De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1918 28 december pagina 10

28 december 1918 – pagina 10

Dit is een ingescande tekst.

t i '* l l i' DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR N EDERL AN D V 28 Dec. '18. - No. 2166 05TER5EEK MEUBlLEERttiOEM een niet te onderschatten factor is gelegen in de zedelijke aansprakelijkheid van den Staat voor schulden eener instelling, waar van hij als alles goed loopt zeer groote voordeden trekt. En In verband hiermede, is het wellicht niet ondienstig de aandacht te vestigen op de volgende passage in het verslag der Nederlandsche Bank over 1917/18 ten aan zien der beleenbaarheid der N. U. M. obligatlën: 8fl de oprichting van de N. U. M. heeft de Bank reeds hare medewerking toegezegd tot de flnancieering van de zaken onder het toezicht van deze export-centrale tot stand te brengen, en ook verklaarde de Bank zich in beginsel bereid tot het beleenen van obligaties door deze N. U. M. uit te geven. Van den aanvang heeft de Bank daarbij echter het uitdrukkelijke voorbehtud gemaakt: ten eerste, dat deze obligatiën haar oorsprong moesten vinden in export-zaken, en dus zouden gedekt zijn door de bijkomstige garantie van den Staat ingevo'ge artikel l van de wet van l September 19172), verder, dat de obligatiën slechts in beleening aan genomen zouden kannen worden op grond van een door de Bank aantenemen koers waarde en ten slotte, dat de aanbieder bij haar in aanmerking zou kunnen komen als teltener voor de door hem gevraagde voor schotten. .Met de waardebepaling van de obligatiën der N. U. M. is de Bank tot nog toe zeer gemakkelijk geweest; immers zij bleef voors hands de waarde dier obligatiën op pari aannemen, behoudens het bijleveren van surplus." Ofschoon de Bank, vooral met de uit drukkelijke toevoeging, dat zij de N. U. M. obligatiën alleen wilde beleenen, als de aanbieder bij haar als beleener in aanmer king zou kunnen komen, zich niet uitge sproken heeft over de werkelijke waarde, die aan de obligatiën mag toegekend wor den, moet toch niet uit het oog verloren worden, dat door de bereidverklaring in algemeene termen aan de obligatiën een zeker cachet gegeven is, dat bij het onvol ledig voorgelicht publiek den indruk moet gegeven hebben, dat men te doen heeft met een eerste rangs papier, met een zoo genaamd bank-onderpand. J. D. SANTILHANO NASCHRIFT Nadat het bovenstaande reeds geschreven was, zag ik in de Economische en Statethlsche Berichten een balans per 30 Semptember jl. van de N. U. M. ontleend aan de Memorie van Antwoord op een desbetreffend wets ontwerp. Het volledige stuk, opgenomen in de Handelingen, is nog niet in mijn bezit. Uit de bedoelde balans blijkt, dat de buitenlandiche schatkistbiljetten, uitsluitend be staan uit Duitsche, Oostenrijksche en Hongaarsche, dus van de landen met de meest gedeprecleerde valuta. Voorts komt in deze balans een post van ruim ?24 millioen aan voorlooplg gecalculeerde winst voor, die, wanneer zij juist is, den lagen koersstand der obligatiën nog onbegrijpelijker maakt. Of is bfl het vastellen wellicht geene rekening gehouden met de depreciatle der valuta, of juister gezegd met de verminderde crediet waardigheid der betrokken Staten. Eindelijk valt op te merken, dat de balans per 30 Sep tember sluit met een totaal van ? £8 millioen In debet en credit, met inbegrip der boven genoemde gecalculeerde winst van ? 24 millloei. Sinds l October zoude dus de omzet van de N. U. M. met ca. ? 80 millioen toe genomen zijn, daar het eindcfifer per 17 De cember een totaal van ? 137 millioen aanwijst. Helderder wordt de zaak er niet op. 1) Ik ontleen deze cijfers aan het Han delsblad van 22 dezer, waarin echter blijk baar een fout van ca. een millioen is geslopen, die echter in het verband van mfjn betoog verwaarloosd kan worden. 