Historisch Archief 1877-1940
meWREiR****?'-.. ?' (^"1" »'("">*"^1ls
-."* >l^-r,m^,;.r-L- , ,' -'. ,-" ? i
rWtl/*t3?ia?
«*"?' ?. "?« *?- ? **?* ""!» ?
41 ironisch. .Ik
*, rare hand
werd van1 de
en voeten weten
«f ze van m|n
op t uwe hebben
beiden bloot»
telt niet mee
hoofd,"
dood«*oP geleek.
niet ver van de
De donkere
tfte* van
'
&&n^t&f^-.
beeld m
WOTt.
tarte veel te
van
i Enfin,
Holtander
. ______________
j tt «m opgericht
tiand maar zelden.
Ntt te itordt te
.Dit Is ook door
dit....! Wist
van de poppen
dit wi»t >k niet, mijn
, ? W«M' «Ét* ; ,. . óngeUkheeft men,
t «t ^ute ten Boten staat ook een
van *e, te eea houdtef . die ...
i te wuA pletotje
van 't volk blijven
i, t e begrijpt me,
>.<fic Iets geno»rd, dat
r ___ Het leeft In de
W, zal 't we.1 waar wezen.
, yrouwen gezelHgJes
iiimiiiiiiiiiiiiHi»
;*f'0 ET l N G
Koningsplain
St. Nicolaas-Cadeaux
r izendere collectie fijne
r;waaren<ter eenlge'occasions.
in^ platlna, gouden en
CORRESPONDENTIE MET
' EEN DAME .
" door
BESCHAAFD ONTWIKKELD HEER
weike eigenschappen het zfln.
^.^ aantrekken in uw geslacht.
bédoett ei met die mannen dat
-?*? ' zich heeft
ontworacht van het
.: hoogstaande
meascnheid en,
nhdd gezegd,
beeren. Op het
theld over uw
..^rtgeenprflB.
^.iB" uwe oogen,
oogen van de
dtehde mannen, - geen
waarde.
«rer de geestelQke
trouw, voorzoover
Ja dan .dal oordeel
^?HVnet' oordeel van de
ae*e-genooten.
" % , dat ge me hier
Aén te wagen.
Imdat gij hier aan de
iagd. Het oordeel
gesproken) over
' n) ia in ome
wat men er
met i elkander opsmelten en iets anders van
Be bakken, een betere pop van me maken.
Ik koop mi maar, dat ze mijn tweede
conferfeitsel ook aan Toon Düpuls zullen
opdragen of aan Odé; zooals ik daar nu sta
te 't een schande voor de natie."
Volkomen met u eens, Sire. Zóó eert
men geen koning, evenmin als een volmaakt.
Holtander. Bij het leven van een Oranje
spant het volk de paarden van het vorstelijk
rijtuig. Na zQn dood zet het als een big vende
hulde «en kunstlooze pop op een of ander
pleintje. Onze beelden zfln een bespotting
van d* «kunst Hebben we ooit zoo raar met
onze handen gestaan ? Hebben we ooit zulke
houten beenen gehad, hebben we ooit zonder
hoed op straat geloopen ?
Maar ik kwam U wat vragen, Sire".
Het zQ U toegestaan, mijn waarde."
.Sire, ais u wordt epgesmolten, doet u
dan ook een goed woordje voor mij ?"
.Indien 't werkelijk gebeurt, en dat is
nog zeer de vraag, want tusschen praten
en doen ligt hier in den Haag nog een
heele weg met voetangels en klemmen, zal
ik u niet vergeten."
Plots dook de Wltt dieper in zijn mantel
en gluurde om zich heen. .Sire" fluisterde
bij, we moeten gaan. Ik hoor een nacht
waker."
, Adieu, m'n waarde, 't was me hoogst
aangenaam."
?Een snelle handdruk. De regen gutste
over de straten; aan weerszijden van de
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIII Illlllllllllllllfltlllllllllllllllllllll l
van kan zeggen is, dat het zich in den loop
der tijden ontzagwekkend gewijzigd heeft.
Tempera mutantur en met de tempora blijkt
ook de waardeering van de vrouw doet
den man aan mutatie onderhevig.
