12 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 28 Dec. '18. No. 2166 Moeder, het Kind- en.de Moeder te ?aam; hij vond er veel wat ztynphanteM*np4*tverbl8dea; hfl vond er orde; vastheid in voorstelling. jffl vwod er orde, en die moet hij omstreeks 1900 gezocht hebben al wat bet niet be wast. Dit Beeft vergemakkelijkt h» fijn geval; dit heeft den «entweerstrevende allicht felofct, toen hfl de mogelijkheden van zijn Jronst za* Horen in »Qn nlenw geloof. Want ., elders, er op gewezen, dat niet ,_: Toorop de symbolen van het katho licisme, Innig doorvoeld, op innige wijze kon vereenigen met het overige van de voorstelling. Dat kon niet anders. Er was kennis noodig, en, daarna, zich tkuis gevoelen. Hfl kon, evenmin, dadelgk de nuance zflner persoonlijkheid er-in uitdrukken, maar al doende is hem dat gekomen, met de verelschte, de voor den kunstenaar vereischte vrQheld. Niet dogmatisch in den engen zin, niet af werend, integendeel ontvangend. Dat is natanrlflk. Toorop, de kunstenaar, heeft attfld ruimschoots bet levende, het bewegen de, en de jonkheid erkend. Het katholicisme is, ook vruchtbaar voor zfln toegepaste kunsten. Een serie ramen van gebrand glas is eindelijk hém zeker, met de kruisstaties voor Oosterbeek is hfl gereed; In het email, dat hfl te Ulft maakt fop de fabriek vnn den Heer Deurvorst) Men de gevoelige onmiddellijk zuiverder het weten benaderd van (dit procédévan Ettöoefïel; Toorop's email» hebben de sooere zwaarte van het Romaansche... \ SLOT. Ik geloof niet, dat ik in deze bespreking een der groote principes, een der groote deiningen te dezen schilder ben voorbfl gegaan. Het landschap is, als voorstelUng, ntet als vulling, secundaire bij Toorop. Ge vindt het In zijn Theems (85), in een maneschijn (verz. Ahn), in sommige s, gediviseerde)werken,|in krabbels, pointielles, m zfn scl . schetsboek, in zeeën (99 en 3), in Zeeland, maar meestal slechts als begetó«ng; want Toorop ts de Maker van Figuur, sterk eigen, maar niet zonder Invloeden; Ensor, depraeraphalieten, WWstler, Holbein, M. Mails en MHiet zfln te noemen, en IsraSis. Br wil, ten slofte, denmensch karakteriseeren, zooals Ik hem zie op zfln zes tigste jaar. Toorop heeft het verwinnende der jonkheid aan zich gehouden. Hij is ten eeaenntale niet star. Zfln vastheid, innerlijk, e«i die bestaat, heeft niets van verstipdheld, evenmin als geloof dogmatisch is. Hfl heeft de bekoring aan zich wankel te kunnen schijnen, drijvende op het Leven, tenrll hfl dat maar doet op weinlg-diepgaande wfls.HQ is een der groote stamelaarsin zfla gesprek - hfl definieert helder en klaar in xfln kunst. Qastvrfl is hfl als een Oosterlittg; ietwat nonchalant in de tfldelfluheid. Ben vasthoudend vriend, niet uit armoe, maar uit eigen rijkdom. Hf is niet onnoozel ; hl weet wat de waereld is, hoe ze draait; hf is ten eenemale niet Cnzakelflk, maar in zfln werk onkreukbaar. Hij is van een groote complexiteit, zooals Verhaeren ge zegd heeft en hfl .Is eenvoudig. Hij is subtiel in zfln eenvoud, het maakt zfn katho licisme mogelflk. Hij is iemand, -wan neer ge hem ontmoet, bfl wien ge het gevoel van ruimte onder vin d en