Historisch Archief 1877-1940
?T"V
10**
DErAMSTERD-AMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
Oct. '18. .- No. 2156
rch
w
A
ctetJtic& Sy
MEEREN-ARTIKELEN,
UITRUSTINGEN.
'M
IA
|B
A
B
M
A
B
iiiiiiiiiiiimuiiiiiimiifiimiiiiiiiiiiiiiiiiii
gesprek met een anderen meneer. Een groote
nieuwsgierigheid kwam bij m IJ op, Z»u hij
wuen hoe't met zijn gezellin was af geloopen?
WOT z]j inderdaad niets dan een onwetend
werktuig geweest, zooals ze had betoogd
ea was het deze Vlaamsen sprekende sinjeur
die haar in het verderf had gestort? Want
dat haar lot alles behalve benijdenswaardig
was, stond ook bij mij vast.
Ik moest er toch het mijne van hebben,
volgde hem, toen net etenstijd werd, en
kwant zoodoende te weten in welk hotel hQ
logeerde.- Wijl ik toch nog eenige dagen
- blijven moest, verhuisde ik en nam in
het, Mine hoftl mgo intrek, met de bedoeling
de -e«Wte dt beste iöfgenheid aan te grQpen
de kennismaking téHérnieuwen, waartoe ik
mfl vma het laatet aangekomen nummer van
de Nieuwe Rotterdammer voorzag.
Het kostte maar weinig moeite, want de
man died volstrekt niét geheimzinnig en
kg de eerste gelegenheid die zich voordeed,
liet bil zich vinden voor een gesprek. Na
eenigen tijd over koetjes en kalfjes
gespró'ken te; hebben, vertelde ik hem wat ik in
't station Gottmadingen had bijgewoond.
HQ Vatte het erg kalm op, volgens mijn
opvattingen te kalm, zoodat ik hem [einde
lijk ietwat scherp attent maakte op het
iiinimiiiiMMiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiii
mogelijke en zelfs waarschijnlijke lot van
de dame in kwestie. Het maakte echter
blijkbaar geen grooten indruk «p hem,
zoodat ik spoediger dan mijn bedoeling was
ietwat koel afscheid nam. En zelfs kwam
de vraag bij mij op of de voor zijn mede
werkers blijkbaar gevoellooze meneer niet
gesignaleerd moest worden bij de
Zwitsersche autoriteiten, al kwam ik voor mij zelf
tot de konklusie dat zulks in elk geval niet
op mijn weg lag.
Ik zag den man nog een paar keer, we
groetten elkaar in het voorbijgaan, maar
tot verdere gesprekken kwam het niet. Tot
dat hij op een morgen van de ontbijttafel
regelrecht naar mij toekwam en ongeveer
het volgende vertelde:
Menier, zoo begon hij, ik heb nu ver
nomen wie u is, u is geen vriend van de
Boches, en nu stel ik er prijs op u te ver
tellen hoe 't met die koffer-geschiedenis
staat. Ik ben, ge hebt dat al bemerkt, 'nen
Belg. Ik heb jaren in Duitschland doorge
bracht, vandaar mijn kennis van het Duitsch
en daardoor werd ik aangewezen om de
taak op mij te nemen die ik nu vervul. Of
liever, vervuld heb, want ik ben in Duitsch
land gesignaleerd en kan er niet weer terug.
De zaak met den koffer zit zóó. Ik was,
na veer moeite en na maanden reizen en
trekken, natuurlijk onder valschen naam en
met uitstekende valsche papieren, geslaagd
in mijn opdracht. Deze was, vast te stellen
waar de nieuwste groote Dultsche oorlogs
industrieën zijn gevestigd. Ik heb een aantal
situatiekaarten geteekend en het was nu te
doen om die over de grens te krijgen. Ze
waren geborgen in den bewusten koffer...
En zijn dus verloren gegaan, merkte
ik op.
Pardon, was het verrassende antwoord,
de koffer is hier en de kaarten zQn al te
Parfls.
Hè?
Juist, de koffer heeft het lot dat wij
hem toegedacht hadden, precies beleefd,
zooals het volgens het programma moest.
Ik begrijp er niets van.
Hebt ge al eens gehoord van een smok
kelaar die zich met een vrachtje moedwillig
laat snappen om iets dat meer waarde heeft
er door te krijgen? Zoo was het hier. Een
dubbele bodem in een koffer, dat is een
alledaagsch, banaal ding, waarmee men
niemand beet neemt. De zijwanden van
denzelfden koffer waren niet dubbel, maar
tock zaten de kaarten daar tusschen.
Maar de kaarten zijn toch uit den
koffer gehaald, ik heb ze gezien.
Wel nee, wat in die dubbele bodem
zat, is er uit gehaald en dat hebt gij gezien,
dat waren eenige teekeningen die wij meer
dan een jaar geleden at hadden. Ze zijn in
den dubbelen bodem gelegd omdat men er
iets moest vinden. Teekeningen van machines
en toestellen die onze ingenieurs even goed
maken als die van de Boches. De
situatiekaarten met de ligging van de fabrieken
van oortogsmaterieel, dat was 't geen er
door moest, en die zaten in de zijwanden
van den koffer.
En de koffer is overgekomen?
Natuurlijk, dat was de berekening. Kijk
eens, die dame die den koffer overbracht,
wist inderdaad van den inhoud niets af. Ze.
zou die koffer meebrengen foor haar broer,,
die hier in Zwitserland w«ont. Diens adres
stond er op. Toen men nu bemerkte wat
vleesch men in de kuip had, lag het vo«r
de hand den koffer door te zenden, dan in
Zwitserland te zien in welke handen hij
belandde, daardoor hopende de draad te
vinden waarmede de ontvanger hier, ver
bonden was met de eigenlijke afzenders,
ginds. Want u begrijpt dat, nadat men de
teekeningen had, het verdere doel moest
zfln in Duitschland de maker en de
afzetder te vinden, plus hun helpers.
Wel, en hoe ging het ?
Heel eenvoudig. De koffer kwam hier
aan, werd aan het station ter beschikklig
gesteld van den geadresseerde, die hem
kwam halen, en daarmee was het uit.
Maar de stukken in de zijwanden?
Waren er onderweg uit gehaald.
Dus die broer wist ook van niets.
Natuurlijk niet.
Maar hoe zou 't zijn zuster vergaan?
Ze is gister bij haar broer aangeko
men. We hebben haar behoorlijk schadeloos
gesteld voor den onderganen schrik.
Er is nog een heeleboel in uw verhaal
dat ik niet begrijp. Hoe gelukt het u bijvoor
beeld om die menschen die van niets weten
zich in zulke gevaren te doen begeven?
Menier, zei nu de Vlaming, ik heb u
het verhaal gedaan om den slechten indruk
die het geval eerst op u gemaakt had, weg
te nemen. Dat zal nu wel gelukt zijn, denk
ik? We zijn geen onmenschen.
Ja, als die vrouw in veiligheid is...
Dat is ze. Heel wat beter in veiligheid
dan de munitie- en andere fabrieken die oo
mijn kaarten staan. Mag ik u nu groeten?
't Is mij aangenaam geweest.
Bij mijn terugkeer over Gottmadingen,
eenigen tijd later, was er een ander officier,
die de grenswacht aanvoerde. Anders was
er niets veranderd. Het plaatsje en het station
AM£BDi_K 1BNHEM
»g-6ffENHA«E - ROTTERDAM
UTRECHT
iiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimii
vormdemet het omliggende landschap een
heerlijlddylle, de dame van den koffer
heeft c allicht een minder aangename
herinneg aan. Z.
iiiiiiiiniiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiimiitiii
Inhoi van de October-Tijdschriften
fonfsleven: H. B. S.-er,door J. H.
Speenhoff, it teekening van Van Wagtendonk.
Naar liëin oorlogstijd, door M. Menalda
van Souwenburg. Uit de natuur, door
Fred.'uenéWat iedere jongen moet
weter- Wie heeft Amerika ontdekt.
Zijn v» gevonden. Avondzang door Hugo
v. d. lijden. De professor.?Van enze
spoifden, door Leo Lauer. William
Shalpeare. Jongenslevenoortretten,
J. Rieenhoff. Welke sport ??Van 's we
reldgebeuren.?Mijn hagedissen, door J.
DKrijnan. 'n Praatje Jmet den scheper,
doeV. Hielkema. De vliegmachine als
vijf( wapen, door O. Spit. Het water
kant», door P. Tjebbes.
giiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuii IIIIIIIIIM
iiiiiimiiiifiiimiiiiiiii
DE COLLECTIE LANNOY
bij
G. THEOD. BOM
De heer Lannoy heeft in de laatste weken
zijn stadgenooten een goeden dienst bewe
zen door zjjn fraaie collectie
scheepsteekeningen in de veilingzaien van Bom te
exposeeren en ons wat mee te laten
ge. nieten van een werk, waaraan hij 45 jaar
' van zijn leven heeft besteed en Bom heeft
zich gemanifesteerd als een Mercator
Saplens door zijn localiteiten nu eens niet
voor kunst en wetenschap, als middel om
geld te verdienen, maar uitsluitend om de
kunst te dienen beschikbaar te stellen. Het
was er l'art pour t'art. De meeste verza
melaars hebben iets van Harpagon: ze zijn
Jaloersch op bun bezit en vermeerderen
dit uitsluitend om het genot van het hekben.
Hun schatten verdwijnen in kasten en kis
ten, en nauwelijks omvademen zij zelf den
omvang en beteekenis van hun rijkdom. Ik
heb de psychologie van den verzamelaar
dan ook altijd een beetje zonderling gevon
den en mfjzelven er meermalen tegen ge
waarschuwd, want ieder mensen maakt in
verschillende levensperioden
verzamelwoeden door, al is 't maar van postzegels. De
heer Lannoy is allerminst een Harpagon:
met een groote gulheid heeft hij zijn collectie
aan het publiek getoond en wie iets dieper
op al het moois wilde ingaan vond in hem
een vriendelij ken cicerone. De jongens van
de Zeevaartschool kunnen daar van mee
praten l
Een expositie van platen op scheep
vaartgebied was wel heel aantrekkelijk en wij
hebben uit deze ruim 300 exemplaren
kunnen zien, hoe de Nederlanders van 17e
18e en 19e eeuw zich op de reproductie van
het schip en zijn onderdeden en emoties
hebben toegelegd, hpe het heeft geleefd in
ons denken en doen. Ik zwijg van de twin
tigste eeuw, want ieder zal voelen, dat het
schip en de zee actueeler zijn dan ooit nu
in waarheid elke schuit, die in de haven
terugkeert vreugde aan het Vaderland ver
oorzaakt.
45 jaar heeft Lannoy verzameld en iets
goeds tot stand ge
bracht, dat een genot
is om te zien.
Al dadelijk naast de
deur troffen de 21
aquarellen van Haccou
door de zeldzaam
diaphane perspectieven
en heldere kleuren.
't Is merkwaardig
met hoe weinig tinten
deze meester de licht
effecten van de zee
en de weerspiegeling
van zijn vroolQke
schepen in het water
weet weer te geven,
hoe levend hij zijn
tuigages en vlaggen in
de wind laat staan en
wapperen, 't Is zeker
niet gemakkelijk ge
weest deze verzame
ling uit het begin van
de 19e eeuw bijeen te
brengen. Zeer sterk
was op de tentoonstel
ling de 17e eeuw ver
tegenwoordigd in het
buitengewoon mooie
detailwerk van Van
Everdingen met een
paar sepiateekenlngen
keningen van Willem
van de Velde, zeker
wel de meest popu
laire van onze
scheepschilders, wiens zee
slagen wij allen ken
nen. Ook hier trof weer
de verzorging van het
détail, de spiegel van
een oorlogschip, de
Amsterdamsche statie
sloepen. Het werk van
Van de Velde is wei
nig emotioneel, maar
treft toch prettig door
de minutieuse
verzorging.Zijn jongerebroe
der Jesaja is minder
bekend en het was
een bofje hier van hem
een paar teekeningen
van riviergezichten te
zien niet ,gemakkelijk
op te diepen.
NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP
btordienstvanTetenburg
IAGELIJKSCHE MOTORDIENST
HECHT LEIDEN DEN HAAG DELFT
tintthawig. Itrachttchivnr26. FjnjékiéiB. Kouttahiil
VICK-VCKSA
de meeste
Arcila in Barbaria in 't geblet der Mooren." Barbarische Cust. In de straat van
Tanger tot Cabo De Spartel, Naar teekening van Adam Willaerts.
van een strand- en riviergezicht, de zeer
artistiek geconcipieerde brug over de Tiber
van Oujardin een studie, die vermoedelijk
een ontwerp is geweest voor een schilderij,
de twee Rijngezichten
in O.-1. inkt van Van
der Meer de jong en
de verzameling
teevendige. Zeeman heeft meermalen den
menkant van onze oude zeekasteelen
gehilderd: duidelijk zien wij op zijn werk
t vlakke dek, dat trapsgewijze oploopt tot
:n hoogen spiegel, vanwaar de kapitein
jn bemanning overziet. Hij geeft een
an;re idee dan wij gewoonlijk gewend zQn.
De clou van de tentoonstelling was een
Stal teekeningen van Van Beest, waaraan
recht een eereplaats was ingeruimd. In
e meesten als Van de Velée en Neerstraten
:unnen wij zeker de nauwgezetheid
bevonderen, maar het is alles in ruste. Zelfs
Ie ietwat impressionistische zeeslag van
., vraeuer 3en laatste vertolkt niet het onstuimige,
V',[ « Kn onrustbarende van een treffen van schepen
vnn kP hPt «rhin°P den Oceaan. Anders bfl Van Beest. Hij
van rfpn hiiit?£antls veelmeer de geïnspireeerde, emotloneele,
van den buitenkant zjjn schepen leven,de fersche lijnen maken,
v? P"' ,S£ESfn,S«d*t wij de wlnd ais '4 ware do" de zeilen
ven en spiegeis, maai voeien 8peien. ,je prachtige bark op de
tenzelden ingaan op hel toon8teillng aanwezig is er een eminent
voorbeeld van. Statig komt ze als 't ware
op ons af. Van Beest heeft zelf veel gevaren.
Hij was een beschermeling van Z. K. H.
Prins Hendrik der Nederlanden, dien hij op
zijn overzeesche tochten in de vijftiger jaren
der 19de eeuw geregeld vergezelde en met
wien hij dus aile wederwaardigheden van
het zeemansleven hetft meegemaakt. Er
wordt zelfs gezegd, dat hij het gezicht op
Gibraltar onder de oogen van den Prins,
toen zij de straat van Gibraltar doorvoeren,
heeft geteekend. 't Is jammer dat deze kun
stenaar zoo jong op 40jarigen leeftijd
is gestorven, want zijn werk draagt het
stempel van het geniale en het is zeker een
voorrecht 26 teekeningen en schetsen van
hem vereenigd te zien.
Uit de kostbare collectie heb ik maar een
enkele greep gedaan. Er is meer, veel meer
en goed werk te zien geweest getuigend
van onzen zwerfzucht uit vroeger tijd, want
wij vinden er de bekoorlijke rust onzer
binnenwateren naast de ontstulmige zeeën
in verre landen en gezichten op Barbarische
kusten.
Laveerende schepen
Naar teekening van W. Vitringa
Bemande roeiboot bij voorsteven van koopvaardijschip
Naar teekening van
FRISO
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiii.i
Albertus van Bees
llllllllll:llllllll!llllllltlllllllll)lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIllllllIIIIIIIIIIIIIlI
N.V. Eerste Netled.
" u F N HAAR Orogt Elementen voor
TI,* M «nïD&atilooze Telegrafie
Tel. Interc. H. 5800 **
T.iOBram-adr.s:ENEF, DEN HAAG Hoofdvorto nwoordigor: TECHN. BUR. MARYNEN - Den Haag
»i
P. VAN EXTER, c.s. Makelaars zullen op Maandag
28 October 1918, des avonds na zes uur in het Yerkooplokaal
Frascati" ten overgaan van de Notarissen A. SCUELTËMA
BEDUIN en K. W. J. K. TAN BEVERWIJK in veiling
brengen:
Het Heerenhuig met afzonderlijk verhuurd Bovenhuis
Tuin en Er re aan de
Saxen Weimarlaan 41
groot 2 Aren 11 Centiaren.
Uet BE \EDENHUIS (her. 9 kamers enz.) is verhuurd
tot l Hei 1919.
Het BOVENHUIS (ber. 12 Kamers enz) is verhuurd
tot l Mei 1920.
Te bezichtigen des Dinsdags en Donder dags alsmede op
den Yerkoopiag van £?4 uur met een bewijs van toegang.
JDE
Weekblad voor Nederland
kost slechts f2.26 per kwartaal
J. C. LONDT, WI^LEM J.
JONKER, c.s. Makelaars,
zullen op MAANDAG 11
NOVEMBER 1918 in het
Yerkooplokaal Frascati" ten
overstaan van Notaris TH.
RU YS tizn.in veiling brengen:
Het voor eenige j aren fraai
verbouwde WINKELHULS,
waarin sedert vele jaren een
Kruideniers affaire is geves
tigd, met Woning en Erve
te Amsterdam aan de
trechtscbtr. 32
Kad. Sectie I No. 1195 groot
84 Centiaren.
Het perceel ia verhuurd tot
l Februari 1919.
Bezichtiging des Dinsdags
en Donderdags alsmede op
den verkoopdag van 2 tot 4
uur, met beir\js van toegang.
LevensverzekeringMaatschappij
flrnbem
Maatschappelijk Kapitaal EEN WILLIGEN GULOEN voltaekond
Sluit Levensverzekeringen en Lijfrenten
op bijzonder gunstige verzeker
ngsvoorwaarden tegen zeer BILLIJKE PREMIËN
KIEK
Te BAARN
te Ko' twee aaneen geb. WOONH. met groote WERKPLAATS,
TERRN voor OPSLAG en TUIN, gez. oppervl. pi m. 900 M2
op ei hoek van twee straten, het beste gedeelte van drukke
winketr. Zeer geschikt voor alle ruimte behoevende zaken.
T bevragen aan het Woningbureau van J. D. F. VAN
D E FV E E N, Makelaar, aldaar.
D,v,leijninp&Zn,
KLEEDEIWVOOIiDiWESENIIEEREII
Hoge wal 13-14
CE N HAAG
Telefoon 590
S> ec i aal
ENELSCHE STOTEN
DAMES!
Abonneert U op
het Maandschrift
DE VROUW EN
: HAAR HUIS" :
Prijs per jaargang f
6.franco pfcj)ost f 6.5O
UITGAVE:
VAN HOLKEMA & WARÉNDORF
" f" AMSTERDAM
Illustratiednik-papier van de Firma C. G. A. CORVEY, Keizersgracht 255, Ansterdam, Tel. N. 1202 en 555
Typ. Am»t. Boek- M Steendrukkerl, voorhCM Ellermu. Harmi & Co.