Het sprekendst bewijs van deze mutatie
te wel de bekeering van den man tot het
vrouwenkiesrecht. De beteekenis van dit
belangwekkend verschijnsel is gelegen in
deszelfs algemeenheid. Het zijn niet langer
socialisten en artisten, die voor décp
ducatie in de Tweede Kamer pleiten. Ook de
verstokte conservatief acht u thans Instaat
over den gang van 'slands zaken mede te
spreken. En zelfs de kerk heeft Paulus ver
loochend, om u gelegenheid te geven in de
ouderllngenbank plaats te nemen of-de treden
van den kansel te bestflgen. Weliswaar zQn
het voorloopig slechts uw Mennistenzusjes,
die de kerkelf ke ambten zijn waardig ge
keurd, omdat haar spreekwoordeUfke zedig
heid een waarborg is, tegen misbruik van
de haar geschenken voorrechten, doch
wit- in beginsel eenmaal is aanvaard,'zal
In de .praktijk ook elders te zijner tijd volgen.
Het behoeft geep betoog, dat de man, die,
zoolang gij in swat en kerk voor een nul
in 't cijfer goldt, n voor een onnoozel gansje
versleten heeft ,en te uw kinderlijke
huisbakkenheld het vrouwelijk ideaal vereerde,
thans eensklaps andere eigenschappen in u
beeft ontdekt, wier aantrekkelijkheid hem
te voren ontgaan was. Gfl telt plotseling
niet alleen voor vol in intellectueel en ethisch
gevangenpoort spoedden zich met zachte,
vlugge schreden twee gedaanten in tegen
overgestelde richting voort.
Daar snerpte een schel gefluit door de lucht.
Politie en nachtwakers schoten toe uit alle
hoeken; .Wat, wat is er?" riepen ze tot een,
die verstijfd van schflk en doodsbleek vlak
voor de WItt's standbeeld stond.
*.lk heb 't gezien, ik heb 't vast en zeker
gezien".
,Wat dan, kerel?" vroegen vflf, zes stem
men tegelijk.
.Hij te d'r af geweest," zei de nachtwaker,
nog steeds ontdaan, en wees op bet
standbeeld.
.Zeg, ben je gek, of heb je ze hier?"
vroegen de agenten en de7 andere wakers,
en duidden op zijn voorhoofd.
Toen hij den volgenden dag op net kan
toor van de nachtveiligheidsdienst rapport
uitbracht van wat hij meende gezien te
hebben, werd hij geschorst, omdat men aan
zQn denkvermogen twijfelde... Over de
opsmeltingsplannen .van het standbeeld
Willem II met de hem omringende vrouwen
heb ik tot nog toe niets meer vernamen.
VLIEOENIER
itllllHlinillii lllllll
MISS BLRNCHE
ClCRRETTES
IIIIIIIIIIIIIlllllllll
lutiitmiiiiiiim
opzicht, maar overtreft op het gebied van
geest en geweten thans zelf den man.
Neen, dame, ik wil hier, niet verwflzen
naar Heymans' psychologie van de vrouw.
Heymans is een' kamergeleerde; hij werkt
met cijfers en statistieken en heeft dus bij
voorbaat reeds uw aandacht verspeeld. Gij
hebt recht op een meer fantastische voor
stelling van zaken. En zoo wil'ik u leiden
naar een bekend Rotterdammer, die aan de
Openbaring van Johannes gelooft en de
schrijftafels onzer vaderlandsche godge
leerden overstelpt met een vloed van
brochures, waarin met teksten uit dat
apokalyptisch geschrift de wéreldschokkende
gebeurtenissen van heden als de vervulling
van bljbelsche voorspellingen worden aan
gemerkt.
Deze Johannes de Heer heeft voor de
geestelflke eigenschappen van uw geslacht
allen eerbied. De wijze echter waarop gij ze
misbruikt, kan zfln goedkeuring niet weg
dragen. Gij hebt mij opgeroepen om te
correspendeeren ook over godsdienst niet
waar, en ik mag dit terrein dan ook met u
zonder schroom betreden.
Welnu dan, in Genesis,?het boek waarin
gQ in de persoon van Eva, uit Adam's rib
geschapen, vernederd zijt geworden, is ook
uw verheffing te lezen. Er waren, ver
klaart de Heer, op grond van Genesis 6:4,
in Noactfs tQd reuzen op aarde, geweldige
geesten, mannen van naam". Maar, ofschoon
de vooruitgang, beschaving en ontwikkeling,
De Zuinige Vader en de Laatste
Lucifer
Op verzoek van eenige mededingers
hebben wij den datum van inzending der
antwoorden verlengd tot 10 December a.s
De uitslag kemt dus in ons nummer van
14 December a.s.
VRAGENRUBRIBK
voor
Algemeene Wetenswaardigheden
Men gelieve de Tragen »oor deze rubriek In te
lenden aan bet Redactiebureau, met op den omslag
het motto .Leekenspiegel», en onder opgave van
naam en adres (die als vertrouwelük sullen worden
beschouwd.)
