Historisch Archief 1877-1940
l9. 2169
Zaterdag 18 Januari
A°1919
DE AMSTERDAMMER
WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
ONDER REDACTIE VAN Mr. J. A. VAN HAMEL, Prof. Dr. H. BRUGMANS, Mr. E. S. OROBIO DE CASTRO Jr., Dr. FREDERIK VAN EEDEN en H. SALOMONSON
UITGEVERS: VAN HOLKEMA & WARENDORF
| Prijs per No. f 0.20. Per 3 rond, f 2.50. Abonn. loopen per jaar | | Redactie en Administratie; Keizersgracht 333, Amsterdam | | Advertentiën omslag f 0.40 p. regel, binnenpag. f 0.50 p. regel
HTHOUI»! Bladz. 1: Omwenteling of Gezonde
Orde, door v. H. BuitenL Overzicht:
BooseveltHerdenking, door dr. W. G. O. Byvanck. 2:
Woodrpw Wilson, oor Joh». W. Garrett, met
teekening van Felii Hess. Limburg II, door
W. H. Vliegen. Het Ameterdamsche
PaleisBaadhmis, door T. H. Krekelzang, door J. H.
Speenhoff. 3. Spreekzaal: Vrijzinnige Demo
oratie, door mr. H. Maten. Prestaties der
Binologen, door A. G de Biuin. Oud-Militairen, door
A. L. Boelen. Feuilleton: De Oom. door A. D.
5: Voor Vrcawen (red. Elis, M. Bogge) De Nieuwe
Levenstaak, door Gellie A. van Eerde. Van
Vrouwelijk Doen eii Denken, door E. O. v. d. M.
Moderne Meisjesportretten, door Ariëtte, met
teekening van Is. van Mena Opgang, door A.
Hondiua Melkpoeder, door J. H. - Uit de
Natuur: Peppels, door Jao. P. Thjjsse. 6: Spreek
zaal: De Ervaring met de . V., door I. B.
Themans. Inrichting van het Parlement, door D. D.
Groen. Boekbespreking, door Herman Midden
dorp. Haveloek Wilson, door dr. Edward B.
Kotter. 7. De Indische Kunstavond van de
Ver. Oost en West, door dr. Katu L&ngie, met
teekeningen van Anna Spier. Het Nieuwe Europa,
teekening van George van Baemdonok, 8:
Schilderkunst-Kroniek, door Flaasohaert. Naar
Zion, door L. Strasohun. De Oude Sohmit,
teekening van Jordaan. Dram. Kroniek, Joor
Top Nat ff 10: Uit het Kladsohrift van Jantje.
Financiën en Economie: Sjjmen betaal", door jhr.
mr. H. Smissaert. 't Schiet!:at: Krjjsslnuaige
inventies, door Melis Btoke. 11: De aangekondigde
Revolutie in Nederland, teekening van Joh.
Braakensiek. Muziek in de Hoofdstad, door H. J.
den Heitog. Damrubriek, red. K. C. de Jonge.
Bflroegsel: DtutschUud's Zorgen, teekening van
Joh. Braakensiek.
llMIIIIHIHMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIltllll
OMWENTELING
OF
GEZONDE ORDE
Menigeen loopt op het oogenblik uit
edelmoedige drijfveeren met
omwentelingsgedachten rond. Nu wordt ons weer
de 20ste Januari voorspeld!
Het idee, dat er iets geheel nieuws
kan komen om het oude, van welks on
volmaaktheden wij allen overtuigd zijn,
te vervangen, werkt aanstekelijk. De
voorbeelden trekken, hoe verder ze af
zijn, eigenlijk des te meer. Eerst wegens
Rusland, toen wegens Duitschland is
meteen de wereld, ons eigen land incluis,
voor rijp tot de wedergeboorte verklaard.
De menschheid komt inderdaad aan
zooveel te kort, dat naar nieuwe
gezichtseinders wordt gesnakt als door de een
zamen in een verlaten bootje op zee.
