gfpiiftr ?^jCiïw «HWri ^ DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND v ?* ,7 Dec. '18. No. 2163 . -fetlmtias voor Je Amsterdammer van Jordaan Nh .-«r* XSS'V ""S* .of de gevaarlijke surprise l KÖNINGSHULDE fT DOORiNEDERLAND t prol. dr. A. K. NOYONS, te Leuven t da ma la Belgiëis t«n einde. .«o* klinkt van Yperen tot Vlsé. i al glorie en «jeugd. De triomf vindt zflrïbaan vrg. fie^Lecuw van Vlaanderen brult van - zelfbewuste kracht; de t Wagon zet als de wate Chanteclair -,' - " ? zich in postuur en zfn vreugdekreten uit over gouw en woud. Ju* oooe BelgiëU herleefd, jonger, "~ otpLJfker.dan ooit. bet «M zien neerdrukken / stttx^tt vin vreemde kracht, die o**a aanrollend, in het Westen ,?.T W» het ttd wegkwijnen, tnen jkon ztfn volk niet. Kederiaad bleef aief oaverscbillig tegenMf m gebeuren. ? Het cwde Nederland heeft met diepe deer' Itaart naat bet met groote zelf be ierheid gekozen, lot van bet jonge ; ' Nederland beeft mild en in trouwe de verjaagden en vluchtenden open amen ontvangen; het beeft met edelste bedoelingen van menschenzin ffctitebj, <fe hand gereikt en zfln brood ge:0ee)d niet al die ongelukkigen. Zoo paste het en niet anders. Het Holbart heeft gehandeld naar zijn na, instinct. Waar zooveel Hebt van naastenzin opmag niet op wat schaduw worden gelet. dagen van leed zfja vergaan, versmolten de kracht van den binnendringenden reus. Iu staat bet reine, vr|e Belgiëals de ^groote heldenfiguur tegen het somber doek «er verleden marteling, grootsch, «obel en 4>n vergankelijk; Wie meeleed in lijden, die jubelt thans Ook.nee in deze hergeboorte. Nedetland's balt klopt sneller en blijder en staart met stille vreugde naar den zegetocht, die gaat door heel bet Belgisch land. 't Is zoo moeilijk voor een Hollander om zijn blijde gevoelens te vertolken, 't Is of zijn popelend hart zich niet weet te be dienen van zijn vreugde-instrument. t*' ?a" DeRoodvonk-gevallen teNoordwiJk en de Hygiënische toestanden op onze Badplaatsen door Dr. M. »E HARTOGH. Op 7 October j.l. heeft de kantonrechter te -Lelden uitspraak gedaan in de zaak tegen de geneesheeren C. H. H. en H. V. N. te Noordwfk, wlen ten laste was gelegd, bet als geneeskundigen niet-tqdig-kennisgeven van de door hen waargenomen ge vallen van roodvonk, dezen zomer te Noórdwfjk a/ Zee voorgekomen. De tegen beide beeren geëischte straf -was f 25.?, subsidiair 5 dagen hechtenis; de kantonrechter beeft hen veroordeeld, kier tot een boete van f 10.?, subsidiair 2 dagen hechtenis. De heeren J. W. P. S. en W. L. T., botélhouders teNoordwiJk, 'werden eveneens tot f 10.?boete, of 2 dagen hechtenis veroordeeld. l , Wat betreft de overtreding door de artsen gepleegd, is bier.van toepassing art. 6 J Ier Wet van Jttpi 1865, luidende: Zij ^aan den v hoofd-inspecteur van hun en aan B. en W. hunner gemeente, onvoorwaardelijk en binnen 3 dagen, kennis, wanneer een ziekte, waardoor de volksge zondheid wordt bedreigd, door hen is waar genomen." De beide hotelhouders werden beschuldigd , van overtreding van art. 19 der Wet van Het kost heel wat om ons te doen juichen, niet omdat we niet deelen in de onnoemelijke vreugde, maar omdat de vreugde niet weet op te stijgen in ons bloed. De gelukstemming bfj den Hollander spreidt Zich in de breedte uit, dringt ook in de diepte, maar vindt zelden zijn weg omhoog. En toch mogen we once blijdschap niet begraven, niet wegpleisteren achter den deftigen plooi, anders zou de wereld gelooven, dat we koude cynici zijn. Het tegen deel is waar: de Nederlander heeft een warm hart en beeft meer idealen. juist daarom toen fk zoo blijde dat men in opzichte van Belgiënaar middelen zoekt om uiting te geven aan het innerlijk Nederlandsch sentiment, en 'k begroet met vreugde de voorgenomen hulde aan den Belgischen vorst, die koninklijk wist te lijden, koninklijk bleef in den strijd en even koninklijk is in zijn triomf, geboren uit de toewijding, het bloed en de onversaagdheid van zijn volk. Heel Nederland zou 'k willen zien deelen aan deze hulde uit liefde voor het geslagen, maar ongeknechte volk, uit eerbied voor de vorst, die de trouwe paladijn was van 's lands eer, uit eerbied voor de groote beginselen, die het stramme zijn van onze eigen historie. Laten we het durven zeggen, hoezeer wij eeren bij onzen koninklfjken\ nabuur, moed, trouw en deugd, even rond en laten we even onbeschroomd optreden in ons enthou siasme alsof we onze eigen Landsvrouwe in trouwe huldigden op het Malieveld. Daarom mannen en vrouwen van Neder land laat uw idealisme spreken en wilt meedoen aan deze grootsche betooging: het nationaal Huldelfik aan den Koning en de Koningin der Belgen. We willen een daad om te toonen, dat H.V. PAERELS Meubileering Mu. COMPLETE MBUBILEBBIN -: BETLMMERLNGrEN : Rokin 128 Telef. 4541 N iiniuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniii het Nederlandsch hart meetrilt bij het grootsch gebeuren in het kleine land van Maas en 'Schelde, waar in het levende epos van België's koning is geboren, even vol van schoonheid en aangrjlpemde kracht als het oude heldendicht van Roland de Roncevalle. Dat is geen sentimentalisme, dat is idealen zin. Hulde den Koning Albert eji der Koningin Elisabeth, ., Hulde zijn volk, rdat geen prijs te hoog vond voor zijn eer en zfln triomf en over winning kocht met eigen bloed, bij vinnigen strijd en onder edel gedragen lijden. OELOF Kalverstraat 1 - Opfwteht 1850 TELEFOON 658 N De Verdediging van Onze Koloniën Een oud Idee Toen in de zestiger jaren een Indisch officier onder het pseudoniem Alexander" in een brochure, getiteld .Onze Toekomst", de wenschelijkheid bepleitte van de vereeniging van het Indische leger met het leger hier te lande, waren onze rijke kolo niën een niet zóó precair bezit als zQ thans wel in en door de ontwikkeling der inter nationale verhoudingen zfln geworden en was dus de kwestie van het behoud derzelve niet van zoo zorgwekkenden aard als heden ten dage. Wanneer Alexander'' toen derhalve sprak van Onze Toekomst", gaf hij wel blijk van vooruitziendheid en voor zorg te hebben bezeten. Vooruitziendheid in dien zta, dat het hem duidelijk was, dat een kostelijk bezit als ons NederlandschIndiëde begeerlijkheid en roofzucht van naburige mogendheden zou opwekken en aanwakkeren in steeds toenemende mate, en voorzorg, wijl de man met den vooruitzienden blik reeds toen op middelen zon, om, wanneer het met de verdediging van .den gordel van smaragd, geslingerd om den evenaar", nfttaal ernst zou zijn ge worden, tot afweer gereed te staan, zoo krachtig mogelijk: In de laatste decennia is inderdaad de veiligheid van het bezit van den kolonialen schat, gelegen aan de overzijde van den Oceaan, er sterk op achteruitgegaan, terwijl ter verdediging ervan zeker niet dat is ge daan, wat in verhouding tot zfln waarde voor ons nationaal bestaan gewenscht en mogelijk ware geweest. Gold toen het be"hond onzer koloniën reeds als een kwestie niet alleen van meerderen of minderen rijk dom voor het moederland, maar als eene waarmede de onafhankelijkheid van ons volksbestaan ten nauwste verbonden was, thans is dat in den internationalen wedloop naar de wereldmarkten van handel en in dustrie te meer het geval geworden. Aiexander" stelde dan voor: de vereeniging van het Indische leger met het leger hier te lande, waartoe hij noodig achtte, dat gedurende vijf achtereenvolgende jaren een geheel regiment infanterie met een daaraan geëvenredigde macht van artillerie, cavallerle en genie naar Indiëzou worden overgebracht, waarvan later jaarlijks een dier Indische regimenten zou worden ver niTROEN Paarlen, Brillanten Goud, Zilver en Horloges Uitsluitend eerst* kwaliteit b iiiiiiiiiiiiiiiiiiimmiiiiiMiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiimi 4 December 1872, luidende: Het hoofd van een gezin, de houder of de houderes van een slaapstee of een logement, de schipper van een in een gemeente ver toevend vaartuig, de bestuurders van ge stichten van weldadigheid, van gevange nissen, van rij ksopvoedingsgestichten, van rijkswerkinrichtingen, van bedelaars- en krankzinnigengestichten, geven, wanneer daarin een besmettelijke ziekte voorkomt, hiervan binnen 24 uur, nadat hun het feit ter kennis is gekomen, mededeeling aan den burgemeester." Er mag worden bekend verondersteld, dat de klacht geschiedde door den Inspecteur der volksgezondheid, dr. G. O. Op de terecht zitting bleek ten duidelijkste, hoe de meeste geneesheeren niet voldoende bekend zijn met, en zich in de praktijk niet voldoende houden aan, het foovenaangehaalde artikel 6 der nu wel wat verouderde wet van l Juni 1865; immers het kennisgeven aan den hoofdinspecteur van een district geschiedt in de praktijk door de geneesheeren slechts zelden of nooit. Nog minder wordt in de groote steden de hand gehouden aan art. 19 der wet van 4 December 1872. Bijna nooit toch wordt door het hoofd van een gezin, wanneer daarin een besmettelijke ziekte voorkomt, daarvan meedeeling gedaan aan den Bur gemeester der gemeente. Tóch wil met het bovenstaande niet betoogd worden, dat het ingrijpen van den Inspecteur, hetgeen door enkelen als vrij forsch is betiteld, volgens schrijver dezes, niet volkomen gegrond en gerechtvaardigd is geweest. Immers, wat betreft de directie van het hotel Huis ter Duin," bleek voor de Rechtbank duidelijk, dat blijkbaar elkeen in het hotel op de hoogte was vaji voorgekomen gevallen van iHimiiiiiiiiinii iiiiliiiiiimmiliim roodvonk, niet echter de directie zelf, een vrijwel zonderlinge toestand) en terecht heeft het de verontwaardiging opgewekt van den Hoofd-Inspecteur, dat een bericht, in het hotel aangeplakt, den toestand in een onjuist en verkeerd daglicht stelde. Ik acht dit evenwel niet de voornaamste zijde van het vraagstuk. De schade door heel Noordwijk geloopen, beloopt in de honderd duizenden guldens en dit is, mocht er van nalatigheid kunnen worden gesproken, in derdaad reeds een straf groot genoeg, maar van meer belang lijkt mij de vraag te stellen, of inderdaad de hygiënische voorwaarden van de badplaatsen aan ons Noordzeestrand gedurende het korte, maar overdrukke badseizoen, wel van dien aard zijn, dat voldeende ontsmettingsmaatregelen in tijd van nood zijn te nemen. Men vergete niet, dat, bijv. in een klein vlsschersdorp als Noordwijk, gedurende 6 weken ongeveer, in den zomer, het aantal bewoners, waaronder vele kinderen, met duizenden wordt vermeerderd; ja, de bevolking van n hotel kan zelfs 6 tot 700 menschen zijn. Welke middelen bestaan er nu in zulke, gemeenten, een eventneele epidemie in den kiem te smeren of te bestrijden, welke middelen zijn er ter plaatse voor entsmetting? Daargelaten de moeilijkheden in het ver krijgen van ontsmettingsstoffen gedurende deze oorlogsperiode, zijn de voorwaarden voor verpleging, verzorging en zelfs ook voor evacuatie in vele gevallen zeer on voldoende. Het ware te wenschen, dat door de geneeskundige inspectie werd overwogen de mogelQkheid van het plaatsen van barak ken, zij het ook van tijdelijken aard, ge schikt voor het verplegen van besmettelijke patiënten. Ik weet wel, dat de directies van de groote hotels en de pensions bij voorvangen door een ander uit het moederland. Zoodoende zou in eenige jaren tflds het tegenwoordige Indische leger geheel ver^ vangen worden door een ander, hetwelk als een deel' van het Nederlandsche leger moest worden beschouwd en evenals dit voor een goed deel uit militie zou zfjn samengesteld. Tot de directe gevolgen ten goede rekende de schrijver: het verhdogen van onze strfjdbaarheid hier te lande en de verzekering van onze oppermacht in de overzeesche bezittingen. Zooals men bemerkt, zou er over deze vermeende gevolgen ten goede wel het een en ander te zeggen zijn, niet het minst in ietwat sceptischen zin. Dat er tegenover deze pro-oratie, een .contra" kwam, ook in dien tijd, Iaat zich begrijpen. Want ook toen zag men in het geopperde idee, dat evenals nu nog indrulscht tegen de bepalingen der grondwet en niet het minst tegen de, gezindheid der natie, een soort van Napoleontisch dwang middel, waaromtrent .Alexander" betoogde, dat in casu dwang ten goede aanwezig was. En hij verdedigde zijn betoog aldus, dat, .wanneer de natie zelve in het belang des vaderlands zich geroepen en gedrongen voelt de kinderen te wijden aan den dienst des staats, opdat deze niet ten onderga, er dan nooddwang is, die ten goede leidt," ook al worden de zonen des vaderlands uitgezonden naar zandwoestijn of ijsvlakte. Intusschen gold, als een ander bezwaar tegen het idee der brochure .Onze Toe komst", dat de nieuwe lotelingen te jong en zwak waren voor den wapendienst in Indië, waartegenover de dienst van vrij willigers werd aanbevolen, van menschen op ietwat rijperen leeftijd en van meer ondervinding. Ten aanzien van het vrij willigerssysteem was Alexander" echter al zeer weinig te spreken en hfl meende van den Indischen vrijwilliger niet veel meer te kunnen zeggen dan dat de wil van dezen wordt bepaald door gebrek aan zedelijken moed, broodgebrek en dergelijke, m.a.w. dat hier volkomen afwezig is de drijfveer tot het doel, waartoe de man in Indiëge roepen is. Voor dien tegenwoordigen tijd zou, afge zien van de principieele gezindheid des volks ten opzichte van het idee van uitzending naar Indiëder militie-pllchtigen, er wel meer bij komen kijken tot verwezenlijking van het plan dan het overbrengen van een geheel regiment infanterie met een daaraan geëvenredigde macht van artillerie, cavallerle en genie, gedurende vijf achtereenvolgende jaren", want niet alleen dat de samenstelling der strijdkrachten de maritieme en niet het minst de aviatlsche sindsdien geheel veranderd is, doch ook het aantal mannen zou in' dezen een zeer belangrijke factor zijn. Dit laatste heeft de wereldoorlog wel zeer duidelijk aan het licht doen treden. Het verdere praktische bezwaar, tot uiting gebracht in het betoog, dat de lotelingen te zwak of te jong zouden zijn voor den Indi schen dienst, zotr veel van zfln gewicht er bij inschieten tegenover de omstandigheid, dat de soldaat in Indiëslechts volkomen gezond en bestand tegen het klimaat behoeft te zfln, daar de kwestie van rijperen leeftijd en ervaring, slechts of althans in hoofdzaak, eischen stelt aan den aanvoerder en dus niet aan de onder de bevelen van deze staande manschappen, waarvan het persoon lijk element samensmelt in de onder het bevel en beleid van den aanvoerder uniform handelende massa. En al moge nu de gezindheid der natie de ernstige factor blijven, waarmede de wet gever ter eventueele uitzending van een Nederlandsch militie-leger naar onze kolo niën zou hebben rekening te houden, ander zijds zullen volk, parlement en regeering, zoolang Ned. Indiëhun kostbaar nationaal bezit zal zfin en als zoodanig door hen op volle waarde zal worden geschat, moeten overwegen wat eenmaal toch het zwaarst zal wegen: of wel de, wil men het zoo noemen, Napoleontische moreele dwang, dan wel het mogelijke verlies van de kolo niale bron van nationale welvaart. LEO RlKMENSPQEL llllllimilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllUIIIIIIIIIHI Een Minderheid grijpt naar de Macht". Het demokratiese meerderheidsbeginsel, volgens hetwelk de bloot-kwantitatieve meerderheid van het volk over de te volgen regeringsbeginselen beslist, heeft het sedert de russiese revolutie hard te verantwoorden. Wat te voren alleen theoreties werd be streden, staat nu aan daadwerkelike aan vallen bloot; doch opmerkelik is daarbij hoe deze krachtdadige aktie juist van tegenover gestelde kant komt als de vroegere theoretiese bestrijding. Deze laatste was gevoerd door hen, die er nog wel iets voor voelden dat alleen zij het kiesrecht zouden ontvangen, die geacht werden over 's lands belangen iiniiMiiimiiiiiiiii iiifiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiii keur evacuatie wenschen, ten einde de blaam (?) van hun badplaats af te werpen, maar niet altijd is evacuatie zonder nadeel voor den patiënt uit te voeren. Voor een operatief ingrijpen, ontbreken meestal de eenvoudigste hulpmiddelen om niet eens te spreken van een behoorlijke operatiekamer; en toch kunnen juist in de omstandigheden, die des zomers in een badplaats heersenen, massale ongevallen voorkomen: immers het groote-stadsleven heerscht er in de landelijke omgeving tijdelijk met volle kracht. De gedachte aan kleine model ziekenhuizen ware hier op zijn plaats. Naast de middelen tot verpleging, be handeling, en ontsmetting van besmettelijke ziekten en zieken, dient de aandacht ge vestigd te worden op een zorgvuldige ge neeskundige behandeling en ook in deze is mijns inziens niet alles zooals het benoort te zijn. Verschillende badplaatsen toch, be zitten geen daarvoor aangewezen badarts, doch geven dezen titel aan den dorpsge neesheer, die, behalve zijn uitgebreide en moeilijke dorpspraktijk, niet bij machte is, om voldoende ziektegevallen te beheerschen bij een groote, tijdelijke bevolking. Trouwens, mijns inziens laten de zorgen van een, ik herhaal het, vermoeiende en uitgebreide plattelandspraktQk, niet toe, dat voldeende tijd wofdt besteed aan de behan deling van zieke badgasten, gewend aan andere levensomstandigheden en aan andere gewoonten. Ik doe hier niets tekort aan de geneesheeren, waarvan in het bovenaangehaalde sprake is, doch stel de kwestie in het algemeen en zelf heb ik waargenomen, hoe afgetobde en in-vermoeide, niet meer jonge artsen nog 's avonds laat patiënten in een der hotels van een onzer badplaat sen, moesten bezoeken. VERMEULEN SIMFONIE IN A Oorlog, vrede, gek Europa Revolutie, Wijnkoop, Troelstra, Thijs Vermeulen, Bolsjewieka : Weg met Dopper, leve Sjoasjal" Mengelberga Spaansche griepha Do, do, do, re, mi, fa, sol, la Dapper hou1 ik, laat maar waaia" ,JAaak maar herrie, lik-me-petta" Schmüller speelt niet, morgen brenga Voor de lul van Cecilia. Orde t" roept de M ar es o ja Of ik mep je op de keijat" Voor ons fijn Concertgebouwa" Wij zijn hier de baas versta-ja" En geen Thijs, de kritiekastra.' Wagner draait zich van de schrikka Driemaal in zijn kissie omma. Eén bassist roept: wel jandommat" En hij geeft een harde bomma Boven op de groote tromma. Een beteuterde Mevrouwa Valt van overspanning flauwa. In het groot Concertgebouwa Wilgeen mensch zijn mond meer houwa Een suppoosla gaat al douwa En een heera staat te snauwa. Heel de bende moest zich schama" Roept een zeer bejaarda dama En ze smeert 'm met lijn 3 a. Thijs Vermeulen, bleek van woeda Met verprikkelde-drada hara Baldert': Pot-ver-do-re-mi-la," Btn ik hier soms de schlemiela?" Porto, dolce, punta-contra" Molta, Colorada, clara!" Maar ze smijta booze Thijza Nella Strada della citd: Amsteldamma-hajewieta Lange uitgezonden stukka, Brieva, klachta en protesta. Vlugge revolutionaira Hopen al op knokkeraira. Maar het eindigt per firmata Met een zachte sisserata Want ze deden weer een plassa En 't bleef zooals 't wassa: Mengelberg blijft onze Massa" Bijgestaan door Dopperassa." J. H. SPEENHOFF iiiiiimiilllllilitiill te kunnen oordelen, en dat derhalve de meer-ontwikkelden hier niet met de onont wik kelden mochten worden gelijkgesteld. Hun oppositie verzwakte echter tegenover de steeds wassende demokratiese stroming, vooral toen het onmogelik bleek een juist krlterium voor voldoende intellektuele ont wikkeling te vinden en zij zich onmachtig gevoelden voor het meerderheldsbeginsel iet» beters in de plaats te stellen. Zij konden zich troosten met de gedachte dat het demo kratiese beginsel zijn tijd vooruit was, en dat zijn absurditeit verminderen zou naar mate de intellektuele en morele ontwikkeling van het volk voorwaarts schreed. Maar at nu van de andere zijde, van de groepen die naar hun mening in het gelijke, algemene kiesrecht reeds te vél ontvingen, oppositie tegen het meerderheldsbeginsel zou ontstaan dat hadden zij nooit kunnen dromen. Mr. Troelstra heeft het grijpen naar de regeringsmacht door een minderheid op drie wijzen trachten te rechtvaardigen. In de eerste plaats heeft hij gezegd: wat gij een minder heid noemt, dat is geen minderheid meer hoe weet gij dat de volgende verkiezingen niet in ons voordeel zullen uitvallen ? Onge twijfeld weet niemand maar dan ook Mr. Troelstra niet dit met absolute zeker heid te zeggen: die zekerheid kan alleen de volgende stembus brengen. Bij de ver kiezingen alleen wordt in ons volk een meerderheid en minderheid waarneembaar. iimiiiiiiiiiim Over de i verhouding van badarts tot directie van een badhótel ware veel te zeggen, omdat dit een bij uitstek moeilijke en mijns inziens nauwkeurig omschrevene positie moest zijn. Begrijpelijk is het, dat door de directie lichtelijk pressie kan uitgeoefend worden op den geneesheer, die een besmet telijke ziekte vermoedt, om zijn diagnose zoo laat mogelijk te stellen, of den patiënt zoo spoedig mogelijk te evacueeren. Er staan hier bijzonder groote belangen voor den hoteldirecteur op het spel. Dat al deze feiten openlijk konden worden besproken, danken wfj grootendeeis aan het ingrijpen van den Inspecteur der Volksge zondheid, die velen ook door zijn courantenberichten in den lande heeft gerust gesteld, en aan zich verplicht. Dank zij de clemente wijze, waarop het Openbaar Ministerie van het Kantongerecht te Leiden deze zaak behandelde, blijft ook den geneesheeren te Noordwfjk geen blaam treffen, maar waar a gezegd is dient b te volgen, en hoop ik dat de Autoriteiten, die zich bewegen op het gebied van onze volksgezondheid zorg zullen dragen, dat het voorkomen van een epidemie nog meer waard is dan het bestrijden en dat men daartoe dient te zoeken middelen, die over eenkomen met den stand van ons tegen woordig medisch weten, met de hooge elsehen op het gebied van hygiëne aan onze badplaatsen te stellen.