Historisch Archief 1877-1940
*r^v
l TM l)*»' >
"?*« »-' '?; A * 't M
v: '1
E AMSTE
WEEKBLAD VO
M M E
NEDERLAND
*»..
REDACTIE VAN Prol. Mr. J. A. VAN HAMEL, Prof. Dr. H. BRUGMANS, Mi; T. S. OROBIO DE GASTRO'Jr.t Dr. FREDERIK VAN EEDEN en H. SALOMONSOR
' ~; . ITOEVERS: VAN HOLKEMA 4 WARENDORF
Pef j «Ml. 12.25. Aboan. loopen per jaar | | Redactie en Administratie: Keizersgracht 333, Amtterdam ] Advertentie^ omslag f 0.40 p. regel, binnenpag. f 0.50 p. regel J
m*» *»rt, «
fop*. T Krekelijuw, door
oheBnbrfak: M
Boodh* d*r tot n«wr d« aMht,
|i fenffleton: De Zorgen
... Al^«. TiM«. - fc Voor
'«MÜto-Bogt») Hertoaaeteg, door
? «n
P.WUlwe. - 7:
Ten8$. Klooit M
i"
HaUanBoëdenburjr. S'. De
, 9.
Boekbe--Tft Of* d«a ««poltontisohen *Jd, door
«-k-?«"«-Sp^l - BoeketJ.e8oa.tiek:
,_BOT**. **? U? VerMQ. door
Op «ton IwMQiBiMhev itkflk: WJlion
? ' "», a||. g. Bmfesfteri, 12: uit het
i «WN* !>?> ^Mg Tfn«it «en
t ywifttttie. - L*8ken«pi«gel.
> mei e«n D»me, door B. O. H.
or <U Jeugd, door v. D,
?bonwiBoldrat, teekening v»n Joh.
KtakJ«» oit KafleiUnd. Boral,
döofBUdgw.
WilMm i »»«r het Vreduoongrei
fok BnMkBMiek.
,*«r
? NEDERLAND
EN DE
GEALLIEERDEN
Een woord tef waarschuwing
,Men kan bezwaarlijk aan den indruk
jn, -dat er op 't oogenblik in
tod zttf krachtige invloeden
om ons met de Geallieerden
Vergemakkelijkt door de
- «,. Jdy~waarmede hier te lande
., Jdoor iékters der publieke opinie,
imHenlandsche aangelegenheden
nagedacht of niet nagedacht,
pogingen vrij spel. Men
ook niet blind vóór zijn,
g ^Mingen
_, , .^^IW9»9 iihsÖ|*e6j
aoov«e! mogelijk op kwaden
'4e eflMBte-mógendheden te
Al U -de oorlog opgehouden,
«rijd d«r twee groote partijen
ttoft voort. > ^
[?hebben ree«Js eerder doen uitkomen,
ontzaglijk 'nadeel deze geheele
voor ons land moet zijn. Van
nadeel,* omdat wij er door
,, (verwijderd van het
inter-geallieconomische stelsel, waar de
getoekorastjge welvaartontwikkeling
,-Men kan niet genoeg herhalen, dat
tig van vrijhandel, waarin ook
and .weder tot een gebied van
tekracht en koopkracht zou komen,
prake 'is. Er zal intreden een
ten stelsel onder de geallieerde
. , met toekenning van prioriteit
... ^_. grondstoffenvoorziening,
levensmid'delentoevoer.rantsoeneering van
scheepsr^limte, van machinelevering enz. En
e*- zat' komen een zwaar benauwende
belasting van Duitschland, voor jaren
laag. Alleen door goede verhoudingen
riiet de Geallieerden zullen dus de
materieete belangen van het Nederlandsche
UHliHiiiliHMNiiiiiiiJiiiiiirnmiiiiHiuiiiiiiiii nu i minimi
WILSON KOMT
Be bladen brengen het min of meer
offidëele programma van den tocht van President
' Wllson naar fiuropa: 3 December, aanspraak
U« bet Congres, 4 December, vertrek uit
New-York pp den George Washington, enz.