Ook dan maakt de bevlieging zich
vaak van de zoekenden meester. Water,
water!" is het hijgen, en wie niet
krachtig de zinnen bijeenhoudt, komt tot
de noodlottigste razernij. In wilde drift
zoekt hij verlossing van de plaag.
Gelukt het hem, zich aan de armen
die hem tegenhouden te ontrukken, dan
stort hij zich op de zoute golven om
hem heen, wanend daar zijn lijden
te verlichten. Gulzig slokt hij het wreede
zeewater op, ocharm; om slechts in
grooter leed en pijniging te vervallen.
Het verf rischt zijn lichaam niet. Het stookt
zijn heesche droogheid aan, het klooft
hem lippen, tong, keel, gehemelte tot
bloedige scheuren toe, het vreet in zijn
ingewanden in... En terwijl hij in wan
hoop al maar meer tracht te slurpen,
slurpt hij den krankzinnigen ondergang in.
ROOSEVELT-HERDENKING
ledereen heeft nu het z?ne over hem
gezegd. De wereld door den mond van
haar persmannen heeft met Roosevelt af
gerekend. Voerbijl spreken de menschen
in onwillekeurige herhaling van Mephisto's
scherpste en bitterste woord, en nemen
daarmee het recht voor zich, hem te ver
geten. Maar het geheugen van de mensch
heid, dat toch nog iets anders is dan de
herinnering der menschen, houdt voor korter
of langer tijd het beeld van den heengeganen
President aan den horizon van haar
gedachtenwereld. Het mag niet overbodig
heeten hem een oogenblik van ons nadenken
te wijden.
Een Amerikaansch President heeft een
unieke positie op aarde, kan haar ten
minste hebben. De verkorene van een
geheel continent, verpersoonlijkt hij de
richting van een tijd en stelt de represen
tatieve figuur voor van het land; naar zijn
houding in de aangelegenheden van de
wereld wendt zich de aandacht van zijn
medeburgers, hij wordt hun model.
Toen Roosevelt in het eerste jaar van de
twintigste eeuw het Presidentschap der
Vereenigde Staten aanvaardde (14 September
1901), was de leeftijd van een
menschengeslacht voorbijgegaan sinds de groote
burgeroorlog Noord en Zuid had hand
gemeen gemaakt. De gevolgen van den
strijd hadden uitgewerkt; de nieuwe eeuw
vond een nieuwen toestand. Met Roosevelt
kwam een nieuw man aan het hoofd van
den staat.
Dit is het, wat bezadigde ervaring ook
dengenen votrhoudt, die op den maal
stroom der revolutie hun hoop willen
vestigen. Ook op haren bodem liggen ver
blinding, teleurstelling, ondergang. Wij
hebben hier niet het requisitoir tegen de
revolutie en tegen de revolutionairen te
houden. Wij gaan thans de verschillende
oorzaken, die daar tot mislukking voeren,
niet in den breede na.
Slechts n ding zou men aan de
heel- of half-omwentelings zuchtigen om
ons heen willen voor houden: de woorden
van dien man der Fransche Revolutie,
die toen zij ten einde was, en hij rustig
zijn aanteekeningen in een dagboek zat
te schrijven, 't aldus zei:
'?anderen hebben de koorts
gehad gedurende 24 uur; wij
hebben haar gedurende 10
jaren gehad. Indien w ij voor
uit geweten hadden, hoe zulke
dingen gaan, zouden wij er
niet mee zijn begonnen. Wij
hadden de menschen voor beter
gehouden; 't moet erkend, dat
zij niet veel waard zij n."
Deze nuchtere vrucht der ervaring
heeft ons altijd geschenen een weinig
opwekkende, maar zeer treffende waar
schuwing te zijn tot allen, die van ver
nieuwing door plotseling geweld en
ommekeer droomen.
Zij spreekt ook nog overtuigender
taal, dan alle ellende, die uit terreur en
schrikbewind, uit bolsjewisme en
spartacisme geboren worden.
De banden zijn op het oogenblik bezig
te breken. De verwildering wil baan.
