Historisch Archief 1877-1940
t
i '*
l
l
i'
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR N EDERL AN D
V
28 Dec. '18. - No. 2166
05TER5EEK
MEUBlLEERttiOEM
een niet te onderschatten factor is gelegen
in de zedelijke aansprakelijkheid van den
Staat voor schulden eener instelling, waar
van hij als alles goed loopt zeer groote
voordeden trekt.
En In verband hiermede, is het wellicht
niet ondienstig de aandacht te vestigen op
de volgende passage in het verslag der
Nederlandsche Bank over 1917/18 ten aan
zien der beleenbaarheid der N. U. M.
obligatlën:
8fl de oprichting van de N. U. M. heeft
de Bank reeds hare medewerking toegezegd
tot de flnancieering van de zaken onder het
toezicht van deze export-centrale tot stand
te brengen, en ook verklaarde de Bank zich
in beginsel bereid tot het beleenen van
obligaties door deze N. U. M. uit te geven.
Van den aanvang heeft de Bank daarbij
echter het uitdrukkelijke voorbehtud gemaakt:
ten eerste, dat deze obligatiën haar oorsprong
moesten vinden in export-zaken, en dus
zouden gedekt zijn door de bijkomstige
garantie van den Staat ingevo'ge artikel l
van de wet van l September 19172), verder,
dat de obligatiën slechts in beleening aan
genomen zouden kannen worden op grond
van een door de Bank aantenemen koers
waarde en ten slotte, dat de aanbieder bij
haar in aanmerking zou kunnen komen als
teltener voor de door hem gevraagde voor
schotten.
.Met de waardebepaling van de obligatiën
der N. U. M. is de Bank tot nog toe zeer
gemakkelijk geweest; immers zij bleef voors
hands de waarde dier obligatiën op pari
aannemen, behoudens het bijleveren van
surplus."
Ofschoon de Bank, vooral met de uit
drukkelijke toevoeging, dat zij de N. U. M.
obligatiën alleen wilde beleenen, als de
aanbieder bij haar als beleener in aanmer
king zou kunnen komen, zich niet uitge
sproken heeft over de werkelijke waarde,
die aan de obligatiën mag toegekend wor
den, moet toch niet uit het oog verloren
worden, dat door de bereidverklaring in
algemeene termen aan de obligatiën een
zeker cachet gegeven is, dat bij het onvol
ledig voorgelicht publiek den indruk moet
gegeven hebben, dat men te doen heeft
met een eerste rangs papier, met een zoo
genaamd bank-onderpand.
J. D. SANTILHANO
NASCHRIFT
Nadat het bovenstaande reeds geschreven
was, zag ik in de Economische en Statethlsche
Berichten een balans per 30 Semptember jl.
van de N. U. M. ontleend aan de Memorie
van Antwoord op een desbetreffend wets
ontwerp. Het volledige stuk, opgenomen in
de Handelingen, is nog niet in mijn bezit.
Uit de bedoelde balans blijkt, dat de
buitenlandiche schatkistbiljetten, uitsluitend be
staan uit Duitsche, Oostenrijksche en
Hongaarsche, dus van de landen met de meest
gedeprecleerde valuta. Voorts komt in deze
balans een post van ruim ?24 millioen aan
voorlooplg gecalculeerde winst voor, die,
wanneer zij juist is, den lagen koersstand
der obligatiën nog onbegrijpelijker maakt.
Of is bfl het vastellen wellicht geene rekening
gehouden met de depreciatle der valuta, of
juister gezegd met de verminderde crediet
waardigheid der betrokken Staten. Eindelijk
valt op te merken, dat de balans per 30 Sep
tember sluit met een totaal van ? £8 millioen
In debet en credit, met inbegrip der boven
genoemde gecalculeerde winst van ? 24
millloei. Sinds l October zoude dus de omzet
van de N. U. M. met ca. ? 80 millioen toe
genomen zijn, daar het eindcfifer per 17 De
cember een totaal van ? 137 millioen aanwijst.
Helderder wordt de zaak er niet op.
1) Ik ontleen deze cijfers aan het Han
delsblad van 22 dezer, waarin echter blijk
baar een fout van ca. een millioen is
geslopen, die echter in het verband van
mfjn betoog verwaarloosd kan worden.