2) Deze garantie slaat indien ik het althans wel begrijp op de verplichting, die de Staat tegenover de Nederlandsche Bank op zich genomen heeft om haar te limnHlllllllilllHiilimilllllliiHllllimlllliiiillliiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiHlillili CORRESPONDENTIE MET EEN DAME door een BESCHAAFD ONTWIKKELD HEER X ... En welke godsdienst is naar uw dordeel het meest aanbevelenswaardig voor de moderne vrouw?" Ik prijs mfl gelukkig, dame, dat gij blijkt te behooren tot die vrouwtjes, waarvan de apestel Paulus zegt, dat zrj altijd leeren en nooit tot inzicht in de waarheid kunnen komen. Immers deze omstandigheid verblijdt «4 met het vooruitzicht, dat onze correspon dentie eindeloos zal zijn. En deze briefwis seling is allengs een onmisbaar bestanddeel van mijn geestelijk leven geworden. Ik zou haar niet meet kunnen missen. Laat Ik, ten einde misverstand te voor komen, allereerst opmerken, dat elke ver gelijking mank gaat. Want niet gaarne zou Ik u met de bewuste vrouwtjes van Paulus vereenzelvigen! Bovendien zou ik mezelf daarmee ook waarlijk geen fraaie rol toe kennen l Immers spreekt Paulus op de bedoelde plaats van ontaarde mannen, die in het einde der dagen de wereld zullen verontrusten. En volgens Johannes de Heer staan wij immers midden in de eindcatastrofe, waarvan de apostel spreekt? Welnu weet," zegt Paulus, dat in de laatste dagen moeilijke tijden zullen aanbreken; want de menschen T7IT Illllllllllllllllllllllmillllllllllllllllllllllllllllimilllllll waarborgen tegen eventueel verlies op be leende N. U. M. obligatiën, Indien deze door de eerste houders bij de Bank be leend zijn. M.a.w. ten opzichte van latere houders, die de obligatiën van de oor spronkelijke houders gekocht hebben, geldt deze garantie niet en is de Bank dan pok naar ik verneem minder faciel tegenover zoodanige latere houders. Bovendien moet, meen ik, nog in aanmerking genomen wor den, dat de Staatsgarantie aan de Bank eerst intreedt, nadat verlies op de beleening geconstateerd is en de Bank geen verder verhaal heeft op de houders der beleende stukken. llllllllllimilllllllllligiltlllMIIMIMHIIIimillHMIIIIIIIIlllllllMIMIIIIIIINII ONZE PUZZLE Onze eerste puzzle werd door meerderen met vreugde begroet. De betaling is op 42 wijzen mogelijk en zouden er, om op alle wijzen de betaling te kunnen doen plaats hebben, noodigzijn: 97 muntstukken van f 10. 41 20.lllllllllllllllWIIIIIItllllllllllllllllllllllllllllllllllHIIIIIIIIIIIIIIII IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIII iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiitii 21 13 8 5 3 2 1 l 3040 50. 60 70. 80. 90. 100Goede oplossingen werden ontvangen van: G. K., Gon..ehem; F.. S, Rotterdam; P. H. D.. Amsterdam; J. W. W.Groningen; J. C. Ie B., Breskens; C. v. d. P., Dordrecht; P. B, Oosthuizen en W. H., Wolvega. Brj loting viel de prijs een boekwerk ten deel aan Fl. S. te Rotterdam. Wij bieden onzen lezers thans puzzle No. 2 aan en wachten binnen 14 dagen oplossingen in. Het Vraagstuk der Bruggen Niemand minder dan de groote wiskun dige Euler heeft zich bezig gehouden met het navolgende vraagstuk. Kan men aantoonen dat het niet mogelijk i i, om bij een onafgebroken gang de 7 bruggen, in navolgende ligging aangegeven, slechts eenmaal over te gaan? Euler toonde dit aan en gaf voor de al of niet mogelijke oplossing van een wille keurig geval bepaalde regels, welke wij later zullen opgeven. Fig. 1. iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiimiiiiiiiiiiiiitiimiiiiimii zullen zijn zelfzuchtig, geldgierig, zwetsers, hoogmoedig, lasteraars, ongehoorzaam aan hun ouders, ondankbaar, onheilig, liefdeloo-, trouweloos, kwaads