DeatrQyers zullen het schip op zijn reis be
geleiden, andere schepen van de vloot-basls
fr Frankrijk komen het tegemoet. Het zal
M* luisterrijke intocht op Europeesch gebied
weze» ter deelneming aan de
vredesconftttntie, \
.Amerika, met al de kracht van ee« groote
persoonlijkheid, wil zfln stem laten gelden
d* internationale politiek.
.Ee» jaar gpfeden, 4>December 1917, in zrjq
k tot het congres zeide Wilson:
onduldbare ding waarvan
DuStschm«esten onsvhet leelijke gezicht heb
ben laten ziea, dut dreigende monster van
gebeld, net kuiperr] vereenigd, waarvoor wQ
fr Dnltsche 'regoering nu zoo duidelijk
kennen, een ding xonder geweten of eer of
vttffofen om zich aan een overeengekomen
vrede te honden, moet worden vermorseld,
eit-kaa biet niet geheel te niet worden ge
daan, ten minste worden buitengesloten van
de.geIBfce.gemeenschap der volken.... Laat
DBS elkander goed verstaan. Wat ons voor
eerst en dadelQk te doen staat, is den oorlog
te winnen; niets mag ons daarvan af brengen
?totdat het- zal zijn gedaan. Daar moet een
orde komen,, gegrond vest op het recht en
a/rt herstel van het onrecht".
Woorden van verontwaardiging over de
volk tot hun recht kunnen komeff.
Met de idéele belangen is het even
eens 't geval. De geallieerde landen
vertegenwoordigen immers de politiek
van orde, vrijheid en vooruitgang in ge
zonden geest,. Aan den anderen kant
" n verwarring en teleurstelling.
il Nederland zijn oogen voor dit
sluiten en afsukkelen op den ver
keerden weg, het heeft slechts voort
te gaan in de richting, waarin nu niet
weinigen bezig zijn, het te drijven! Het
heeft slechts gehoor te geven aan de
vele onjuiste,kwaadstokende vertoogen,
waardoor hei wordt misleid. Het heeft
slechts de fouten te slikken, de tekort
komingen voorbij tézien, in zijn midden
begaan. -Eerlijk gezegd, twijfelt men
soms, of er onder ons volk nog vol
doende energie en doorzicht overgebleven
zijn, om aan de verkeerde invloeden
weerstand te bieden. Zoo gemakkelijk
hebben zij spel l Maar als men bedenkt,
hoe ontzaglijk groote belangen voor de
toekomst onzer natie er bij betrokken
zijn, kan men het waarschuwen niet laten.
De voorstelling wordt dan gewekt,
alsof de geallieerde regeeringen bezig
?zouden zijn, met Nederland conflicten
te zoeken, teneinde daardoor booze be
doelingen tegen ons land bot te vieren.
Het beeld, dat de stokken worden ge
zocht om den hond te slaan, vindt daarbij
ingang. Zoo moet het komen tot de
idee van het mishandelde en miskende
Nederland, door een groep booswilligen
in alle onschuld belaagd. Dit is dan ook
de stemming, die van verschillende zijden
thans onder ons publiek wordt gewekt.
Toch is dit de zaak in een geheel
valsch licht stellen.
Wanneer Vrij daartegen waarschuwen,
is het allerminst uit zin, als verdedigers
der geallieerden op te treden. Wij hebben
ons tot zoo iets nimmer gedrongen ge
voeld; nimmer iets anders verdedigd dan
Nederlandsen belang, óók tegen kort-.
zichtigheid, wanbegrip of bedrog in ons
eigen midden. Daartegen gaat het ook nu.
