13 Juli '18. No. 2142 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLA'D VOO R NEDERLAND Het renteprobleem In de Leer der Finan cien, door- mr. dr. ANT. VAN GIJN. (Uitgever Martinus Nijhoff, 's Gravenhage). Eenlge beginselen der Gemeente-financiën, ? door dr. EMILE VERVIERS. (Uitgevers vennootschap Futura, Leiden). Dezer dagen zijn twee verhandelingen verschenen, die belde de financieele politiek van publiek-rechtelfjke lichamen behandelen. De eerste is een overdruk van de rede, den 19en Juni uitgesproken door den oudMinister van Financiën, Van Gijn, bij de aanvaarding van het ambt van Hoogleeraar in de leer der financiën aan de Leldsche Hoogeschool, ingesteld door het Unive-siteitsfonds". De oud-minister bespreekt in zijne Inleiding de tot voor kort vrijwel al gemeen aangenomen productiviteitstheorie tot verklaring van de rente, nl. dat rente moet beschouwd worden als het resultaat van het product van kapitaal. Hij stelt daar tegenover de meer moderne, door von Söhm Bawerck ontwikkelde agiotheorie, die vol?gens hem als verklaring der rente aanneemt, dat tegenwoordige goederen nagenoeg zon der uitzondering door het menschdom meer waard worden geacht dan volkomen gelijke goederen, welke eerst In de toekomst be schikbaar zijn om een behoefte te bevre digen." Het is hier de plaats niet om op het sub tiele en m .i. voor den leek moeilijk te vol gen verschil tusschen beide thcoriën verder in te gaan. Van meer beteekenis voor het publiek acht ik dan ook het tweede gedeel te van de rede, waarin de Oud-Minister (die zelf wel voelde, dat hij met zijne thebutische beschouwingen de aandacht zijner hoorders op een wat te groote proef stelde) de toepassing van de beide theoriën op twee punten van practiich financieel belaag behandelt, n.m.l. de dekking der staatsuitgaven en het inkomenbegrip in onze Inkom stenbelasting. Ten aanzien van het eerste punt verwerpt de heer van Gijn de geldende leer, dat al leen voor de dekking van (zoogenaamd) productieve uitgaven mag geleend worden. Volgens hem zouden feitelijk nagenoeg alle uitgaven productief zijn, al is het product niet altijd waarneembaar in een bepaalden geldsom of vrucht, die zQ afwerpen. Het gebruik en genot, dat de gemeenschap gedurende'een bepaald aantal jaren van de uitgaaf heeft, moet z. i. de beheerschende factor zijn voor de beantwoording van de vraag of al of niet geleend mag worden. Op dezen grond verdedigt hij het leenen voor het bouwen van forten, scholen enz., die geene directe vruchten in geld afwerpen, maar die gedurende een groot aantal jaren dienst kunnen doen. Anderzijds keurt hij voor hetgeen men gemeenlijk onder pro ductieve werken verstaat n. 1. de zoo danige, die in geld uit te drukken inkomsten afwerpen af, dat daarvoor eeuwigdurende leeningen gesloten worden. Immers ook deze zaken zijn door allerlei omstandig heden aan waardevermindering onderhevig en daarmede moet bij het leenen rekening gehouden worden. Begrijp ik den oudminister wei, dan is volgens hem het hoofd? criterium, dat bij de beantwoording der vraag in aanmerking moet genomen worden, de duur gedurende welke de door leening te'betalen zaken door de gemeenschap ge bruikt zullen kunnen worden. Wat het tweede punt, nl. het inkomen begrip