2162 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 13 DE LASTIGE GAST Teekening voor de Amsterdammer" van Joh. Braakentlek De Winkelier, voorheen... Teekeningen voor de Amsterdammer" van Rlnus Kost Ast-u-blieft, moeder, enne komt u nog 'r 's gauw terug! * en thans Geallieerden: Vrouwtje, vrouwtje, pas op met je hoogen gast!" Hollandsche bastvrouw: Geen gevaar hoor, hij kan hier desnoods een onderdak vinden, maar mijn hart allerminst l" Mensen! je bent de 100e al. Ik ben uitver kocht, al wou je me een tientje toegeven '".-.Ét ^* "*v lllllinilllllllllllllllllUlllllllllMIIIIHIIIIIMIIIIIIIIIHIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIItlllll II1IIIHIIIIIHIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIHIIUIIIU minimum iimiimmiiiiii i m mm mi liimimiiiiiiiimmimmiimiimimi tr>Li.;i7 Li w L £VE rïsveffZHK S??I<IG EU /IMSTERDjflMSCHE ) U M l L L l O '«uuuniiimiiiuiiiiiimmiiuiluiiiiMiMiiiiiniiimiimmimiimiiimiHiiiimiiiiiimmmmiiiii f'S BILJARTSPORT PIQUEEREN IV (slot) (SFiguur I in bijgaande afbeelding verbeeldt «e* piqueerstoot, welke evenals trouwens ?oèjr de drie overige niet alleen zeer veel tttutlne van den speler vereischt, maar . *awwllen ook oog weinig minder dan oflteveer volmaakt materiaal. Zonder een uitstekende pommerans waaronder verstaan moet worden een veerItükCfltige, niet te zachte of te harde, en ..goed gemodelleerd zijnde queue-bedekking; zonder n volkomen kaarsrechte queue; , zonder een leisteenen blad van ten minste ' £$$ centimeter dikte; en vooral zonder het V«rvlers-laken, .zooals dit tot het uitbreken -va* den. oorlog in ons land en in de meeste teftden van Europa gebezigd werd is er van het piqueeren, zooals dit behoort te ge schieden, -maar bitter weinig terecht te brengen. Een onregelmatig gevormde pommerans beeft tot gevolg dat de stootbal niet op de juiste plek getroffen kan worden. Eenzelfde gevolg heeft natuurlijk, maar dan in nóg veel sterker mate, een kromme queue. Op «en te dun blad is zelfs Het trekken niet goed mogelijk vanwege de te geringe ?stevigheid van het biljart en de daardoor ontstaande mindere wisselwerking tusschen ballen en overig materiaal, terwijl het laken Figuur I ?dat sinds den oorlog in ons land gebruikt wordt, om het Belgisch (Verviers)-laken te vervangen, van dusdanige kwaliteit is dun, hard en kaal of zeer dik dat ook hierbij het contact tusschen bal en laken ?absoluut afwezig is. In figuur I van onze afbeelding ligt de stootbal vast aan bal 3, terwijl de onder linge verhouding der drie ballen een zoo danige is, dat slechts uiterst moeilijk bal l naar 2 gestooten kan worden zonder te totrcheeren. Wel heeft de speler het recht wegens het vastliggen der ballen van aquit te spelen doch dit is altijd een hoogst riskante stoot. Er blflft dus niets anders over dan piqu eeren, waarbij de queue ietwat schuin in e - richting van bal 2 gehouden moet worden, vervolgens tamelijk krachtig afgestooten, n, zooals de teekening doet zien, de staotbal links en bal 2 rechts geraakt dient te worden. Aldus behandeld ontstaat de triangulaire der ballen als afbeelding U in I * ^?.- ,fi ? , *? ?weergeeft. Figuur II is een zeer eigenaardig specimen llllllflIIIIIIIIIIIIIIIIMIlIllllllltlllllll van piqueerknnst. (Dit is een variatie van d In afbeelding I Piqueeren III No. 2157, 26 October 1918.) De ballen liggen te ver uit het bereik om gemasseerd te worden, en ook over band is weinig te bereiken vandaar dat de geroutineerde speler niet aarzelt om den stoot op de eenig juiste wijze te bewerken, namelijk bal l door bal 2 piqueeren naar 3, waarbij bal 2 de stippellijn volgt en het resultaat is als 2 in afbeelding II doet zien. ,ePj ?