De houding, van geallieerde zijde
jegens ons land aangenomen, is uit iets
Kf/teel anders téverkla»n,dan uit booze
omrekeningen, om onsr-daarmede straks
te lijf te gaan, en, gelijk tëet b.v. eet, ons
Zeeuwsch-Vlaanderen af te persen. Zoo
wij durven verzekeren, dat zulk een toe
leg niet behoeft te worden gevreesd,
zijn wij daarbij slechts het spreekorgaan
van het rustige verstand, en van het
nauwkeurige onderzoek. Men mag gerust
zeggen, dat niet in eenigen leidenden
kring der geallieerde landen het oog
merk wórdt gekoesterd, dit Nederland
sche grondgebied aan te tasten. Ons
nationaal recht, sinds de 17e eeuw in
die streken gevestigd en ingeburgerd,
vindt volkomen erkenning. Ook wordt
verstaan, dat wij daarvan geen afstand
kunnen doen. Het is eenvoudig mislei
dend of onnoozel, daartegenover ons
volk met wat nu en dan door onverant
woordelijke enkelingen mag zijn beweerd,
de dampen aan te doen.
Dat de tractaatsregeling omtrent de
bevaring der Schelde in oorlogstijd, in
overleg met Nederland, aan een herziening
onderworpen worden kan, is een geheel
andere zaak, Ook in verstandige Neder
landsche kringen wordt daarover niet
geheel afwijzend gedacht.
Het is dus geheel fout, ons volk met
paniek en verbittering^ vervtrllen tegen
over een kant, waar wij, met vol behoud
van onze vrije zelfstaniugheidronze toe
nadering en ons belang behporen te
zoeken. **
't Zelfde geldt Voer nderl* punten,
waarin men ons wil doen gelooven, dat
de Entente voor Nederland lagen legt.
Het kan alles slechts strekken om ons
land op een dwaalweg te voeren, waar
wij zett eenmaal-deïurevrachten hebben
te plukken. Niet df£%JNede$an4t,rflan*
ingrijpende inbreuken te vreezen zal
hebben. Maar in den kring der mogend
heden zal ons land Bij de gewichtige"
economische regelingen, diéaan de orde
komen, en bij het geheele internationale
leven, dat zich ontwikkelt, nog in on
gunstiger en onverschilliger positie staan.
De houding van de geallieerde mogend
heden, die zich nu vooral in hun pers
weerspiegelt, is meteen weinig objectivi
teit geheel anders en juister te verstaan.
In dit goede verstand ligt ook de aange
wezen weg ter verbetering.
Wij herinneren onssvoor eenigen tijd
eens een onderhoud t£hebben gehad met
een oprecht voelend Nederlander, tevens
voortreffelijk kenner van Japan. Onze con
clusie ? over de verhouding tusschen dit
land en ons vaderland was, dat deze vooral
geleden heeft onder misterstand en achter
docht, en dat niet vefder aan sensatie
stemmingen gevolg gegeven worden
moet, doch naar een vollediger
wederzijdsch inzicht gestreefd, waardoor de
beide volken ginds in de Stille Zuidzee
ongehinderd nevens elkander voortleven
kunnen.
? Hetzelfde geldt thans voor de ver
houding tusschen, ons land en de gealli
eerden, zooals die nu na deze wapen
stilstand 't duidelijkst aan den dag
getreden is.
Wanneer het gemakkelijk valt in Neder
land achterdocht en wantrouwen te zaaien
tegenover de geallteerduv dan komt dit,
omdat mede bij de geallieerden omge
keerd wantrouwen ^J^t/^dQM heer
renen jegensiörtfct'* ^Pf"J| f?% ?ïk-&'
' En wanneer men werkelijk^ iets in het
belang van ons volk' wfl doen, om op
goede verhoudingen to'or de toekomst te
werken,dan doet men beter deze gevoelens
niet hooghartig te negeeren, maar na te
aan, waar ,ze vandaan komen. Het
lijkt dan, dat er ook ten onzent wel
fouten zijn begaan. Wanneer wij eenige
punten opnoemen, doen wij dit-,met om
oud zeer Op te halen, of om verwijten
te doen, maar om te toonen, waar de
schoen wringt. ;
Sommige daden van de Nederlandsche
regeering tijdens den oorlog blijken in
invloedrijke kringen der verschillende
geallieerde landen nog steeds een zeer
wrangen nasmaak te hebben veroorzaakt.
De geheele behandeling der zand- en
grind-kwestie, waarin men ten slotte om
des lieven vredes wille heeft berust, heeft
een ongunstigen indhik nagelaten. In
Engeland zijn voorts nog velen gecho
queerd over de konvooizaak, die men
gevoeld heeft als een stok, den geal
lieerden tusschen de' beenen gestoken,
op een oogenblik, waarop zij in den
spannendsten strijd waren gewikkeld.
De onevenredige mate van drift,
waargemeene beleediging Amerika aangedaan!
Een jaar later, de tegenstander ligt ter
neer, hrj, de President, gaat uit als een
hersteller der geschonden grondslagen van
het Richt.
Het is een nieuw Amerika dat hrj ver
tegenwoordigt.
De oorlog heeft er niet Ingegrepen zooals
bij zich in andere landen heeft doen ge
voelen, hfj heeft dit doen groeien en tegelijk '
stevig gemaakt in zijn groei.
Zooals met alle dingen, waarvoor men
het oog moet hebben om ze te zien, gaat
het ook met den toestand der Vereenigde
Staten vóór den krijg. Men begrijpt nog
meestal niet dat het land toen in een crisis
verkeerde, dat er een scheiding dreigde te
ontstaan tusschen de verschillende gedeelten
van zijn gebied en van zijn beroepsklassen.
Wat de oorlog heeft gedaan, is, dat hij de
onderscheiden nationaliteiten en standen
beeft vereenigd. Men heeft zich, van wat
voor oorsprong ook, Amerikanen en vrQe
burgers gevoeld.
Een voorbeeld wil Ik opnoemen, niet het
treffendste zeker, maar een sprekend voor
beeld.
Men weet hoe in Amerika de mannen
van zaken zich afgezonderd houden van de
politiek; zij beschouwen den staat als hun
vijand en de staat vertrouwt hen niet. Dat
wederkeerige wantrouwen is door den oorlog
opgeheven.
De groote afdeelingen van het bestuur
hebben ingezien dat zij bij het organiseeren
der hulpbronnen van het land den steun
noodig hadden van de mannen die wisten
wat dat was: bedrijven en verkeer. In het
eerst hebben nog wel de bureaux, zooals
overal, hun gewone fouten begaan, maar
dat heeft niet lang geduurd en men heeft
in de leiding mannen opgenomen als Schwab,
den magnaat van de staalindustrie, iemand
door wien men zich vroeger
gecompromltteerd zou hebben geacht, als men met hem
in gesprek was gevonden.
De aangelegenheden van den staat zijn
zakelijk behandeld gewerden.
Wilson die in de wereld der ideeën leeft,
heeft daardoor, schijnt het, een goeden kijk
op menschen; hij wist ministers te vinden
die het werk als een werk aanvatten, hoewel
men hen daartoe niet in staat had gerekend.
Hij oordeelde naar het karakter.
Baker dien hij als minister van Oorlog
koos, was een bekend pacifist en had zich
in een rijke, losbandige stad als Clereland
is, een eenzame burgemeester getoond, maar
het torpedeeren van de Lusitania had zijn
bloed aan 't koken gebracht, en toen hij
voor het oorlog voeren stond, al was hij in
den beginne wat vertrouwens ziek, werd er
door hem een prachtig resultaat verkregen.
Hij leverde zijn honderdduizenden van sol
daten geregeld per maand aan Europa af.