2) Deze garantie slaat indien ik het
althans wel begrijp op de verplichting,
die de Staat tegenover de Nederlandsche
Bank op zich genomen heeft om haar te
limnHlllllllilllHiilimilllllliiHllllimlllliiiillliiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiHlillili
CORRESPONDENTIE MET
EEN DAME
door
een BESCHAAFD ONTWIKKELD HEER
X
... En welke godsdienst is naar uw
dordeel het meest aanbevelenswaardig voor de
moderne vrouw?"
Ik prijs mfl gelukkig, dame, dat gij blijkt
te behooren tot die vrouwtjes, waarvan de
apestel Paulus zegt, dat zrj altijd leeren en
nooit tot inzicht in de waarheid kunnen
komen. Immers deze omstandigheid verblijdt
«4 met het vooruitzicht, dat onze correspon
dentie eindeloos zal zijn. En deze briefwis
seling is allengs een onmisbaar bestanddeel
van mijn geestelijk leven geworden. Ik zou
haar niet meet kunnen missen.
Laat Ik, ten einde misverstand te voor
komen, allereerst opmerken, dat elke ver
gelijking mank gaat. Want niet gaarne zou
Ik u met de bewuste vrouwtjes van Paulus
vereenzelvigen! Bovendien zou ik mezelf
daarmee ook waarlijk geen fraaie rol toe
kennen l
Immers spreekt Paulus op de bedoelde
plaats van ontaarde mannen, die in het einde
der dagen de wereld zullen verontrusten.
En volgens Johannes de Heer staan wij
immers midden in de eindcatastrofe, waarvan
de apostel spreekt? Welnu weet," zegt
Paulus, dat in de laatste dagen moeilijke
tijden zullen aanbreken; want de menschen
T7IT
Illllllllllllllllllllllmillllllllllllllllllllllllllllimilllllll
waarborgen tegen eventueel verlies op be
leende N. U. M. obligatiën, Indien deze
door de eerste houders bij de Bank be
leend zijn. M.a.w. ten opzichte van latere
houders, die de obligatiën van de oor
spronkelijke houders gekocht hebben, geldt
deze garantie niet en is de Bank dan pok
naar ik verneem minder faciel tegenover
zoodanige latere houders. Bovendien moet,
meen ik, nog in aanmerking genomen wor
den, dat de Staatsgarantie aan de Bank
eerst intreedt, nadat verlies op de beleening
geconstateerd is en de Bank geen verder
verhaal heeft op de houders der beleende
stukken.
llllllllllimilllllllllligiltlllMIIMIMHIIIimillHMIIIIIIIIlllllllMIMIIIIIIINII
ONZE PUZZLE
Onze eerste puzzle werd door meerderen
met vreugde begroet.
De betaling is op 42 wijzen mogelijk en
zouden er, om op alle wijzen de betaling
te kunnen doen plaats hebben, noodigzijn:
97 muntstukken van f 10.
41
20.lllllllllllllllWIIIIIItllllllllllllllllllllllllllllllllllHIIIIIIIIIIIIIIII
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIII
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiitii
21
13
8
5
3
2
1
l
3040
50.
60
70.
80.
90.
100Goede oplossingen werden ontvangen
van: G. K., Gon..ehem; F.. S, Rotterdam;
P. H. D.. Amsterdam; J. W. W.Groningen;
J. C. Ie B., Breskens; C. v. d. P., Dordrecht;
P. B, Oosthuizen en W. H., Wolvega.
Brj loting viel de prijs een boekwerk
ten deel aan Fl. S. te Rotterdam.
Wij bieden onzen lezers thans puzzle
No. 2 aan en wachten binnen 14 dagen
oplossingen in.
Het Vraagstuk der Bruggen
Niemand minder dan de groote wiskun
dige Euler heeft zich bezig gehouden met
het navolgende vraagstuk.
Kan men aantoonen dat het niet mogelijk i
i, om bij een onafgebroken gang de 7
bruggen, in navolgende ligging aangegeven,
slechts eenmaal over te gaan?
Euler toonde dit aan en gaf voor de al
of niet mogelijke oplossing van een wille
keurig geval bepaalde regels, welke wij
later zullen opgeven.
Fig. 1.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiimiiiiiiiiiiiiitiimiiiiimii
zullen zijn zelfzuchtig, geldgierig, zwetsers,
hoogmoedig, lasteraars, ongehoorzaam aan
hun ouders, ondankbaar, onheilig, liefdeloo-,
trouweloos, kwaads sprekend, losbandig,
wreed, zonder liefde voor het gorde,
verradelijk, roekeloos, opgeblazen, met meer
liefde voor vermaak dan voor God, onder
den schijn van vroomheid weigerend voor
haar te buigen."
Wend u van zulke menschen af," ver
maant de apostel. Want uit hun midden
komen er die de huizen insluipen en de
vrome zusjes inpakken, vrouwen file beladen
zijn met zonden en door velerlei lusten wor
den her en der gedreven, die altijd leeren
en nooit tot Inzicht in de waarheid kunnen
komen."
Maar gij, dame, laat uw leergierigheid niet
op deze wijze verdacht maken, nietwaar?
n, evenmin als ik achter uw weergaloozen
lust tot inwijding in de geheimen van lit
eratuur, spiritisme, godsdienst etc. door een
beschaafd, ontwikkeld heer met liberale op
vattingen een zondige lust als drijfkracht
veronderstel, zult gfj mijn goedbedoelde
inIchtingen opvatten als een listige poging
om u in het net mijner zinnen te verstrikken.
Ter zake dan. Om u mijn meening omtrent
den meest aanbevelenswaardigen godsdienst
e ontvouwen, dien ik mij nogmaals van een
ergelijking te bedienen. Het zal u gerust
stellen, dat ik, liever dan het gemeene individu
e willen zijn, dat in het laatst der dagen
?ondsluipt om leergierige vrouwtjes te van
gen, mij vergelijk met de goede oude baker,
ClCRRETTES
De zeven bruggen (a, b, c, d, e, f en g)
van Könlgsbergen, welke in een niet onder
broken gang niet zijn te passeeren, (elke brug
eenmaal).
Men vraagt de wijze aan te geven waarop
men moet wandelen, om in een
onafgeFig. 2 en Fig. 3
broken gang alle bruggen In fig. 2 en 3
slechts eenmaal te passeeren.
Zoo er iemand Euler naar de kroon wil
steken, vermelde nrj den algemeenen regel,
om tot het al of niet mogelijke van eene
dergelijke wandeling te kunnen concludeeren.
(In het geval van Fig. 2 en Fig. 3 is de
wandeling mogelp).
Goede oplossingen in te zenden onder
A. B. aan het redactiebureau.
IMIIIIIIIflIlllllllllMlllll
Een Vleugje Haagsche Wind
EERZAME VERKOOPSTERS
Onlangs ontving ik den volgenden brief,
onderteekend door den directeur van een
onaer grootste modemagazijnen.
Het is op verzoek van eenige Haagsche
Winkel juffrouwen, dat ik u ingevouwen
artikelije doe toekomen, opgenomen in uw
blad van Zaterdag 16/11 j. L, met de vraag
welke bedoeling bij uw Haagsche mede
werker heeft voorgezeten om hunne eerzame
betrekkingen van verkoopster te herdoopen
als prinsessen in de daarin genoemde firma's
en te degradeeren tot comedie en
barverschijningen."
In het bedoelde stukje staat:
Dat is de invloed van de Tommies, niet
van de geïnterneerde officieren, want die
hebben, zooals ik reeds schreef, de prinsessen
uit de Bon Marché, de Bonneterie en Gerzon
tot mondaine comedie- en bar-verschijnlngen
opgevoed"...
Ik heb, laat ik dit vooropstellen hunne"
eerzame betrekkingen niet willen herdoopen
: als prinsessen.
j Ik heb me slechts durven verstouten een
j galant homme te zijn.
Ik ben geenszins ongevoelig voor vrou
welijk schoon en woon in de stad, die den
naam heeft vele schoone meisjes te bezitten.
Ik ben overtuigd, dat onze Residentie dien
naam ten volle verdient en eerlijk wil ik
thans bekennen, dat een bezoek aan een
groot modemagazijn voor mij lang niet de
geringste attractie heeft, om de eerzame,
vriendelijke, lieftallige verkoopsters. Vaak
heb ik een vriendelijk praatje gemaakt. In
mijn dassen- en handschoenendoos, bij mijn
boorden, manchetten, zakdoeken en pochets
is menig overbodig artikeltje, dat ik me heb
aangeschaft om een vriendelijk lachend
coquet gezichtje te zien, en een ondeugend
lacnje, om een geestig antwoord te krijgen,
om een oogenblikje door te brengen met
vluchtige flirt.
Een bullebak en een kniesoor zou ik ieder
durven noemen, die in een dier magazijnen
zijn bestellingen deed, of het een bezigheid
gold, als belasting betalen bij een norsch
ambtenaar achter een ongezellig loket.
Dat ik het woord prinsessen gebruikte
voor de talrijke schoonen, die tronen in de
groote modepaleizen, tusschen kant en
zijde, fijn linnengoed en kleurige stoffen,
mag dus niemand opvatten als een aanval
op haar eerbaarheid. De bedoeling was
slechts met alle eerbied complimenteus te
willen zijn en aan de dames, die in het
woordje prinses een beleediging meenden
te moeten zoeken, maak ik gaarne mijn
excuses. Ook aan den directeur, wanneer
hij thans in het woordje paleis een scham
pere benaming mocht meenen te kunnen
ontdekken.
Alleen gaat mijn eerbied voor zijn onder
geschikten niet zoo ver, dat ik het woord
Winkeljuffrouwen, met een hoofdletter meen
te moeten schrijven.
Maar nu volgt nog de beschuldiging, dat
ik hunne" eerzame betrekkingen gedegra
deerd heb tot comedie en bar verschijningen.
Over de eerzame betrekkingen heb ik
geenszins gesproken, noch eenigszins willen
hekelen het feit dat verkoopsters in bars of
comedies kwamen. Ik heb'geschreven over den
flirt en den vroolijken omgang der Engelsche
geïnterneerden met de mooiste meisjes uit
alle rangen en standen en ik geloof dat het
weinig complimenteus als ook onwaar zou
die de kinderen van Hieronynus van Alphen
onder 't genot van een kop chocolade op
honderd vragen het antwoord geeft. Laat
mij, dame, de eerzame Saartje zijn, en gij
een van haar leergrage hartedlefjes.
Welnu, gelijk Saartje het lieve vraagstertje
uiteenzet, dat elk der jaargetijden op zijn
beurt het beste is, en haar betoog besluit
met de vermaning:
Dus moet gij, lieve kinders
In alle jaargetijden
Gods wijze goedheid loven
En weltevreden wezen."
geef ik u ten antwoord, dat elke godsdienst,
ook voor de moderne vrouw aanbevelens
waardige eigenschappen bezit, en de eenige
keuze dus is, van eiken godsdienst het beste
over te nemen.
Het is Zaterdag, terwijl Ik dit schrijf, en
zoo valt onwillekeurig: mijn aandacht aller
eerst op een voortreffelijke deugd van den
Jeodschen godsdienst. De Joden zijn immers
de eenige menschen in de wereld, die geen
Zaterdag bouden, en ik verklaar u, dame,
dat er geen instelling bestaat, meer fnuikend
voor het zedelijk leven, dan de Zaterdag.
In een effen staat des gemoeds ben ik uit
mijn bed gestapt en als een rustig burger
heb ik ontbeten. De ellende begint, zoodra
ik mijn morgenwandeling wil doen. Ik stap
de kamerdeur uit om mijn jas aan te trekken,
maar hol weerklinkt mfln stap op het mar
mer van de gang, die van haar looper is
zijn, te beweren, dat onze Engelsche gasten
geen oog gehad hebben voor de eerzame
verkoopsters uit de groote magazijnen, met
hare vriendelijke schalksche gezichtjes, of
dat deze ongevoelig gebleven zouden zijn
voor de onberispelijke elegante knappe ge
nterneerden.
Het was een vroolflk mondain leven, ge
durende het verblijf der Tommies in den
Haag en iedere Haagsche schoone moet nu
maar voor zichzelf uitmaken in hoeverre
de kennismaking en omgang met een Tom
my haar heeft gedegradeerd.
En verder wensch ik de wat gevoelige
winkeljuffrouwen van het groote magazijn
geluk met haar chef, die zoo spoedig
bereid ia voor haar het woord te voeren,
als het hare eerzame betrekkingen geldt.
Aan de eerzaamheid van de betrekking
van win kei juffrouw twijfel Ik geen
oogenblik; maar dat een winkeljuffrouw niet even
cequet, niet even schalksch, niet even ver
liefd van natuur zou kunnen zijn als elk
ander meisje van haar leeftijd, dat het maga
zijn en haar arbeid, haar als het ware tot
een soort non zou maken, dat betwijfel ik
zeer sterk.