er zijn weinigen in ons Heiland, rond ons, die dat zóó onverholen vertoonen. Hfj is repraesentatief, hij vertegenwoordigt voor zeer velen in Holland den Kunstenaar, en hij heeft nooit zich in onjuiste richting gebogen. PLASSCHAERT iififiififfiimifiiiiffMiimiiiiiiiuiiiiiiftifiiiffififfifiifiiiiiiH BILJARTSPORT PIQUEEREN V (Slot) Wel stond reeds .slot" boven het vorig stuk over het piqueeren, doch bij het na zien der vier aan dezen stootvorm gewflde artikelen bleek mij dat eenige specimlna van plqueerstooten vergeten waren, die volledigheidshalve in dit vijfde, nu waarlijk laatste stuk, besproken zullen worden. Daar is dan vooreerst de, geheel het aspect van een zoogenaamde .kunststoot" vertoonende, in nummer l afgebeelde stoot. Om bij het piqueeren tot een sterk terug draaiende beweging van den stootbal te komen moet de houding der queue vertikaal zfln. Bij deze queuehouding is het niet mogelijk de stootbal een 20 & 25 centimeter vooruit en daarna terug te doen loopen anders dan door zeer krachtig raken. Het vooruitloopen van den bal is een gevolg van het krachtige raken; het terugloopen een gevolg van de terugdraaiende beweging. Hoe verder de stootbal eerst vooruit moet, des te krachtiger de afstoot dus moet zijn. Wanneer nu, met deze wetenschap, toe gerust, de speler gereed staat, (vóór bal 3 aan den korten band) om den stoot te maken, zou het van hem een fout zijn om angstvallig het Iflnenbeeld, zooals de teekening dit weergeeft, in gedachten te nemen. Het eenige doel, waarop alle aandacht geconcentreerd moet worden, is, te maken dat de stootbal ongeveer op de aangegeven plek met de band in aanraking komt, Is de stoot met de vereischte kracht toege bracht en de bal op de juiste plek getroffen, dan is de zaak in erde. Bal 2 (onmiddelljk getroffen) loopt als in de stippellijn aange geven en maakt daardoor plaats voor de terugloopende stootbal. Of deze laatste bfl (Kunststooten hebben met het biljartspel als sport feitelflk maar zeer weinig uitstaan. Veeleer behooren zij tot een gansch ander complex van verrichtingen van virtuoosachtigen aard, namelflk het jongleeren. Er zfln groote fantasiespelers die maar zeer middelmatige, cadrespelers zfln: Pfeiler, Bruno, Ribas e.a ). Toch is de in I afgebeelde stoet niet ge heel en al van praktisch nut ontbloot. Ge steld bijvoorbeeld dat de speler verplicht is alles over band te spelen, is het zelfs de eenige manier om met eenige zekerheid tot caramboleeren te komen. Deze laatste bewering zal wellicht een ongeloovige glimlach op des lezers min of meer vriendelijk gelaat tooveren wat echter aan de juistheid der bewering aller minst iets zou afdoen. De zaak is dat ook dit geval heel wat moeielflker lijkt dan het inderdaad is. Na tuurlijk worden enkele essentieele vaardig heden vereischt f- het onbeweeglijk houden der linkerhand, het op de juiste plek raken van den stootbal, etc. maar overigens is de hoofdzaak vooral bfl dezen stoot gelegen in: juist begrip. het terugkomen een keer ot wat meer of minder de band aan doet is uitsluitend af hankelijk van de kwestie of de stoot een deel van een millimeter naar links of rechts van