A. A. S. te V. Bestaat er in Nederland
een vereenlglng of een commissie voor de
opbouw der verwoeste streken van Belgi
en Frankrijk, en tot welk adres heeft men
zich daarvoor te wenden?
«r,;*
Ben commissie of vereeniging tot dit doel
opgericht te ons iitet bekend, voor zoover
iet de verwoeste streken van Belgiëbetref t
uut U zich wenden tot den heer van der
Salme,een Belgisch architect, die zQn bureau
heeft in het Stedelfk Museum alhier.
H. I. J. te 'sQ; Wat is het reeft* van
placel"
Placet is een latflnsch woord dat letterlek
eteekent: het behaagt (Ons), het wordt
(door Ons) goedgekeurd." Men verstaat er
onder het recht van den staat om kerkelijke
verordeningen en voorschriften vóór de uit
vaardiging in te zien en te beoordeelen.
Het is een overblijfsel van het recht van
toezicht dat de staat in vroeger dagen over
de kerk uitoefende. In onzen tijd, waarin
staat en kerk meer en meer van elkander
gescheiden worden, hebben de meeste mo
gendheden dat recht laten varen, om zich
tegenover de kerk tot repressieve maatre
gelen te bepalen.
In de rechtspraktijk noemt men .placet"
het schriftelijk stuk, waardoor de procureur
van den eischer, in burgerlijke en in han
delszaken, de zaak ter plaatsing op de rol
het register waarop de zaken worden
aangeteekend aan den griffier van het college,
waarbij de zaak behandeld zal worden, op-r
geeft. Het placet bevat de namen van de
partijen en van hare procureurs benevens
bet onderwerp van het geschil.
J. D. te d. H. Wanneer (btf welke gelegen
heid) en waarom is onze Staatsloterij inge
steld ?
, De Staatsloterij, zooals wij haar nog ken
nen, is een onafgebroken vervolg van de
Generalitèlts-klassenloterij, waarvan de eerste
bij resolutie van den 4den April 1726 door
de Staten-Generaal werd vastgesteld. Zfl
werd en wordt nog door de Staat als middel
van openbare inkomst beschouwd.
Nieuwe Uitgaven
voor Jongens en Meisjes
JAN OOST, Kranige Hollanders, geïll.
Arnhem, H. ten Brink.
De Hollandsche schipper Jan Carstensz
ontdekte in 1628 aan de zuidkust van N. Guinea
een met sneeuw bedekten bergtop, waarom
trent bij in zijn scheepsjournaal neerschreef:
.verthoonde hem overhoogh gebergte, dat
op vele plaatsen wit met snee bedect lach,
wesende certain vrij wat vremts als op ber
gen, soe na de linie aquinoctiaelis
(aequinoctialis lijn van dag- en nachtevening;
evenaar) gelegen, snee te hebben".
In Holland hechtte men, toentertijd, wei
nig waarde aan die ontdekking, zelfs werd
de waarheid daarvan in twijfel getrokken;
in die atmosfeer kon geen sneeuw bestaan,
dacht men. Later is men er anders over
gaan denken. De door Carstensz ontdekte
sneeuwtop is naar hem genoemd; fn den
atlas kan ieder den Carstensz-top vinden.
In latere jaren hadden verschillende rei
zigers in het binnenland van (Nederlandsch>
Guinea, bij helder weer, eveneens met
sneeuw bedekte bergtoppen gezien, doch
deze toppen niet kunnen beklimmen. Het
is aan twee Nederlanders, Lorentz e»
Nouhuys, te danken, dat omtrent deze berg
toppen meer bekend is geworden. De hoog
ste bergtop de Wilhelminatop is door
deze mannen beklommen, en zij hebben
aldaar inderdaad sneeuw aangetroffen. Om
trent deze bergbestijging schreef Mr. Lo
rentz in zijn boek Zwarte menschen witte
bergen (uitgave Brill-Leiden). Jan Oost
maakte van dit werk gebruik bij het schrij
ven van zijn boek Kranige Hollanders". Hij
geeft daarin, behoudens eenige geschied
kundige beschouwingen, een, in prettig te
lezen verhaaltrant geschreven verslag van
e n moeilijke en gevaarvolle reis» in een door
wilden bewoond land naar den Wilhelmina
top, van de heeren Lorentz en Nouhuys.
De schrijver besluit zijn werk met de op
wekking: dat dit voor flinke jongens ein
opwekking moge zijn, om ni«t bQ moeder's
pappot te big ven suffen, maar de wereld in
te trekken, over de wijde zee, naar verre:
landen, en hoog te houden den roem van
den Nederlandschen naam! Het verhaal is:
boeiend en leerzaam, verlucht met zeer
mooie reproducties naar foto's van het Kolo
niaal Instituut te Amsterdam. Hen, die var»
ontdekkingsreizen gaarne lezen, zij dit boek
met warmte aanbevolen.
WILLIAM J. MARX. Voor den Admiraal.
CHRISTINA GOWANS-WHYTE. Nina's Ide
aal, belde verschenen bq J. Philip
Kruseman te 's Gravenhage.
Twee boeiende uit het En gelsch vertaalde
boeken voor de jeugd. Voor den Admi
raal" is een jongensboek; het bevat een ver
haal uit den Hugenotentijd. .Nina's Ideaal"
is een boek voor jonge meisjes. ?
Aan William Marx en Christina Go wan 8
werd in Engeland ieder eene bekroning van
/1200.?toegekend voor het beste
jongensen het beste meisjesboek.
Beide boeken zijn op te loven wijze door
Jan Rinke geïllustreerd. v. D.
waaarop onze liberalen later zoo zouden
snoeven, derhalve in Noach's dagen bfi de
bolleboozen , reeds verzekerd scheen, ware
er van hun kennis en wetenschap niets te
recht gekomen, zoo deze reuzen geen bond
genootschap hadden aangegaan met het
vrouwelijk geslacht.
Door dat verband tusschen de mannen
van naam" en het vrouwelijk geslacht'1 is
het, althans volgens de exegese van den
heer De Heer, destflds gekomen tot die
culminatie van beschaving, die den zond
vloed noodzakelijk maakte, wijl anders de
menschheid den Heer naar de kroon had
gestreefd.
.Het vernuft, de wetenschap, de kracht
nam toe," aldus de heer de Heer In het
orgaan van de tentzending, .doch de gods
kennis nam af en de ondergang werd ^ver,
haast. Juist zooals thans. Het spiritisme
heeft een ontzettenden invloed op het
ntendom uitgeoefend. De eeuw van het spiri
tisme is óók de eeuw van beschaving,
cultuur en wetenschap, de eeuw van
reuzengeesten op elk gebied. Wat niet reusathtig
is in onzen tijd, heeft weinig waarde". En
dit reusachtige zal de catastrofe der mensch
heid veroorzaken.
Gij bemerkt, dame, dat gfl, ondanks de
toekenning van het kiesreeht door het
belfldend deel der natie, toch in haar oogen een
geestelflk gevaar z?t gebleven. Het in u
verpersoonlflkte gevaar ligt 4ntussehen niet
zoozeer in uw geestelijke eigenschappen
mum minimum
als wel in de omstandigheid, dat gij deze
niet voldoende isoleert. Gij hebt u verbon
den met de .mannen van naam", de reuzen
in beschaving en ontwikkeling. Ware ieder
op zijn terrein gebleven, gfl bij uw spiri
tisme en wij bQ ons vernuft en wetenschap,
de in Genesis geprototypeerde vermenging
had thans niet geleid tot oorlog, pestilentie
en revolutie.
Maar de mannen krijgen heden religieuze
bevliegingen en worden spiritist, terwijl de
vrouw zich op de wetenschap gaat toe
leggen. Kameraadschappelijk deelen reus
en vrouw kerk- en collegebank. En dat moet
misloopen.
Maar tof mQn schrik bemerk ik, dat ik
uw vraag nog niet heb beantwoord. Uw
geestelijke aantrekkelijkheden? Helaas, de
waarschuwing uit Genesis heeft mij een
oogenblik van de wijs gebracht, want,
zoohet waar is, dat de omgang tusschen den
man als vertegenwoordiger van beschaving
en ontwikkeling en de vrouw als represen
tante van het religieus spiritistisch instinct
op een catastrofe moet uitloopen, is danr
dame, de briefwisseling tusschen u en mt
eipeolijk niet een spelen met vuur r /
Doch zoo gij dit gevaar risqueertf ben
ik van mQn kant bereid u den volgenden
keer mQn ? oordeel over het Onderhavige »
punt in den breede uit een te zetten.
Derhalve antwoord wachtend
Uw
B. O. H.