Daniels werd minister van Marine; hij
was een pittig advocaat uit het Zuiden, die
een stevigen dronk lustte en volstrekt geen
verstand bezat van schepen of scheepsbouw.
Hij heeft een marine geschapen door goeden
raad in te winnen en dien te volgen, een
..droge" marine, gelijk hij het uitdrukte.
Ik zei", zeide hij, heb mijn borrel op
gegeven en mij daar wel bij bevonden; zij
./uilen het ook doen"..
Het werken van zulke menschen te midden
van het jeugdiger leven'der Amerikaansche
wereld, heeft aan het gansene staatsbedrijf
den Idealistischer! trek gegeven die een
kenmerk is van het Amerikaansche volk,
als natie genomen. Hoover, de mijningenieur
die voor den steun aan Belgiëzorg had
gedragen door het verschaffen van levens
middelen, daarna controleur der distributie
geworden in Amerika, heeft zijn taak vol
voerd niet door het stellen van vaste regels
en het opleggen van stiaf, maar door een
beroep te doen op de menschlievende
gemede de Amerikaansche
schepenrequisitie is opgenomen, vergeleken b.v. met
de gematigde reactie wegens het torpe
deeren onzer schepen, heeft de stemming
in Nederland als partijdig doen bezien. En
in het algemeen is het als een ernstig
punt gevoeld, dat onze reederijen, zoodra
het duikbooten-gevaar ontstond, door
regeeringsorder zijn stilgelegd. Een land,
dat een zoo groot percentage van
de koopvaardij-vloot vertegenwoordigt,
zoo zegt men, heeft i* tijden van oorlog
JE verpachting zich njet geheel van de
zee terug te trekken.
Het nut niets, vol te houden, dat wij
in al deze zaken volkomen sterk staan.
Ieder weet te goed, dat ook ten onzent
op verschillende van de genoemde punten
in eigen boezem ernstige en gegronde
kritiek geoefend is. Wat natuurlijk wél
uit te leggen valt, is, dat zich al die
gevallen onzerzijds nog uit ieis anders
laten verklaren, dan uit onbetrouwbaar
heid van den in Nederland heerschenden
geest. Zijn ook jegens den overkant op
merkingen te maken, allereerst moet
ons datgene interesseeren, 'wat wij zelve
in de hand hebben. En dan komt er
bij, dat deze geest, de openbare meening
van ons volk, in die verschillende landen
geheel beoordeeld is naar. de inderdaad
niet verstandige houding van verscheidene
onzer voorname persorganen. .
***
Onze couranten zijn gedurende den
oorlogstijd in 't buitenland in vél
ruimeren kring en vél nauwkeuriger gevolgd
geworden, dan misschien ten onzent is
bevroed. En wanneer daarbij dan steeds
is te lezen geweest, dat onze groote pers
aan de ententevolken de onoverwinne
lijkheid van Duitschland is blijven voor
houden en op onmiddellijke aanvaarding
van de verschillende Duitsche
vredesaanbiedingen heeft aangedrongen; wan
neer door haar beurtelings Wilson, Lloyd
George en Clemenceau met hatelijke
hooghartigheid zijn gecritiseerd, en zelfs
een onzer vooraanstaande politieke publi
cisten eens pedinenji verzekerd heeft,
dat spoedig CielnWbwüvüjyangen zou
worden door... Caillauk, die den vrede
maken zou; wanneer een gezien staats
man, leider van onze
anti-oorlogsbeweging, nog in Augustus openlijk tot be
middeling geageerd heeft en verklaard,
dat de geallieerden wel verplicht zouden
zijn, een vergelijk te sluiten; wanneer
de verradelijke beweging der Vlaamsche
activisten ten onzent een geregeld ont
haal gevonden heeft; en wanneer nog
steeds de Entente de les gelezen wordt,
dan heeft dit alles een veel dieper
indruk nagelaten, veel dieper doorge
werkt en veel meer ergernis gesticht, dan
de betrpkkenen steeds hebben bedacht. Zij
hebben natuurlijk wel hun eerlijke mee
ningen verkondigd. Maar zij-hebben zich
tevens deerlijk vergist. Hunne houding
is beschouwd als hulpmiddel ten gunste
van de Duitsche zaak. En hunne woor
den zijn geacht, de toonaangevende sfem
van het geheele Nederlandsche volk
te zijn.
