'«jtaü'tt. No. 2J37 DE AMSTERDAMMER/WEEKBLAD VOOR NEDERLAND DEN HAAG ROTTERDAM , AMSTERDAM HEEREN MODE-ARTIKELEN - HBUNSTIUAT 11, ORONQKUN E.V.DMEIDE '8-Qrartl.weg. Tel. 1150 ARTISTIEKE MEUBILEERINB SPECIALE ONTWERPEN De premie voor eene t\ tot Mm polis bedraagt voor een inboedel van f 10.000.- slechts f 30.- per jaar Hiervoor is gedekt ALLE SCHADE door: BRAND, INBRAAK, DIEFSTAL (ook zonder braak), WATERLEIDING en tal van andere oorzaken, terwijl bovendien Uwe REISBAGAGE, WASCHGOEDEREN etc. verzekerd zijn. Indien het brandrisico elders gedekt is wordt eene reductieopdepremiegegeven Prospectus te verkrijgen bij Uwen Assurantiebezorger of bij BLOM & VAN DER AA, AMSTERDAM, Beursplein 5, (Effectenbeurs) ARTILLERISTISCH TIJDSCHRIFT ONDER REDACTIE VAN J. H. Carstens en J. H. Westerveld Kapiteins der Artillerie PRIJS per Jaarg. f 6.50 - Uitgave van Van Holkema & Warendorf, Amst. KIMOnOVAn BfDPUIfle JlPANSCHe WMIino VAfl JAPANSCHe ZIJDf .. CRAP£.CCOflDHleilB. LICHTBLAUW. MEI ZIJDe* H»,1DB()RDUHK5?L (KPt rif IH VTOBMHJUIsa K WrtMHIUllW OOnneROI.AUV.FPAIse.l!OSe.MÜ..VIT. in BUl/W.ReserJAJf.RRA.UIUZ>*l!r UfflIBHIV ROSt.COWlltl en UCHIBRltl &7 5 3950 9>5 AM5TCRDAM STARK'S 'OXYDOL' (CHLORAS KALICUS TANDPASTA) 43 cent p. Tube» Naiml. Venn. STARK & Co. 8DEN HAAG Opgericht 1S3O DE AMSTERDAMMER Weekblad voor Nederland koet «lecht» i 225 o*r kwartaal HEERENKLEEDING H.J.LOOR, Utrecht K&0£02$ <EPAETOGEEN / 15 HET KRACHT-PREPARAAT BIJ UITNEMENDHEID VOOR VOLWASSENEN EN KINDEREN, INZONDERHEID VOOR ZIEKEN. ZWAKKEN EN HERSTELLENDEN. ^ De vliegdienst zelf zal ook duur zijn. Vliegtuigen, vliegeniers, benzine, landings terreinen, loodsen enz. zijn zeer duur. Al die kosten zulten toch wel moeten worden opgebracht door hen, die er gebruik van maken, tenminste op den duur en dat zal leiden tot een tamelijk hoog tarief. Dit te bepalen is hoogst moeielijk, want stelt men het te hoog dan wordt er te wei nig gebruik van gemaakt; stelt men het daarentegen te laar, dan komen de kosten er niet ut, vergeleken bij het spoorweg vervoer, dat nitts kost. Laat ik hier eens enkele cijfers noemen. Een vliegtuig van een voor ons doel bruik baar type kan 2EO a 300 K.Q. post medenemen. Dit is al meer dan de geheele post, die dagelijks van Groningen vertrekt. Wan neer men per kO gram post een luchttari<*f van 50 et. ?ou heffen, dan zouden in 300 K.G. de 15000 brieven opbrengen f7500. Zooals ik zeide is de Grnningsche post echter bij lange zoo groot riet. Er .vertrek ken van dat kantoor gemiddeld dagelijks maar 30 expresse brieven Wanneer we dus eens aannemen dat dagelijks voor 4000 brie ven van 20 gr. voor het gemak herleid ik maar alles tot brieven van dat gewicht van het snelle vervoermiddel gebruik wordt gemaakt, dan brengt de vlucht 2000 gulden op. Omtrent de kosten van een vlucht staan mij nog geene positieve gegevens ten dien ste, doch uit hetgeen op dit gebied reeds verzameld is, kan wel worden geconcludeerd, dat de kosten per vlucht zeker niet ver daar beneden zullen blijven al* de versnelde post behandeling wordt medegerekend. Kan op 8000 brieven worden gerekend, dan zou het tarltf op 25 cent kunnen worden gesteld. Dat dit getal echter voor eenige plaats in Nederland in het postverkeer met Amsterdam bfl een tarief van 5 + 2ï= 30 zal wordea bereikt, acht ik zeer onwaar schijnlijk. Intusschen tast men omtrent dit alles vrijwel in het duister en zou all'en een protf kunnen uitmaken of men van dit snel ler, doch duurder postvervoermiddel inder daad gebruik maakt. De tijdwinst kan nog worden vermeerderd, door eene oordeelkundige regeling van de uren van af vaait en aaikomst.Wanneer de vliegpost zeer vroeg in den ochtend vertrekt, kunnen de brieven, die 's avonds worden gepos', reeds den volgenden morgen oms'reeks 9 uur in handen van de geadresseerden zQn. Een goed geregelde vliegpost kan voorts concurreren met telefoon en telegraaf. Afgescheiden nog van de betreurenswaar dige omstandigheid, dat door de tijdsom standigheden het telefoon- en telegraafverkeer veel vertraging ondervindt, zal een zeer snel postvervoer de voorkeur verdienen omdat men alleen daarmede stukken in orlginale kan overbrengen, gegeven orders bevestigen (of opgeven, zonder eerst van de telt toon gebruik te maken) en monsters voor den goederenhandel kan verzenden. Er worden thans ernstige stappen gedaan om, voorloopig met behulp van de militaire luchtvaartafdeeling, te komen tot proefne mingen voor een luchtpostdi nst GroningenAmsterdam. Slaagt deze dienst, dan kan worden overwogen om ook diensten naar Twente, Maastricht en Zeeland in te stellen. Omtrent het tijdstip, waarop die proefdienst zal kunnen worden geopend, valt ech'er met den besten wil van de wereld, op dit oogenblik nog niets te zeggen. Ik kom nu tot den vliegpostdienst met het buitenland en meer bepaald met Londen. Kunnen we zeggen dat een dienst van Am sterdam met Groningen, Enschedé, Maas tricht, Vlisslngen, nagenorg, uitsluitend is een Groningsch een Enschedeesch, een Maastrichtsen, een Vlissinesch belang; de dienst op Engeland is in de hoogste mate een landsbelang voor den geheelen Nederlandschen handel. Londen is nog altijd de plaats waar het hart der handelswereld klopt. Londen is het centrum der wereld. Met Londen in een snelle, betrouwbare verbinding te staan is een levensbehoefte voor den Nederlandschen groothandel. Hier is het niet te doen om plaatselijke glorie van den eersten vliegdienst, hier gaat het niet om het veroveren van den eersten afstempelden luchtpostzegel, hier is meer in het spel, hier zijn grooter belangen. In gewone omstandigheden heeft Amster dam tweemaal per dag een zeer goede postverMnding met Londen over Vlissingen met de booten der Maatschappij Zeeland. Thans echter blijft men 3 a 4 weken, soms nog langer zonder verbinding. Indien thans twee r f driemaal per week een geregelde postdienst met Engeland kon worden ingesteld, zou een juichkreet gaan do»r de geheele handels wereld van Nederland. Ik ben er van overtuigd, dat wanner rik hierin spoedig mocht slagen, ik groot gevaar zou loopen in de plaats van wijlen Naatje op den Dam te worden gezet. Deze verbinding is echter niet in de eerste plaats een postale quaes'ie, doch in hoofd zaak een van dlplomatleken aard. Met de Britsche Regeering zullen onder handelingen moeten worden gevoerd over de toelating van vreemde vliegtuigen l c. Nederlandsche binnen Engeland en dat zou met het oog op de Engelsche defensie maatregelen tegen mingewenschte vreemde vliegtuigen wel eens groote bezwareu kun nen henben. Verder is het nog een open vraag of de Dultsche vliegtuigen onze post ongehinderd zouden laten overvliegen. Dit ware echter te wagen als Engeland toestemt. Dat we hiervoor bepaaldelijk de vergunning van Dultschl<nd zouden behoeven meen ik te mogen betwijfelen, want voor postvervoer met Dui'schland vraeen wij ook geen vergun ning aan Engeland. Onze neutraliteit komt er niet mede in het gedrang. Hae onze houding zou moeten zijn indien Engeland bereid zou zijn de post met Brit sche vliegtuigen mits niet militair be mand heen en terug te voeren, kan ik moeilijk beoordeelen. Ik meen echter alweer, dat wanneer wij Britsche handelsschepen en zoo noodig ook Duitsche in on*, havens toelaten, wij een vreemd, niet-milhair vlieg tuig uit neutralitelts-oogpunt niet behoeven te weren. De post wordt reeds sedert geruimen tijd uitsluitend met Engelsche schepen hier aangebracht. Het zou dus niets nieuws zijn. Echter, wie de post overbrengt, is voor de post onverschillig, als het maar gebeurt. Immers, gesteld dat de diplomatieke onder handelingen tot een gunstig resultaat leiden, dan zal de vraag aan de orde komen of de postadministratie deze zaak in eigen beheer neemt, dan wel bij contract overdraagt aan eene maatschappij of een consortium. Even als alle postvervoer bij contract met spoor-, tram-, stoomboot-, of vracht-maatschappijen is geregeld, zou dit ook met een vlieg maatschappij moeten geschieden. Ik heb er goeden moed op, dat een dergelijke maat schappij zeer spoedig gevonden zou worden en dat zij bereid zou zijn om tegen voor het Rijk zeer aannemelijke voorwaarden het luchtvervoer naar Engeland te verzorgen. Waar het tarief voorbinnerlandsch Vliegpos1 vervoer op een goudschaaltje moet worden gewogen om het niet te hoog of niet te laag te maken, zal onze groo'handt! voor een buitenlandschen vliegdienst naar Londen gaarne een flink bedrag over hebben. Bij den dienst op Engeland zullen voorts althans gedurende den oorlog de meer of minder gu stige weersomstandigheden een ondergeschikte rol ppelrn. Kan men wegens wind, regen of mist niet om acht uur 's morgens vertrekken, dan gaat men om 9 of om 12 uur, of wel den volgenden dag. Bij den binnenlandschen vliegdienst zou een dergelijke vertragirg wegens weers omstandigheden echter den geheelen dienst onbruikbaar maken, indien zij wat al te dikwijls voorkomt. Men zou dan zeker liever den meer betrouwbaren weg per spoor ver kiezen. Van veel belang zal laler ook wor den een dienst op Berlijn en Paiijs. Technisch is naar mijn vaste overtuiging een vliegdienst met Engeland mogelijk; de post vraagt niets liever dan het luch'ruim in te taan; de dip'omatie zal ons het Britsche eilandenrijk moeten ontsluiten voor deze vreedzame Invasie. Eindelijk nog even de vraag van waarde vliegpost moet vertrekken. In aanmerking komen Ams'erdam, Den Haag. Vlissing«-n. Amsterdam is het centrum van den handel, Den Haag van de regeering, VHssingen geeft de kortste zeeroute. Indien bij Amsterdam f en goed terrein te vinden is, zou ik daaraan de voorkeur geven, omdat de Amsterdamsche post voor Enge'and en van Engeland wel de belangrijkste is. Wil de vliegenier gaarne de kortste route nemen, dan zal niemand hem beletten om eerst tot Vlissingen over land te vliegen en dan zonder tusschenlanding het ruime sop over te steken. Ik zou meenen dat het goed zou zijn indien men te Amsterdam al vast eens naar een terrein ging uitzien, zooals de heer Manassen reeds meermalen heeft aanbevolen. Ik hoop zoo spoedig mogelijk te AmsterNAAR AANLEIDING VAN HET DRUKKE BEZOEK EN OP AANVRAAG VAN VELE BELANGSTELLENDEN BUITEN AMSTERDAM WORDT DE TENTOONSTELLING VAN ETSEN DOOR M. A. J. BAUER verlengd tot 15 Juni DAGELIJKS KOSTELOOS TE BEZICHTIGEN VAN 10-5 UUR, ZONDAGS GESLOTEN. N. v. DE BIJENKORF AMSTERDAM. iiiiiiiiiiiriiililiiiiilii dam getuige te zijn bij het vertrek van de eerste vliegpost kan het zijn, gelijktijdig naar Londen en naar Groningen. Te veel Rijkskantoren", te veel Verboden". Naar aanleiding van het hoofdartikel van 18 Mei een enkele opmerking. H t komt mij voor dat de groote fout van dezen tijd is, alles te verwachten van orga nisatie van bovenaf. Dit moge velen in beter dagen als een ideaal hebben toegeschenen, de praktijk van het heden heeft htt geheel anders geleerd. Natuurlijk zijn er dingen die alleen van overheidswege tot stand te brengen zijn, maar er zijn er nog veel meer die ook thai s nog veel beter, vlugger, doel treffender door paitlculieren zijn tot stand te brengen. Het komt mij telkens duidelijker voor oogen, dat wij met al die Rijkskantoren" op den verkeerden weg zijn. Het is thans, men bemerkt dat dadelijk bij contact nut de genoemde overheidsorganen, een misdaad geworden, iets te willen ondernemen, waar wat aan te verdienen is. Dit is de reactie op het vroeger gevolgde stelsel, maar daaraan toe te geven lijkt mij een grooie fout. Het is m. i. absoluut zeker, dat b.v. het in uw artikel genoemde doel in een minimum van tijd tot stand zou komen als er, hae onsociaal het ook klinken moge, winst mee te behalen was. Laat de overheid zngen dat er ruimte b ij f t voor een gezond egoïsme en veel zal beter gaan dan thans. De mensch is een voudig niet rijp voor socialiseering van het geheele maatschappelijk leven. Overal waar de overheid zich met een alp«heele regeling bemoeit van wat vroeger vrij" was, loopt het spaak. Nergens wegen de voordeelen tegen de nadeden op. En ook technisch gaan de van bovenaf geregelde zaken niet op rolletjes. Het z.g. systeem Van Calcar is nog alles behalve een systeem", zie maar eens naar de stankverspreidende fabriek in Arnhem. Ik ben er vast van overtuigd dat tegen particuliere ondernemers geen tweemaal ge zegd behoeft te worden Weg met alle elf-en dertigheid", als maar niet alles verboden" was. Zonder twijfel zijn de tijden zeer abnormaal. Veel zal nu en later in Overheids handen moeten blijven. Groote en blijvende veranderingen zijn in het economisch leven onvermijdelijk. Maar er is nog altijd veel latente energie die ten algemeenen nutte zou kunnen worden aangewend als men de banden, die thans meer en meer gaan knellen, wat losser wil maken. Er Hgt veel kracht, veel wil, veel kennis en veel geld volkomen braak, omdat er veel te veel verboden" is. D. VAN VuGTjr. Avond Als wond're, vreemde vogels glijden schimmen van visschersbooten door het schemerlicht envouwen voor den wind, den moeden,stillen, ten slaap de groote, bruine vleug'len dicht En liggen deinend naast elkaar te droomen De n'tten hangen zwaar in't donker diep Dan klinken zacht van fl' eerste boot de tonen van 't oude lied, dat lang in 't volk reeds sliep. 't Gaat als een vriend langs alleschepen henen om weg te zweven in den purpergloed ter kimme, waar de dag langzaam zijn teere lichtnetten optrekt uit den blauwen vloed. J. W. VAN ClTTERT Inhoud van Tijdschriften: Elseviers Ma'mdschrift: Buiten-Tekstplaat: Naaktiiguur, oorsproi'kt-hike litho van Georg Rueter. Georg Rueter, door R. W. P. de Vries Jr. Jean-Baptiste Camille Curot, door Kasper Niehaus. Over de opvoe ring en de reien van den Gysbreght van Aemstel,door C. lïiferee. Zangen ran Guioevni voor Lauce'ot, door A'ia Gerlo. Het Koren, do'ir Dorothee Buy«, Slot. Travestia, door Frits Hopman.?Kroniek.?Nogmaals litteratuur en ood»r«ij«, d«or H K. August Alleb^ tachtig jaar, door C V. Eere-Tent 'Onsteliing Th. van Hoytema in Pulchri Studio" te 's Gravenhage door J. S Prijsvrnag vonr een Gebouw voor de Rijks academie van Beeldende Kunsten te Amsterdam, door Ir A Boeken. Tentoonstelling van Kunstnijverheid eu Vol skurist te Kuttnrdnm. door R. W P. Jr. G'out Nedetlari'l: J Dijkstra, De Nachtwacht. Hélèoe Swarth, Liedjes. Lita de R:mitz. Als de d i oom in droom verpjtat. Carry van Bruggen. Promethfus. C v. E., Verzen. Martin Beverslui», Gedichten. Herman Wolf. Iet« over de Faust, ver taling van C S. Adama van Scbeltema. Jan van Nijlen. buitenl. Literatuur. Greshoff, Dramatisch O"erzicht. Bijvoegsel: De Akker schaamt zich niet, door iinuittii. uuititumum Het Feuilleton begint op pag. 7