijke
wijze te bereiden en op tafel te brengen.
Van groote vindingrijkheid getuigen ook
de verschillende koeken" die gebakken
worden van gort, havermout, wat meel om
te bir.den en water, en die gemakkelijk mee
genomen kunnen worden om brood te ver
vangen.
Nu we toch eenmaal het woord vervangen
gebruikt hebben, komen we meteen aan
eenige Ersatz-artikelen, in de eerste plaats
als broodsmeersel (in gewone tijden spreekt
men van boter). Bekend daarvan zijn melk
met geraspte kaas (75 gram kaas op een
deciliter melk). Heeft men minder smakelijke
kaas, dan gaat er wat kerry door of koks
kruiden of seiderij.
Van de Ersatz-artikelen voor thee, mogen
we de meeste wel bekend veronderstellen.
Toch bleek de heel geurige gembeithee,
voor vele dames nog eene verrassing. Ze
breedtecirkel. Ik heb daarover niets kunnen
vinden.
De knikkende houding van de bloem is
zeer doelmatig voor het aanlokken van de
insecten, vooral van bijen, hommels en
zweefvliegen, die soms bij een dozijn tege
lijk op n bloem bezig zijn. In het bijzonder
is de zonnebloem een toevluchtsoord voor
de mannetjes-hommels, die al heel gauw
uit het nest verdreven worden. Zij vinden
dan voedsel en schuilplaats tegelijk. De
zwetfvliegen komen op het stuifmeel af,
meestal zijn het de groote soorten zooals
de blinde bij, de doodskop-vlieg en
deslingervlieg. Bij zoo'n druk insectenbezoek is
het geen wonder dat alle bloempjes vrucht
zetten. De rijpende vruch'jes worden goed
beschermd door vliezige schubben rondom
en door het bloemkroontje, dat eerst heel
laat afvalt.
Zoodra dat gebeurt, zijn de musschen er
bij en zoo zijn we vaak gedwongen die
vruchten te oogsten nog voordat ze goed
en wel rijp zijn. Maar ze rijpen wel na, als
we de schijven afsnijden en ze luchtig uit
hangen in een zonnig kamertje. Zoo
behand' len we de bruine boonen ook en in het
hooge bergland op de grenzen van den
graanbouw laat men ook zoo het koren
rijpen, uitgehangen aan hooge rekken. Je ziet
dat heel mooi bij Tschamut, als je de
Oberalppas afkomt.
In de laatste jaren heb ik de zonnebloemen
uitsluitend gekweekt voor vogel voedering
in den winter. De zaden zijn zeer r!jk aan
olie en worden even graag gegeten door de
zaadeters als door de insecteneters. Door
gebrek aan pinda's, hennepzaad, kokosnoten
dreigde het met de wintervoedering
heelemaal mis te loopen. Intusschen hebben de
vogels het nog meer noodig dan ooit, nu
er in 1917 zooveel zijn doodgevroren en nu
Kinderwijsheid
Den kinderbijbel op den schoot,
Zit Janlje te vertellen.
Met 't vingertje wijst hij steeds bij,
Moet zoo de woordjes spellen.
En kleine zus met open mond
Zit heel attent te hooren.
En Jantje leest en praat maar door
En laat door niets zich storen.
En hij vertelt van Mozes-klein
In 't aardig biezenmandjï,
Dat dreef op 't water tusschen 't riet.
Maar zus, klein bij-de-handje
Die alles altijd weten wil,
Zegt plotsling: wacht eens even,
Waar voer dat kleine mandje heen,
En waar is het gebleven?
Jan haalt zijn schouders op en zegt:
Kind, 'k kan niet alles weten,
Naar Indiëof naar Amerika,
Maar dat ben 'k weer vergeten.
P. A. E.' OOSTERHOFF
iimiiMimimiu
HET GENEALOGISCH-HERALDISCH BUREAU,
tARL KÖFFLER te s-GRAV-ENHACE i
,OBR ECHTSTH AAT 181. TELEF H.7840. BELAST .ZICH"'.
'. MET ALLE WERKZAAMHEDEN OP DAT. .CÈSIEDt
TM DEN UlTCtBREIDSTEN ZIN.: ' '
wordt gemaakt van gemberwortel en sereh
(in Indische winkels te verkrijgen.)
Bij al de keurig gearrangeerde tafels bleek
het vooral, dat het er eigenlijk niet zoo veel
op aan komt wat men serveert, maar vooral
hè: het geserveerd wordt en ook, dat men
zich niet in de war moet laten brengen door
een verkeerd begrepen zuinigheid.
Het schijnt bijvoorbeeld heel verkwistend
bij het heerschend gebrek aan vet een pan
netje met frituurvet te reseryeeren.
Maar verschillende koekjes, croquetten,
balletjes, vierkante plakjes aardappel, die in
plaats van geroosterd brood een schotel
moeten garneeren, worden er zoo in-smakelijk
door, dat men het eigenlijk niet missen kan
en daar frituurvet telkens weer opnieuw
gebruikt kan worden, is het toch op den
duur niet on-zuinig.
Meer dan ooit is de keuken een moeilijke
meesteres voor wie wij voortdurend en
zonder ophouden aux petits soins moeten
zijn. Het is de eenige wijze, waarop wij de
eer van onze tafel kunnen redden.
Maar daarvoor smaken we dan ook de
voldoening, dat onze hu'sgenooten het uurtje
van het diner niet als een straf tegemoet
gaan, maar het nog net als vroeger tot het
aangenaamste oogenblik van den dag re
kenen.
W. PF.TILLON
TER WEE's
THEE
ZAANDAM
'tnamtft at Ji giklearae fato'sïnhet Qlbum
DE WATERSNOOD 3916
in heel Europa de zaak der vogelbescher
ming geheel op den achtergrond is geraakt.
Wat daar de gevolgen van zullen zijn, weet
ik niet, maar nu reeds hooren we uit alle
deelen van ons land van rupsenplagen en
dat kan nog veel erger worden. Ik bestem
dan ook een groot deel van mijn nog te
winnen zonnebloem zaad voor de wilde
vogels, een ander deel voor de kippen en
paarden en misschien krijg ik het grootste
deel wel af te leveren aan een nog te stichten
oliezaad-centrale, want ook voor menschelijk
gebruik is die zonnebloem-olie uitstekend ge
schikt. Qe herinnert u misschien dat in 1915 al
dadelijk in Duitschland de zonnebloemteelt
bevolen is op allerlei in den regel verwaar
loosde plaatsen, zooals hellingen van spoor
dijken, braakliggend bouwterrein en derge
lijke. Hier ligt een goed arbeidsveld voor
de Vereeniging tot Bescherming van Vogels,
voor de Volkstuintjes, Schooltuinen en voor
de Padvinderij. Onze padvinders zouden in
veertien dagen alle spoordijken in Nederland
kunnen bezaaien met zonnebloemen, daar is
nu nog net de tijd voor. En niet alleen de
zaden zijn van belang, maar ook de bladeren
en de stengels, die een uitmuntend voedsel
voor vee en paarden opleveren. Daar heeft
verleden jaar de Haagsche Roode Ster al de
aandacht op gevestigd, maar ik weet niet cf
die het inzamelen heeft weten te organiseeren.
Ook leveren de stengels een zeer goede
brandstof; goed gedroogd zijn ze door hun
salpetergehalte bijzonder geschikt voor
vuurmakers. Daar heb ik verleden winter een
maand lang plezier van gehad.
Zaai dus zonnebloemen, terwijl het nog
tijd is. Gij kunt er niet anders dan genoegen
en piofijt van beleven. Hoe meer, hoe beter.
JAC. P. T H ij s s E