De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1918 21 december pagina 7

21 december 1918 – pagina 7

Dit is een ingescande tekst.

DE- AM-STEEtDAMMER, WEÊKBiAD VOO.R NEDERLAND tol » S 'fl Kentuede . Ui een onser 'maand-periodieken De Vn>u*r en baar Huls" staat In het Kerstk tramnet een fijto gevoelde plaat, tekening 'van/j*t Daemen. Zij draagt als opschrift: .Aarrfe.ontwaakt Be* vrouwen gestalte symboliseert; de ? urde. De, Wouw draagt een sleepend, dof xw|r$.gewaad, 2*| $ gezeten op een monumeq&ea zetel. Hei hoofd is ter zfld gefeogen, het geUurt. weggedoken in een der ?/jirmeiv.dl», steunend op de stoelleuningen, ?lap ter neer nangen. De lange Monde teren tule» tot vlekken t>mlaüg. dMld. vw onzegbare rouwe ejn smart. ^/Att de voeten van de vrouw zit een End-meisje, het Vredesymbool. Wit is tu«r gttmiehe verscM|ning. Schuchter, angstig /«K "*f ter neer, gedoken In de wfjd uitge spreide vleugels, den oljfftak in de hand. * Beeft vaa toeko»st0eloftfr, van ras*. /- -ttMOMte bette ges*titeastia*U tetKenlktajfkke, alt wilde het vrouw-aarde doen onWaken uit haar diepe smart en het juichkreet op de lippen I «et Kerttkindeke wil licht, wfl zegen, wt£|lefde brengen alom. tftrt Kerstfeest is het feest van de .Vrede op A.rde", het feest van levensbeloften, met zgn zonnewende, zijn eeuwig groenende demjen, zQn rein stralend sterrellcht. ^ '? ' _ Nag enkele dagen en 't zal weer Kerstmis zijn; bet vijf de Kerstfeest waarop onze ware Kestietemming ontbreekt, dat ons geen vrepgde kan brengen, als weleer in .den goeden ouden tfld"'. rtel speten in onze woning weer de Hch&iansjes op roode besjes en groene buht; doch het licht verwarmt niet, het .schfnt sis omfloersd met een nevel, dien wfl niet vermogen te verdrijven. Want onze onbezorgde feeststemming ont breekt ook dit jaar; niet door 't gemis van Kerettauurije», niet door het ontberen van de gebrulkeUke KerstlekkeenijeB, niet door den eenvoud en de bekrompenheid waardoor ^thaai onze huiselgke gewoonten worden beneencht. Neen. W| hebben allen mede te 4e Poppen Kerstfeest vierden $ teekeningen van Is. VAN MENS van arme Fransche liefdadlgheMifeest , T_.__jl voorname dames die meer hielden van f eest, dan . _ _ r?- Jgheld, ,of liever gezegd aan het eerste altijd meer dachten, dan aan het tweede. Ze hadden een poppententoonstelllng In gericht met een Kerstboom, en bfj de voor bereiding reeds, hadden ze heel veel genoegen gend.Zehaddenin.den groot sten speelgoedwtèkei, de mooiste pappen gekocht en die ?iei| aengckleed. Ieder wilde daar haar pop oog voornamer en mooier gekleed zou zfjn, daniUzeif bQ de feestelijkste gelegenheid ooit weren, en dat beteekent heel wat, want er 1 waren vrouwen 'en dochters bq van gezanten en. ministers. Daarom waren de meeste poppen koningen en koninginnen geworden uit vroeger tijd en nu. Erg gelijken deden ze natuurlflk niet, 'daar ze allemaal uit den speelgoedwinkel kwamen en fijne lieve ktndergezichljes hadden, en meer dan ooit moest hier gelden» de kleeren maken den mao, maar vóór securiteit lag bij iedere pop daarom een kaartje, waarop stond wie ze voor moest stellen, en bovendien waren er boekjes gedrukt waar het nog eens In te leze» stond. En mooi waren de poppen geworden, want de dames hadden zich laten helpen door de beste costuumnaaisters uit de stad, en hadden de knapste costuumkundigen ge raadpleegd bfj itear arbeid. Een geheele week bleef de tentoonstelling geopend, tot Kerstmis en iedereen kwam er kfken en betaalde entree, en kocht thee, en port en champagne, en chocolade en taartjes bij het buffet, van de dames van het comitézelf, en omdat alles er even duur was, .bleef 'er na aftrek van de hooge kosten, nog een heele boel geld over om naar de Fransche kindertjes te sturen. Maar het voornaamste was, dat de be roemdste schilders uit het land moesten uitmaken, welke pop het mooiste was, en dat alle dames in de krant kwamen, en de portretten