in onze inkomstenbelasting aangaat, wijst de oud-minister op een aantal onjuist heden en onbillijkheden voortspruitende uit het begrip, dat alleen goederen met welke een rente in geld wordt gekweekt, produc tief zijn. Terwijl eenerzijds als inkomen wordt beschouwd het volle bedrag der rente, zo-der als bij boven pari noteerendead pari aflosbare schuldbrieven rekening te houden met de geleidelijke waardeverminderjng van hoofdsom, vallen een aantal goederen als schilderijen, antiquiteiten, geene rente betalende schuldbrieven of aan deden enz. buiten de inkomstenbelasting, ofschoon hun bezit toch wel degelijk toe komstige waarde vertegenwoordigt. Ofschoon in beginsel met deze bedenkingen instem mende, wil het mij toch voorkomen, dat de redenaar-schrijver meer had moeten laten uitkomen, dat zij voornamelQk gelden tegen de inkomsten-belasting als impót uniqne of als overwegend hoofdbestanddeel van een belastingstelsel. Deze bedenkingen kunnen en moeten echter ondervangen worden in een veelzijdig belastingstelsel, waarin door personeele belasting, vermogensbelasting, verteringsbelastingen, waardevermeerderingbe lasting waarin ookeenigszinsopdewijze als bij de oorlogswinst rekening dient ge houden te worden met waardevermindering compensatiën kunnen aangebracht wor den tegen de onbillijkheden voortspruitende uit het enge begrip van inkomen. Volmaakt heid zal men daarbij ook wet niet krijgen, maar men zal toch de volmaaktheid zoo nabij mogelijk kunnen komen. In de tweede hierboven vermelde brochure, zijnde een overdruk van een voordracht door den Heer Verviers voor de kiesvereeniging te 's Hertogenbosch gehouden, wordt eveneens de staf gebroken over de onvolmaaktheden en eenzijdigheid van de inkomstenbelasting. Ook hij doet uitkomen, dat inkomen alleen geen zuiveren maatstaf van de draagkracht geeft en dat in de meeste gemeentelijke verordeningen op de inkom stenbelastingen geen voldoende rekening wordt gehouden met de omstandigheden, die op de draagkracht van invloed zijn, al» o.a. progressie, kinderafslag enz. Uitgespro ken voor eene vergadering van Katholieke kiezers, heeft spr. zich uit den aard der zaak in vele opzichten op het Katholieke standpunt gesteld. Zoo houdt hij o.a. eene lofrede op de belasting op publieke verma kelijkheden, die hij de mooiste van alle ge meentebelastingen noemt en eene goede gelegenheid voor de overheid om een deel van het geld (dat verkwist wordt) naar zich toe te halen, en er een nuttige bestemming aan te geven." Afgescheiden eckfer van deze en meerdere andere door het partij-standpunt te sterk gekleurde uitlatingen, is het betoog van den heer Verviers echter duidelijk en helder en der lezing waard, ook door hen, die zich op een ander standpunt plaatsen. J. D. SANTILHANO IIIIIIIIIIIIIIIIIHIflIIIMIIHIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIItllllllllllllllllllllllllllimimil Nederlandsche Sagen en Legenden*) Een werk over onze sagen en legenden, dat zeer zeker onze aandacht ten volle ver dient. De schrijver toch verwerkt in dit boek zijn stof op andere wijze en volgens andere opvattingen dan tot nu toe het geval was. Zooals ook in de prachtige voorrede ver meld wordt, is het de eerste maal dat een bundel Nederlandsche