Het nut alweer niets, dit alles te ver
zwijgen. Integendeel. Beter is het, dat
het Nederlandsche volk inziet, dat het
gedurende den oorlog om allerlei redenen,
door allerlei menschen in de geallieerde
i iiiHHiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiii
voelens van zijn landgenooten. Ze zouden
iets afstaan van hun overvloed om hun
medeschepsels te hulp te komen. Hij heeft
zooveel vertrouwen bij hen gevonden, dat
zij hem van harte zijn bijgesprongen en hem
de mogelijkheid hebben verschaft om in
een tijd van crisis Engeland en nog andere
landen van levensmiddelen te voorzien.
Dat is groot en grootmoedig werk geweest.
Het adelt een natie.
Ik spreek niet over den economischen
toestand.
Om bewijzen te geven voor den rijkdom
dien Amerika zich heeft verschaft in de vier
jaren van den oorlog, voor de ontwikkeling
die zijn handel en industrie heeft verkregen,
voor den vooruitgang dien het heeft bereikt
onder de volken der wereld als gezagvoe
renden mogendheid, om daarvoor bewij
zen te geven, zou ik allerlei cijfers moeten
bijeenstellen en vergelijken, die een al te
ernstige tint zouden aanbrengen aan mijn
eenvoudige opmerkingen. Genoeg, dat
Amerika dat voor korten tijd nog door
Europa werd beschouwd als een machtig
en soms onrustwekkend aanhangsel, maar
als een aanhangsel, dat Amerika, dat Wil
helm II, de tegenwoordige Hohenzqllern,
nog aanzag voor een quantitén
gligeable, in bedwang te houden door
spionnen, inttlgues en duikbootenvrees,
is een wereldmacht geworden, geheel
getreden uit zijn provinciale periode,
met het fiere gezicht in het bewustzijn van
zijn zelfstandige kracht gewend naar het
Westen, zoowel als naar het Oosten en
Zuiden, in wil en in mogelijkheid gereed
om de leiding der wereld op zich te nemen.
ofschoon feitelijk daattoe nog niet in staat.
Van dat nieuwe Amerika treedt de
President, als vertegenwoordiger, in Frankrijk
aan wal. Hij komt de woorden gestand
houden, welke hrj in het begin van dit jaar
heeft gesteld als een richtsnoer voor het
I
BERICHT
Naar aanleiding der verfcnlllende
reclames over. het te laat of niet ont
vangen van nummers van ons blad,
deelen wij mede dat de expeditte door
ons steeds nauwkeurig en op tijd ge
schiedt. Reclames over te late bezor
ging gelieve men dus aan hef post
kantoor ter plaatse te richten, terwijl
wij voor eventueel zoek geraakte
Irnmmera gaarne een ander nnnool^
toezenden.
De uitgevers \
VAN HOLKEMA& WARENDORF
Illllllll IIIIIHII
landen, als een stille tegenstander is be
schouwd geworden; als een natie, wier
regeering wel angstvallig en correct neu
traal heeft willen zijn, doch die zelve
in baar ziel heeft gestaan aan den kant
van 't defaitisme. Geen
philanthropische maatregelen onzerzijds, hebben dit
begrip kunnen te niet doen.
^ ***
Het wordt nu bovendien duidelijk, hoe
*{f yttzaglijk ongelukkig in deze opvattingen
van prikkelbaarheid nog de plotselinge
toelating^ "Van den Duitschen keizer is
komen te vallen; te meer nu blijkt, dat
diens aftreding toen niet eens was vast
gesteld. Eveneens, met hoeveel wantrou
wen weer het onaangenaam geval van
den doortocht door Limburg is begroet,
onaangenaam vooral, omdat onze regee
ring eerst tegenover het buitenland eene
voorstelling van de zaken beeft gegeven,
, die zij later niet volhouden kon!
Verbloemen helpt bij dit alles niets, 't Is
wellicht de grootste bron van wantrouwen
jegens de Duitsche natie geworden, dat
zij vier en een half jaar lang hare afwij
kende meeningen tegenover- 't geen van
hooger hand geschiedde, heeft verbloemd.
Men noemt dit dan nationaal belang;
het werkt echter op 't eind juist a-natio
naal.
Zoo zou het ons ook kunnen gaan,
wanneer wij voorbij wilden zien, dat ook
ten onzent redenen tot gebrek aan ver
trouwen en tot gebrek aan sympathie
gegeven zijn; al blijven wij overtuigd,
dat onze natie deze in haar geheet niet
verdient l
Maar wanneer dit alles dan ook goed
begrepen wordt, is het duidelijk, dat
voortaan op den weg n van onze
regeering, n van de leiders van onze
publieke opinie, n van wieh 't ook
aangaat, ligt: om elk verder misverstand'
te vermijden; niet de dupe te worden
van drijverijen en voorstellingen van den
verkeerden kant; en elk stelsel van hoog
hartige Rechthaberei te laten varen; om
te beseffen, dat ons land slechts in eene
verhouding van vertrouwen tegenover
de Geallieerden, vertrouwen ook van
hunne zijde, vooruit kan gaan.
Verschillende practische stappen liggen
voor de hand om in dezen geest de
juiste wederzijdsche waardeering te be
vorderen, meer dan tot dusverre is ge
schied. Dan hebben wij tevens het recht,
een loyale stemming te verwachten.
v. H.
muil
ordelijk samenzijn der wereld zoodra de
booze invloeden er uit waren verwijderd.
Reeds is een deel van het beoogde bereikt.
De overwinning is er. Nog blijven er veel
vragen over. Zijn aanwezigheid te midden
der beschikkers over het toekomstige lot
oer wereld is noodig, hij gevoelt het, om
den weg open te houden voor een klare
beslissing.
Europa, waar oude ingewikkelde betrek
kingen heerschen, moet luisteren naar de
stem van het jonge werelddeel met haar
reine, en ruime klank.
Wichtige bedenkingen zullen zich laten
vernemen, mannen als Poch en Clemenceau
die borst aan borst gestreden hebben met
de moeilijkheden, die den druk hebben ge
voeld van het verpletterend geweld op den
bodem van hun vaderland, zulke mannen
zullen niet zoo licht hun blik vrfj kunnen
maken van bekommernis, en een man als
Lloyd Qeorge, die opkomt voor het mach
tige rijk welks last hij gedurende jaren en
jaren heeft gedragen, zal wikken en wegen
eer hrj het pad dat het Britsche rijk opgaat
vrij rekent van bezwaren. Maar krachtige
geesten als deze met hun grootsche ervaring
dezer onrustige sombere tijden, zullen zich
niet kunnen onttrekken aan de leiding der
groote ideeën van den President. H? heeft
van een afstand kunnen zien, hrj heeft het
ruimer uitzicht.
Openheid is het vertrouwenswoord dat
zijn gedachten bezielt. De menscriheld moet
kunnen zien en kunnen beoordeelen wat er
geschiedt in de betrekkingen tusschen de
volken. Geen afscheiding, dat is de leus,
maar vereeniging onder de hoede van het
Recht.
Eén dag is het vertrek oog uitgesteld.
Met de schepen die zich voor zijn ont
vangst gereed maken, gaat het verlangen
van Europa den President tegemoet.
W. G. C. BYVANCK