van de bekroonde poppen in dejnfUustreerde weekbladenen tijdschriften. Doch Napoleon met een heel lief rond porcelelnen poppengezichtje en Lodewfjk XIV met echt haar, die een schattig meisje geweest was, In de etalage van den speslgoedVEKBODEN. STUOOaUCRPEN Ze zeiden den eersten dag al tégen elkaar . dragen het groote wereldgebeuren, dat zich nog steeds ontwikkelt, het' leed waarvan. de aarde is vervuld: van nabij rouwen ziekte, van verre hongersnood en oorlogsweeên, alom verwarring, haat, smart, vertwfjfellng. . Wfl buigen daarvoor het hoofd; die last is zwaar te dragen. ' Doch boven ons welft zich in den Kerst nacht een hemel van ontelbare lichtende sterrea in zuivere klaarheid. Zij weten ons te spreken van den Kerstvrede, van een tijd dat liefde en broederschap, weder «p aarde zullen zijn wedergekeerd, dien tijd waarvoor wft ons nebben voor te bereiden om mede te helpen, ieder van ons naar gaven en krachten, tot den opbouw, hechter, schooner, beter, van al wat daar in de jaren van rampspoed is verwoest: in stad en land, in huis en hart. De vrede licht l HIJ Is als de jeugd het beeld van de toekomst. Doch de vrede: nadert behoedzaam, angstvallig, schuchter stap voor stap, omzichtig in baar bewegen. De jeugd brulscht u tegemoet.' Wat deert haar oorlog of vrede l Zij voelt zich sterk de wereld te overwinnen, machtig, om aan allen het hoofd te bieden. Zij wil juichend net leven uitleven. Heerlijke, onbezorgde jeugd, vol levensIdealen en levenslllusies l Wat ware het Kerstfeest thans zonder u ? Kinderen van de toekomst, gij brengt ons in deze dagen licht en daarbfj: Kerstvrede l ELI s. M. ROGGE IHIimilimilllllllllllimillllHIHtmilllllllHIIUIIIHIHIIIIIIIIIHIMIUIIHIII Kerstliedje Een kindeke was er geboren, Een kindje in Bethlehems stal, De herders in 't veld, die het hoorden, Die vonden 't een wondergeval. De herderkens gingen eens kijken En vonden bij 't fllkk'rende licht, Een moederke, teer en heel jong nog, Maar stralende leek haar gezicht. In 't kribbeke naast haar lag 't kindje, Het sluimerde rustig en zacht: De engelkens zongen van vrede, Door 't kindje aan de wereld gebracht. Een kindeke werd er geboren» Elk jaar blinkt weer Bethlehems ster; Maar vrede en liefde bij menschen, Die blijven helaas nog zoo ver. P. A. E. OOSTBRHOFF fiiiiiiiiiiijiiiiililiiiimiiiimiiiiiiiiitiMiliiMiiiiniiiiMiuiiHilliiliiiitiiiili winkel, zeiden den eersteh dag ai tegen elkaar: Ik geloof, dat de Fransche kindertjes het heel wat leuker gevonden zouden hebben, als ze ons maar rechtrttreeks in oog oude pakje naar Frankrflk ha«e»'g«ètttu*Ö. En hoe meer het einde van de tentoon stelling naderde hoe meer de poppen het land kregen en dachten: 't Is toch niets prettig om speelgoed van groote menschen te' zfjn. Want lederen dag werd er minder op gelet en hadden de bezoekers meer aandacht voor het buffet en de lekkere dure dingen die de voorname dames verkochten, en als er eens n klein meisje verrast haar handjes naar een prachtige pop uitstrekte kreeg ze een standje, want overal stond aangeplakt: Het is ver boden de kunstvoorwerpen aan te raken". Van dat lange staan en al die vervelende drukte waren de poppen ten langen leste zoo moe geworden, dat ze den laatstee dag nog geen vijf minuten na de sluiting in slaap vielen. Door de hooge ruiten scheen de maan naar binnen op de lange toonbakken met poppen, niet glanzende kleeren, vol paillet jes en kralen en schitterende steenen en speelde met baar blanke stralen in de glinsterende figuurtjes aan den boom, en in de nage maakte sneeuw met duizend* n schitteringetjes als van kleine diaman'tjes, toen de torenklok twaalf uur sloeg en er plotseling zachte muziek door de doodstille kamer klonk.. Een oude speeldoos met mooi ouderwetsch inlegwerk, met krullen en .slingers en kleine poppetjes was onverwachts aan het spelen gegaan 'en rinkelde heel voorzichtig haar zachte doordringende metaalgeluldjes door de