Historisch Archief 1877-1940
27 Juli '18. No. 2144
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
PAVILLON DU VIEUX DOELEN
SCHEVENINGEN
Maaltijden volgens de kaart en tegen vaste prijzen
THÉ-, DINER- EN SOUPER CONCERT
: AMERICAN DRINKS :
Ivillat
^B Cïrnate en Heil
llaterrein Wasse
Pracht Speculatie
?IBHUj
£naar l
niwhnden. ffplp- ^^
Groote en kleine perceelen villaterrein te koop aangeboden, gele
gen in het mooiste gedeelte der parken Groot-Haesenbroek" te
Wassenaar en in de onmiddellijke nabijheid der binnenkort aan te
leggen Electrische tram, Haag-Wassenaar-Lelden. Dit Villa Park
groot 20 Hectaren, waarop zeer zwaar en licht geboomte alsmede
Ie klas weilanden omsloten door breede maccadanwegen leent zich bij
uitstek voor Landgoed, kleine Buitenplaatsen en villabouw of mooie
speculatie voor Mu? van onroerend goed of grondspeculanten.
Inlichtingen en Sltutatie kaarten met platte gronden der omge
ving worden pp aanvragen gratis verstrekt door de M« .Voor
uitgang" Schimmelpennincklaan 24, Haag en de N. V. v. i h. C. firma
Jonkers & Co., Coolslngel 9, Rotterdam.
LANDGOED
Te koop of te huur prachtig Landgoed, m/w. en t.,
park met zwaar geboomte, welig dragende boomgaarden,
wandel-, moes-, sier- en vructyentuin, Ie klas gebouwd,
zeldzaam vochtvrij en prima onderhouden kasteel m/16 gr. en
kleinere kamers, stallen, koetshuis, carage, koetsierswoningen,
oranjerie, druivenkas en verdere gebouwen, doorsneden en
gelegen aan roei- en vischwater, Prov. Utrecht, groot ± 7 Hect
are. Waarde aan gebouwen overtreffen den vraagprijs aanmer
kelijk, terwijl het geheel direct en zonder te maken onkosten
is te aanvaarden. Dit bezit leent zich bij uitstek voor 2 families,
rustoord of deftig Hotel- Pension. Voor inlichtingen en bezich
tiging wende men zich tot den Heer H. T. DONSELAAR,
Gemeente-Ontvangei te Neerlangbroek b/Doorn.
STARK'S
'OXYOQL'
(CHLORAS KAUCUS TANDPASTA)
45 oont p. Tab»,
Naaml. Vcnn. STARK & Co.
Vlaei"
DEM
Opgericht 183O
\\. Sim
20 LE1DSCHESTRAAT 22
AMSTERDAM
TELEFOON N. 5812
HEMDEN
MAAR MAAT
Tot het bouwen van Villa's en Landhuizen zQn prachtige heuvel
achtige BOSCHTERREINEN te koop in HET OOSTERPARK te
Lage prezen, mooie wegen, gat,
electr. licht, water.
.tot Eiploit anBete«terpark |
Dir.J.J.STOKMAKS&OTTOSCHULZ
Tel. Int. 38 & 48
Steno- ?^^
grafie ^ ^
Riënts
Balt
Zelfond. 9 O Ct. In d. Boekh. en na postw. bij
RIËNTS BALT, Den Haag, bjj wien ook mond. en schr. ond.
Ik neem zeer vlot op in Hollaudsch, Trwiiseli,
D uitweb en .Kngelscli." (w. g J F. M. te R.
EPAETOGEEN:
.T WONDER,
DAT GEZONDHEID
GEEFT EN KRACHT.
HET KRACHT-PREPARAAT
BIJ UITNEMENDHEID.
VERKRIJGBAAR IN DE
VOORNAAMSTE APOTHEKEN.
\^RAAGT^ZOO NOODIG
RECHTSTREEKS TOEZENDING
AAN DE E.P.NV.EXPL.M/J.
VOOR EIWIT PRODUCTEN.
KEIZERSGRACHT 790 AMSTERDAM.
er toch sedert dien tijd een kolossale voor
uitgang.
Het tweede werkelijk gewichtige bezwaar
van den heer Röell was volstrekt niet weg
te redeneeren. De Emmikhuizerberg, een
heuvel die het omliggende terrein beheerscht,
bleef namelijk aan de oost of vijandelijke
zijde van het kanaal liggen. Maar nu zal
een tweede omstandigheid dit bezwaar
in een voordeel omzetten; het ontwerp van
Goor is namelijk zoodanig getraceerd, dat
de Emmikhuizerberg aan de West of
verdedigende zijde van het kanaal komt
te liggen.
In 1879 is ook nog gedebatteerd over
inundatles en opruimingen; in die dagen
hechtte men zeer veel waarde aan een vol
strekt vrij uitzicht en achtte dus het vele
aanwezige hout ten oosten van het kanaal
een groot nadeel voor de verdediging.
Daartegen werd opgemerkt dat veel van
dat hout hakhout was en dus spoedig op
te ruimen; thans is het de vraag, of niet
de begroeiing op het voorterrein zeer nuttig
kan worden aangewend. En wat deinundatien
vóór het kanaal van 1879 betreft, de
discussien daarover hebben hare waarde verloren
.door de gewijzigde richting van thans.
Nog twee vroeger geopperde bezwaren
?moeten even onder de oogen worden gezien.
iDe heer Kalff, die ook een eigen richting
voorstond, was van oordeel, dat het kanaal
Tak den vijand gelegenheid kon geven, de
gewoon. Stientje was altijd veel liever voor
zijn moeder dan hij, dat wist hij heel goed.
Maar toch hinderde 't haar. Zij wou 't van
een ander niet hooren.
Nee Henk, ik hou niet meer van Stien
dan van jullie," zei ze kalm, maar'n meisje,
dat is altijd nog meer voor de moeder, dat
begrijp je toch ook wel, niet? Ik zal der
ook wel missen. Maar nou Stientje der
vader en moeder dood zijn, nou is 't ook
maar beter voor haar, dat ze in een wees
huis komt; ik kan 't haar zoo goed niet
geven, 't is alles zoo duur tegenwoordig,
en ik kan haar ook niet alles laten leeren,
wat ze misschien graag wil later. We zullen
der wel gauw aan wennen als ze weg is,"
besloot ze xich moed inpratend.
Wel ja," stemde hij optimistisch toe, je
toudt toch drie kinderen over!"
En rustig teekende hij verder, maar zij
<dacht weer aan het kind dat ze tien jaar had
verzorgd, waarmee ze zooveel nachten in
;angst had opgetobd, als 't ziek was, en dat
;ze nu morgen uit handen zou geven, voor
goed, aan wildvreemden! Ze deed nu ook
maar haar "best niet meer om aan wat anders
te denken. Het hielp toch niet.
Ze bukte zich diep over haar bakje met
aardappelen, zoo, dat Henk haar niet kon
aanzien, maar de aardappelen die ze schilde,
waren al vochtig voor dat ze in den emmer
ploften.
Even later kwam Stientje binnen.
Een teer bleek meisje, met donkere oogen,
in een smal aristocratisch gezichtje, dat
-vreemd aandeed bij haar armoedige kleeren.
Mag ik helpen, moe?" vroeg ze dadelijk.
Wel ja kind, neem maar een mesje, dan
mag jij de kleintjes schillen, maar dun
hoorl"
Het kind ging op een stoof aan moeders
voeten zitten, prettig-vertrouwelijk.
Ik krijg morgen wat van een paar meisjes
op school, omdat 't mijn laatste dag is",
begon ze, en ik ben toch zóó nieuwsgierig,
Het is een gedachtenisje voor altijd, hebben
%ze gezegd."
inundatien van de Nieuwe Holl. Waterlinie
voor Muiden af te tappen, doch ik heb in
mijne brochure aangetoond, dat die opmer
king zeer gewichtig scheen, doch dit in
waarheid niet was. Dat betoog is wat lang
om hier te herhalen, bovendien de geheele
militaire inundatie-quaestie zal direct na
afloop van den tegenwoordigen oorlog
nauwkeurig moeten worden nagegaan.
Het tweede van de zooeven genoemde
bezwaren is weder van den heer Roëll. Hij
zeide, dat als de vijand het kanaal in zijn
macht heeft, hij het zal gebruiken om
daarlangs water van de Lek af te voeren en het
ons zoodoende zal onthouden
voordeinundaties der Nieuwe Hollandsche Waterlinie,
Het antwoord daarop luidde, dat dit juist
zou kunnen zijn. Maar, door het Kanaal te
verdedigen, beletten we hem dat, althans
voor zoo lang het stellen der onderwater
zettingen duurt; terwijl, om ze op de hoogte
te houden, naar de minister verzekerde,
kon worden volstaan met eenige
locomobielen. En omgekeerd bij lage waterstan
den kan het kanaal een gewichtig voordeel
opleveren; men kan namenlijk uit de Waal
bij Dodewaard den stand op den Rijn
verhoogen omdat bij lage zomerstanden het
verschil gemiddeld 70 cM. bedraagt tusschen
Dodewaard en den Rijn bij de Grebbe. Het
groote verschil in de capaciteit dier rivieren
is oorzaak dat een zekere rijzing van de
Lek een veel geringere daling van de Waal
ten gevolge heeft, waardoor een niet onbe
langrijke verbetering op het inundatlegebled
ten Noorden van de Lek slechts een ge
ringe vermindering in den aanvoer op dat
gebied ten Zuiden van de Lek ten gevolge
zou hebben. Een verhooging van den stand
op den Rijn met 30 cM. zou bijv. slechts 10
cM. daling op de Waal te weeg brengen.
Billpheidshal ve dient opgemerkt, dat een
soortgelijke redeneering ook zou gelden
voor het Kanaal Tiel-Wijk bij Duurstede.
Op grond van een en ander is mijn con
clusie dat het ontwerp-kanaal van Goor,
voor de landsverdediging aanbeveling ver
dient; dat dit ook gezegd zou kunnen wor
den van het ingediende ontwerp tot ver
breeding van het Merwedekanaal tusschen
Amsterdam en Utrecht, en het maken van
een nieuwen zijtak van hier tot de Lek,
ook al zouden deze werken worden gevolgd
door een Kanaal Utrecht-Tiel, betwist ik
ten zeerste. Tot zijn volle recht zal echter
ook het eerstgenoemde slechts komen, als
bij de uitvoering overleg wordt gepleegd
met Oorlog;" vooral de wijze van
grond,berging zal daarbij een punt van belang zijn.
Juli 1918.
Al pratende keek ze op naar de vrouw
naast haar, die haar nu blij-glimlachend
toeknikte, meelevend in het prettige voor
uitzicht.
Ik heb ook nog iets voor je," zei ze, maar
dat krijg je pas morgen, als je lief met de
juffrouw meegaat!"
Iets om aan te doen?" vroeg 't kind
verlangend.
Nee."
Om op te eten?"
Mis hoor."
Om mee te spelen, soms?"
O nee heelemaal niet l"
Dan om op te hangen, hè?"
Ja maar nou zeg ik niets meer, want
dan is alle aardigheid er af!"
Weet Henk 't?"
Ja maar die zwijgt als een rups," lachte
de moeder.
Jij wou wel dat 't al morgen was, hè?"
plaagde de jongen.
Maar Stientje ineens heel ernstig, schudde
zwijgend haar hoofd.
Ben je dan niet nieuwsgierig wat 't zijn
zal?" vroeg Henk verbaasd.
Jawel maar... als ik aan morgen denk,"
aarzelde Stientje.
Ze hield ineens op, maakte haar zin niet af.
Kan je niet een dagje met me meegaan,
moeder?" vroeg ze, en een dagje bij me
blijven?"
En de jongens dan, Stien?"
Nou die kenne toch wel een dagje alleen
blijven, je komt toch weer voor altijd bij
ze terug l"
Henk lachte wijs, als iemand die alles
weet.
Nee hoor," besliste hij, jij wordt door
de linnenjuffrouw van het huis gehaald, en
moeder blijft bij ons, 't is toch onze eigen
moedert"
Stientje gaf geen antwoord meer, maar
de vrouw zag hoe angstig haar gezichtje
plotseling stond, hoe er een vreemde bijna
smeekende uitdrukking In haar oogen lag,
toen ze naar haar opkeek, alsof ze haar
DE 1NDUSTRIEELE VREDE
Het chaotische wereldbeeld begint regel
matiger trekken te vertoonen. Aanvankelijk
bleef het perspectief beperkt tot militaire
gewelddaden, de eenige economische noot
in de cacophonie der staatslieden was de
looden last der milliarden", die de overwon
nenen zou verpletteren. Hoe is alles veran
derd! Aan alle kanten bereidt men den
vrede voor, sociale reconstructie,
Uebergangs-Wirtschaft zyn the topic of the day,
zelfs in de Entente-landen.
De verhouding tusschen patroons en
arbeiders; in deze woorden ligt een der
moeilijkste sociale vraagstukken opgesloten,
tot welker oplossing nog menigeen zijn
hersens vruchteloos zal kwellen. Ofschoon
hevige arbeidsconflicten in de oorlogsjaren
en juist daardoor -r vrij zeldzaam zijn,
toch gevoelt men in Engeland, dat de rust
niet dan een uiterlijke is, dat de ontevre
denheid in de kringen der arbeiders even
hevig leeft als vóór 1914, doch dat ze door
allerlei oorzaken tijdelijk latent blijft; men
ziet evenwel in, dat dit de spanning slechts
verhoogt en dat een uitbarsting niet uitblij
ven kan. En deze wil men in allen gevalle
voorkomen.
Men wil niet, dat, na een vernielenden
oorlog met als Inzet de wereldmarkt
wanneer men zijn vooraanstaande positie
ten koste van onzegbaar groote opofferingen
bereikt heeft men door binnenlandschen
economischen strijd van die met
bovenmenschelijke inspanning veroverde plaats
weggedrukt wordt. Vandaar de groote be
langstelling, die men allerwege in Engeland
toont voor het vraagstuk van den
industrieelen vrede. Niet minder dan 3 rapporten,
afkomstig van even zooveel commissies zijn
hierover verschenen, en wel: lo. een rapport
nopens een door de Britsche Academie van
Wetenschappen ingesteld onderzoek; 2o. een
voorloopig rapport van de met het onder
zoek van de verhoudiig tusschen werklieden
en werkgevers belaste subcommissie van
de Reconstruction Committee (een com
missie tot voorbereiding van den terugkeer
tot den vrede); 3o. een rapport van een com
missie door de Regeering ingesteld met de
opdracht, de tijdens den oorlog gerezen
moeilijkheden te bestudeeren.
De Commissie der Academie wijst vooral
op het groote belang van een sterk ver
meerderde productie en wil alles, wat hier
aan afbreuk zou kunnen doen, tot eiken
prijs voorkomen.
Ze stuit dan in de allereerste plaats op de
slechte verhouding tusschen de groepen die
bij de voortbrenging betrokken zijn. En
heeft daarom een omstandig onderzoek in
gesteld naar de oorzaken. Ze verdeelt deze
vroeg om Henk's woorden te weerleggen.
Maar de moeder zei niets.
Ze wist nu alleen heel zeker, dat Stientje
veel meer tegen het weggaan opzag, dan
ze tot nu toe had laten merken.
Het meisje had haar laatste aardappeltje
in het bakje gegooid, en stond nu, dapper
haar tranen bedwingend, met haar rug naar
Henk toegedraaid, haar handen aan den
gootsteen te wasschen.
Een uurtje later zat de familie aan tafel.
De vrouw at bijna niets, maar dat merkten
de kinderen niet. Toen ze alle vier naar bed
waren, zat ze al weer ijverig te naaien,
probeerde ze uit een cape van Henk nog
een jekkert je voor Jan te maken. Maar terwijl
ze handig en vlug doornaaide, cirkelden haar
rustelooze gedachten weer pijnigend verder.
Had ze 't dan tóch wel moeten doen?
Had ze 't kind maar niet liever bij zich
moeten houden, vooral nu ze van middag
de angst om weg te gaan in haar oogen
gelezen had ? Ze had zoo gehoopt, en zoo
vast gedacht dat de beslissing, die van daag
gevallen was, een eind aan haar twijfel
gemaakt zou hebben, en nu tobde en piekerde
ze weer net zoo erg, als toen 't plan bij
haar opgekomen was, en ze 't al die maanden
met zich meegedragen had t Maar morgen
als 't kind weg was, dan zou ze rust krijgen,
dan was 't uit, gelukkig.
En ze verlangde bijna naar morgen.
Precies zes uur den volgenden da g kwam
de linnenjuffrouw, een niet onvriendelijk
uitziend meisje, Stientje halen.
Ik kom namens de directrice van het
Anna-Pauwlonagesticht Stientje du Croix
halen," zei ze hijgend van de hooge trap,
op een stoel in de kamer neervallend.
Bleekjes in haar donkerblauwe jurk
stond Stientje tegen de alkoofdeuren aan
geleund, zich angstig verschuilend achter
de breede ronding van haar moeders wijde
rokken.
De vrouw voelde het kind achter zich
bewegen. De kleine handjes grepen nerveus
HMMiiiiMMMt'tmiiiiiiiiitimiiiiiiiiiiimitiiiiiiiiiiiii
in een zevental groepen, waaronder ik noem:
den wensch naar hooger levensstandaard,
de geringe medezeggenschap der arbeiders
in de productie-voorwaarden en hun
bestaansonzekerheid. De indruk der Commissie is,
dat meer nog dan alleen het loonvraagstuk,
de geheele maatschappelijke positie der
arbeidere het punt van strijd zal zijn. Vooral
zijn het allerlei kwesties inzake de vak
organisaties, zooals verplicht lidmaatschap
en staatscontrole, die hier de oplossing
bemoeilijken.
Toch ziet de Commissie slechts langs
dezen weg de oplossing en zij wil een
concentratie van beiderzijdsche
vakvereeniglngen bevorderen, welke haar toppunt zal
vinden in een uit de beide besturen der
landelijke federaties samengesteld lichaam
(Industrial Councll).
In het algemeen is het denkbeeld van
meer medezeggenschap in de
productievoorwaarden der Commissie sympathiek,
hetgeen niet verwondert in een land met
een zoo ver ontwikkeld
vakvereenigingswezen als Engeland. Ten slotte worden in
het rapport nog de in dit verband
welbebekende middelen als verzoeninpsraden,
seheldsgerechten, winstdeeling en coöperatie
genoemd. Voor verzoeningsraden gevoelt
de commissie meer (daar die zijn samen
gesteld uit de belanghebbenden zelf en
daarom een groot moreel gezag hebben)
dan voor scheidsgereehten, die van buitenaf
hun beslissing opleggen.
Tegen het instituut van winstdeeling be
staat een te groote weerzin in d« kringen
der arbeiders, dan dat dit als middel tot
verkrijging van bedrijfsvrede effect kan
hebben. Daarentegen heeft het denkbeeld,
de coöperatie als remedie aan te wenden,
4e volle sympathie der Commissie. Men
houde in het oog, dat toestanden van Enge
land, den classieken bodem van de coöperatie
de denkwijze van de Commissie beheerschen
en dat, hoezeer de sympathie jegens de idee
der coöperatie voortdurend en terecht
toeneemt, men toch te ver gaat door haar
aan te prijzen als panacee tegen alle sociale
euvelen.
Ouk de hooger genoemde sub-commissie
van het Reconstruction Committee bepleit
ter verbetering in de verhouding tusschen
de beide maatschappelijke groepen een betere
organisatie: ze ziet vooral in de oprichting
van een Nationalen Arbeidsraad, districts
raden en fabriekscomité's het middel om den
arbeiders meer invloed op de gestie der
ondernemingen te geven, in het algemeen
om meer beiderzijdscb begrijpen en waar
deeren te bevorderen.
Staan n de Akademie-Commïssie n het
Reconstruction Committee op het standpunt
dat in hoofdzaak de geringe
mede-zeggenschap, dus een moreele factor de
ontevredenheid veroorzaakt, de 3e Commissie
in de plooien van haar kleeren, maar zich
flink houdend, keerde zij zich kordaat om,
en maakte ze zacht maar heel beslist, de
zich vastklemmende vingertjes los.
Kom Stien, wees nou 'n flinke meld! Het
is nu Donderdag, Zondag kom ik je al
opzoeken, dus dat is nog maar twee dagen.
Ga nu lief met de juffrouw mee, dan zien
we mekaar gauw terug, hè?"
Ze zoende 't kind lang op mond en oogen.
Willoos zonder eenige reactie liet Stienlje
haar begaan.
Zondag niet, Zondag over acht dagen,
dan is 't bezoekdag," verbeterde tactloos
de linnenjuffrouw, en meteen kwam ze naar
het kind toe, en nam 't bij de hand. Zonder
een woord te zeggen, de oogen stijf dicht
liet Stien zich meevoeren. Ze ging met de
juffrouw de kamer uit, liep gedwee mee
het portaallje over tot aan de trap. Maar
toen, plotseling zich woest losrukkend uit
den vasten handgreep van de vreemde,
draaide ze zich om, en sprong vlug en zeker
als een kat die lang de kans berekend heeft,
op haar moeder toe, die in de deuropening
haar was blijven nakijken. Ze pakte haar
met beide armen om den hals beet, en riep
hartstochtelijk Moeder, moedertje stuur me
toch niet zoo weg! Ik zal voor je werken
zoo hard als ik kan, maar laat me bij je
blijven. Ik wil niet naar een gesticht l"
Getroffen door de onverwachte uitbarsting
van het zachte gedweeëkind, dat ze nooit
tot zooiets wilds in staat geacht had, stond
de vrouw een oogenblik versuft, als door
ruwe handen plotseling geslagen.
Toen als een pop tilde ze Stientje op,
en droeg haar in een paar stappen naar de
alkoof, waar ze haar op het bed neerlegde.
Nu was ze kalm, nu wist ze wat haar te
doen stond. Nu zag ze opeens den juisten
weg in het labyrinth van haar gedachten.
En dadelijk weer binnenkomend, nadat ze
behoedzaam de deuren achter zich gesloten
had, met het rustige gevoel van iemand,
die een grooten schat veilig geborgen weet,
zei ze toonloos:
ziet in het loonvraagstuk de voornaamste
reden; volgens haar vormen de slechte
mattrieele omstandigheden de albeheerschende
reden, dat wantrouwen «n gisting den
industrieelen vrede bedreigen.
Vooral de door de aanhoudende
prijzenstijgirg ontstane wanverhouding met het
loon, fouten die de levensmiddclenverdeeling
aankleven en voorts dwangmaatregelen der
regeering, die de bewegingsvrijheid der
arbeiders in hooge mate aan banden leggen,
hebben den ontevreden geest in de
Engelsche arbeiderskrlngen op hun geweten. De
maatregelen tot verbetering, die deze Com
missie aangeeft, dragen alle min of meer
het karakter van lapmiddelen; we missen
hier de groote lijn, een zich opheffen tot
een hreeder inzicht, dat vooral geestelijke
verheffing datgene is waarnaar de arbeiders
hunkeren, dat een stijging al* mensen be
geerd wordt, veel meer dan als
onkostenhoofd bij de productie.
Het is wel eigenaardig, dat ook de aan
dacht gevestigd werd op dergelijke plan
nen in Frankrijk. Daar zijn het vooral
ideëele factoren, de alom getoonde
volkseenheid, de buitengewone solidariteit door
alle Franschen in de oorlogsjaren gemani
festeerd, die den stoot gaven tot een wets
voorstel, dat intusschen reeds wet werd
en dat voorbestemd schijnt, juist in de
richting van den iadustriëelen vrede, groote
resultaten op te leveren.
Dit vertrouwen schenken de beide grond
beginselen der wet:
Ie. kostelooze afstand van een aandeel
in het kapitaal aan het personeel, door uit
gifte van z.g. actions de travail, 2e. mede
zeggenschap van het personeel in leiding
en gang van het bedrijf. De moeilijk
heden met vlottend personeel ontgaat de
refeling door de arbeidsaandeelen niet te
geven aan de arbeiders individueel, maar
aan een soort Coöperatieve vereeniging, die
het geheele personeel omvat. Door twee
bepalingen verzekert de wet de beoogde
medezeggenschap der arbeiders. Vooreerst
kiezen de arbeidersteden afgevaardigden
naar de Algemeene Vergaderlnf der
Naamlooze Vennootschap en wel met een
bindend mandaat, terwijl hun stemmen
aantal aldaar bepaald wordt door het ver
houdingscijfer van arbeidsaandeelen en ge
wone (z.g.n. kapitaals") aandeelen. Ver
volgens maken ook arbeiders deel uit van
den Raad van Beheer der onderneming. IK
dit niet een sympathiek denkbeeld ?
Niet alleen dat het veel van de scherpe
kanten aan de verhouding tusschen onder
nemers en arbeiders ontneemt, en dat het
daarom al elks instemming wekt, het geeft
blijk van vertrouwen in de groote massa,
het schept een vrije baan voor alle be
gaafden."
H. S P ij E R
nmii IIIIIIIMMIIIIII iifiinri
Ik geef der niet mee, juffrouw, ik kan
der tóch niet missen!"
Denk u dat ik gek ben? Ik ben hier niet
voor de aardigheid gekomen," viel de andere
nu kwaad uit, ik ben door de directrice
gestuurd om het kind te halen, en graag of
niet, het meisje móét mee! U hebt er maan
den lang moeite voor gedaan, u hebt 't
zelf aangevraagd omdat u 't kind kwijt wou,
nu kan ik toch waarachtig niet zeggen, dat
u der niet mee geeft, dat lijkt wel kinderspel!
U moet maar net zeggen wat u wilt, ik
weet 't zoo precies niet uit te leggen, maar
mee krijgt u der vast niet," herhaalde de
moeder bot-af. Ze voelde wel dat ze een
gek figuur sloeg, omdat ze haar plotselinge
verandering niet kon verklaren, maar het
kon haar niet schelen.
Liever allemaal samen hongerlijen, flitste
't door haar brein, maar het kind uit handen
geven, dat kan ik niet.
Ze voelde zich plotseling heerlijk-rustig,
wetend dat ze nu eindelijk vrede gevonden
had, nu het kind zelf onverwacht de be
slissing had uitgelokt.
Dan zal u der nog wel nader van hooren,"
bitste de linnenjuffrouw terug, ik zal mij
er niet moeilijk mee maken, dat begrijpt u l"
Woedend ging ze de kamer uit. Hard
klotste ze de kale trappen af. Onbewegelijk
bij de deur staande, luisterde de vrouw naar
de brutaal-dreunende, maar allengs zachter
wordende stappen, tot ze de deur in het
slot hoorde vallen.
Toen pas haalde ze verruimd adem.
Goddank die was weg! Wat er nu verder
nog gebeuren zou, daar dacht ze niet aan.
Ze maakte de alkoofdeuren wijd-open, ging
op den rand van het bed zitten, en zonder
een woord te zeggen nam ze het nog steeds
heftig-snikkende kind in haar armen.
Vol liefde drukte zij het tegen zich aan,
dankbaar en tevreden, alsof nu opeens alle
moeilijkheden waren opgelast, alsof Stientje
nu voorgoed, voor altijd van haar was!