sagen en legenden het licht ziet, bewerkt door een auteur, die de ziel der folklore tracht te ontdekken. Wel verschenen in periodieken en volksalma nakken tallooze sagen en legenden, doch steeds was de weergave slechts vermelding, en was het doel een bijdrage te leveren voor de geschiedenis der verschillende provinciën. Opgeschreven door een auteur, die de volksziel liefhad en de sagen intuïtief aan voelde, waren ze echter nog niet. Eén schrij ver is Cohen voorgegaan: Oustaaf van de Wall Perné, wi«ns prachtig werk over Veluwsche sagen niet spoedig vergeten zal worden. Zelden ontmoetten we een auteur, wiens talent zich zoozeer leende voor het verhalen van sagen en wiens geest er zoo geheel n mee was. Groot, bijna te groot, was de opgave die Cohen zich gesteld had. Vaak heeft hij een sage te vluchtig behandeld en heeft hij de toon niet goed volgehouden. Dikwijls weidt hij te veel uit en wordt zijn sage tot novelle. Zooals hij ze uit de volksmond vernam; kort en met een spoedig opeenvolgen der feiten, zoo had hij ze moeten opschrijven. Mooi is weergegeven: de slaper in het Voorhout"; welk een karakteristiek Hollandsche sige vol echte humor. Mei heeft wel eens beweerd dat Holland geen land van sagen was en dat ons volk er te nuchter voor is. Na lezing van dezen bundel zal men echter wel van meening veranderen. De zeemeermin van Edam, 't Vrouwenzand, Mooi Ann van Velp, De stille ronde van Bergen op Zoom, te veel om op te noemen, hoe schoon zijn ze en hoe voor treffelijk worden ze vaak weergegeven. Want ondanks alles zijn we Cohen dank baar voor het werk, dat hij ons heeft ge schonken en met graagte zullen we een volgenden bundel zien verschijnen. Veel zou er nog te zeggen zijn over de uitgave van het boek in verband met band en verluchting. Nog altijd herinneren we ons de prachtige uitgave der Edda's, Ver lucht door van de Wall Perné. Beter dan de illustraties van Pol Dom, was geweest een versiering van houtsneden, wel het meest geschikt tot verluchting van sagen en legenden. g Doch zooals reeds gezegd, het verschijnen van dit boek is ons een blijde vreugde. Nico ROST ?) Nederlandsche sagen en legenden, door JOZEF COHEN. Zutphen, W. J. Thieme & Cie. 1917. iiiimmiHiiiiiiiiii lllt.lllllllllltllllllllllllllllHIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIilllllMIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIilliiiliiiiuiUIIIIIIIIII.1 IMflIlllli Illllllllllllllllllllll IIIIIIIIIIIMflIllllllllllllllllllltlllirMllllllllfHIIIHIIIIIIIIIIIHIIIIIMIIIIIUIIIII DE TWERTSCHE BANK AMSTERDAM, ROTTERDAM, VGRAÏENHA6E, UTRECHT, foltert kapitaal f 21.952.000.?Reserven f 10.758.814.03 ten volle aansprakelijk voor verbintenissen van: B. W. BLIJDENSTEIN & Co., 55-56 hreadnoedlectreot Loidoi LC. B. W. BLIJDENSTEIN Junior, Enschede. LEDEBOER & Co., Almelo. Rekening-Courant met Rentevergoeding. In-en Ver koop Wissels op Binnen-en Buitenl., Vreemde Munt, Coupons. Ineasseering op Binnen- en Buitenland. Rembonrscredieten in Noord- en Zuid-Amerika. In- en Verkoop Effecten. Bewaring van Waarden. Safe Deposito. Verzekering tegen verlies bij uitloting van fondsen. Voorschotten op Fondsen en Goederen. Credieten aan Handelaren en Indnstrleelen bij hare afdeeling CREDIETVEREENItUNG, hetzij tegen borgstelling, credlethypotheek of andere zekerheid, hetzij in blanco. Rente voor DEPOSITO'S. Direct opvorderbaar l pCt. Tien dage» opzegging Ui n Een maand vaat . . l op nader overeen te komen Een maand opzegging ? voorwaarden. ? Drie maanden opzegging 3 ZM Mantel 3% Een Ja» , 4 ') Vu den dag der opzegging af wordt H PCt. minder rente vergoed. INCASSO-BANK AMSTERDAM - ROTTERDAM - ALMELO - ARNHEM - DELFT DORDRECHT - V8RAVENHAGE - NIJKERK - UTRECHT - WIJK DIJ DUURSTEDE - IJSSELSTEIN - ZAANDAM Volgestort Kap.taal 'f 13.000.000. Reserve f 2.011.000Vreemd BankChèques. (papier Buitenl. Wissels Effectenorders Coupons Prolongaties OHTYAE-enBSTAALKAS N, Doeleostr. 20-22, Amsterdam. Iipitiil n hiinn ? 5.500.000,Renteverg. voor gelden a deposito. met l dag opzegging . . l pCt. Bedr. tot f 20.000.- terst. betaalb. met 10 dagen opzegging l H pCt. Voor andere termfnen op nader overeen te komen voorwaarden. Open en gesloten bewaargeving volgens Reglement. SAFE DEPOSIT IHRICHTDUe, geopend: op Werkdagen van 8X tot 5 uur. op Zaterdagen en Beursvacantled. van 8K . 2 , Loketten van ? 2.50 per maand (?10.?per jaar) en hooger te huur voor b| de Directie bekende of geïntroduceerde personen. AMSTERDAM, l Januari 1918 Algamoane Waarborgmaatschappij AMSTERDAM, Keizersgracht 482. Dir,: Mr. A. H. van Niorop en P. Poelen U pCt. PANDBRIEVEN /1000, /500 en/100 tegen 98llz pCt. Aflosbaar a pari binnen 25 jaar door jaarlgksche uitloting van ten minste 4 pCt. 4 Residentie Hypotheekbank 's-GEAVENHAGE, ANNA PAULOWNASTEAAT 97 Trustee's en Accountantscontrole VERKRIJGBAAR: 5 pCt. Hypotheekbrieven tegen Beurskoers Directie: K. E. ABBINQ. D. VAN OORDT. SCHRETLEN & C2 AMSTERDAM, Keizersgr. 126 NIJMEGEN, Stadsgracht, Int.Tel. N 5701 en N 9128. Int.Tel. 1379 en 1701. Verrichten alle Bankzaken. Standaard Hpthiikbink ti Rotterdam Directie: Mr. H. H. C. Castendijk en Jhr. H. F. Schuurbeque Boeye De Bank verstrekt gelden onder eerste Hypothecair ver band en geeft onder con trole van het Algemeen Administratie en Trustkantoor 4^ % PANDBREVEN uit tegen Beurskoers. Assurantiekantoor J. Berm, SeMdep, Keizersgracht 391 Amsterdam. Telefoon N. 329. Verzekering van kunstvoorwerpen tegen alle schade. Billijke premiën Rotlitil, Hypotheekbank TOOI Weiland Opgericht in 1864 Volttritml Hiittch. Kipitail f 5.000.000. Verstrekt geld op eerste hypo theek zonder vooruitbetaling van rente. Voor inl. wende men zich tot het kantoor der Bank, Ged. Bierha ven 25 te R'dam of tot hare Agenten in de hoofdplaatsen des Rijks. De D/r. Mr. W. v. ROSSEM, Mr. TH. REEPMAKER, Mr. N. P. C. v. WIJK. IDDUIKHE rain nmui/iiwiii - SIIIMIII Hoofdkantoor: AMSTERDAM Agentschappen te ROTTERDAM en 's-GRAVENHAGE Vestiging in het Ooston: Batavia, Soerabaia, Samarang, Bandoeng, Weltevreden, Cheribon, Tegal, Pekalongan, Djember, Solo, Djokjakarta, Tjilatjap, Padang, Medan, Tebing-Tinggi (Deli), Langsa, Kota-Radja, Palembang.Telok-BetoBg, Pontianak, Randjermasin, Makasser, Singapore, Penang, Rangoon, Hongkong en Shanghai. In- en Verkoop van Wissels en Telegrafische Transferten. Incasseeringën en Financieeringen. Schriftelijke of Telegrafische Credieten. Reiscredietbrieven. Deposito's. Rekeningen-Courant Administratie van Effecten en alle andere Bankzaken. R«nt0v«rgo*dlng voor DopocUo'c mot 12 maanden opzogglng 4 pCt. Onderl. Hypotheekbank te Arnhem >/1/;Pandlirievena97'/Ajaarl.UitlootbaaralOO>/, De Hollandsche Voorschotbank HAARLEM, JANSWEO 42. Bijkantoren: Amsterdam,Damrak 99 Rotterdam, Wijnhaven 129a. 's-Qravenhage, Oed.Burgw.38. Maastricht, Stationstraat 36. De Bank verstrekt gelden tot elk bedrag met een minimum van f 5OO en verkoopt 4H pCt. schuld brieven In stukken van f 1000, f 500, f 100 en f 50. DE HAARLEMSCHE HYPOTHEEKBANK. 4i/2 % Pandbrleven tegen Amsterdamschen Beurskoers ZWOLLE Brandwaarborg-M". Opgirickt ii 1190 ? Giwügd li Inuttrfon sluit verzekeringen tegen SCHADE DOOR BRAND OP WOON- EN PAK HUIZEN, INBOEDELS, MEUBILAIR, FABRIEKEN, ETABLISSEMENTEN. Kantoor: SINGEL 262, A'dam Kall Besar-West, Batavia. f S. l. W. VAN BUUREN Diractraru: { M. A. VRIESENDORP [ E. LANKHOUT NEUUANN t Co, tatevfe - (Jissociafle {-Wer/heim & tjomperlz t834 enwreJietuereeniginy 1853. E.DIAmANTJz.,Acc«entant, YAN BAERlLESTRAAT I4O, AMSTERDAM Telefoon Int. Zuid 912. gevestigd te HAARLEM. Kantoor Groote Houtstraat 149. Verstrekt gelden onder eerste hypothecair verband ZONDER vooruitbetaling van rente en geeft 4' 2 % PANDBRIEVEN uit in stukken van f 1OOO, f 5OO en f 10O tegen den koers van 98 %. Het Algemeen Accountants-Bureau H. S. UIJEKRUIJER - H. HOFFMANN Ifolzersgraoht 349 T«l«foou N. 1O29 belast zich met alt* nrrnunfnntt xnrtnm minuten De Maatschappij voor Hypothecair Crediet in BEVESTIGD TB 'I-BRAVENHA8E - MOLENSTRAAT No. 39, geeft 41/, % Pandbrieven uit in stukken van fWOO.?, fOOO.?ma ftOO.?. NED.-I1 ESCOMPTO MAATSCHAPPIJ OPGERICHT IN 1857 KAPITAAL . ? 25,000,000. waarvan uitgegeven en volgestort ..... 15,000,000. RESERVE . 3,000,000.HoofdkantoOB: B A T A V l A AGENTSCHAPPEN te: Soerabaia, Soerabaia-Simpang, Semarang, Weltevreden, Padang, Bandoeng, Cheribon, Macassar, Djokdja, Medan, Tegal AHSTJEBDAffl '«-«BAVENHACHB KeUengracht 573/5 Prins Hendrikplein 14 Voorschotten op Ceelen Incassi op Indië, Holland en het Buitenland Open en gesloten Be waar ge vingen RENTE VOOR DEPOSITO'S: gedurende 3 maanden vast 3 pCt. l jaar vut. . 4 . met l dag opzegging 2 pCt. . 10 dagen . 2K gedurende l maand vut 2% J P. POUWELS J r., Amsterdam, gevestigd 1877 - HEERENGRACHT 449 Effecten, Voorschotten in RekeningCnurant TELEFOON 548t. UU U ld II l. B 9423 (Bwift) Binnenl. Vaart Risico Sociëteit. Tilil. l, 10211. geTestigd te A'dam, Rokin 69. Tilil. l. 73211 DIRECTEUREN: Jan A. v. K4Jk, D». J. H. Oxoockewlt De BINNENLANDSCHE VAART RISICO SOCIËTEIT" sluit: VERZEKERDiöEH op alle Binnenwateren van Nederland, België, Duitochland, Frankrijk, en». YERZEKEBDtöEH op SchepeB, Schuiten ?? Stoom booten. YEBZEKEBIN6EN op Koopmansgoederen, Huisraad, Inboedels, ene., geladen in Schepen, Booten, eni. YERZEKERDWEX te LAND door geheel Europa per spoor, Wagens, en*. per POST eni. op Edelgesteenten, eni. Effecten, door geheel BankEuropa, papieren, naar en van Amerika, naar en van Oost- en West-Indien, eni. TIBZEKEBDTftEN op PASSAOIERSOOEDEREN. De schad» {? de Hotels eni. wordt vergoed. Provinciale Crediet- en Spaarbank SCHIEDAM Tegen beurskoers verkrfjgb. bij H. H. Commissionnairs alsmede ten kantore der Bank in stukken van f lOOfl).?, t 5OO.?en 11OO.-.