stilte, en die geluidjes waren de tonen van het aloude kerstlied: Vrede op aarde". Toen werden de slapende poppen allemaal wakker. Het eerst Napoleon en Lodewfjk XIV en de ex-keizer van Dultschland en de ex-kroonprins, en nog andere koningen, die vele oorlogen hadden gevoerd, want die hadden geen goed geweten op net punt van vrede en schrokken al als ze alleen maar dat woord hoorden. Ze stootten hunne buren aan, om te vragen of ze wel goed hadden gehoord; f n zoo maakte de eene pop de andere wakker. Doch nog voor ze allemaal de oogen goed open hadden, ging in eens de kerstboom aan. Een kleine pop met een met wit bont omboorde pelerine aan, en een puntmuts op, en op zijn rug een zak vol speelgoed en een kerstboompje, net een kabouter met een lange witte baard, een snor en zware witte wenkbrpuwen, die op zijn kaar j" Kerstmannefje" had staan, had den boom aan gestoken. Dat was maar een oogenblikje werk geweest, want het was een electrische, en je hoefde maar een knopje aan den muur er voor om te draaien. Hij was het ook geweest die stilletjes de speeldoos had op gewonden en aan den gang gemaakt. Hij is de vader van het kerstfeest, en hij was woedend dat ze in plaats van hem met een groote zak met speelgoed op den rug naar de Franscbe kindertjes te sturen, een pakketje bankbiljetten hadden gezonden, dat veel te laat daar aankwam. Maar zonder kerstfeest kon hij niet, en daarom had hij zich voorgenomen voor een poppenkerstfeest te zorgen. De poppen schrokken eerst wel een beetje, want ze dachten dat die vervelende ten toonstelling weer begon, maar ze zagen al gauw dat ze rustig alleen waren. .Vrede op aarde" zong de ex-Duitsche Keizer dadelijk uit volle borst, maar* het Belgische koningspaar, dat hét mooiste plaatsje gekregen had onder een gloedBONNENM1SÈRE EN BONNENVREUGD Teekenlng van AdtBe Aketürg De conducteur: .Vol Mevrouw l" / (Deze plaat, geestig van gedachte, behoorde tot een der inzendingen van onze uitgeschreven prijsvraag. In het volgende weekblad geven wij het ontwerp .Gezelligheid is toch maar alles") iiiiiiiiifiiiimiiiiiiiiiiiiim IIIIIIIIIHIMIIIIIIIIIIIIIIII Hiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiniiiiiiiiiiiii Ons Kookboek HARINGGERECHTEN GEMARINEERDE HARING. Ontzout de haring, d. w. z. leg hem 2 maal vierentwintig uur in water en verversen dat waver af en toe. Snijd de haringen open aan de bulkzfjde, baal er de hom of kult, ingewanden en zwarte vliegjes uit. Schik de haringen in een potje, leg hier en daar schijfjes ui en desverklezende een laurierblad en een ringetje Spaansche peper. Schenk er zooveel gekookte azijn op, dat de haringen onderStaan, sluit het potje met perkament of door er een schoteltje op te zetten. Bewaar de haring niet langer dan veertien dagen. Presenteer ze in schuine mootjes gesneden met de schijfjes ui er b& Hy was woeden i dit ze in plaats van .... nieuwen troonhemel op nieuwe vergulde tronen, riep: Hou jij je mond maar, want je meent er niets van leelQke veroveraar en landverwoester. Je hebt een stevige strop om je hals, riep de koning van Engeland. En werkelijk de ex-keizer en zijn zoon stonden er met stroppen om den hals te midden van alle andere Duitsche vorstjes, en alle kronen en scepters en de rijksappel lagen op den grond. Hij is er toch heel wat beter afgekomen dan ik, bracht met een klein stemmetje extsaar Nlcolaas In het midden. En dan ik, die nooit iets misdreven heb, zuchtte zachtjes Marie Antoinette, die in groot statiekostuum, vol vorstelijke gracle op een verhooging stond, met een bordje eerste prijs naast zich. S'il, stil. Nu geen politiek, suste het "?Kerstmar.net je, luister nu liever eens naar liet kerstlied. Van boven uit den boom klonk glashelder en luider de vredeszang, die de oude speel doos speelde, van een koor van wel twintig vredesengel'jes. Dat maakte zulk een indruk, dat de gansene schaar van Duitsche vorstj's, die om den keizer stonden, en