de op de teekening aangegeven plek is toe gebracht, daar het een stoot .uit de losse hand" is, is de juiste plek nooit met ab solute zekerheid te treffen. * * * Figuur II verbeeldt een carambole welke uitstekend geschikt is als oefening bfl het piqueeren. Het dessin is hoogst eenvoudig. Bij deze stoot plaatse men de linkerhand op het biljart en brenge met verticale queue een niet krachtige, doch gevoelige stoot toe. In figuur III is een der moeilijkste piqueerpositles weergegeven. De situatie is zoodanig dat op geen enkele andere wijze dan door piqueeren de dfie ballen in den rechter benedenhoek te vereenigen zijn. De moelelflkheid zit niet in het caramboleeren, doch in het doen-, rftppeleeren van bal 2. Ook dit Is alleen te bereiken door met ver ticale queue zeer krachtig te raken. Om te besluiten: de biljarter die met eenig gunstig resuttajt wil spelen is ge noodzaakt wil hfl niet telkens zijn serie ontfldig zien eindigen zien het piqueeren eigen te maken. Geldt dit reeds voor het spelen op een klein biljart, hoeveel te meer is het dan niet noodig op de groote match-tafels! B. BOEKETJES SOFISTIEK XVI Afseheid Der Mohr bat seine schuldigkeit getan.. Heeft hfl waarlijk? Heeft 1918 de wereld gebracht wat zij behoefde, en wat ze twaalf maanden gele den van den nieuwgekomene verwachtte, verwachten mocht althans. Te. veel zou het van geduldige lezers ge vergd zfln, dat hun overladen geest zich nog vermag te herinneren, met welke voor spellingen toe bij de vorige jaarswisseling waagden onze reputatie van bezadigdheden te rlskeeren. Blflkbaar was de geest van Madame de Tnébes profetischer gedach tenis over ons vaardig geworden toen we de reeks dezer nuchtere overdenkingen voor n maal onderbraken door een geest driftige Ode aan 1918, welks cijfernaam ons voorkwam de zekerheid van een lichtende toekomst te waarborgen. ,Door de twee venstertje*, die de rondborstige 8 aan de bedrukte wereld voorhield, meenden we den Vrede en de Vrijheid reeds minzaam ons te zien toeknibken, en de stille belofte der spoedige nadering van dit beminnelijk twee tal vervulde onze moederharten met blijde hoop. Het zal dan geen onzer welwillende vrien den verwonderen dat we ons ook een sofist kent gewoon-menschelflke aandoenin gen jegens het stervende jaar dankbaar gestemd gevoelen, nu bfl, anderhalve maand voor zfln verscheiden, onze overmoedige voorspellingen alvast principieel en, laten we 't voorzichtig zeggen: in potentie, heeft willen realiseeren. Sinds 11 November, dien heugelflken Sint-Maartensdag, zfln vrede en vrijheid met een driesten sprong door de ruiten heen naar binnen getuimeld, en heb ben hun intrek genomen, voorlooplg als angstig ontziene gasten, het .huis vol menschen" dat Wereld heet. Daarom zal, naar de Oudejaars-overdenklngen het JU over drie dagen in de haar eigen, beeldenrflke taal zullen kond deen: daarom zal .1918 met gulden cijfers in de annalen der menschheid geboekstaafd blijven", en daarom ook zullen wfl niet bang behoeven te zfln dat ons ooit de stof voor bij-den-haardsche causerietjes met onze dierbare kleinkinderen zal komen te ontbreken: wfl hebben 1918 beleefd! En toch... Toch ontbrak iets aan de feeststemming waarin we rond den Kerstboom geiete hebben, en de dankbaarheid, waarmee * straks dit jaar den weg van alles verganwIflke dingen zien gaan, is niet onvermenf. Dit jaar heeft te kort geduurd, en re nemen het zfln haastig verloep een bede kwalijk. Het Is, juist als een ministerie «k voor de verkiezingen, met zfln goede gaien te laa' gekomen, 't Weze een goede les M een volgende gelegenheid: de druilige.fiezerige November-dagen leveren geen pas sende entourage voor den Intocht van een zichzelf respecteerenden Vrede. Hij moest zich hullen in een waterproof, en de Vrij heid liep onder een parapluie en op klom pen. 1918 toonde zich een onhandige regisseur en dat gaf een slechte aanteekening in zfln conduite. Wij, menschen van dezeaesthetische eeuw, zijn zeer gevoelig voor zulke dingen. Mei had het meeten wezen, en geen No vember, toen het laatste schot over de velden dreunde. En zomer, volzomer, nu men beginnen gaat een huis voor den vrede te bouwen. In warmte en licht zonden de vruchten van vier jaar zaalens zfln rijpgestoofd, en in den herfst zou een rijke oogst zfln opgetast in de nu leege schurea. Dan waren de harten mild geweest en gulgezind, en de blik der menschen, overal, had zich verlustigd in de schoonheid van een zonnig landschap en van wijde prospec tieven. Nu is het uit, zocht belemmerd, over de tóeumsche aarde hangen kille nevels, en in de broeierige binnenhuis-atmosfeer hokken de nakers van de nieuwe wereld orde samen.... We moeten er iatusscben maar 't beste van hopen, en t nieuwe jaar met een bevredigenden haiddruk ontvangen. Hierin Is hfl minder gehandicapt dan zij n voorgange: toen die ten tooneele verscheen kwam hfj.zflns ondanks, omhangen met de bloedbesneerde plunje van vier oorlogsjaren. Maar zfln opvolger brengt zijn eigen garde robe mee, (American sryle), en opz'ncleanshaven gcicht is een glimlach. Zal ma trachten den jongen gentleman te fatsoeneren naar oud, Europeesch model ? Moet oot hem weer de maat genomen worden troor een uniform, khaki ditmaal, en zal z|n glimlach moeten verstrakken tot een griamlgen grflns? Zoodat een groot volk, dat ai zwaarder dan eenig ander ter wereld boette voor de misdadige fouten van zijl leiders, hem in 't eind zal vloeken, o jdat de palm van den vrede een gecamoufiVerde geesel bleek te zfln ? Negentlen-negentien, de symmetrie van fln eflfernaam weze een symbool. Wat het mde jaar bracht: den stilstand van 't waper.jeweld, was een negatief bezit. Het nieuwe weze de sterke held, wiens zegevierende kracht herstelt wat heden nog gebroken ligt: liet Evenwicht, waarop zijn naam reeds duidt, de harmonische synthese van alle goed willende krachten der wereld. Zoowaar, ik ben uit mijn koers geraakt. Het is Wilson's schuld: in de sfeer van zij n gedachten?die zelf s tot Hollandsche geesten schijnen door fe dringen sterft de spotlust en de twijfelzucht. En men zou bijna aan de mogelijkheid der geboorte van een nieuwe wereld gaan gelooven. Als hrj het wicht ten doop wil houden ... Maar staan er niet teveel peetvaders rond de wieg? 1919, beschaam alle sceptici! IIIIIIIIIIIIIIIIIMIM*"1" UttllllllMIUttllIP LI. Eerste Nederl Droge ElemenÉen voor t ENEF, OCN MAAQ 'arkrij baar bij iederen Installateur t/1Of Maandag 13 Januari 191% des avonds na zes uur, zal in het Verkooplokaal .,Frascari" ten overstaan van den Notaris A. SCHELTEMA, wor den in veiling gebracht: Het keurig ingericht en uit muntend onderhouden Heerenhuis met afzonderlijke Bovenwoning, grooten Tuin en Erve, te Am sterdam, aan de VIDELSTim 51 ter grootte van 4 Aren 20 Centiaren. Te bezichtigen op vertoon van een bewijs van toegang, des Dinsdags, Donderdags en op den verkoopdag van 2 tot 4 uur. Veilconditiën enz. bij den Notaris A. SCHELTEMA, Singel 25Q, Nadere inlichtingen bij den Directiemakelaar P. H El J N, St. LuciënSteeg 27, Amsterdam. De Fotografische Ateliers C. J. L VERMEULEN zijn gevestigd: OEIHMG: ? UTRECHT: ? ROTTERDAM: Tomaink. 11 Hieuwt Gracht 50 Cttlsingil 2tt TELEFOON 1813 TELEFOON TSO TELEFOON 0293 Hoofstkade 3 TELEFOON 4144 En zijn bekend om hun artistiek werk en zeer lage prijzen D.vJeijningen&Zn, KLEEDERBAIEESVOIIIBAllESEIlrlREI Hoogewal 13-14 DEN HAAG Telefoon 59O Speciaal ERGEUCK STOFFEN Te BJLAHlf te Koop twee aaneen geb. WOONH. met groote WERKPLAATS, TERREIN voor OPSLAG en TUIN, gez. oppervl. pl.m. 900 M2 op een hoek van twee straten, het beste gedeelte van drukke winkelstr. Zeer geschikt voor alle ruimte behoevende zaken. Te bevragen aan het Woningbureau van J. D. F. VAN DER VEEN, Makelaar, aldaar. WASSCHERIJJIIBEKA" Toldwarsstr. hoek Lutmastr.;22-24.J Tel. Z. 3725, Amsterdam Vraag prijsopgave! Aanbevelend, B. NEIDIG & Co. TARIEVEN Verzekering van kapitaal vit te keeren bij overlijden. Premie per f 100.?kapitaal. Leeftfld Jurpnu* 20 ?1.41 25 ?1.61 30 ?1.87 35 ? 2.21 40 ?2.66 45 ?3.23 Verzekering van kapitaal uit te keeren na een bepaald aantal Jaren of bij vroeger overladen. Premie per f 100.?kapitaal, HAABLEM - Opgericht 1870 Leeftfld 20 Jaar 30 ]aar 40 jaar Uitkeering na 10 jaar ?9.08 9.09 ,9.24 15 jaar ?5.70 .5.73 o.y*i 20 jaar ?4.08 ,4.14 ,4.41 25 jaar ?3.10 .3.20 ,3.53 30 jaar ?2.51 ,2.64 ,3.07 35 jaar ?2.13 .2.29 TH. FRANKEN - H. VINGERHOED HOFLEVERANCIER Kalverstraat 216 . AM^TFRflAM - Willemsparkweg 9 TELEFOON No. 2040 «"10 l t-llUflIfl TELEFOON No. 1793 Zuid Voor OUDE en NIEUWE JAAR: HARINGSLA HORS D'OEUVRE GEBRADEN KIP ENZ. CHAMPAGNE per stuk en in OPGEMAAKTE MANDEN FIJNE CHOCOLADE LUXE DOOZEN BONBONS Verschenen: Holland's Economische Weerbaarheid door Jhr. Mr. H. SMISSAERT PRIJS f 1.25 met 5 % 'RIKIH-TOE*ULA« Uitgave: VAN HOLKEMA & WARENDORF, AMSTERDAM U Firma N. C. Machinefabriek ROTTERDAM-SCHIEDAM. o DE FIJNSTE EN MEEST VERWARMENDE DRANK IS EEN GROG VAN B.A.M.ARAK (ZEER OUDE BATAVIA-ARAK) BAM-VIC" (B.A.M.ARAK met VICTORIA-WATER) De Drank der betere Standen! DE B.A.M.ARAK IS ALOM VERKRIJGBAAR flrnbem Levensverzekering Maatschappij » Maatschappelijk Kapitaal EEN MILLIOEN GULDEN volleerend Sluit Levensverzekeringen en Lijfrenten on bijzonder gunstige verzekeringsvoorwaarÜen tegen zeer BILLIJKE PREMIEH ik-papter V»R de . o7 /\7 COFEVEY, Keizersgracht #5, Amsterdam, Tel. N. 1202 en 555 ,V. Typ. Amst. Boek- en SteendrukkerJj, voorheen Ellerman, Harms