sprekend, losbandig, wreed, zonder liefde voor het gorde, verradelijk, roekeloos, opgeblazen, met meer liefde voor vermaak dan voor God, onder den schijn van vroomheid weigerend voor haar te buigen." Wend u van zulke menschen af," ver maant de apostel. Want uit hun midden komen er die de huizen insluipen en de vrome zusjes inpakken, vrouwen file beladen zijn met zonden en door velerlei lusten wor den her en der gedreven, die altijd leeren en nooit tot Inzicht in de waarheid kunnen komen." Maar gij, dame, laat uw leergierigheid niet op deze wijze verdacht maken, nietwaar? n, evenmin als ik achter uw weergaloozen lust tot inwijding in de geheimen van lit eratuur, spiritisme, godsdienst etc. door een beschaafd, ontwikkeld heer met liberale op vattingen een zondige lust als drijfkracht veronderstel, zult gfj mijn goedbedoelde inIchtingen opvatten als een listige poging om u in het net mijner zinnen te verstrikken. Ter zake dan. Om u mijn meening omtrent den meest aanbevelenswaardigen godsdienst e ontvouwen, dien ik mij nogmaals van een ergelijking te bedienen. Het zal u gerust stellen, dat ik, liever dan het gemeene individu e willen zijn, dat in het laatst der dagen ?ondsluipt om leergierige vrouwtjes te van gen, mij vergelijk met de goede oude baker, ClCRRETTES De zeven bruggen (a, b, c, d, e, f en g) van Könlgsbergen, welke in een niet onder broken gang niet zijn te passeeren, (elke brug eenmaal). Men vraagt de wijze aan te geven waarop men moet wandelen, om in een onafgeFig. 2 en Fig. 3 broken gang alle bruggen In fig. 2 en 3 slechts eenmaal te passeeren. Zoo er iemand Euler naar de kroon wil steken, vermelde nrj den algemeenen regel, om tot het al of niet mogelijke van eene dergelijke wandeling te kunnen concludeeren. (In het geval van Fig. 2 en Fig. 3 is de wandeling mogelp). Goede oplossingen in te zenden onder A. B. aan het redactiebureau. IMIIIIIIIflIlllllllllMlllll Een Vleugje Haagsche Wind EERZAME VERKOOPSTERS Onlangs ontving ik den volgenden brief, onderteekend door den directeur van een onaer grootste modemagazijnen. Het is op verzoek van eenige Haagsche Winkel juffrouwen, dat ik u ingevouwen artikelije doe toekomen, opgenomen in uw blad van Zaterdag 16/11 j. L, met de vraag welke bedoeling bij uw Haagsche mede werker heeft voorgezeten om hunne eerzame betrekkingen van verkoopster te herdoopen als prinsessen in de daarin genoemde firma's en te degradeeren tot comedie en barverschijningen." In het bedoelde stukje staat: Dat is de invloed van de Tommies, niet van de geïnterneerde officieren, want die hebben, zooals ik reeds schreef, de prinsessen uit de Bon Marché, de Bonneterie en Gerzon tot mondaine comedie- en bar-verschijnlngen opgevoed"... Ik heb, laat ik dit vooropstellen hunne" eerzame betrekkingen niet willen herdoopen : als prinsessen. j Ik heb me slechts durven verstouten een j galant homme te zijn. Ik ben geenszins ongevoelig voor vrou welijk schoon en woon in de stad, die den naam heeft vele schoone meisjes te bezitten. Ik ben overtuigd, dat onze Residentie dien naam ten volle verdient en eerlijk wil ik thans bekennen, dat een bezoek aan een groot modemagazijn voor mij lang niet de geringste attractie heeft, om de eerzame, vriendelijke, lieftallige verkoopsters. Vaak heb ik een vriendelijk praatje gemaakt. In mijn dassen- en handschoenendoos, bij mijn boorden, manchetten, zakdoeken en pochets is menig overbodig artikeltje, dat ik me heb aangeschaft om een vriendelijk lachend coquet gezichtje te zien, en een ondeugend lacnje, om een geestig antwoord te krijgen, om een oogenblikje door te brengen met vluchtige flirt. Een bullebak en een kniesoor zou ik ieder durven noemen, die in een dier magazijnen zijn bestellingen deed, of het een bezigheid gold, als belasting betalen bij een norsch ambtenaar achter een ongezellig loket. Dat ik het woord prinsessen gebruikte voor de talrijke schoonen, die tronen in de groote modepaleizen, tusschen kant en zijde, fijn linnengoed en kleurige stoffen, mag dus niemand opvatten als een aanval op haar eerbaarheid. De bedoeling was slechts met alle eerbied complimenteus te willen zijn en aan de dames, die in het woordje prinses een beleediging meenden te moeten zoeken, maak ik gaarne mijn excuses. Ook aan den directeur, wanneer hij thans in het woordje paleis een scham pere benaming mocht meenen te kunnen ontdekken. Alleen gaat mijn eerbied voor zijn onder geschikten niet zoo ver, dat ik het woord Winkeljuffrouwen, met een hoofdletter meen te moeten schrijven. Maar nu volgt nog de beschuldiging, dat ik hunne" eerzame betrekkingen gedegra deerd heb tot comedie en bar verschijningen. Over de eerzame betrekkingen heb ik geenszins gesproken, noch eenigszins willen hekelen het feit dat verkoopsters in bars of comedies kwamen. Ik heb'geschreven over den flirt en den vroolijken omgang der Engelsche geïnterneerden met de mooiste meisjes uit alle rangen en standen en ik geloof dat het weinig complimenteus als ook onwaar zou die de kinderen van Hieronynus van Alphen onder 't genot van een kop chocolade op honderd vragen het antwoord geeft. Laat mij, dame, de eerzame Saartje zijn, en gij een van haar leergrage hartedlefjes. Welnu, gelijk Saartje het lieve vraagstertje uiteenzet, dat elk der jaargetijden op zijn beurt het beste is, en haar betoog besluit met de vermaning: Dus moet gij, lieve kinders In alle jaargetijden Gods wijze goedheid loven En weltevreden wezen." geef ik u ten antwoord, dat elke godsdienst, ook voor de moderne vrouw aanbevelens waardige eigenschappen bezit, en de eenige keuze dus is, van eiken godsdienst het beste over te nemen. Het is Zaterdag, terwijl Ik dit schrijf, en zoo valt onwillekeurig: mijn aandacht aller eerst op een voortreffelijke deugd van den Jeodschen godsdienst. De Joden zijn immers de eenige menschen in de wereld, die geen Zaterdag bouden, en ik verklaar u, dame, dat er geen instelling bestaat, meer fnuikend voor het zedelijk leven, dan de Zaterdag. In een effen staat des gemoeds ben ik uit mijn bed gestapt en als een rustig burger heb ik ontbeten. De ellende begint, zoodra ik mijn morgenwandeling wil doen. Ik stap de kamerdeur uit om mijn jas aan te trekken, maar hol weerklinkt mfln stap op het mar mer van de gang, die van haar looper is zijn, te beweren, dat onze Engelsche gasten geen oog gehad hebben voor de eerzame verkoopsters uit de groote magazijnen, met hare vriendelijke schalksche gezichtjes, of dat deze ongevoelig gebleven zouden zijn voor de onberispelijke elegante knappe ge nterneerden. Het was een vroolflk mondain leven, ge durende het verblijf der Tommies in den Haag en iedere Haagsche schoone moet nu maar voor zichzelf uitmaken in hoeverre de kennismaking en omgang met een Tom my haar heeft gedegradeerd. En verder wensch ik de wat gevoelige winkeljuffrouwen van het groote magazijn geluk met haar chef, die zoo spoedig bereid ia voor haar het woord te voeren, als het hare eerzame betrekkingen geldt. Aan de eerzaamheid van de betrekking van win kei juffrouw twijfel Ik geen oogenblik; maar dat een winkeljuffrouw niet even cequet, niet even schalksch, niet even ver liefd van natuur zou kunnen zijn als elk ander meisje van haar leeftijd, dat het maga zijn en haar arbeid, haar als het ware tot een soort non zou maken, dat betwijfel ik zeer sterk. ARI beroofd. De kleerenstander is weg, en als ik het zeemend, schrobbend en boenend huis personeel vraag, waar mijn overjas is te