De twijfel aan het bestaande, de wrok
tégen het bestaande vinden gemakkelijk
de overhand. Waar weinig vooruitzicht
is, gooit men 't eerste alles omver. Dit
heeft 't eerst het Russische volk getoond,
dat, verwaarloosd, dweepziek en
theoretiseerend als het is, gereedelijk onder den
invloed der bolsjewistische
gedachtenspoken is geraakt. Duitschland, nadat
het zijn grooten plof had gemaakt, nam
ze ook gaarne op. In welke armen werpt
een meisje zich niet, dat zich in haar
ideale, hoopvolle begeerte eensklaps
wreed ziet versmaad! Het zijn nog niet
eens de dagblcrwn, die het beste beeld
van den verbijsterenden ommekeer geven.
Wie nu de brieven van zijne persoonlijke
vrienden en bekenden aan gene zijde
van den Rijn ontvangt, beseft eerst recht,
hoezeer daar alle levensverhoudingen
op hopelooze wijze door elkander ge
smeten worden. Orde, beleid, overleg
zijn zoek. De verwarring werkt door
elkaar. Ieder wil mee te zeggen hebben.
Ieder wenscht zich alles te zien toe
gekend. En, de opmerkelijkste ervaring
wel, die wij opdoen nu wij de revolutie
in levenden lijve om ons henen zien, :
het revolutionaire gezag is machteloos,
revolutionaire orde is een vrome on
mogelijkheid. Zij zijn te afhankelijk, zij
missen zelfstandigheid.. Gezag en orde
ontleenen hun sturende kracht aan de
gevestigde gewoonte en aan de over
levering. Sla die weg, en wat blijft er
voor de Ebert's, de Scheidemann's, de
Eichhorn's de Liebknecht's over? Of
onmacht, f bruut geweld; die beide
even heilloos zijn.
Zoo wroet thans ook Duitschland
zichzelve uiteen.
iiiiiiMiiMttHiiuimiiHiiiiimiuimiiiiiiiii ..... iiiiiiiiiiiiiiiniiiii ...... HUI
Het was het toeval dat hem den p«st gaf.
Het lot overviel Roosevelt. Hij had
vacantie genomen en was in het gebergte met
zijn gezin, als de tijding kwam dat op
President Mc. Kinley te Buffalo door een
anarchist een aanslag was gepleegd. Maar
gevaarlijk was de wond niet, voegde het
bericht er bij.
Roosevelt liet zich niet storen in zijn
plannen. Daar, bij het terugkeeren van een
tocht, zag hij een bode ijlings naar zich
toekomen. Hij had het voorgevoel van een
slechte boodschap. Het was zoo ; de
vacantiereis moest plotseling worden afgebroken.
Een haastige gang eerst te voet, dan in
een storm over ongebaande wegen per as,
eindelijk een vliegende spoorvaart bracht
hem naar Buffalo. De President was niet
meer. Hij, de vsce-president, moest onmid
dellijk in het hooge ambt treden.
Voor den vrede, voorspoed en eer van
ons' geliefd vaderland zal ik onverminderd
de politiek van President Mc Kinley hand
haven" zelde hij bij het afleggen van den
eed, en *m mij die belofte te helpen
houden, vraag ik het kabinet om ten minste
voor eenigen tijd aan te blijven."
Wij hadden van Roosevelt niet verwacht
dat zijn bestuur enkel een bleeke kopy
zou wezen van het bestuur van zijn voor
ganger, zeiden zijn vrienden.
Maar was dat wel de vraag waar het op
aankwam : of men mij zou houden voor
een navolger van Mc. Kinley of niet?"
getuigt Roosevelt van zichzelf. Voor mij
stond het er op of ik de man was om de
nieuwe problemen die zich opdeden aan te
durven, ja dan neen. Of ik daarbij de voet
stappen van Mc. Kinley zou volgen en of
de ministers zich loyaal tegenover mij zouden
gedragen, dat deed er minder toe. Als de
mannen maar loyaal zich hielden aan hun
werk, en als ikzelf door mijn daden maar
toonde dat ik op kon tegen mijn taak; dat
Maar de groote vraag is nu: zal de
wereld er aan gaan, ja, dan neen?
Met andere woorden: is voor de
gehéle wereld het lot weggelegd van te
komen tot een tijdvak van de hevigste
reactie, waarop 't dan zeker uit
loopt, na een tijdvak van den
jammerlijksten warboel?
Of zal grótendeels het evenwicht
blijven bewaard?
Twee krachten hebben het ongetwijfeld
thans meedoogenloos op de geheele
verdere wereld voorzien.
Daar is ten eerste de leer van Lieb
knecht's volgelingen!*' wiCr macht in
Duitschlaad men nog" altijd niet onder
schatten moet. Hun streven, dat het
extreemste is, blijft in dezen tijd van
uitersten een geweldige potentie be
houden, welke niet door eenige
Berlijnsche straatgevechten, door fusilleeren
of lynchen te niet gedaan wordt.
De opzettelijke begeerte dezer
Spartaciden is, evenals die der Lenin's en
Trotzky's, minstens het geheele verdere
Europa tot oproer te brengen. Hun
theorie is die van den bouwmeester,
die eerst alles wil vernietigen om
daarna alles opnieuw te doen verrijzen.
Het is dezelfde theorie, die gedurende
de Fransche Revolutie door Baboeuf en
de zijnen is voorgestaan.: Ie régén
rateur doit tout faucher": de herschepper
moet eerst alles wegmaaien.
Om diezelfde reden ook sluipen hunne
aanhangers overal de grenzen over,
nestelen zij zich in Zwitserland, in Dene
marken, in Den Haag en van daaruit
weer verder, om ook hier de mede
standers te bezielen, en op 't gegeven
oogenblik klaar te staan.
Doch dit is nog het allerbelangrijk
ste niet.
Het revolutionarisme wordt voor
Duitschland bovendien het wapen, waar
mede het de Entente bestrijdt.
De burgerlijke richtingen en zelfs ook
de conservatieven, die te zamen nog
steeds den eigenlijken ondergrond in
Duitschland uitmaken, werken daar
thans in ruime mate de uitbreiding van
het revolutionarisme naar buiten in de
hand. Tal van gegeyns wijzen het aan.
Een tijdlang had men ginds gemeend,
door vrees voor het bolsjewisme de
Entente-mogendheden tot milde
vredesvoorwaarden te dwingen. Dit schijnt
niet gelukt. Men ziet nu den komenden
vredestoestand hopeloos somber in.
Maar dan leeft bij velen in Duitschland
de gedachte op, die aan den Gijsbrecht
denken doet. Daar zal een groot getal
mét ons ter helle varen". In een wan
hopig pogen komen zij er toe, de
jammeren der ontbinding ook pp de
anderen te willen loslaten. Gelijk de
man, die, toch ten ondergang gedoemd,
de armen om zijn vijand heen slaat
teneinde hem mede in 't verderf te sleepen,
steunen zij de revolutionaire en bolsje
wistische bewegingen, die naar andere
landen uitgaan.
Daarom, en met millioenen daar van
daan, zitten de menschen nu ook in
Den Haag.
En daarom is het gevaar des te grooter!
Wij hebben in ons land in dezen tijd
een gewichtige taak.
Wij hebben in de eerste plaats tot
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
was het voornaamste. Een zwaar hoofd mij
daarover te maken hoe ik de menschen moest
overtuigen geen bleeke kopy van een ander
te zijn, daarvoor ontbrak mij de lust".
Mijn taak", dat was voor Roosevelt
de quaestie. Hij had dadelijk begrepen,
wanneer hij luid ging aankondigen een
nieuwen weg, en het Kabinet ging wijzigen,
dat hij veel meer gebonden zou zijn, dan
wanneer hij rustig tijd en gelegenheid koos.
Men houdt Roosevelt voor een impulsief
man van overijlde actie", zegt een minister
die Jaren lang met hem samenwerkte, de
waarheid is, hij zamelt de feiten bijeen en
beredeneert zijn overtuiging. Wanneer hij
dat alles snel kan doen, zoo is dat geen
fout, hij denkt door en door; dat is het
essentieele".