probeerden hunne kronen op te rapen, weer recht gingen staan, en dachten, het is misschien maar beter zoo. En Napoleon, die naar Foch in groot uniform, met meer goud dan hij ooit ge dragen had, toe wilde gaan om hem een complimentje te maken over zijn laatste krijgsverrichtingen wist toen het lied uit was, niet eens meer, wathfl eigenlijk zeggen wou, en stamelde maar zoo iets: Wanneer ze me den laatste maal de ge legenheid gegeven hadden, had ik ook liever zonder oorlog geregeerd. Wellington schudde toen ongeloovig zfjn porceleinen poppenkopje en wilde wat terug zeggen, maar in eens kwam nu Bertha von Suttner naar voren. Die zag er uit half als een vredesengel en half als een verpleegster, en had het kaartje met haar naam wel heel erg noodig, maar ze was vol overtuiging, want ze was aangekleed door een juffrouw, die wel in twaalf vredes-vereenigingen tegelijk zat en het boek, .De wapens neder" wel twintig keer had gelezen. Ze stapte kordaat op Wellington.af, en vroeg, mag ik even uw degen te leen, en van hem ging ze naar alle andere poppen die uniform droegen om heel vriendelijk en beleefd de wapens te leen te vragen, want ze wist, dat, als ze vroeg of de heeren hunne degens wilde overgeven, er een verschrikkelijk ROLMOPS. Ontzout de haringen'. Neem de kop er af, geef een snede boven op den rug, neem het vel er af; snijdt de haring aan de buikzfjde open, verwijder ingewan den enz., splijt de vlsch in de lengte In tweeën, neem er de graten uit. Verdeel de helften als ze erg lang zijn in de helft. Rol elk lapje op om een ingemaakt uitje of augurk je. Schik de rolletjes in een potje, zoodat ze hun rolletjesvorm behouden. Be handel ze verder als de gemarineerde haring. HARINGSLA Ontzout de haringen of gebruik hiervoor gemarineerde haringen. Maak de haringen schoon. Hak of snijd ze in kleine stukjes. Vermeng ze met fijngehakte aard appelen, gekookte biet, zure appel en desverkiezende met veldsla. Maak het mengsel geharrewar was ontstaan. Netjes legde ze die wapens op een stapeltje en dekte ze toe met een vredespalm en zei: Nu kunnen we eens rustig, en prettig en vredig kerstfeest vieren. Mogen dan de ex-Keizer en de exKroon prins hunne stroppen af doen, vroeg toen onze Koningin, die zich voor de voor zichtigheid tot dusverre buiten alles ge houden had. Ja, riepen er toen een paar en neen een paar anderen, maar meeste stemmen gol den, en zoo mocht de Koningin, zelf Wilhelm en zfjn zoon de stroppen afdoen, als ze eerst beloofden heel bescheiden te wezen, en niet over Frischer fiöhllcher Krieg" of zulke rare dingen te praten. Nu kon het feest beginnen. Lodewijk XIV die een staf van pages had, stuurde ze dadelijk uit om een paar poppen-tafels te zoeken, en glazen en een servies. Die vonden ze in een groot bekroond poppenhuis, en ze dekten de tafels onder den grooten kerstboom. Daar werd een poppenf eest maal aange richt, zooals er nog zeldeu een gegeven werd, want er waren in het buffet nog een massa taartjes en sandwiches, en flesschen met champagne en aan zes taartjes en twaalf sandwiches en n flesch champagne hadden de poppen meer dan genoeg. Een der pages vroeg aan Bertha von Suttner of hfj een der zwaarden mocht hebben, om van de taartjes en sandwiches poppen gebakjes en poppensandwiches te maken, en dat vond ze goed, waarvoor zulk vredes werk mochte de wapens toelrworden gebruikt. De page k«os het zwaard van Napo leon, omdat dat het 't beroemdste was, maar het allermoeilijkste bleek nu de tafelschikking, want al die koningen en koninginnen waren erg gesteld op de juiste plaats. Bijna was er weer een heel gekrakeel ontstaan, maar het Kerstmannetje en Bertha namen de leiding en zorgden dat het alles rus'ig in zijn werk ging. Ze zeiden dat onze Koningin aan het hoofd van de tafel mocht zitten, omdat het feest in haar land plaats had en dat ze haar beide tafelheer en zelf mocht kiezen. Als linker tafelbuur koos ze de ex-Duitsche keizer, emdat die nu eenmaal baar gast was, en dadelijk begonnen toen Poincaréen de Engelsche en Belgische, en Italiaansche koning te pruttelen, maar toen het wijze Kerstmannetje vroeg of zij hem naast zich wilde hebben schudden ze allemaal van neen. Als rechter buurman koos ze een heel onooglijk popje met een roode das om, die Troelstra moest voorstellen. Dat was heel nobel van haar, maar een paar van de Entente-mogendheden bromden, als dat maar geen gekonkel wordt met Duitschland. Troelstra zelf kreeg een vreeselijke kleur, en stamelde allerlei excuses, dat hij die rare vergissing een tijdje geleden niet zoo gemeend had, en dat ze het vroeger op het Loo toch best samen hadden kunnen vinden. Verder deden de twee tafelregelaars een beroep op alle gasten, om te vergeten, dat ze koningen waren, en niet trotsch te willen doen, en ze gaven aan Lodewijk XIV maar een heel mooi plaatsje omdat die het lastigt was en aan Marie Antoinette, omdat ze vonden, datdie wel een eereplaatsje toekwam. Het werd een bonte rij, van vorsten en generaals, en burgers en boeren en boerinnetjes in mooie kleederdrachten, zpo bont als je nog nooit hebt gezien. Alleen de afgezette Duitsche vorsten keken wat op hun neus, omdat ze zoo achteraf waren pezet. .Op den eeuwigen vrede" stelde het KerstlllllllllllllllllllllllllllllllllimillllllllllllllllMIIIIIIIIIUMIIIIIIIIIIIIIIflIIIIIII aan met olie (of melk) en azjfn. Garncerde sla met wat achter gehouden aardappelen, biet en sla. , J- 'V-' Uit de Natuur door JAC. P.-THIJSSE , De lezers vinden deze rubriek veer "Bitmaal op pag. 13. iimilllllliiMHMiiiiiiMimiMiiiimiiHmiiliiiiMiiiltilililiiiiiiiiiiiiiillilHl :: VERHUIZEN ! :f MEUBELS BEWAREND E. J VAN SCHAICK BOOTHSTRflAT UTRECHT liiiiiin iiiiiHiinilllliliiiiiiiniiilllllll II l illmiimiiiil mannetje voor, en hield een beker met champagne in de hoogte, en allemaal dronken ze daarop met elkander, terwijl de speeldoos nog eens het lied .vrede op aarde" speelde, en de vredesengeltjes in de boomen mee zongen. En een voor een hielden de vorsten toen vrfedestoespraken, die luid werden toegejuicht erf waarop de champagneglazen tot den bodem Werden geleegd. Twaalf boerinnetjes, In mooie kleeder drachten, die de twaalf provincies moesten voorstellen, brachten Kulde aan de Koningin en voerden een vredesdans uit en gaven extra blpen van trouw, waar Troelstra weer beschaamd bij zat. We moesten eigenlijk een vredespijp aansteken, zei Wilson, maar daar waren de koninginnen niet over te spreken. Intusschen hielden de dames van het comitémet hare heeren beneden ook een groot Kerstfeest in de zaal die grensde aan de tentoonstelling. En terwijl daar ook mooie vredes-speeches gehouden werden, hoorden ze het gedruisch van de poppen. Wat zou dat toch zijn, zei de voorzitter die het geluid het eerst gehoord^Md. Misschien wel muizen en ratten, zei een der dames en rilde bfde gedachte zoo, dat de groote paarlea lollier om haar hala rammelde. Niemand durfde te gaan kijken. Het spookt er zei de een, inbrekers vreesde de ander, want hoewel het Kerstmis was, had toch niemand een vredige gedachte. Ze zonden toen maar een piccolo naar de tentoonstel lingszaal, en toen die binnenkwam zwegen alle poppen en ook de speeldoos hield zich stil, want die had al zoovele jaren dat stukje gespeeld voor menschen zonder dat het ooit iets had geholpen, dat hij maar liever niet'. speelde als er menschen bij waren. De domme piccolo, die ook al een beetje bang was, draaide gauw het licht uit, en zei, dat er niets was te zien. En daar toen juist alle koningen gespeecht hadden en een heele flesch champagne was leeg geschonken en alle sandwiches en taar tjes die aan stukken gesneden waren, waren opgegeten, was het feest afgeloopen en. gingen alle poppen weer naar hun plaats. A. B. v. T i E N H o v tfK £ Vrede op aarde" zongen ze allemaal uit volle lx>ret

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl