11 Jan. '19. No. * DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND VERHUIZINGEN ONDER|GARANTIE BERGPLAATS VOOR INBOEDELS Amsterdam, Frans van Mierisstraat 90. Telefoon Zuid 822 DEM HAAG ARNHEM Wostolndo 48 Parkstraat 52 JAC. umus HAVANA SIGAAR DE AMSTERDAMMER W??k blad v»or J*»<J«rl«n kort *l«cM»f 2.50 WW kwartaal Fi. SIHtHÖS M LE1DSCHESTRAAT 22 AMSTERDAM TELEFOON H. BW HEMDEN MAAR m A AT J. S. MEUWSEN HOFLEVERANCIER Amsterdam - Rotterdam Leidschestr. 4, Damrak 73 - Mosseltrap 3 0. Doeleiutr. 20, Damstr. 2 - Boymanstraat 3 riANOrüWEUCELS Qgl&INEEL MATERIAAL e N PBIM A AF\VM<IN6/BILLÜK ^NZE ^CtHTTERENDElCoLLKTIERESERVE ^NSTPUMENTEN/BeirAANDE UIT DE 5E5TE ENMEfiT L STANDAARDPABCIKATFN GEEFT UEEN5oLiOEN DEU6DELJJKE Inde eeryfe. tijden tA de pianoindu^fpie .har>e n/er kunnen bepeikeH en ^em' nrfpurnenfen/zopwei doop uifhou/ ' onze di'nQsvep,mo£en STAR K'S o :x: ir ID o (CHLORAS KAL1CUS TANDPASTA) Naaml. Vjnn. STARK & Co. Chemische Fabriek ,,'s-HAGE", s-GravsnhageIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIII iÉIMIIIIIIIIIIfllllllIllllillliinim OHAMPAGME Oomto <to BKIAUOOURT JOS. JAGQUES Yfljniutntlel Tot bet bouwen van Villa's en Landhuizen x|n prachtige heuvel achtige BOSCHTERREINEN te koop in HET OOSTERPARK tt DEBIli Lage prijzen, mooie wegen, ga», electr. licht, water. '?'?iaat'-t Tel. Int. 38 <S 48 LIBERTY METZ&CO sCRAVENHACE AMSTERDAM BIZONDERE AAMBIEDINC 5000 METER WILD SILK VOOR BLOUSES'EM JAPONJ1EI1 GEHEEL ZUDE ECRU'KLEURIG OP SHAIÏÏUriG GELIJKEflD 100 %, BREED, *T v I^SQ KR MEIER ei /ÖO STALEM FRAMCO OPRUIMING EENIGE SPECIALITEIT in KRIMP VRUÊi KM GEZONDHEIDS ONDERBOEDERÏN NedfEfandsch Eabrikaal "5TRICOTHUIS REG. BREESTRAAT. 35 TEL. 5006 N. u ...... iiimiiimii ...... n ..... mini ...... mini ..... min ....... iiimmiiiiii ..... iiiiiiiiniii ....... iittiimtHiiiiiitiiiiminimi HE.T \VbuDER, DAT CEZONCHEID 6£EFT EH KRACHT. HET KRACHT-PREPARAAT BtJ UITNEMENDHEID. VERKRIJGBAAR IN DE VOORNAAMSTE APOTHEKEN. V'RAAGT^ZOO NOODIG RECHTSTREEKS TOEZENDING AAN DE LP. NV. EXPL.MU. VOOR EIWIT PRODUCTEN, KEIZERSGRACHT 790 AMSTERDAM. iiiiiitiniiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiii NATIONALE Damproblemen-wedstrijd en Oplossers-wedstrijd Wij brengen nog het navolgende in herinnering. De Amsterdammer" schrijft, in samen werking met den redacteur der damrubriek, een Nationalen Wedstrijd uit voor problemisten, waaraan tegelijkertijd ver bonden is een wedstrijd voor oplossers. Aan dezen wedstrijd kunnen alle lezers en Nederlandsche damspelers deelnemen. De Amsterdammer" stelt hiervoor be schikbaar een kunstvoorwerp ter waarde van ?30.?. Dit wordt als wisselprijs beschikbaar gesteld en zal door den zelfden problemist twee achtereen volgende malen of in 't geheel driemaal gewonnen moeten worden. De jury bestaat uit de heeren W. Lisser, A. D. Querido en K. C. de Jonge. De inzending moet geschieden vór 15 Januari a.s. op diagram, met den stand in cijfers en vermelding der op lossing, onder een motto", terwijl de naam van den inzender in gesloten enveloppe «et hetzelfde motto moet worden bijgevoegd aan het adres van den redacteur K. C. de Jonge, Van Woustraat 112", Amsterdam. Nadere bijzonderheden en voorwaarden van deelneming worden op aanvrage gratis toegezonden door den redacteur der damrubriek. ?llllllilllllllllllllllllHIIIIIMIIIIIIIIIIIllllHIIIIMIIIIIIIIHHIIIIIIIIIMIIIIIIinl NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP MotordienstvanTetenburg DAGELIJKSCHE MOTORDIENST UTRECHT LEIDEN OEN HAAG DELFT fliirttMthawig. BtMehtichiviirZB. Fynjékaiiefi. HouttuininS VICE-VERSA DE KOMST VAN DEN EX-KEIZER IN NEDERLAND Met belangstelling las ik Uwe mededeeling in het nummer van 28 Dec. j.!., dat bij de aankomst van den Keizer aan onze grens, aan onze grenswacht verzekerd is dat de Nederlandsche regeering geheel van zijn komst op de hoogte w a s". Het blijft mij zeer noodzakelijk voorkomen, dat de Nederlandsche regeering den voor haar compromitteerende uitlating van 's Kei zers zijde, tot opheldering brengt. De zaak wordt zeker niet duidelijker door het stukje in de Bultenlandsche Post" van 3 Januari 1.1., waarop Uw aandacht te vestigen, doel van dit schrijven is. Naar niet iedereen misschien weet, is dit blad nog steeds het orgaan der voortgezette Duitsche intriges hier te lande en wat zijn redacteur Valter voor bijzon derheden weet mede te deelen, pleegt uit ingewijde Duitsche bronnen te komen. Zie hier wat het blad naar aanleiding van Uwe mededeeling bericht: Toen de Keizer het besluit nam om, ter vermeende verzekering van den blnnenlandschen vrede in Duitschland, naar Ne derland te gaan, is, vanzelfsprekend, dadelijk bericht gezonden aan Hare Majesteit onze Koningin. Nog vór iemand ter begroeting aanwezig was, is de Keizer echter reeds hier geweest. Vandaar, dat onze Minister van Bultenlandsche Zaken verklaren kon, dat Zijne Majesteit geheel buiten eenige medewerking dezerzijds binnen ons rechts gebied kwam. Nadat de boodschap uit Spa ontvangen was, in de nachtelijke uren van 9 op 10 November, is er natuurlijk geen besluit gevallen om den hoogen Vorst te vragen niet te komen ; wel echter zijn toen ambtenaren van Buitenlandsche Zaken afge vaardigd om hem te ontvangen, op een wijze, welke velen in Nederland heeft ge kwetst, waarover het beter is cu maar niet te spreken". Er zijn hierbQ maar twee mogelijkheden. Of de heer Valter kletst. Of hfl klapt uit de school. Er was tot dusverre n;g nooit iets van verluid, dat de Keizer zelf zich van uit zijn Groote Hoofdkwartier tot onze Koningin zou hebben gewend ; minder nog, dat de vluchtende monarch zich ook maar eenigszins op H. M. zou hebben mogen beroepen, om door onze grenswacht te worden door gelaten. Is het niet bepaald noodig, waar onze houding in deze zaak van den aanvang af zoozeer de belangstelling binnen- en bui tenlands heeft gewekt en blijft wekken, van regeeringswege zulke insinuatle's zoo dui delijk en openlijk mogelijk te weerleggen? A. K. v. D. EEN INTERNATIONAAL CONGRES De gezamenlijke naties moeten n der vredesvoorwaarden stellen" heeft President Wilson gezegd. Voordat de officieele vertegenwoordigers over deze grootsche idee een beslissing nemen, zou het zijn nut hebben, daarover in de pers van gedachten te wisselen. De gezamenlijke naties, d.w.z. de volkerenbond, zal in de toekomst een grcote rol in de wereld hebben te vervullen. Het is dus niet meer dan billijk, dat de publieke opinie haar belangstelling kan uitspreken overeen denkbeeld dat ons het toekomstig geluk moet brengen. Ik stel voor: bijeen te roepen een nietofïcleel Internationaal congres, waaraan zul len deelnemen menschen van kennis, en wetenschap om de denkbeelden ten gunste van den vrede breeder uiteen te zetten en te verklaren. Een dusdanige samenkomst zal aanmoe digend werken op de officieele vertegen woordigers, die de vredesvoorwaarden gaan bespreken, wanneer geschiedt, wat ik mij voorstel, zullen honderden uit het ontwik kelde publiek aan dezen persactie deel nemen. Punt 1. ledere natie zal tweeërlei afge vaardigde^ moeten zenden: de eerste zal de bevoegdheid hebben een oordeel te vel len over een in bespreking genomen vraag stuk. De tweede zal moeten opkomen, als het oordeel van.den eerste wordt verworpen. Men zal dus in hooger beroep kunnen komen. Punt 2. Het aantal afgevaardigden zal afhangen van de verschillende nationalitei ten in n land gevestigd, bijv. in België, Walen en Vlamingen. Punt 3. De eind-beslissing moet zóge nomen worden dat eventueel twistende partijen, hebben te gehoorzamen aan den wil van de internationale rechtbank. Punt 4. De middelen waarover de recht bank zal te beschikken hebben zijn de vol gende: Wanneer het geval zich voordoet dat een natie zich niet wil onderwerpen aan de uit spraak van de rechtbank zal men overgaan: 1ste tot 'ommercieel enfinancleel boycotten van het land in kwestie. 2de tot het oproepen van de militaire macht in alle landen. Punt 5. De internationale rechtbank zal zich het recht voorbehouden het aandeel der militaire macht te bepalen naar de grootte van elk land bijv. die der Vereenigde Staten vór den oorlog. Het is niet meer dan billijk, dat de stem van het geheele volk worde gehoord, daar het zijn bloed heeft vergoten voor bescha ving, vrijheid en recht. A. DE GUTOWSKl EEN ERNSTIG PROTEST l Het ergste wat de Nederlandsche kunst overkomen kon is gebeurd: het varlét en operete-genre" gaat zegevieren. Heeft men zich wel eens afgevraagd, wat dat beteekent ? Is het noodig, er op te wijzen, dat Flora en het Centraal-Theater plebejer inrichtingen bij uitstek zijn? Is het noodig, er op te wijzen, dat menschen als Louis Bouwmeester Jr. en Max van Gelder een voudig moderne caféchantant exploitanten zijn ? Is het noodig er op te wijzen, dat het een schande is voor het Nederlandsche volk, dat deze menschen rijk kunnen worden, of tenminste zoo bloeiende kunst"-zaken exploiteeren, dat ze zelfs de werkelijke kunst kunnen dooddrukken met hun ordi nair, tegenover de kunst direct misdadig zakengedoe"? ja, het blijkt noodig. een noodkreet aan te heffen, te schreeuwen van verontwaar diging, wanneer we moeten beleven dat er lieden gevonden worden, gewetenloos ge noeg, om het bestaan van een instelling als die van Rooyaards zelfs maar te bedreigen. Aanvaardt ons publiek dat zoo maar? Zal het voortaan In het Paleis voor Volks vlijt dansende juffrouwen, levenslied-voorden-mal-houders, mondaine stupiditeit en vuilheid gaan genieten In plaats van een Faust, een Lucifer, een Driekoningenavond, een Doodendans, zooals Royaards ons de laatste jaren gaf? Zou het werkelijk mogelQk zijn, dat daar tegen geen storm van verontwaardiging ontstaat ? Zou het mogelijk zijn, dat er in de komende jaren menschen gaan naar datzelfde Paleis voor Volksvlijt, waar kunstzin en hoog in tellect den scepter hebben gezwaaid, om te kijken naar de praestaties van kooplieden als de heer Louis Bouwmeester Jr. ? En zouden zulke menschen zich dan niet schamen en zich niet herinneren de heetlijke triumfen, die een ernstig werkend tooneelgezelschap daar jaren lang heeft gevierd? Maar laat ik mijn toorn intoomen en ar gumenteeren gaan. Wat is Royaard's gezel schap en wat is Bouwmeester Jr.'s plan ? Mijn hemel, argumenteere wie wil, ik kan het niet: .wat op 's herten grond lelt, dat welt me ca de keel". Behoorde Royaards niet reeds lang een eigen gebouw te hebben? Een eigen tehuis, waar hem geen grove speculanten kunnen belagen ?! Waar hij niet behoeft te concurreeren met een individu als dien koop man, die nu wel weer eens ontmaskerd is. Wij moeten ons schamen, dat zoo iets mogelijk is als die verpatsing van het Palels. De heeren", die er verantwoordelijk voor zijn, zullen zich wel niet schamen. Deze zakenmenschen" kijken vooral naar vuig winstbejag en vuiler intrigues. Maar hoe is hier redding mogelijk, redding voor die kunst, die wij zoo noodig hebben, die zoo samen is gegroeid met het denken en voelen van alle beschaafden ? Wat toch komt ervoor in de plaats? De zoogenaamde .intieme" of kleine kunst van de laatste jaren! Waarom toch laat het publiek zich zoo godsliederlijk voor den mal houden? Wat is dat voor gedoe? Een engelsch liedje, een fransch liedje, een duitsch liedje, een hollandsch liedje, een zoo geraffineerd"-mogelijke echtbrekersen-acter, een juffrouw en een meneer die ordinair dansen", een arrogante man, die een fransche cabaretier imiteert: niets, niets, niets. Hij en zij aan de piano! Mijn God, kan het dan onbeduidender? Een blonde engelsche juffrouw, die naïef doet en een liedje kweelt zonder stem ? Ik wil geen zedemeester spelen. En ik ben het eens, dat men ook wel eens lichte kost" wil hebben, maar mag daarvoor een gezelschap als dat van Royaards in gevaar worden gebracht? Moet n. b. het Paleis voor Volksvlijt, op n na onze beste schouw burg In Amsterdam, daartoe worden ontwijd? Wat zou men wel zeggen als meneer Max van Gelder morgen den Stadsschouwburg huurde of kocht en daar avond aan avond levenslledjes liet zingen bij een vleugel en moderne dansen liet dansen! We gaan hard die richting op. En het wordt meer dan tijd aan de praktijken van die menschen paal en perk te stellen, opdat onze ernstige tooneelkunst, die de laatste jaren zoo groote vorderingen heeft gemaakt, niet verdrukt worde door mondain getingeltangel. Wie doet mee, Royaards en zijn kunst te redden? Ik spreek tot alle ernstige kunstliefhebbers, die nog iets anders behoeven dan het in den grond ongure gedoe, dat als amuse mentskunst" wordt aangekondigd. Drs. ARN. SAALBORN iiiiiiHiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitfflt HHffEBH. VRAGENRUBRIBK voor Algemeene Wetenswaardigheden Men gelieve de Tragen voor deze rubriek In te zenden aan het Redactiebureau, met op den omslag bet motto .Leekensplegel", en onder opgave van naam en adres (die «Is vertrouwelijk «uilen worden beschouwd.) J. D. te d. H. Waarom heet Koning Wülem I in 1814 Souvereine Vorst en niet koning, terwijl hij in 1815 wél koning heet? De verheffing van den Prins van Oranje tot Souverein Vorst, de titel Koninklijke Hoogheid" met de koninklijke kroon, waar mede zijn wapen versierd werd, gaf te kennen dat voortaan niet de Staten-Generaal, zooals voorheen, maar de Vorst zelf de drager zou zijn van de souvereiniteit. Den titel van koning weigerde de Prins vooralsnog aan te nemen, meenend dat de bondgenooten dezen niet gaarne aangenomen zouden zien, jusqu' a cequ'uneaugmentation territoriale nous mette a même un royaume conséquent", zooals hij schreef aan graaf Bentinck tot Buckhorst. Toen nu het Congres te Weenen Jn 1815 besloot dat Nederland en België te zamen het koninkrijk der Nederlanden zouden vor men, kon de Souvereine Vorst zonder bezwaar zich den koningskroon opzetten, van welk besluit hij den 16en Maart 1815 aan de Staten-Generaal kennis gaf. RÖBBERIKALFFiC AM5TEGDAM.. MONSTtKAlM wi37f1CTEB.' HEEBWGBACHT270 llllllllllllllllllfllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll Het Feuilleton staat op pag. 10