ARI
beroofd. De kleerenstander is weg, en als ik
het zeemend, schrobbend en boenend huis
personeel vraag, waar mijn overjas is te
vinden, kijken ze me aan als waren ze nuchtere
kalveren. Heel hun ziel is in zeepsop ge
absorbeerd.
Eindelijk heb ik mijn jas gevonden, en de
paraplu bak, waarin mijn wandelstok staat,
ergens in een leegstaand vertrek opgediept.
Mijn hoed ontbreekt nog, maar komt einde
lijk ook terecht.
Opgeknapt door de wandeling, steek ik
thuiskomend, fleurig de sleutel in 't slot,
maar als de deur opengaat, kijken mij van
de plek, waar anders de vloermat ligt, een
paar booze, schrobbende oogen aan. Ver
schrikt, loop ik het huis om en ga door de
keuken mijn woning binnen. Ontstemd bon
ken mijn voeten de trap op, die zonder looper,
in 't zeepsop drijft. En terwijl ik op mijn
veilige studeerkamer in de stemming tracht
te komen, noodig om u te schrijven, davert
het naast me en onder me en boven me van
geklop en gekras, gestomp en gebonk.
Noem dit geen kleinigheden, dame l Ge
weet, hoe juist de kleinigheden het leven
beheerschen. En hebt ge er u wel eens in
verdiept, waarom juist het huiselijk leven
der Joden zich door zulk een innigheid ken
merkt? Dat komt, doordat de Joden geen
Zaterdag houden.
Terwijl in onze huizen onvrede heerscht,
de man, overprikkeld door het luguber ge
zicht der zeepzop en kale
vloeren-verlatenheid, brommend rondloopt te muiden der
VRAOENRUBR1BK
voor
Algemeene Wetenswaardigheden
Men gelieve de Traeen voor deze rubriek in te
zenden aan het Redactiebureau, met op den omslag
het motto .Leekenspiegel", en onder opgave van
naam en adres (die als vertrouwelijk sullen worden
beschouwd.)
J D. te d. H. Bij velk edict" it het
Edict van Nantes In 1685 opgeheven ?
Het bedoelde edict is van 18 October
1685. Daarbij werd gelast de aforaak van
alle protestantsche kerken en het staken
van de godsdienstoefeningen; het sluiten
van de protestantsche scholen; den doop
van de uit protestantsche ouders geboren
kinderen door katholieke geesteiqken; de
verbanning van de predikanten die niet tot
den katholieken godsdienst wilden overgaan
en galeistraf voor alle protestanten die
het land wilden verlaten.
J. D. te d H. In het nummer van 9 Maart
'18 zegt de heer rhijsse bij zijn bespreking
van den plataan, dat 't bekende Largo In
Handels Oratorium is vereeuwigd. Welk ora
torium is dit?
Hand'l's Largo komt voor In zijn orato
rium Xerxes.
immiiimimiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiii
Zaterdagsche rommel en vloekend over een
emmer struikelt; de vrouw overmoe van 't
getob en getier met de boenende boden kijft
en de kinderen krijschend in de tob zitten
te ploeteren, hangt in de Joodsche woning
de vredige sabbatslamp en heiligt heel het
gezin met haar sfeer van innerlijkheid en rust.
O, hoeveel huwelijken, dame, worden door
den Zaterdag ongelukkig gemaakt l Moeten
wij dan niet dien godsdienst prijzen, die
dezen noodlottigen dag uit den kalender
heeft geschrapt ? Als een oase temidden der
algemeene ontreddering blijft in de Zater
dagsche woestijn de Joodsche sabbatstilie
lokken, en als Ik er maar tijdig aan had
gedacht, was ik met een Jodin getrouwd.
Aanbevelenswaardig juist voor de moderne
vrouw, die van wasschen en plasschen immvs
niet houdt, is op Zaterdag de Joodsche gods
dienst. Op andere dagen komen daartegenover
allicht weer andere gezindten aan de beurt.
Tracht daarom, dame, als gij de volmaakt
heid in de religie wilt bereiken, de sabbat
stemming der Joden, de poëzie van den
Roomschen eeredienst, de nuchterheid en
ernst van het Protestantisme, de mystiek der
Indiërs, kortom, op de wijze van Saartje al
het goede der verschillende jaargetijden
aan een te rijgen en omwind uw blanken
hals met dit welzaligmakende snoer.
En nu, ik word geroepen: 't is mijn beurt l
Vaarwel dus voorlooplg.
Uw
B. O. H.