vinden, kijken ze me aan als waren ze nuchtere kalveren. Heel hun ziel is in zeepsop ge absorbeerd. Eindelijk heb ik mijn jas gevonden, en de paraplu bak, waarin mijn wandelstok staat, ergens in een leegstaand vertrek opgediept. Mijn hoed ontbreekt nog, maar komt einde lijk ook terecht. Opgeknapt door de wandeling, steek ik thuiskomend, fleurig de sleutel in 't slot, maar als de deur opengaat, kijken mij van de plek, waar anders de vloermat ligt, een paar booze, schrobbende oogen aan. Ver schrikt, loop ik het huis om en ga door de keuken mijn woning binnen. Ontstemd bon ken mijn voeten de trap op, die zonder looper, in 't zeepsop drijft. En terwijl ik op mijn veilige studeerkamer in de stemming tracht te komen, noodig om u te schrijven, davert het naast me en onder me en boven me van geklop en gekras, gestomp en gebonk. Noem dit geen kleinigheden, dame l Ge weet, hoe juist de kleinigheden het leven beheerschen. En hebt ge er u wel eens in verdiept, waarom juist het huiselijk leven der Joden zich door zulk een innigheid ken merkt? Dat komt, doordat de Joden geen Zaterdag houden. Terwijl in onze huizen onvrede heerscht, de man, overprikkeld door het luguber ge zicht der zeepzop en kale vloeren-verlatenheid, brommend rondloopt te muiden der VRAOENRUBR1BK voor Algemeene Wetenswaardigheden Men gelieve de Traeen voor deze rubriek in te zenden aan het Redactiebureau, met op den omslag het motto .Leekenspiegel", en onder opgave van naam en adres (die als vertrouwelijk sullen worden beschouwd.) J D. te d. H. Bij velk edict" it het Edict van Nantes In 1685 opgeheven ? Het bedoelde edict is van 18 October 1685. Daarbij werd gelast de aforaak van alle protestantsche kerken en het staken van de godsdienstoefeningen; het sluiten van de protestantsche scholen; den doop van de uit protestantsche ouders geboren kinderen door katholieke geesteiqken; de verbanning van de predikanten die niet tot den katholieken godsdienst wilden overgaan en galeistraf voor alle protestanten die het land wilden verlaten. J. D. te d H. In het nummer van 9 Maart '18 zegt de heer rhijsse bij zijn bespreking van den plataan, dat 't bekende Largo In Handels Oratorium is vereeuwigd. Welk ora torium is dit? Hand'l's Largo komt voor In zijn orato rium Xerxes. immiiimimiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiii Zaterdagsche rommel en vloekend over een emmer struikelt; de vrouw overmoe van 't getob en getier met de boenende boden kijft en de kinderen krijschend in de tob zitten te ploeteren, hangt in de Joodsche woning de vredige sabbatslamp en heiligt heel het gezin met haar sfeer van innerlijkheid en rust. O, hoeveel huwelijken, dame, worden door den Zaterdag ongelukkig gemaakt l Moeten wij dan niet dien godsdienst prijzen, die dezen noodlottigen dag uit den kalender heeft geschrapt ? Als een oase temidden der algemeene ontreddering blijft in de Zater dagsche woestijn de Joodsche sabbatstilie lokken, en als Ik er maar tijdig aan had gedacht, was ik met een Jodin getrouwd. Aanbevelenswaardig juist voor de moderne vrouw, die van wasschen en plasschen immvs niet houdt, is op Zaterdag de Joodsche gods dienst. Op andere dagen komen daartegenover allicht weer andere gezindten aan de beurt. Tracht daarom, dame, als gij de volmaakt heid in de religie wilt bereiken, de sabbat stemming der Joden, de poëzie van den Roomschen eeredienst, de nuchterheid en ernst van het Protestantisme, de mystiek der Indiërs, kortom, op de wijze van Saartje al het goede der verschillende jaargetijden aan een te rijgen en omwind uw blanken hals met dit welzaligmakende snoer. En nu, ik word geroepen: 't is mijn beurt l Vaarwel dus voorlooplg. Uw B. O. H.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl