Historisch Archief 1877-1940
l
28 Sppt. '18. No. 215S
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
T1JDBEELD
Teekening voor De Amsterdammer" van Guurlje Winter
Da's Kenkerensie
IIIIIIIIIIMIIIIIIIHtlllllMIIMIIIIIIIIIIIIIIIIII
IIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1 IIIIII
Prijsvraag
In onze rubriek wordt heden een prijs
vraag aangekondigd. Wij hebben deze
uitsluitend uitgeschreven voor vrouwen,
omdat wij in onzen werkkring de onder
vinding hebben opgedaan, dat er in het
teekenwerk van de vrouw over 't algemeen
zoo weinig geest, zoo weinig frischheid zit.
' 't Is waar de vrouw beweegt zich in enger
kring dan de man, haar indrukken van al
wat daar omgaat in onze maatschappij zijn
dus minder omvangrijk, zij beeft minder
l* kijk op het wereldgebeuren, zjj ziet het
.<jt. dieper en neemt daarvan» eerder de ernstige
zijde in zich op, dan de in velen deele
humoristische. Vrouwelijke
carlcatuur-teekenaars zijn mij onbekend. Wel kennen wij
ze, de enkele teekenaressen, wier pen toe
standen en tafreelen zeer geestig weten uit
imiiilliiililiiiiiiiiimiiimiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiHHiiiiimiiii
DE TENTOONSTELLING VAN
TUINBOUW EN PLANTKUNDE
In het Concertgebouw te Amsterdam.
Als er vroeger over de Maatschappij voor
Tuinbouw en Plantkunde werd gesproken,
dan ontstond er in den kring wel eens een
beleefde stilte en de een of ander waagde
de schuchtere vraag of dat lichaam nu wel
zoo heel veel uitrichtte. Vanzelf kwam je
dan op de plantenkeuringen, die door velen
gehouden werden voor een soort van supe
rieure onderonsjes voor kweekers en lief
hebbers. Je ging naar die keuringen in
Artis als naar een expositie bij Muller of
een veilinkje bij Bom. Er is echter in de
laatste jaren in die Maatschappij veel nieuw
leven gekomen en de vlucht die zij heeft
genomen blijkt wel het sterkst en duidelijkst
uit de buitengewoon schoone en indruk
wekkende tentoonstelling, dezer dagen in het
Concertgebouw te Amsterdam gehouden en
die helaas na een paar dagen weer gesloten
zal worden. Er is zooveel en 't is zoo mooi en
belangrijk, dat een bezoek van verscheidene
uren u ondanks groote opgetogenheid nog
onvoldaan laat. Alleen de herhaalde ver
zekering, van vele zijden vernomen, dat
deze tentoonstelling gevolgd zal worden
door nog mooiere elk voorjaar en elk na
jaar in een der groote bevolkingscentra van
ons land, schenkt troost en wekt het voor
nemen om ervoor te zorgen, dat die
bioe, men- en plantenfeesten ons niet zullen
ontgaan.
Ik ben er Woensdagmorgen even in ge
wandeld, toen de laatste hand aan alies
werd gelegd en terwijl reeds bedrijvige jury's
gewichtig liepen te oordrelen langs de ver
schillende inzendingen. Of ze ook een prijs
toekennen aan de ontwerpen van de in
deeling der groote zaal? Zoo'n mooi geheel
dat eerst na pooze van innig genieten de
onderdeelen de aandacht vergen en die zijn
alweer elk een afgesloten geheel. Een
varengroep vult het geheele achterste gedeelte
van de zaal.. Alles wat de varenplant kan
doen, wordt hier verwezenlijkt, van de
soliede samenhang der vogelnestvarens af
tot de fijne cascaden der adiantums en de
voorhistorische pracht der boomvarens. Naar
het orgel toe eerst de fijne etalage van een
grootsteedsch bloemenmagazijn en dan op
stijgend op het podium, de glorificatie van
Aalsmeer in schitterirg van kleuren en adel
van vorm.
Aalsmeer, het oude visschersdorp, nu een
der wonderen van de wereld, waar de meest
moderne kweekerijen en kassen liggen raast
stukjes veenwoud en trilveen, herinnerend
aan den oertoestand van Nederland. Maar
het is alsof die bijna onbegaanbare verrader
lijke veldjts met hun vegetatie van haarmos,
veenmos en varens overgroeid met onze mooi
ste erlcaceeën: dophei, boschbes, veenbes
onzefraaisteen vreemdsoortigste orchideeën ;
handekenskruid, Platanthera en Sturmia of
onze aardigste varens: koningsvaren en
addertong reeds de profetie In zich hielden
te beelden (namen blijven thans liever
achterwege), doch de groote vrouwengroep
die terkent, heeft geen fantasie genoeg om
ons bij het zien der uitbeelding een glimlach
op het gelaat te tooveren.
Dat talent van den humor, in den besten
zin van t woord, wenschen wij door deze
prijsvraag bij vrouwen aan te wakkeren.
Wij hebben een gulle lach zoo noodigin
dezen tijd!
Welnu vrouwen, meisjes, tracht ons die
te brengen. Ziet flink om u heen, geen tijd
onder al de groote wereldsmart, wellicht
zoo rijk aan humor als de onze. Grappige
huiselijke tafreeltjes In deze distributie- en
rantsoeneeringstljd, zijn er zoovele.
De jury zal uw werk beoordeelen voor
het verkrijgen van de prijzen.
Loont het de moeite, zoo zullen wQ trachten
de oorspronkelijke teekeningen ten toon te
stellen, of de beste ook onder de niet
bekroonden in ons blad te reproduceeren.
De Inzending sluit l November.
ELIS. M. ROGGE
Het vijfde Pootje
Verleden winter kwam, op een
damestheevisite, het geval ter sprake van zekere
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltllllllllllllllll
van de mogelijkheden van bloemenkweekerij,
zooals die thans verwezenlijkt zijn. En waar
thans de Wondermooie bloemen gekweekt
worden, is de bodem nog even voos en
loos als altijd en menige kas houdt stand
op een stukje modder, bijeengehouden door
een vlechtwerk van riet en teenen. De pro
ducten van dezen bodem vormen thans de
kern van al den rijkdom, die hier in het
Concertgebouw ten volle wordt getoond.
Door Aalsmeer stijgen we langs het smalle
wenteltrapje omhoog en beginnen een
flaneertocht door de kleine zalen en wandel
gangen. De kleine rotonde zaal heeft daglicht
en dat geeft daar aan het tentoongestelde
een veel grootere schoonheid; allemaal
Dahlia's, varens, en nog al in 't oogvallend
de Crotons met hun forsche bladen en
duidelijk geteekende nerven. Dan weer een
zaaltje, waar de tuinarchitect regeert met
plannen en geboetseerde modellen van
tuinen, groot en klein, een afdeelinkje dat
in zichzelf weer de kiem bevat van een
groote tentoonstelling, of de begeerte doet
rijzen naar nog meer permanente
demonstratietulnen, zooals de Maatschappij er
reeds een gesticht heeft in Bloemendaal.
Verder komt de Afdeellng Leiden en nu
heb je al wandelend genoeg idee opgedaan
om oude kennissen te gaan ontdekken onder
ai die dahlia's en asters, senecio's en
heleniums. B'oemen zooals de dahlia's Sonate
en Hclvetla vergeet men niet licht en de
kleine ploolmuts-dahlia'ijes komen je overal
tegemoet, de mooie oranje-roode Sunset
en Janet, die er veel op lijkt en een bleeke
lila Dainty, die heel mooi was geëxposeerd
en die ik later niet kon terugvinden.
Want er is zooveel. We moeten nog
mevrouw X., die binnen 't Jaar al zes kin
derjuffrouwen had afgedankt.
.Nu ja maar zei iemand .dat mensch
wenscht ook vijf pootèn aan een schaap."
Dit spreekwoord wekte den lachlust.
Men redeneerde er op door en werd het
ns over de meening: dat net bezit van
vijf pootèn volstrekt niet zoo heel wenschelijk
is, noch voor een schaap zelf, noch voor zijn
eigenaar, tenzij die er, als rariteit, mee wil
gaan rondreizen.
Wordt er af en toe op een kermis zulk een
voorwerp vertoond, dan is dit of een treurig
mislukt schepsel, of de vijfde poot Is er met
kunst- en vliegwerk aangebonden. In geen
geval zal het dier er vlugger door loopen.
Men kwam tot de conclusie dat mevrouw
X., als zij ooit, in figuurlijken zin, zulk een
vijfpootig wezen machtig werd, er nog
wat minder mee tevreden zijn zou dan met
ne der voorgangsters.
En ziet, onlangs deed in denzelfden kring
het bericht de ronde: dat mevrouw X. nu
al sedert een half jaar dezelfde juffrouw
heeft en dat het met deze heel goed gaat.
Dat is dus zeker een schaap met vflf
pootèn!" opperde Iemand vroolijk.
't Is een aardig, frisch meisje" klonk
het antwoord. Ben schaap Is zij stellig niet.
Dat blijkt o.a. wel uit de wijze, waarop zij
de kwestie van zoo'n vijfde pootje heeft
behandeld.
Toen volgde het verhaal hoe, tot de eischen,
die mevrouw X. telkens stelde, ook wat
kennis van muziek" behoorde. Er stond een
piano In de kinderkamer en die moest, tot
nut en genoegen der kinderen, bespeeld
worden. Ue laatste juf was o.a. over dit
punt gestruikeld: zij had zich voor een vrij
bedreven pianiste uitgegeven, en het bleek
dat zij er bitter weinig van verstond,
dus mevrouw bedrogen had.
De nieuwe candidate, die dat wist, had,
toen aan het slot der
betrekkings-onderhandelingen, ook dit onderwerp werd aange
roerd, heel kalm gezegd:
,0, mevrouw, op een beetje
hulskamermuziek zie ik wel kans de kinderen te
tracteeren,"
Zoodra zij goed en wel geïnstalleerd was,
en de kinderen er op aandrongen dat zij de
piano zou openen, bracht zij, in piaats van
dit te doen, een muziekdoos te berde, 't Was
een mooi Zwitsersch werk, familie-erfstuk,
en kort geleden professioneel nagezien. Uit
dit merkwaardig voorwerp kwamen achter
eenvolgens ontelbare melodiën te voorschijn:
telkens weer wat andeJs. De kinderen juich
ten ; de ouders glimlachten en neurieden met
sommige melodiën mee. En de positie van j
de nieuwe juf' werd bij den dag vaster, j
Dus" concludeerde een der aanwezigen \
het vijfde pootje was hier een muziekdoos!" j
Men zou ook kunnen zeggen: het vijfde ,
pootje is in dit geval niet een monstruosi- i
telt en evenmin een los aanhangsel, maar !
een fijn orgaan van de bezltster. Een heel '
natuurlijke, van binnen uit ontwikkelde, maar
nochtans betrekkelQk-zeldzame gave stelde
haar in staat, eerst deze oplossing te vinden,
toen ze vrijmoedig te wagen, en ze eindelijk,
op het geschikte moment, met den noodlgen
tact en met gratie ten uitvoer te brengen.
GEERTRUIDA CARELSEN
IIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIII1IIIII1
iiiillliiiiiimmiiiiimiiilii
Ons Kookboek
Op onzen vraag betreffende het inmaken
van garnalen en hazelnoten kwamen de
volgende antwoorden. Hiervoor onzen dank.
E. M. R.
Westland zien met al zijn truit, even stil
staan bij een groepje, waar zeer mooi ge
bruik is gemaakt van het wilde rendiermos,
ons eventjes ergeren over sommig misbruik
van bloemenmateriaal, dat de bloemisten
nog maar altijd niet kunnen laten en dan
zQn we na een periode van onvermijdelijke
onoplettendheid opeens weer beneden in de
zijgangen van de groote zaal bij de inzending
van de Pomologlsche Vereenlging, die met
die van het Westland wedijvert in overvloed
van heerlijk ooft. Een aantal kaarten van
Nederland geef t een overzicht van het arbeids
veld der Vereeniglng; er zijn nog een paar
Saharaplekken op waar wij haar nog het
schoonste succes toewenschen. Dan weer
langs rozen en wat voor rozen! verder naar
een zaaltje waar een zeer aantrekkelijke
cactus-expositie saamgebracht is met leege
bloemenmandjes en daarna komt een alpen
tuintje naar mijn hart opgebouwd uit mooie
grijze kalksteen zooals je die vroeger uit
Luik liet komen, maar die nu ook al wel in
onze Limburgsche kolenmijnen tekrijgen zijn.
Nu weer verder langs f ruit en groente, want
ik wil naar buiten, den tuin in doch stuit op
een groote zaal waar de heele Land- en
Tuinbouw zit te lunchen, de blozende voor
zitter aan 't midden van de eeretafel. Het
portaal, dat toegang geef t tot de eetgelegen
heid is wijselijk gevuld met een collectie
geneeskrachtige planten, ook alweer een
onderdeel van opperste belangrijkheid.
Leonard Springer zegt dat ik ge>ust tussc 'en
de eters en toasters door kan gaan en dat
lukt ook opperbest.
Nu in den tuin. Hier Is de grosnteteelt het
voornaamste en daar hebben we natuurlijk in
de laatste jaren veel verstand van gekregen.
PRIJSVRAAG VOOR EENE, DOOR EENE VROUW VERVAARDIGDE
TEEKENING, MET HET ONDERWERP: EEN GEESTIG HUISELIJK
TAFEREELTJE IN DISTRIBUTIE EN RANTSOENEERINGTIJD
De Amsterdammer" stelt beschikbaar een
Isten prijs van f 4O* en een
2don tn*i/B van f 25.
voor de beste twee teekeningen, die op geestige wijze in den huiselijke n kring
de distributie en rantsoeneering typeeren.
Aan de inzending zijn de volgende voorwaarden verbonden:
1. De teekening moet door eene vrouw zijn vervaardigd.
2. De teekening moet zijn een lijnteekening in Oost-Indische inkt.
3. De gedachte in de teekening gelegd, en de uitvoering moeten van dezelfde
persoon zijn.
4. Een jury waarin zitting hebben de dames RIE CRAMER, B. MIDDERIGH
BOKHORST en de heer MARTIN MONNICKENDAM zal de inzendingen beoor
deelen. Haar uitspraak is bindend.
5. De teekeningen blijven het eigendom der inzendsters.
6. De teekeningen mogen alleen een motto dragen, welk motto herhaald
moei worden op een bijgevoegd gesloten enveloppe, welke naam en adres van de
inzendster moet bevatten.
7. De Amsterdammer" heeft het recht de bekroonde en de met-bekroonde
inzendingen in haar blad te reproduceeren. De laatste tegen vergoeding van het
daarvoor vastgestelde honorarium.
8. De inzending moet vóór l November as. geschieden aan het adres van
De Amsterdammer" (rubriek Voor Vrouwen") Keizersgracht 333, Amsterdam.
GARNALEN IN ZOUT
Men legt In een potje eerst een laagje
zout, dan een laagje garnalen en drukt dit
telkens stevig aan, het bovenste laagje moet
zout wezen. Daarna sluit men het potje met
perkament af. Wanneer men de garnalen
later gebruikt, moet er weer zout opgedaan
worden, zoodat ze steeds in de pekel staan,
daar ze anders spoedig bederven. Op deze
wijze behandeld, heb ik ze Hél lang kunnen
bewaren, vooral in de kelder (niet in een
kast). Bij het gebruik is het noodig ze een i ge
keeren flink af te spoelen en ze desnoods
even in lauw water te zetten, daar ze anders
veel te zout zijn om te eten. J. J. K.
Om garnalen in het zout in te maken, is
het beste garnalen zelf te koken, daar men
dan zeker is versche te hebben. Daarna legt
men ze in een Keulsch potje of kleine flesch,
garnalen en zout om en om, het bovenste
laagje zout. Leg er een leitje bovenop met
steentje, zoodat de sterke pekel boven ligt.
Bij gebruik te ververschen met half water,
half melk. H. H. O.
RECEPT OM DE GARNALEN KLAAR TE MAKEN
Doe melk en een klein stukje boter in
een pannetje, maak dit aan de kook. Bind het
met maïzena of gezeefde bloem dik genoeg,
dat het blijft liggen op een sneedje brood.
Voeg er nootmuskaat naar smaak, eenlge
citroendruppels en het laatst de garnalen bij.
Bak een sneedje brood en leg de zeer warme
garnalen er op. Dit is een zér eenvoudig
en heerlijk recept, sinds jaren beproefd.
Bij gebrek aan maïzena kan de bloem van
de broodkaart best gebruikt worden, rnits
gezeefd, otn alle schilletjïs weg te maken.
Ais de garnalen door het weeken te flauw zijn
geworden, moet er zout worden bijgevoegd.
H. H. o.
Neem een kleine bloemkool, kook deze
niet al te gaar, laat haar uitlekken en koud
worden met de bloem naar boven op een
schotel, leg er omheen een rand van zorgvuldig
geweekte en uitgelekte garnalen en schijfjes
tomaten, doe over alles heen een dikke
mayonnaisesaus met peterselie en zeerfijngehakte
uitjes. Dit is goedkoop, smakelijk en een
mooie schotel. H. H. O.
Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllltlllllltllll
Daar is een Bonlfacius Vereeniging die
letterlijk een lading groente te zien geeft
op een motorschouw, o, zoo flink en goed
en dan volgen weer allerlei afdeelingen met
kool, koolraap, kohlrabi, worteltjes, boonen
en wat niet al. Achteraan ook groote schoven
van den helper in den nood, de rijstmelde,
Chenopodium Qulnox, die echter niet bij
machte is om ie doen wat de aardappel
gedaan heeft na den dertigjarigen of na den
zeven jarigen oorlog. Is niet noodig ook, denk
je bij het aanschouwen van alles wat de
tuinbouw met de reeds van ouds voorhanden
planten weet te bereiken. In 't voorbijgaan
zie ik nog even wat inktzwammen betiteld
als champignons, maar dat hindert niet,
want ze zijn lekker en goed, hoewel niet
duurzaam.
En dan, en dat is voor mij wel een van
de mooiste en aandoenlijkste onderdeelen
van deze zoo gewichtige Tentoonstelling,
dan komt de Baby van den Tuinbouw, het
werk der Volkstuintjes. Als je dat ziet naast
de lang voorbereide en uitstekend verzorgde
inzendingen der beroepstuiniers dan moet
je al een heel
verstokt ge
moed heb
ben om niet
ontroerd te
raken bij den
aanblik van
dit tafeltje,
waar naast
een bak met
aarbeieneen
paar bun
dels ver
droogde
GARNALEN IN AZIJN
Doe de versche, gepelde garnalen in een
schoone pot of flesch, stamp ze niet te stijf
aan. Schik hier en daar tusschen de garnalen
een laurierblad, indien men 't heeft, een
stukje Spaansche peper en een schijfje ui.
Giet over dégarnalen gekookte wijnazijn
en zorg dat de garnalen goed onderstaan.
Zie na of de azijn niet verdampt en vul ze
zoo noodig bij. Sluit pot of flesch stofvrij
af. Bewaar de garnalen niet langer dan 4
weken. J. W.
Garnalen kunnen bewaard worden onder
vrij sterke pekel en onder azijn. De laatste
gebruikt men bij saladen of in gelei en
daube". Vóór het gebruik afspoelen om den
te zouten of zuren smaak te verminderen.
Bij verkleuren moet men ze niet, dan na
onderzoek, gebruiken. Zfl moeten volkomen
afgekoeld zijn, na het pellen, voordat men
ze inmaakt. S. G. F. M.
HAZELNOTEN
Van onze hazelnoten pellen wij de buitenste
bladen af en bewaren ze gewoon op een
luchtige niet vochtige plaats. H. H. O.
Bij het bewaren van noten en hazelnoten
moet men ze rijp plukken en na het
ontbolsteren goed drogen. Dit drogen kan ge
schieden in de zon, in drogenden wind, in
het uiterste geval in een lauw-warmen, open
oven. Daarna bewaren op een droge plaats.
S. G. F. M.
Hazelnoten kunnen heel goed bewaard
worden in een netje, bijv. een eiernetje, op
zij van de schoorsteen, waar gestookt wordt.
Ze moeten heel droog hangen desnoods
boven 't fornuis, daar ze anders spoedig
schimmelen. Grootere hoeveelheden kunnen
natuurlijk ook heel goed op die manier be
handeld worden. Men schudt ze dan telkens
om, zoodat de binnenste aan den buitenkant
komen. J. J. K.
liimiiriimmiiiimiiiiiiHiMlilimiiiMuiiiiiiitiiiiiiMiMMiiiiMiiiMiuiiiiii
:: VERHUIZEN ::
MEUBELS BEWAREN
E. J VflN SCHflICK
BOOTHSTRaOT UTRECHT
iiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiirmiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
tuinkers prijken, voorafgegaan door blikken
doosjes en bonbondoosjes met staaltjes van
boontjes. Daaronder een restje uitjes, een
restje sjalotjes, op den grond twee
andijviestronken en daarvoor een paar bakjes met
aardappels: Red star en Eigenheimers.
Alles ontroerend van naïeviteit, maar
daar ligt ook toch nog veel moois naast
een groote belofte voor het mooiste maat
schappelijk werk van dezen tijd: de volks
tuintjes. Het is een zeer goede gedachte
geweest van de Maatschappij voor
Tuinbouw-Piantkunde om de Vereenlging voor
Volkstuintjes In de gelegenheid te stellen
om haar werk te toonen. Indien gij weet
dat zij dat geheel onvoorbereid heeft ge
daan, dan moet ge toegeven dat die Volks
tuintjes zeer respectabel voor den dag komen
en dat er uit die beweging groot heil voor
de toekomst kan ontstaan.
Indien ik naar de volgende Tentoonstel
ling verlang, dan is dat niet alleen om Dainty
weer op te zoeken, maar ook, om te zien
hoever de Volkstuintjes het dan hebben
gebracht. JAC. P. T H ij s s E
Het Schip van Bonifacius
Het t-feltje van de Volkstuintjes