Op zijn plotselingen tocht door den storm
nacht naar Buffalo had Roosevelt den tijd
gehad om zijn gedragslijn voorzichtig te
bepalen.
Hoe dikwijls onder zijn avonturen in het
wilde Westen was het hem niet te stade
gekomen dat hij in momenten van spanning
de koelheid van zijn blik en van zijn overleg
had leeren bewaren! Zijn wil had dan
getriomfeerd.
Als ik anecdotes mocht vertellen, zou ik
voorbeelden kunnen opnoemen. Maar ik
spreek hier over regeeringszaken.
Mijn regeeringsproblemen zijn moreele
problemen geweest," meldt Roosevelt, en
mijn leer was eenvoudige en zuivere mora
liteit." Dat is de roode draad die loopt
door al de verklaringen over zijn politiek.
Aan het begin van zijn politieke loop
baan, in een der eerste redevoeringendoor
hem gehouden, vind ik dezen zin: Geen
volk kan werkelijke grootheid bereiken,
wanneer het niet tot in z|n hart moreel,
en tct in zijn hart mannelijk is. Die beide
qualiteiten zijn noodig."
Men hoort hem graag, wanneer Roosevelt
taak, den eigen staat in evenwicht te
houden. Ieder, die er van overtuigd is,
dat gewelddadige revolutionaire bewe
gingen van 't hedendaagsch kaliber, even
als vroegere, hier slechts noodeloos on
heil kunnen scheppen, moet medewerken
om daartegenover te staan.
De elementen van ontbinding zijn niet
te onderschatten. Uit den vreemde wer
ken zij op ons in. Ook van binnen zijn
ze natuurlijk altijd te vinden. Het ge
vaarlijkst zijn misschien nog wel die,
welke men de voorwaardelijken noemen
moet. Dat zijn degenen, die niet voor
aan zullen gaan, die 't voorshands met
den weg der legale hervormingen houden,
maar die toch als de kans zich voor
doet, ook van een revolutietje niet vies
zullen zijn. Die in elk geval meedoen,
zoodra een pogenblikkelijk succes hen
lokt. Men vindt ze onder de sociaal
democraten, maar ook nog wel onder
deze of gene andere radicale naturen.
Wij zullen het geheele gevaar der
mogelijke revolutie ten onzent niet over
schatten. Verscheidene trekken van ons
volkskarakter, goede zoowel als minder
fraaie, houden er van terug. De toestand
van ons land en ons volk wakkeren er
zeker evenmin toe aan. Als men ver
standig een referendum houdt, doen
zeker maar weinig mee, in de verwach
ting tevens (niet: op voorwaarde), dat
een gezonde hervormingspolitiek het
mogelijke zal doen.
Maar toch, er wordt op ons en ten
onzent gewerkt. Het is niet goed, arge
loos te zijn. Wereldkrachten zijn in het
spel. Stille voorbereidingen gaan haren
gang.
En dan rijst de vraag: wanneer er
eensklaps hier of daar weer een vuurtje
uitbarst, zijn we dan klaar? Wanneer
de meesleepende kracht van een tumult
oplaait, en wanneer dus velen op de
golvende baren zullen mee drijven, hebben
wij dan in ons midden voldoenden weder
stand? Wiskunstig gerekend stellig! Maar
pok tegenover de verwarrende werke
lijkheid, en tegenover een scherp geor
ganiseerde en voorbereide actie van den
anderen kant?
Want dit worde niet vergeten: wanneer
de geest van het wettige behoud en van
de heilzame orde geheel ongeorganiseerd
en onvoorbereid daartegenover staat,
dan kan de minderheid vaak veel onher
roepelijk kwaad stichten, dat als een
vliegende ziekte om zich henen grijpt.
Daarom is het goed, om in alle kalmte
en z§nder uitdagendheid, voorbereid
te zijn.
In de eerste plaats kunnen allen dit
vinden in de gezamenlijke, vaste over
tuiging dat, niet om klein eigen belang,
maar om 't algemeene vo/Asbelang, een
krachtige tegenweer tegen revolutionair
streven burgerplicht is, een krach
tig behoud van onze staatsinstel
lingen, van onze bestaande maatschap
pelijke toestanden en hunne ontwikke
ling, van onzen vaderlandschen geest.
Het is te hopen, dat ook in de politieke
partijformatie deze groote lijn worde
aangevat.
Wat in 't aangezicht van de historie
van heden vereenigend beginsel moet
zijn, is een conservatieve en nationale
democratie.
Conservatief, omdat zij vast wil houden
IIII9IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIII1II1IIIIIIIIIIIIIIIIII
van de ervaringen vertelt waardoor hij in
zijn meening is bevestigd. Onder ruwe manie
ren en verborgen achter vreemde handelin
gen heeft hij dikwijls menschen ontmoet van
waren zielenadel en recht oordeel waarop
onwankelbaar was te vertrouwen. Dat was
voor hem de band der menschheid. Het
meeleven met den echten geest van den
mensch onder alle vormen, het gevoel van
broederschap, noemt bij Amerikaansch.
Voor een deel heb ik dit aanJoeMurray
te danken," zegt hij in zijn autobiographie,
en hij doet het veihaal van Joe Murray.
Dat Americanisme voortspruitend
uit een ruime sympathie van een onbe
dorven hart en een mannelijker! geest voor
de belangen der menschheid, daarvoor heeft
hij zijn volk willen opvoeden.
Heeft hij niet eerst zichzelf opgevoed ?
Men zou het dien uiterlijk robusten man
«iet hebben aangezien dat hij zijn leven
was begonnen met een wankelende gezond
heid ; hij heeft toch tegen allerlei bezwaren
te kampen gehad. Zijn schoolkameraden
hebben ons overgeleverd dat hij niet uit
blonk noch onder de les, noch bij het spel;
wanneer hij zich op wond onder het spreken,
zfggen zij, kon hij niet verder voort; n
ding had hij alleen bijzonder: wanneer hij
met iets bezig was wat hem interesseerde,
dan gaf hij zich daaraan geheel; hij leefde
mee met passie.
Als een nerveuzen, ziekelijken jongen
leeren wij dus Roosevelt het eerst kennen.
Maar hij kwam uit een goed nest.
Hij behoorde tot die Amerikaansche families
die zich nog hun herkomst herinnerden uit
het Holland der 17e eeuw. Hoe heeft dr jonge
Theodoor van zijn vader gehouden l hij was
hem een model, zóheeft hij later voor zijn
kinderen en kleinkinderen willen zijn. De
dagen in het ouderlijk huis hebben een die
pen indruk in zijn ziel grmaakt. W£j kunnen
dat als intiem Hollandsen met ons hart me
Verslag van de Commissie voor de
Enquête in zake Evenredige
Vertegenwoordiging
Van dit verslag zijn overdrukken
in brochurevorm verkrijgbaar a f 0.20
per stuk bij de administratie van dit blad.
iimiiiiiimiimniiiiiiiiii
aan een bestaande orde, en ook duidelijk
tegenover elk roerloos en heilloos radi
calisme durft front te maken.
Nationaal, omdat zij zich gehecht houdt
aan het Nederland, waarin wij leven.
Democratie, omdat zij leeft voor en met 't
breede volksbelang, hetwelk zij alleen
door déze middelen, maar dan ook juist
met kracht daardoor, gediend en be
schermd weet!
En wanneer bijvoorbeeld ook de b u r ge
rw acht e n in dien zin zijn te verstaan, als
een bedarende en noodzakelijke organi
satie van den volksweer tegen de uit
barstingen van oproerdrift, dan is de
deelneming daaraan zeker een daad van
ernstige burgerplicht.
De taak van Nederland is op 't oogenblik
in het licht der geschiedenis, nog veel
grooter, dan enkel de zorg voor ons
eigen bestaan.
Wij zelve, maar ook het buitenland,
mogen dit wel goed zien!
