Historisch Archief 1877-1940
DE- AM-STEEtDAMMER, WEÊKBiAD VOO.R NEDERLAND
tol » S
'fl
Kentuede
. Ui een onser 'maand-periodieken De
Vn>u*r en baar Huls" staat In het
Kerstk tramnet een fijto gevoelde plaat, tekening
'van/j*t Daemen. Zij draagt als opschrift:
.Aarrfe.ontwaakt
Be* vrouwen gestalte symboliseert; de
? urde. De, Wouw draagt een sleepend, dof
xw|r$.gewaad, 2*| $ gezeten op een
monumeq&ea zetel. Hei hoofd is ter zfld
gefeogen, het geUurt. weggedoken in een der
?/jirmeiv.dl», steunend op de stoelleuningen,
?lap ter neer nangen. De lange Monde
teren tule» tot vlekken t>mlaüg.
dMld. vw onzegbare rouwe ejn smart.
^/Att de voeten van de vrouw zit een
End-meisje, het Vredesymbool. Wit is
tu«r gttmiehe verscM|ning. Schuchter, angstig
/«K "*f ter neer, gedoken In de wfjd uitge
spreide vleugels, den oljfftak in de hand.
* Beeft vaa toeko»st0eloftfr, van ras*.
/- -ttMOMte bette ges*titeastia*U
tetKenlktajfkke, alt wilde het vrouw-aarde doen
onWaken uit haar diepe smart en het
juichkreet op de lippen
I «et Kerttkindeke wil licht, wfl zegen,
wt£|lefde brengen alom.
tftrt Kerstfeest is het feest van de .Vrede
op A.rde", het feest van levensbeloften,
met zgn zonnewende, zijn eeuwig groenende
demjen, zQn rein stralend sterrellcht.
^ '? '
_ Nag enkele dagen en 't zal weer Kerstmis
zijn; bet vijf de Kerstfeest waarop onze ware
Kestietemming ontbreekt, dat ons geen
vrepgde kan brengen, als weleer in .den
goeden ouden tfld"'.
rtel speten in onze woning weer de
Hch&iansjes op roode besjes en groene
buht; doch het licht verwarmt niet, het
.schfnt sis omfloersd met een nevel, dien
wfl niet vermogen te verdrijven.
Want onze onbezorgde feeststemming ont
breekt ook dit jaar; niet door 't gemis van
Kerettauurije», niet door het ontberen van de
gebrulkeUke KerstlekkeenijeB, niet door den
eenvoud en de bekrompenheid waardoor
^thaai onze huiselgke gewoonten worden
beneencht. Neen. W| hebben allen mede te
4e Poppen Kerstfeest vierden
$ teekeningen van Is. VAN MENS
van arme Fransche
liefdadlgheMifeest
, T_.__jl voorname dames
die meer hielden van f eest, dan
. _ _ r?- Jgheld, ,of liever gezegd aan het
eerste altijd meer dachten, dan aan het tweede.
Ze hadden een poppententoonstelllng In
gericht met een Kerstboom, en bfj de voor
bereiding reeds, hadden ze heel veel genoegen
gend.Zehaddenin.den groot sten
speelgoedwtèkei, de mooiste pappen gekocht en die
?iei| aengckleed. Ieder wilde daar haar pop
oog voornamer en mooier gekleed zou zfjn,
daniUzeif bQ de feestelijkste gelegenheid
ooit weren, en dat beteekent heel wat, want er
1 waren vrouwen 'en dochters bq van gezanten
en. ministers. Daarom waren de meeste
poppen koningen en koninginnen geworden
uit vroeger tijd en nu. Erg gelijken deden
ze natuurlflk niet, 'daar ze allemaal uit den
speelgoedwinkel kwamen en fijne lieve
ktndergezichljes hadden, en meer dan ooit
moest hier gelden» de kleeren maken den
mao, maar vóór securiteit lag bij iedere pop
daarom een kaartje, waarop stond wie ze
voor moest stellen, en bovendien waren er
boekjes gedrukt waar het nog eens In te
leze» stond.
En mooi waren de poppen geworden,
want de dames hadden zich laten helpen
door de beste costuumnaaisters uit de stad,
en hadden de knapste costuumkundigen ge
raadpleegd bfj itear arbeid.
Een geheele week bleef de tentoonstelling
geopend, tot Kerstmis en iedereen kwam
er kfken en betaalde entree, en kocht thee,
en port en champagne, en chocolade en
taartjes bij het buffet, van de dames van
het comitézelf, en omdat alles er even duur
was, .bleef 'er na aftrek van de hooge kosten,
nog een heele boel geld over om naar de
Fransche kindertjes te sturen.
Maar het voornaamste was, dat de be
roemdste schilders uit het land moesten
uitmaken, welke pop het mooiste was, en
dat alle dames in de krant kwamen, en
de portretten van de bekroonde poppen in
dejnfUustreerde weekbladenen tijdschriften.
Doch Napoleon met een heel lief rond
porcelelnen poppengezichtje en Lodewfjk
XIV met echt haar, die een schattig meisje
geweest was, In de etalage van den
speslgoedVEKBODEN.
STUOOaUCRPEN
Ze zeiden den eersten dag al tégen elkaar .
dragen het groote wereldgebeuren, dat zich
nog steeds ontwikkelt, het' leed waarvan.
de aarde is vervuld: van nabij rouwen
ziekte, van verre hongersnood en
oorlogsweeên, alom verwarring, haat, smart,
vertwfjfellng. .
Wfl buigen daarvoor het hoofd; die last
is zwaar te dragen. '
Doch boven ons welft zich in den Kerst
nacht een hemel van ontelbare lichtende
sterrea in zuivere klaarheid. Zij weten
ons te spreken van den Kerstvrede,
van een tijd dat liefde en broederschap,
weder «p aarde zullen zijn wedergekeerd,
dien tijd waarvoor wft ons nebben voor te
bereiden om mede te helpen, ieder van ons
naar gaven en krachten, tot den opbouw,
hechter, schooner, beter, van al wat daar
in de jaren van rampspoed is verwoest: in
stad en land, in huis en hart.
De vrede licht l HIJ Is als de jeugd het
beeld van de toekomst. Doch de vrede:
nadert behoedzaam, angstvallig, schuchter
stap voor stap, omzichtig in baar bewegen.
De jeugd brulscht u tegemoet.' Wat deert
haar oorlog of vrede l Zij voelt zich sterk
de wereld te overwinnen, machtig, om aan
allen het hoofd te bieden. Zij wil juichend
net leven uitleven.
Heerlijke, onbezorgde jeugd, vol
levensIdealen en levenslllusies l
Wat ware het Kerstfeest thans zonder u ?
Kinderen van de toekomst, gij brengt ons
in deze dagen licht en daarbfj:
Kerstvrede l
ELI s. M. ROGGE
IHIimilimilllllllllllimillllHIHtmilllllllHIIUIIIHIHIIIIIIIIIHIMIUIIHIII
Kerstliedje
Een kindeke was er geboren,
Een kindje in Bethlehems stal,
De herders in 't veld, die het hoorden,
Die vonden 't een wondergeval.
De herderkens gingen eens kijken
En vonden bij 't fllkk'rende licht,
Een moederke, teer en heel jong nog,
Maar stralende leek haar gezicht.
In 't kribbeke naast haar lag 't kindje,
Het sluimerde rustig en zacht:
De engelkens zongen van vrede,
Door 't kindje aan de wereld gebracht.
Een kindeke werd er geboren»
Elk jaar blinkt weer Bethlehems ster;
Maar vrede en liefde bij menschen,
Die blijven helaas nog zoo ver.
P. A. E. OOSTBRHOFF
fiiiiiiiiiiijiiiiililiiiimiiiimiiiiiiiiitiMiliiMiiiiniiiiMiuiiHilliiliiiitiiiili
winkel, zeiden den eersteh dag ai tegen
elkaar:
Ik geloof, dat de Fransche kindertjes
het heel wat leuker gevonden zouden hebben,
als ze ons maar rechtrttreeks in oog oude
pakje naar Frankrflk ha«e»'g«ètttu*Ö.
En hoe meer het einde van de tentoon
stelling naderde hoe meer de poppen het
land kregen en dachten:
't Is toch niets prettig om speelgoed
van groote menschen te' zfjn.
Want lederen dag werd er minder op gelet
en hadden de bezoekers meer aandacht voor
het buffet en de lekkere dure dingen die de
voorname dames verkochten, en als er eens
n klein meisje verrast haar handjes naar een
prachtige pop uitstrekte kreeg ze een standje,
want overal stond aangeplakt: Het is ver
boden de kunstvoorwerpen aan te raken".
Van dat lange staan en al die vervelende
drukte waren de poppen ten langen leste
zoo moe geworden, dat ze den laatstee dag
nog geen vijf minuten na de sluiting in
slaap vielen.
Door de hooge ruiten scheen de maan
naar binnen op de lange toonbakken met
poppen, niet glanzende kleeren, vol paillet jes
en kralen en schitterende steenen en speelde
met baar blanke stralen in de glinsterende
figuurtjes aan den boom, en in de nage
maakte sneeuw met duizend* n schitteringetjes
als van kleine diaman'tjes, toen de torenklok
twaalf uur sloeg en er plotseling zachte
muziek door de doodstille kamer klonk..
Een oude speeldoos met mooi ouderwetsch
inlegwerk, met krullen en .slingers en kleine
poppetjes was onverwachts aan het spelen
gegaan 'en rinkelde heel voorzichtig haar
zachte doordringende metaalgeluldjes door
de stilte, en die geluidjes waren de tonen
van het aloude kerstlied: Vrede op aarde".
Toen werden de slapende poppen allemaal
wakker. Het eerst Napoleon en Lodewfjk
XIV en de ex-keizer van Dultschland en de
ex-kroonprins, en nog andere koningen, die
vele oorlogen hadden gevoerd, want die
hadden geen goed geweten op net punt van
vrede en schrokken al als ze alleen maar
dat woord hoorden. Ze stootten hunne buren
aan, om te vragen of ze wel goed hadden
gehoord; f n zoo maakte de eene pop de
andere wakker. Doch nog voor ze allemaal
de oogen goed open hadden, ging in eens
de kerstboom aan.
Een kleine pop met een met wit bont
omboorde pelerine aan, en een puntmuts op,
en op zijn rug een zak vol speelgoed en een
kerstboompje, net een kabouter met een
lange witte baard, een snor en zware witte
wenkbrpuwen, die op zijn kaar j"
Kerstmannefje" had staan, had den boom aan
gestoken. Dat was maar een oogenblikje
werk geweest, want het was een electrische,
en je hoefde maar een knopje aan den muur
er voor om te draaien. Hij was het ook
geweest die stilletjes de speeldoos had op
gewonden en aan den gang gemaakt.
Hij is de vader van het kerstfeest, en hij
was woedend dat ze in plaats van hem met
een groote zak met speelgoed op den rug
naar de Franscbe kindertjes te sturen, een
pakketje bankbiljetten hadden gezonden,
dat veel te laat daar aankwam.
Maar zonder kerstfeest kon hij niet, en
daarom had hij zich voorgenomen voor een
poppenkerstfeest te zorgen.
De poppen schrokken eerst wel een beetje,
want ze dachten dat die vervelende ten
toonstelling weer begon, maar ze zagen
al gauw dat ze rustig alleen waren.
.Vrede op aarde" zong de ex-Duitsche
Keizer dadelijk uit volle borst, maar* het
Belgische koningspaar, dat hét mooiste
plaatsje gekregen had onder een
gloedBONNENM1SÈRE EN BONNENVREUGD
Teekenlng van AdtBe Aketürg
De conducteur: .Vol Mevrouw l" /
(Deze plaat, geestig van gedachte, behoorde tot een der inzendingen van onze uitgeschreven prijsvraag. In het volgende
weekblad geven wij het ontwerp .Gezelligheid is toch maar alles")
iiiiiiiiifiiiimiiiiiiiiiiiiim
IIIIIIIIIHIMIIIIIIIIIIIIIIII
Hiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiniiiiiiiiiiiii
Ons Kookboek
HARINGGERECHTEN
GEMARINEERDE HARING. Ontzout de haring,
d. w. z. leg hem 2 maal vierentwintig uur
in water en verversen dat waver af en toe.
Snijd de haringen open aan de bulkzfjde,
baal er de hom of kult, ingewanden en
zwarte vliegjes uit. Schik de haringen in
een potje, leg hier en daar schijfjes ui en
desverklezende een laurierblad en een
ringetje Spaansche peper. Schenk er zooveel
gekookte azijn op, dat de haringen
onderStaan, sluit het potje met perkament of door
er een schoteltje op te zetten. Bewaar de
haring niet langer dan veertien dagen.
Presenteer ze in schuine mootjes gesneden
met de schijfjes ui er b&
Hy was woeden i dit ze in plaats van ....
nieuwen troonhemel op nieuwe vergulde
tronen, riep:
Hou jij je mond maar, want je meent
er niets van leelQke veroveraar en
landverwoester.
Je hebt een stevige strop om je hals,
riep de koning van Engeland.
En werkelijk de ex-keizer en zijn zoon
stonden er met stroppen om den hals te
midden van alle andere Duitsche vorstjes,
en alle kronen en scepters en de rijksappel
lagen op den grond.
Hij is er toch heel wat beter afgekomen
dan ik, bracht met een klein stemmetje
extsaar Nlcolaas In het midden.
En dan ik, die nooit iets misdreven
heb, zuchtte zachtjes Marie Antoinette, die
in groot statiekostuum, vol vorstelijke gracle
op een verhooging stond, met een bordje
eerste prijs naast zich.
S'il, stil. Nu geen politiek, suste het
"?Kerstmar.net je, luister nu liever eens naar
liet kerstlied.
Van boven uit den boom klonk glashelder
en luider de vredeszang, die de oude speel
doos speelde, van een koor van wel twintig
vredesengel'jes.
Dat maakte zulk een indruk, dat de gansene
schaar van Duitsche vorstj's, die om den
keizer stonden, en probeerden hunne kronen
op te rapen, weer recht gingen staan, en
dachten, het is misschien maar beter zoo.
En Napoleon, die naar Foch in groot
uniform, met meer goud dan hij ooit ge
dragen had, toe wilde gaan om hem een
complimentje te maken over zijn laatste
krijgsverrichtingen wist toen het lied uit
was, niet eens meer, wathfl eigenlijk zeggen
wou, en stamelde maar zoo iets:
Wanneer ze me den laatste maal de ge
legenheid gegeven hadden, had ik ook liever
zonder oorlog geregeerd.
Wellington schudde toen ongeloovig zfjn
porceleinen poppenkopje en wilde wat terug
zeggen, maar in eens kwam nu Bertha von
Suttner naar voren.
Die zag er uit half als een vredesengel
en half als een verpleegster, en had het
kaartje met haar naam wel heel erg noodig,
maar ze was vol overtuiging, want ze was
aangekleed door een juffrouw, die wel in
twaalf vredes-vereenigingen tegelijk zat en
het boek, .De wapens neder" wel twintig
keer had gelezen.
Ze stapte kordaat op Wellington.af, en
vroeg, mag ik even uw degen te leen, en
van hem ging ze naar alle andere poppen
die uniform droegen om heel vriendelijk en
beleefd de wapens te leen te vragen, want
ze wist, dat, als ze vroeg of de heeren hunne
degens wilde overgeven, er een verschrikkelijk
ROLMOPS. Ontzout de haringen'. Neem de
kop er af, geef een snede boven op den
rug, neem het vel er af; snijdt de haring
aan de buikzfjde open, verwijder ingewan
den enz., splijt de vlsch in de lengte In
tweeën, neem er de graten uit. Verdeel de
helften als ze erg lang zijn in de helft. Rol
elk lapje op om een ingemaakt uitje of
augurk je. Schik de rolletjes in een potje,
zoodat ze hun rolletjesvorm behouden. Be
handel ze verder als de gemarineerde haring.
HARINGSLA Ontzout de haringen of gebruik
hiervoor gemarineerde haringen. Maak de
haringen schoon. Hak of snijd ze in kleine
stukjes. Vermeng ze met fijngehakte aard
appelen, gekookte biet, zure appel en
desverkiezende met veldsla. Maak het mengsel
geharrewar was ontstaan.
Netjes legde ze die wapens op een
stapeltje en dekte ze toe met een
vredespalm en zei:
Nu kunnen we eens rustig, en prettig
en vredig kerstfeest vieren.
Mogen dan de ex-Keizer en de
exKroon prins hunne stroppen af doen, vroeg
toen onze Koningin, die zich voor de voor
zichtigheid tot dusverre buiten alles ge
houden had.
Ja, riepen er toen een paar en neen
een paar anderen, maar meeste stemmen gol
den, en zoo mocht de Koningin, zelf Wilhelm
en zfjn zoon de stroppen afdoen, als ze eerst
beloofden heel bescheiden te wezen, en niet
over Frischer fiöhllcher Krieg" of zulke
rare dingen te praten.
Nu kon het feest beginnen.
Lodewijk XIV die een staf van pages
had, stuurde ze dadelijk uit om een
paar poppen-tafels te zoeken, en glazen
en een servies. Die vonden ze in een groot
bekroond poppenhuis, en ze dekten de tafels
onder den grooten kerstboom.
Daar werd een poppenf eest maal aange
richt, zooals er nog zeldeu een gegeven werd,
want er waren in het buffet nog een massa
taartjes en sandwiches, en flesschen met
champagne en aan zes taartjes en twaalf
sandwiches en n flesch champagne hadden
de poppen meer dan genoeg.
Een der pages vroeg aan Bertha von
Suttner of hfj een der zwaarden mocht hebben,
om van de taartjes en sandwiches poppen
gebakjes en poppensandwiches te maken,
en dat vond ze goed, waarvoor zulk vredes
werk mochte de wapens toelrworden gebruikt.
De page k«os het zwaard van Napo
leon, omdat dat het 't beroemdste was,
maar het allermoeilijkste bleek nu de
tafelschikking, want al die koningen en
koninginnen waren erg gesteld op de juiste
plaats. Bijna was er weer een heel gekrakeel
ontstaan, maar het Kerstmannetje en Bertha
namen de leiding en zorgden dat het alles
rus'ig in zijn werk ging.
Ze zeiden dat onze Koningin aan het
hoofd van de tafel mocht zitten, omdat het
feest in haar land plaats had en dat ze haar
beide tafelheer en zelf mocht kiezen.
Als linker tafelbuur koos ze de ex-Duitsche
keizer, emdat die nu eenmaal baar gast was,
en dadelijk begonnen toen Poincaréen
de Engelsche en Belgische, en Italiaansche
koning te pruttelen, maar toen het wijze
Kerstmannetje vroeg of zij hem naast zich
wilde hebben schudden ze allemaal van neen.
Als rechter buurman koos ze een heel
onooglijk popje met een roode das om, die
Troelstra moest voorstellen. Dat was heel
nobel van haar, maar een paar van de
Entente-mogendheden bromden, als dat maar
geen gekonkel wordt met Duitschland.
Troelstra zelf kreeg een vreeselijke kleur,
en stamelde allerlei excuses, dat hij die
rare vergissing een tijdje geleden niet zoo
gemeend had, en dat ze het vroeger op het
Loo toch best samen hadden kunnen vinden.
Verder deden de twee tafelregelaars een
beroep op alle gasten, om te vergeten, dat
ze koningen waren, en niet trotsch te willen
doen, en ze gaven aan Lodewijk XIV maar
een heel mooi plaatsje omdat die het lastigt
was en aan Marie Antoinette, omdat ze
vonden, datdie wel een eereplaatsje toekwam.
Het werd een bonte rij, van vorsten en
generaals, en burgers en boeren en
boerinnetjes in mooie kleederdrachten, zpo bont
als je nog nooit hebt gezien.
Alleen de afgezette Duitsche vorsten keken
wat op hun neus, omdat ze zoo achteraf
waren pezet.
.Op den eeuwigen vrede" stelde het
KerstlllllllllllllllllllllllllllllllllimillllllllllllllllMIIIIIIIIIUMIIIIIIIIIIIIIIflIIIIIII
aan met olie (of melk) en azjfn. Garncerde
sla met wat achter gehouden aardappelen,
biet en sla. , J- 'V-'
Uit de Natuur
door JAC. P.-THIJSSE ,
De lezers vinden deze rubriek veer
"Bitmaal op pag. 13.
iimilllllliiMHMiiiiiiMimiMiiiimiiHmiiliiiiMiiiltilililiiiiiiiiiiiiiillilHl
:: VERHUIZEN ! :f
MEUBELS BEWAREND
E. J VAN SCHAICK
BOOTHSTRflAT UTRECHT
liiiiiin iiiiiHiinilllliliiiiiiiniiilllllll II l illmiimiiiil
mannetje voor, en hield een beker met
champagne in de hoogte, en allemaal dronken
ze daarop met elkander, terwijl de speeldoos
nog eens het lied .vrede op aarde" speelde,
en de vredesengeltjes in de boomen mee
zongen.
En een voor een hielden de vorsten toen
vrfedestoespraken, die luid werden toegejuicht
erf waarop de champagneglazen tot den
bodem Werden geleegd.
Twaalf boerinnetjes, In mooie kleeder
drachten, die de twaalf provincies moesten
voorstellen, brachten Kulde aan de Koningin
en voerden een vredesdans uit en gaven
extra blpen van trouw, waar Troelstra
weer beschaamd bij zat.
We moesten eigenlijk een vredespijp
aansteken, zei Wilson, maar daar waren de
koninginnen niet over te spreken.
Intusschen hielden de dames van het
comitémet hare heeren beneden ook een
groot Kerstfeest in de zaal die grensde aan
de tentoonstelling. En terwijl daar ook mooie
vredes-speeches gehouden werden, hoorden
ze het gedruisch van de poppen.
Wat zou dat toch zijn, zei de voorzitter
die het geluid het eerst gehoord^Md.
Misschien wel muizen en ratten, zei
een der dames en rilde bfde gedachte zoo,
dat de groote paarlea lollier om haar hala
rammelde.
Niemand durfde te gaan kijken. Het spookt
er zei de een, inbrekers vreesde de ander,
want hoewel het Kerstmis was, had toch
niemand een vredige gedachte. Ze zonden
toen maar een piccolo naar de tentoonstel
lingszaal, en toen die binnenkwam zwegen
alle poppen en ook de speeldoos hield zich
stil, want die had al zoovele jaren dat stukje
gespeeld voor menschen zonder dat het ooit
iets had geholpen, dat hij maar liever niet'.
speelde als er menschen bij waren.
De domme piccolo, die ook al een beetje
bang was, draaide gauw het licht uit, en
zei, dat er niets was te zien.
En daar toen juist alle koningen gespeecht
hadden en een heele flesch champagne was
leeg geschonken en alle sandwiches en taar
tjes die aan stukken gesneden waren, waren
opgegeten, was het feest afgeloopen en.
gingen alle poppen weer naar hun plaats.
A. B. v. T i E N H o v tfK £
Vrede op aarde" zongen ze allemaal uit volle lx>ret