*o& /o9 Figuur II Moet met volkomen verticale queue, zacht doch hoogst gevoelig afgestooten worden. Figuur III verbeeldt ten piqueerstoot die uiteraard alleen uit de losse hand gemaakt kan worden. De speler staat vóór bal 2. Ook deze stoot eischt langdurige beoefening alvorens men het tot eenige vastheid er in brengen kan. De moeilijkheid zit voor namelijk in de omstandigheid dat (zooals in Piqueeren H aangetoond wordt) het caramboleeren bij piqueeren alleen te be reiken is door den stootbal op nauwkeurig de juiste plek te raken, terwijl een afwijking hierop, van bijvoorbeeld l milimeter, tot gevolg heeft dat het caramboleeren n of eenige meters mist. Waar het nu reeds uiterst moeilijk is om bQ de op het biljart geplaatste hand nauwkeurig den stootbal op de bedoelde plek te treffen, daar spreekt het natuurlijk vanzelf dat bij het uit de losse hand afstooten deze kans nog aan merkelijk verkleind wordt. 4 in afbeelding I is een combinatie van piqueeren en masseeren. Schijnbaar zou het eenvoudiger zijn deze bal langs de middelste te masseeren naar de achterliggende bal, doch bal 3 Irgt vast tegen den band en bij de minste aanraking van bal l slaat deze laatste onmiddellijk weg. Derhalve piqueere men deze stoot van de vrij liggende bal 2, met een ietwat schuine queue en krachtige doch niet te harde afstoot. Ook van deze, zoewel als van den vorigen stoot, vindt men het resultaat in afbeelding II. B. llllllflIimilllllllllllllllullllllllllllllllHIllllllllllllllllllllllllllllllllHiiiii, CHNISCHE RU5 HET ZUIVEREN VAN LUCHT EN GASSEN Een kleine berekening leert, dat de zui verste lucht, die slechts zeer geringe hoe veelheden stof bevat, toch op den duur, als ze in groote hoeveelheden door machines geleid wordt, een zeer groote hoeveelheid stof achter moet laten, hetgeen tot verstop ping en nog erger gevolgen aanleiding kan geven. Metingen hebben meermalen doen zien, dat per cub. meter lucht van 2 tot 10 cub. centimeter stof kan voorkomen, het geen dus slechts, wat volume betreft, l tot 5 op de 500.000 bedraagt, terwijl natuurlijk sterk met stof verontreinigde lucht een veel hooger stofgehalte bezit. Machines, die voortdurend lucht moeten aanzuigen, hebben dus op den duur kans zeer groote hoeveel heden stof te bevatten, als niet de aange zogen lucht tevoren zorgvuldig van stof is bevrijd. Tot die machines behooren de groote pompen voor het aanvoeren der lucht voor de toestellen, waarin vloeibare lucht, zuur stof, stikstof, enz. bereid wordt of die lucht samenpersen voor allerlei pneumatische werktuigen, die bij de ijzerconstructies ge bruikt worden; ook de groote dynamo's hebben voortdurend versche iuchtaanvoer noodig voor het afkoelen der windingen. In de meeste gevallen werden voor het wegnemen van de laatste resten stof uit de lucht dsekfilters gebruikt. De lucht werd dan' gedwongen eenige lagen gespannen ruw doek te passeeren, waardoor alle stof tus schen of in de doeken achtergehouden werd, waarna de lucht in het afvoerkanaal voor de diverse pompen kon komen. Deze opeenbooping van het meestal brandbare stof kon gevaarlijk zijn, als er toevallig een vonk in kwam. Het is voorgekomen dat de stofmassa In eens ontbrandde, waardoor ook de filterdoeken in brand vlogen, zoodat een groote vlam de dynamo ruineerde. Om dit te voorkomen werden achter de doeken valdeuren aangebracht, die bQ het verbran den van de doeken dichtvielen, maar vol komen veiligheid gaven ook die inrichtingen niet. Genoemde reden en de schaarschte aan doek in de laatste jaren, hebben eenige andere typen van filters doen ontstaan, die sterk aangeprezen worden doordat ze vei liger zijn in het gebruik en een kleiner vo lume innemen. Een ervan, waarvoor nogal reclame gemaakt wordt, bestaat in hoofd zaak uit twee vertikale geperforeerde wanden, waartusschen zeer kleine ijzeren cylindertjes geschud zijn, zeodat de lucht er wel door heen kan, maar toch een vrij langen weg moet afleggen. Nu wordt van boven voort durend een olieachtige vloeistof in druppels neergelaten, zoodat alle cylindertjes goed bedekt zijn met de vloeistof, die het stof vasthoudt en mee naar beneden neemt. De verontreinigde vloeistof komt in een reser voir terecht, waarin ze gefiltreerd wordt om opnieuw opgepompt en gebruikt te worden, zoodat een beperkte hoeveelheid vloeistof zeer langen tijd dienst kan doen. Iets eenvoudiger is een andere filter, die zonder vloeistof gebruikt kan worden en toch de voordeelen van metalen filters bezit. De lucht wordt door een gaas in horizontale richting in een vrij groote ruimte gezogen, waardoor de snelheid ge ring wordt en het grove stof kan bezinken. Dan wordt de bewegingsrichting van de lucht vertikaal en moet ze weer een vrij dikke laag ijzeren rolletjes passeeren, die weer in alle richtingen door elkaar liggen, zoodat het stof in en om die rolletjes blijft liggen en daarna kan de gezuiverde lucht pas door de toesteilen gezogen worden. Ook deze soort filter is langen tijd achter een bruikbaar en vereischt geen speciale toestellen voor het filteren van een vloei stof en het oppompen ervan. Natuurlijk moet in de toekomst, door vergelijking der iiiiiiiiiiiiiiiiimiiiii iiiiiiitmiiiimiiiiiiiimmiiiiimniiiiii onkosten, uitgemaakt worden welke soort het voordeeligste werkt. Vsor het zuiveren van zeer stoffige lucht zooals die voorkomt in graanpakhuizen, maalderijen, enz. enz. worden meestal anders gebouwd toestellen gebruikt. Het zuiveren is noodig door de plaatselijke verordeningen, die niet toelaten, dat de uitgeblazen lucht van de diverse reinigings toestellen voor graan en andere artikelen, zonder reiniging in de buitenlucht uitge blazen wordt. Veelal leidt men de stoffige lucht door een stelsel van vertikale linnen buizen (ongeveer van de doorsnede van brandslangen). De lucht kan door den wand dier buizen ontsnappen, terwijl alle stof binnenin vastgehouden wordt. Om dit te verwijderen is een horizontaal raamwerk aangebracht, dat langzaam op en neer be wogen wordt en dat evenveel vakken heeft, als er luchtbuizen zijn. Elke buis wordt in een dier bewegende vakken eventjes ge knepen, waardoor het stof loslaat en naar beneden valt. Het komt dan terecht in een bak, waaruit het door middel van schroef zonder eind en speciaal afvoerapparaat verwijderd wordt. Van zeer groot belang voor het bestrijden der stof- en roetplaag van groote fabrieken is de Cottrell precipitator". Vooral voor het wegnemen van de stof uit de rook gassen der cementfabrieken, uit de gichtgassen" der hoogovens, enz. is dit toestel in de laatste jaren van groot belang ge worden, vooral omdat de stoffen uit die gassen verkregen, een uiterst belangrijke rol gaan spelen als leveranciers van kaliumverbindingen, die den strijd tegen de duitsche kali reeds met succes begonnen zijn. Het principe van de toestellen van Cottrell is zeer eenvoudig. Het is algemeen bekend, dat een geleider voor electriciteit, die voor zien is van scherpe punten, de meeste electriciteit opzamelt op die punten, waar van ze dan weer gemakkelijk afvloeit op de omringende lucht, vooral als die fijnverdeelde vaste of vloeibare stoffen bevat. Nu wordt een lange draad van koper om wonden met een ruwen katoenen draad. De koperdraad wordt geladen gehouden tot een spanning van ongeveer 100.000 volt en de fijne pluisjes katoen werken nu op de aangegeven wijze. Het draadstelsel is aangebracht in een pijp tegenover een wand, die de tegengestelde lading heeft van den draad en die bedekt is met een laagje water, dat voortdurend naar beneden stroomt. De stofdeeltjes in de gassen, die gedwongen worden de pijp te passeeren, worden nu ook electrisch geladen, door den draad afgestooten en aangetrokken door den natten wand, zoodat ze met het wegvloeiende water mee naar beneden genomen worden. Natuurlijk is ook zonder gebruik van water scheiding te voltrekken. Het aanbrengen van een Cottrell precipiator maakt het winnen van allerlei afval mogelijk, terwijl de omgeving niet meer verontreinigd wordt er door, hetgeen heel wat kosten aan schadevergoeding en aankoop van naburige perceelen, die last ondervonden van dat stof, bespaart. Bovendien blijkt het, dat velerlei fabrieken tot.aanschaffing der apparaten zullen overgaan op last hunner regeering (Amerikaansche en Engelsche), die de neergeslagen kalihoudende stof opeischen in lands belang. Als absoluut wer kend middel tegen het rooken van fabrieksschoorsteenen, heeft het toestel zeker ook groote toekomst, hoewel het te hopen is dat het hiervoor niet gebruikt zal worden door dusdanige verbeteringen in het stoken, dat er geen rook meer ontwikkeld wordt, daar alle rookontwikkeling een teeken is van verkeerd gebruik van brandstoffen. v. O. VRAGENRUBRIB1 voor Algemeene Wetenswaardigheden Men gelieve de vragen voor deze rubriek in te zenden aan het Redactiebureau, met op den omslag bet motto .Leelcenspiegel", en onder opgave van naam en adres (die als vertrouwelijk zullen worden beschouwd.1 X. te Y. Als een uitgever de autorisatie voor 't vertalen b.v. van korte feuilletons uit buitenlandsche tijdschriften aan den ver taler overlaat, hoe moet deze dan handelen, en zijn et veel kosten aan verbonden? Het komt ons voor, dat de vertaler het best doet zich met een verzoek om autori satie te wenden lot den uitgever van het betrekken tijdschrift. Mocht die er geen beschikking over hebben, dan zal hij den aanvrager wel naar den schrijver verwijzen. Over de evenlueele kosten kunnen wij niets mededeelen; die zullen geheel af hangen van den omvang van het artikel, en van den prijs, dien de auteur voor het vertalingsrecht vraagt. J. L. K. te A. In een aflevering van het Tijdschrift voor geschiedenis, land- en vol kenkunde moet eens een lijst zijngeplubliceerd van studiewerken voor het examen Af. O. geschiedenis. Kunt U mij ook zeggen in welken jaargang? De door U bedoelde lijst van studiewer ken komt voor in den jaargang 1911 van bovengenoemd tijdschrift en is op nieuw opgenomen in den jaargang 1916. Zij bevat een aantal algemeene en speciale studie wei ken die echter niet alle in hun geheel behoeven bestudeerd te worden. De lijst bevat daaromtrent nadere gegevens. iiiitiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiilimiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiii ONZE PUZZLE Indien er niet alleen gouden tiengulden stukken, doch ook dergelijke stukken van 20, 30, 40, 50, 60, 70, 80, 90 en 100 gulden bestonden, op hoeveel verschillende wijzen zou men 100 gulden kunnen betalen, alleen met behulp van die munten? En hoeveel van elk dier stukken zou men noodig hebben om de uitbetaling op alle wijzen te doen plaats hebben? Onder de goede oplossers zal een prijs worden verloot. Oplossingen in te zenden onder letters A B, redactie-bureau.