Nederland is op het oogenblik weer
eens de doorlaat tusschen het Oosten
en het Westen van Europa.
Thans is het 't ontbindingsgif van het
bolsjewisme, dat door ons land heen
naar de Ententelanden wordt gestuurd.
Men begrijpt, hoe het er op uit is,
door te dringen in België, waar op 't
oogenblik de naweeën van den oorlog
recht voelbaar worden en de bevolking,
met een nog niet herstelde staatsorga
nisatie, een vernield land, een nog hulpe
loos treinenverkeer, zich vaak met
radeloosheid geslagen voelt en tegen 't
licht der herboren vrijheid knipt.
Naar Engeland wil men 't zien door te
drijven, om de werkstakingen en de
demobilisatie tot middelen van ontbin
ding te maken. In Frankrijk verlangt
het de socialisten te benaderen. Monar
chieën, ook democratische monarchieën,
wenscht het aan te tasten zoogoed als
de burgerlijke republieken.
Het zoekt den weg naar het Westen,
dat op 't oogenblik het beginsel van
vrijheid, orde en geestelijke gezondheid
in de wereld vertegenwoordigt. Aan bijna
allen kant verdedigt dit zichzelve. Boven
dien, overwinnende landen vinden in
revolutie zoo gauw geen belang!
Maar, juist Nederland zou de doorlaat
kunnen zijn voor die wereldbedervende
agitatie; evenals het 't aanstekelijke
voorbeeld zou kunnen zijn van ineen
storting en verwildering, zoo wij ons
daaraan over wilden geven!
Daarom staat juist met de gezonde
orde in ns land zeer veel op het spel.
Voor het oogenblik hebben wij, in de
Novemberdagen, een voorbeeld gegeven
van het tegendeel. Een voorbeeld van
gehechtheid aan een volksleven en aan
een staatshoofd die, onversaagd door de
verleidingen der revolutie, hunnen weg
vooruit willen gaan.
Wij hebben een beginsel hooggehouden,
en niet voor ons zelve alleen.
Wij kunnen en moeten dit echter ook
blijven doen! v. H.
IIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIMIIIIIIIIMIIIMIIIIIIMMI
voelen en begrijpen welk een scbat van
reinheid en flink huiselflk leven hfj heeft
meegekregen. Dien heeft hij bewaard.
Twee soorten van menschen hebben
succes in het leven, leert Roosevelt ons.
De eene hebben hun bijzondere qualiteiten
van nature, het zijn de geniën van de daad,
de wetenschap, de kunst; de andere hebben
geen buitengewone eigenschappen, maar zij
weten dat door zich toe te leggen en vol
te houden de fouten in deugden, de zwak
heid in kracht, de vrees IR moed kan over
gaan en veranderen. Tot dat tweede soort,
maar ik zeg niet dat het mindere is,!
reken ik mijzelf, bekent Roosevelt.
Zijn gang door het leven is geweest een
gestadig bezig zijn, een hartstochtelijke
werkzaamheid, een niet-opzien tegen moei
lijkheden, een vast vertrouwen op de kracht
van zijn natuur, en op de ingeschapen goed
heid en mannelijkheid van den echten mensch.
En hij is in den waren zin van het woord
gedurende de overgangsjaren tot een nieuwen
tijd in het begin der eeuw, als President
een model voor zijn volk geweest. In
levenden lijve heeft hij hun getoond wat
Amerikaansch was uitbundig.
Hij heeft het -aan Amerika getoond en aan
de wereld, en hij vond noodig het te toonen.
Waarlijk, hij heeft zijn licht niet onder de
korenmaat geplaatst.
Een Amerikaan wien men het onderscheid
vroeg tusschen Wilson en Roosevelt,
teekendede beiden zoo: De een hoort bij au
diënties naar wat zijn bezoeker heeft te
zeggen, de andere luisterde bijna uitsluitend
naar zichzelf.
De tijd naderde en is aangebroken, waarin
een Leider noodig was met een ruimer
kring om zich heen dan zijn eigen persoon
lijkheid.
W. G. C. B Y v A N c K