De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1918 15 juni pagina 3

15 juni 1918 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

16 Juni '18. - No. 2138 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND BERICHT De Directie van het Hotel De Oude Doelen" den Haag, maakt hierdoor bekend, dat het nieuwe restaurant Pavillon De Oude Doelen" te SCHEVENINGEN geopend zal worden op Zaterdag 22 Juni 1918, 7 uur des avonds I Villa Park Wassenaar! Pracht Speculatie | Oroóte en kleinere, geheel beplante en beboschte vructbare Viiiaterrelnen, te koop aangeboden, gelegen in het mooiste gedeelte van het Park Groot Haeseobroek" te Wassenaar. i Dit Villa Park, omgeven door breede verharde wegen en in de onmiddellijke nabijheid der aan te leggen Electrisclie tram Haag-Wassenaar-Leiden en Katwijk a/Zee, leent zich bij uitstek voor groot Landgoed, diverse kleine Buiten plaatsen of Villabouw. Voor inlichtingen wende men zich tot de H. V, VOO RU i TG A M B" Schimmelpennincklaan 24, Den Haag. De premie voor eene f\ tot ?£ polis bedraagt voor een inboedel van f 10.000.- slechts f 30.- per jaar Hiervoor is gedekt ALLE SCHADE door: BRAND, INBRAAK, DIEFSTAL (ook zonder braak), WATERLEIDING en tal van andere oorzaken, terwijl bovendien Uwe REISBAGAGE, WASCHGOEDEREN etc. verzekerd zijn. Indien het brandrisico elders gedekt is wordt eene reductie op deprentiegegeven Prospectus te verkrijgen bij Uwen Assurantiebezorgêr of bij BLOM &VAN DER AA, AMSTERDAM, Beursplein 5, (Effectenbeurs) LIB6RTY MCTZ&G AMSTCRDAM sGRAVeriHAGC VAN AMD6RC MODCIXCM FRAMCO OPAAT1VRAAG M TAPeSTRY A6.so7m« 1M noren OF MAHorae CASY CHAIRS Fi. SINEMUS 20 LEJDSCHESTRAAT 22 AMSTERDAM TELEFOON N. 5812 MEMOEN MAAR MAAT STARK'S 'OXYDOL' (CHLORAS KAUCUS TANDPASTA) 45 cent p. Tube* Numl. Vinn. STAR* & Co. Ckmisdii FiM s lm DEM HAAG Opgofloht 1830 Tot het bouwen van Villa's en Landhuizen zijn prachtige heuvel achtige BOSCHTERRE1NEN te koop in HET OOSTERPARK te DE BILT Last prfjzen, mooie wegen, ga», electr. licht, water. \ station "???»»< ?MIIUII DJrjj.sïQHi^gfcOTTOSCHOLZ Tel. Int. 38 & 48 Stenografie trot Eiënts Balt Ezelftond. OO Ct. In d. Boelch. en na postw. bij UËNTS BALT, Den Haag, bq wien ook mond. en schr. ond. Op mijn vorig kant. nam ik dict. op van 3 uur en arierer, die ik gemakk kon teruglezen en litwerlien." (w. g.) F. M. te R. niiiuiiiiiiiiimii "niiiiiii ii n niininiiiii u iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiimiiN 111 uu umi n i liiiuiwiiiiiiiiiiiiii EPAE.TOGEEN: HET W&NDER, DAT GEZONDHEID GEEFT EN KRACHT. HET BIJ UITNEMENDHEID. APOTHEKE VERKRIJGBAAR IN DE VRAAGT zoo NOOD/G RECHTSTREEKS TOEZENDING AAN DE. E. P. N. V. EXPL. M IJ VOOR EIWIT PRODUCTEN. KEIZERSGRACHT iiiHiiiiiHiiimiiiiiiHiiiHiHiiiiiiiiiiiHiiiiiMimiiHiiiiiiMiMiiiiiimmtim DE HEILIGE FLUITEN DOOR TEN KLOOSTER Slechts enkele ingewijden zijn op de hoogte met het geheim der heilige fluiten. Het zijn uitgeholde bamboestokken, smoe zelig van kleur en een hand kerfde er met een rattetand dikwijls sierlijke lijnen in. Als de mannen er in blazen, wat.geweldig veel inspanning kost, klinkt een diep geluid al in het rond. Zoo klinkt over de wijde zee ook de Tritonschelp als tegen den avond aan den einder de donkere prauwen opdoe men na eene geslaagde roof- en mooidpartij. Aan den fraai gebogen steven bengelen dan de donkere koppen, zoo pas gesneld, en bij groote vuren aan het strand loopen, sierlijk uitgedost met purpere bloemen in het haar, vrouwen en kinderen te hoop, verlangend naar de komende luidruchtige feesten. Maar als de heilige fluiten zingen, schuilen vrouwen en kinderen angstig weg in de huizen. Want wee den vrouwen of kinderen, die de fluiten te zien krijgen of het geluld goed zouden hooren, die zijn ten doode opge schreven, de doodstraf volgt onverbiddelijk en onmeedoogend en wordt snel voltrokken. Op eene veilige plaats in den donkersten hoek van de karewarri" *) worden de heilige fluiten goed opgeborgen en angst *) Karewarri" = huis ten deele aan den geloofsdienst gewijd en uitsluitend bestemd IIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIlllllllllllMIIIIIIIIIHinlIIIIIIIM vallig door de mannen bewaakt, en slechts bij hooge uitzondering en met zekeren heiligen schroom worden ze te voorschijn gehaald. Maar schooner klaagt de ziel van de heilige fluit, die reeds eenmaal proefde van het vleesch van kleine kinderen en hun bloed dronk. Als In sombre nachten de zee grauwe golven naar het strand stuwt, en fluweellg in "liet flonkende duister, zwart In zwart, de pluimen der Ijemara's1* zich willig wuiven met den wind mee, de vuren flakkeren, en hun licht een grillig spel speelt, dan heeft het jachtfeest plaats. Dan klinken dof de, aan een zijde met leguanenvel bespannen trommen, rythmisch bewegen zich de donkere figuren met gekromde bovenlijven in een duivelschen woesten dans, al wilder en wilder, het licht werpt fantastische schijn sels... hoor, plotseling klinkt soms het geluid der heilige fluiten. Geen vrouw of kind is dan te zien. Een ander maal glijdt het maanlicht over de baai, en deze is dan als een groot vlak verkreukeld zilverpapier, of wel lijkt ze de glansen geleend te hebben van het binnenste der groote schelpen, die rustig liggen tusschen het schoone bloeien van den tuin der zee. Langs de ranke blaren der hooge slanke plnangpalmen ritselt en rilt het zfjïge licht, terwijl zoete geuren naar beneden bloesemen. Langs de donkere stammen -der hooge boomen hangen zwaar de trossen neer van bloedroode lianen en verscholen in de diepe schaduw zijn de mannen bezig den jachtbuit te verdeelen met het mes van casuarisbeen. Weer klagen in de verte de heilige fluiten, tot verblijfplaats der mannen, In het bijzonder de ongehuwde. Het is in den regel grooter en hooger dan de omliggende woningen. VRAOENRUBRIBK »oor Algemeene Wetenswaardigheden Men gelieve de Tragen voor deze rubriek In te zenden aan het Redactiebureau, met op den omslag het motto .Leekensplegel", en onder opgave van naam en adres (die als vertrouwelijk zullen worden beschouwd.) H. v. G. te H. Waar kan ik iets vinden, over 'f bijgeloof, verbonden aan verschillende getallen, (b.v. 't heilige getal 3, U als gekkennummer enz.)? Veel hieromtrent zult u verklaard vinden in: Stoett, Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen tn gezegden. Naar hun oorsprong en beteekenis verklaard. 3e druk. Ook is een en ander daarover te vinden in Drijver, Mozaïek. Allerlei op 't gebied van geschiedenis, volkselgenaardigheden, bijgeloof enz. 3e druk, en in Laurlllard, Sprokkelhout. Geschied- en letterkundige bijzonderheden. A. C. te A. Zijn in de geschiedenis ook werken bekend, die grooten invloed hebben gehad op het uitbreken der revolutionaire bewegingen in 1830 en '48, zooals dat het IIIIIIII1IIIIIIII1IIIIIIIII1IIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1III de kinderen drukken zich angstig tegen de vrouwen aan, en verdwijnen schielijk in het donker der veilige hutten. Weinigen kennen het geheim der heilige fluiten en als de blanke mannen uit het Westen" ze weghalen, laat dan de nacht inktzwart zijn, de fluiten goed omwikkeld met gedroogde blaren en onzichtbaar blijven voor vrouwen en kinderen. O, zorgt toch vooral, dat geen vrouw of kind er ooit een blik op slaat. Het wreede geheim der heilige fluiten is slechts eigendom van enkele mannen. Het was al laat, de nacht was vol donkere wolken, en pijpestelen dik blies de wind de regen op mijn veldtentje. Maar rondom veilig beschut door breede lontarblaren, kon ik rustig op mijn veldbed liggen lezen en tegen den tijd, dat de kaars in mijn lantaarn opgebrand zou zijn, zou ik stellig in slaap vallen. Voor mijn verzameling etnographlca had ik eenige heilige fluiten kunnen bemachtigen en met boombast goed omwonden, lagen deze onder mijn nachtleger. In eens hoor ik de bliren ritselen, een donkere hand schuift ze op zijde en bijna onhoorbaar glijdt een zwarte gestalte naar binnen en vlijt zich neer op den grond aan het hoofdeinde ven mijn bed. Bij het flauwe schijnsel herkende ik mijn gids, die me vrijwillig gevolgd was en die op een der vele kleine eilanden woonde, die langs de kust verspreid liggen, nu zes dag marsenen hier vandaan. We zijn vrienden geworden, en sinds lang ben ik in het bezit van eene bjjl, van fraaier; donkergroenen steen, een erfstuk van zijn voorvaderen. Hij begon tegen me te fluisteren en zóó dringend was zijn smeekbede, dat ik mQ wel genoodzaakt voelde papier en potlood minimum minimi i ui in geval was met Rousseau's en Montesquieu's werken bij de groote Revolutie van '89 ? Voor zoover ons bekend zijn geen bepaalde boeken te noemen die van directen invloed zijn geweest op deze revoluties. Wel zijn allerlei geschriften in de verschillende landen daarop van invloed geweest, zooals in 1830 in Frankrijk het blad Le National, het orgaan van Adolphe Thiers en Francais Mignet; werden in Duitschland de gemoederen, on der den invloed van 'schrijvers als Heine en Börne hoe langer hoe meer republikeinsch, grepen in Polen de jonge nationalisten, aan gevuurd en geprikkeld door de lezing van de patriottische poëzie en romanliteratuur van den dag naar de wapenen. In Zuld-Duitschland werden de geschriften van Heine geweerd en de heftigste bladen verboden, maar de razende revolutie-verzen, die de guillotine prezen en den lantaarnpaal verheerlijkten, kenden duizenden uit het hoofd. De Zwitsersche revolutionairen trok ken voortdurend een groot aantal Heden uit den handwerksstand tot zich, die zij in leesgezelschappen opleidden voor de revolutionaire actie. De lectuur bestond voor namelijk uit de Rechten van den mensen" en hunne uitlegging, het Moderne Onze Vader" en dergelijke doeltreffende geschrif ten, terwijl zeer stichtelijke vrijheidsliederen geestdrift inboezemden voor de bijl en den strop. Onder de werken die mede niet zonder invloed zijn gebleven benooren die van Salnt-Simon, Proudhon en Louis Blanc. G. te E. Wat wordt verstaan onder gel dige redenen van afwezigheid" in art. 148 der Kieswet. Zoowel bij de algemeene beschouwingen te nemen, en het volgende, bijna onhoor baar verteld, neer te schrijven: Twee vrouwen liepen langs het strand en de golven gingen af en aan, het was avond, zB togen ter vischvangst en droegen een stuk brandend hout in de hand. De zee werd al hooger en hooger en bfj het wal mende licht zag een van hen belden, Biengah" geheeten, tenlge bamboes, die de golven op het nabijzijnd rif wierpen. ZQ maakte er zich snel van meester en getroffen door den eigenaardigen vorm, begon zij erin te blazen en ziet er kwam een geluid uit te voorschijn, zooals in den vroegen ochtend soms een vogel zingt. Opgetogen over haar vangst, liet zij deze bamboes aan alle vrouwen en kinderen der negorij zien en om die voorwerpen tegen mannenoogen te beschermen, werden ze zorgvuldig in een stuk prauwenzeil gewik keld. Zij verzamelde nu alle vrouwen en kinderen in de negorij Moerbar" en sprak hen toe: Een vreemde geest woont in deze bamboes en zijn stem is schoener dan het roepen van den paradijsvogel boven in den speelboom, vertel nu, wat zullen wij er mee aanvangen ?" Na eerst rijpelijk hierover te hebben na gedacht, antwoordden zfj eenstemmig: Wij zullen een groot feest organiseeren, een een gedeelte onzer zal ter vischvangst gaan en de anderen zullen er goed voor waken dat geen mannenoogen ooit die fluiten te zien krfjgen". En een gedeelte toog uit en veel meroffeë" (een bepaalde vischsoort) werd gevangen. Daarop verzamelden allen zich in een huis en zij, die de visch aan droegen, zongen luide en schoon. Allen tooiden zich met groote snoeren kralen, deden de schoonste bloemen in het haar en wreven zich de huid met welriekende blaren. De fluiten werden te voorschijn ge haald en zang en dans werden begeleid over art. 80 der Grondwet als bij de behan deling der artt. 74 en 148 van de Kieswet is door verschillende afgevaardigden gewe zen op het gevaar van een wet die aan de burgemeestersvan alle gemeenten de bevoegd heid geeft te oordeelen of hun ingezetenen geldige redenen hadden om van de stembus weg te blijven. Eene bepaalde regeling hieromtrent is evenwel niet getroffen. Met den heer jhr. de Savornin Lohman mogen we aannemen als de magistraat verstandig is, zal M] zijn taak in dat opzicht ruim opvatten." M. W. te A. Beslaat er een boekje waarin alle inrichtingen, ziekenhuizen, opvoedings gestichten enz. in vermeld staan met de namen van de directeuren er bij? Een alphabetische opgave van de nederlandsche badplaatsen, herstellingsoorden, krankzinnigengestichten, inrichtingen voor idioten, achterlijken en spraakgebrekkigen, doofstommen, blinden en overige ziekeninrichtingen, benevens de namen der daarbij aangestelde geneeskundigen, zijn te vinden in het tweede deel van het Geneeskundig Jaarboekje, uitgave W. J. van Hengel te Rotterdam. door het betooverend zoete geluid van den vreemden geest. De kleine kinderen juichten en jubelden en klapten in de handjes, er was veel vreugde in hunne harten, en oogen en monden lachten. Men danste en zong tot het aanbreken van den dag, terwijl enkele vrouwen, door op een stuk hout te slaan de mannen trachtten te misleiden en het te doen voorkomen, of het hier een eenvoudige bijeenkomst van menschen gold. Maar een der mannen was naderbij geslopen en had ongemerkt alles kunnen zien. Zijn oogen begonnen te schitteren en zijn hart was opgetogen over het schoone geluid, het sierlijke dansen en den beerlijken zang. Het kostte hem moeite van de plaats weg te gaan om het waargenomene aan de andere mannen mede te deelen. Toen verzamelden zich de mannen en de wreede afspraak werd gemaakt, dat men zich van die fluiten zou meester maken, en hiertoe met uitzon dering van de jonge meisjes, alle vrouwen en kinderen zou dooden. En zooals de af spraak luidde, geschiedde het na afloop van het feest en sindsdien worden, beangst voor weerwraak, de heilige fluiten steeds angstvallig verborgen voor de oogen van vrouwen en kinderen. En ook sindsdien is het dikwijls al droe fenis wat het riet zingt. Hij smeekte me het papier vooral goed te bewaren. De blanke mannen uit het Westen waren op zijn eiland gekomen, ende.karewarri" zou nu worden afgebroken. Mochten ooit de kinderen en klein-kinderen nog eens tot de voorvaderlijke gebruiken willen terugkeeren, dan zou het papier der blanke menschen hen kunnen inlichten. En zooals hij gekomen was, sloop hij weer heen.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl