* r\ DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 8 Febr. '19. No. 2172 HET EINDE Teekening voor de Amsterdammer" van Jordaan Te Versallles na 40 Jaar! MIHMMHIWIMIHMHMIMIMMHIHIIIIMHHHHIIHIMIIHIIIlHIlimHfMIHI EEN OOGGETUIGE UIT RUSLAND De Werkelijkheid van het Bolsjewisme door een, die hef heeft meegemaakt. Ter onzer beschikking is gesteld een beschrijving van de Russische toestanden, nog zeer onlangs gegeven dtor iemand uit Petrograd. Om begrijpelijke redenen kan de naam niet worden vermeld; de be trouwbaarheid van het relaas kan even wel worden gegarandeerd. Wij achten deze stem uit den warboel voor onze lezers uiterst interetsant. Wie zooals ik, eerst zeer kort geleden uit Petrograd is weggerelsd, heeft wel n gevoel vooral, dat hem nu beheerscht: het gevoel van teruggekregen veiligheid. Dit was het, wat mi) aanstonds bij het pas seeren van de Finsche grens als een weldaad door de leden ging. Onder het bolsjewikibestuur is niemand meer veilig of beschermd. Het leven kent geen waarborgen meer. Het hangt [uitsluitend van het toeval af, of ge den een of anderen dag zult worden opgepakt, in de gevangenis gezet, waar ge de hon gerdood nabij komen zult, doodgeschoten, van al uw goederen beroofd of welke ellende meer. Van rechtstoestanden is geen sprake meer, en het geheele leven doordringt zich van dit verlaten, overgegeven bewustzijn. Tenminste voor hem die gerekend wordt tot de bourgeoisie". De burgerklasse is onder het bolsjewikibewind niet anders meer dan een voorwerp IIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIHIIIIIIHIIIIIHIII IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIllllllllllllllllI STRATEGIE VOORHEEN EN THANS door Luitenant-Qeneraal K. ELAND Oud-Minister van Oorlog STRATEGlFEN TACTIEK *) De grenzen tusschen strategie en tactiek vloeien soms ineen; dat is in het bijzonder het geval bij een eenheid, die geheel op zich zelf ageert. De reden daarvoor is, dat men de tactiek kan noemen het complement der strategie; een strategisch juist ontwerp dat tactisch gebrekkig wordt uitgevoerd, zal geen voldoend resultaat opleveren; omge keerd kunnen goed uitgevoerde tactische aanvallen niet tot de algeheele overwinning leiden, wanneer daarbij niet de eischen der strategie behoorlijk in acht zijn genomen. Een sprekend voorbeeld daarvan levert de aanval van 1672 op ons land. Nadat namelijk Lodewijk XIV, wiens bedoeling was de Republiek ten onder te brengen, en die wel wist, dat zoowel de levende als de doode strijdkrachten te land In erbarmelrjken toe stand verkeerden, den Nederrijn bij den bovenmond van den Ijsel had overschreden, bracht goede strategie mede, dat hij zoo spoedig mogelijk en met zijn vereende macht tegen Amsterdam zou oprukken; in plaats daarvan ging hij er toe over de grens vestingen te belegeren. Spoedig vielen die hem wel is waar i'n handen en daardoor behaalde hQ gewichtige tactische voordeele», maar zQn hoofddoel werd gemist. Toen hQ 3 weken later te Utrecht aankwam, was onder leiding van Wlllem III reeds zooveel verbeterd, dat de veldtocht mislukte. Zooals in elke oorlogshandeling, kan men ook strategisch aanvallend of verdedigend optreden; tot welk besluit men zal komen is van het hoogste gewicht en hangt van ve!e factoren af. Een buitengewoon voordeel van den strategischer, aanval is het bezit van het initiatief, waardoor niet alleen d: wil van den vijand ondergeschikt wordt gemaakt aan den eigen wil, maar het zelf vertrouwen van hoog en laag wordt bevor derd en het moreel hooggehouden. Zooveel waarde wordt daaraan gehecht, dat groote veldheeren niet aarzelden aan te vallen, ook al waren andere factoren meer of minder in hun nadeel. *) Zie ook de Amsterd." van 9 Nov. 1918 van haat en wraak, taillable et corvéable a merci. Dit leert ook de theorie dezer revolu tionairen. Teekenend is b.v. ook de voedselregellng, waarbij bepaald is, dat de 4e klasse, die uit de bezittenden" bestaat, per dag1/' pond brood krijgen zal om er hen de reuk niet van te doen vergeten." De dictatuur van het proletariaat beduidt, dat overal de macht in handen is gegeven van de allerarmsten onder 't volk. Ook de gegoede arbeider telt al niet meer mee. Zoo is het in de stad, Zoo is het in de dorpen ook. De boeren zijn eveneens al lang van hun bezit verstoken, de kleine evenzeer. De minderwaardigste exemplaren voeren er nu het gezag, dat op niets anders neerkomt dan op de macht van de vuist. Het grootste gedeelte der bevolking leeft als lamgeslagen voort, en wanneer eens ergens, hier of daar, onlusten voorkomen, worden er slechts eenige roode-gardisten heen gezonden, die met de wapenen er spoedig een eind aan maken. Dit leger van roode-gardisten is de steun pilaar van de regeering van Lenin en Trotzky. ZQ worden door bijzonder hooge soldijen, door het beste voedsel wat te krijgen is en in 't algemeen door eene zeer bevoor rechte positie gevleid, en staan zoo der regeering ten dienste. Daarbij komt, dat van eenige oppositie eigenlijk geen sprake is. Rusland is versuft en ziet zich zelf te gronde gaan zonder eenen uitweg te vinden of aan te grijpen. Wanneer geen hulp van buiten komt, ziet men van het einde slechts een algeheele Krach". Hoe langer de bolsjewiki-toestand duurt, Een ander voordeel, doch van materleelen aard, is dat de aanvaller den strijd over brengt in vijandelijk land en daar terrein kan winnen, dat den tegenstander van onschatbare waarde is, ook voor de oorlogvoering zelve, wegens de aanwezige hulpbronnen «p allerlei gebied.KOoals bestaande fabrieken van oorlogsmaterieel enz.Daartegen over staat, dat van zij n troepen meer inspanning wordt gevorderd dan van die van den verdedediger; de verple ging wordt in den regel moeilijker naarmate men verder komt en de legersterkte ver minderd, ook nog door de verplichting om troepenafdeelingen op de operatiebasis en elders achter te laten; de verliezen van den strategischen aanvaller zullen dus ernstiger zijn dan die van de tegenpartij. Zij kunnen zelfs zógroot worden, dat de aanvaller geen krachten genoeg meer overhoudt voor het oogenblik, waarop het strategisch doel op het punt stond te worden bereikt. In <iat geval gaan alle tot op dat oogenblik ver kregen voordeelen in eens verloren en keeren de rollen om. In de vorige eeuw ondervond Napoleon I dit overtuigend, zoo wel op het Iberische schiereiland in 1810 als in Rusland in 1812. Bij toepassing van de strategische verde diging kunnen de s'rijdkrachten gebruik maken van de voordeelen, welke de bodem gesteldheid dikwijls oplevert; in normale gevallen kunnen zij ook op den steun der bevolking rekenen en de verpleging is ge makkelijker. De kracht, te ontleenen aan het terrein, kan voorts ten zeerste worden vermeerderd door den aanleg van perma nente of andere versterkingen, het aanbren gen van hindernissen, vernieling van ge meenschapsmiddelen enz.; dat onder de hindernissen de inundatiën een belangrijke plaats innemen, zal wel niet herinnerd be hoeven te worden. Maar tegenover deze voordcelen staat natuurlijk het gebrek aan initiatief, waarvan weifeling en onzekerheid het gevolg zijn en waardoor het moreel van den troep wordt aangetast, zelfs al gtlukt het, hier en daar tactische voor deelen te behalen, waarnaar in elk geval met alle middelen moet worden gestreefd. Behalve de reeds genoemde factoren zijn er nog andere. In de eerste plaats de wederzijdsche sterkteverhouding; maar verder ook de geoefendheid, bewapening, kleeding en uitrusting: hulpmiddelen voor de aanN.V. PAERELS Meubileering M". COMPLETE MEUBILEERING -: BETIMMERINGEN Rokln 128 Telef. 4541 N IIIVMIlUlllllllllllllllllllllllllllllllllllmlIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIII des te meer leeft hQ helaas in. Vele weigestelden zijn reeds door hun geheele bezit heen, en er moesten zich steeds meer, om wat te verdienen, in den dienst van 't bols jewisme stellen. Zoo valt er geen uitkomst te zien. De uitkomst, waarop de tegenwoordige leiders rekenen, is dan ook alleen: de uit breiding der revolutie over de geheele wereld. Terwijl Rusland bezig is, alles in te teren zonder iets op te bouwen, meenen zij, dat de nieuwe wereld zal aanbreken, zoodra de proletariaten der andere landen maar mee komen doen. Voortgebracht en gewerkt wordt er, in productieven zin, weinig of niets. Wat levensmiddelen, kleêren enz. betreft, wordt uitsluitend op de oude aanwezige voorraden geteerd. De boeren stoppen hunne producten onder den grond, omdat die anders toch maar worden gecorfiskeerd. De fondsen, die de regeering noodig heeft, put zij in de eerste plaats uit de oude staats kassen en bankkapltalen. Maar dit geld dient vooral voor propaganda in het buiten land. Binnenlands stelt men zich er qiede tevreden, onophoudelijk geld bij te drukken! Het papier is geduldig, en zonder eenige nauwkeurige zorg, zonder dat ze zelfs worden geregistreerd, gecontroleerd of hoe dan ook, gaan de groote vellen roebel-biljetten in omloop. Van nummering of watermerk geen sprake. Aan valsche natuurlijk geen gebrek. De prijzen en levenskosten stijgen na tuurlijk in het ongeloofelijke, en de bezittenden, die hun kapitaal of goederen langzamerhand te gelde moeten maken, worden geleidelijk uitgeperst. Verarming heerscht aan alle kanien. Verrijking eigenlijk gezegd alleen bij speculanten, die door opkoopen enz. hunnen slag weten te slaan. Wie iets redden kan, is naar andere deelen van Rusland gevlucht, en de Petrogradsche bevolking Is tot een millioen versmolten. Het bolsjewistische bewind is bepaald een bewind, d.w.z. het houdt zich in tiet zadel, door de verslagenheid der volksgedragen. Hun politiek program, dat in den loop der jaren tot In onderdeelen uitgewerkt was geworden en gereed lag, wordt uitgevoerd. Schoolonderwijs b.v. is er wel, op de nieuwe eenheidsschool". Treinverkeer, posterijen enz. gaan voort. Maar alles loopt gebrekkig en steeds verminderend. Rusland vreet in een snel tempo zich zelve op. MQ Is het onverklaarbaar, wat de gealli eerden nog van overleg met deze regeering verwachten. Vooral van Engeland, welks di plomatieke vertegenwoordigers op de meest schandalige wijze mishandeld zijn geworden! 't Was zoo goed, dat Rusland meer en meer III llflIIIIUIII HU Illllllllll IIIIIIIH 005TER5EEK MEUBILEERltiQDS i vulling van materieel en munitie, enz. In de voorgaande eeuwen was vooral de verpleging een zaak van overwegend belang bij het nemen van het besluit of strategisch aanvallend dan wel verdedigend zou worden opgetreden. In de 17e en de 18e eeuw, tot aan de Fransche revolutie, berustte zij geheel en al op het stelsel van magazijnen ; menige generaal hechtte er meer aan om in de nabijheid daarvan te blijven dan om e.en overwinning te behalen ; zelfs Fredertk de Oroote kon zich niet geheel aan het bezwaar ontworstelen. Wel bracht Napoleon veel verbetering tot stand; maar ook hij kon zijn steisel van zooveel moge lijk verpleging ter plaatse niet overal door voeren; onder anderen niet bij zijn Russischen veldtocht, omdat zijn operatielijn door een arm en weinig bevolkt land liep. En wat de verpleging van zieken en gewonden betreft, zij er slechts aan herinnerd dat in den Krimoorlog, ruim 60 jaren geleden en waarbij deze aangelegenheid zoo goed moeelijk was voorbereid, de sterfie bij de Franschen van zieken tot gewonden stond als 3 tot 1. Het behoeft geen betoog, dat de zoo on gunstige verplegingstoestanden ten zeerste het gevolg waren van onvoldoende gemeen schapsmiddelen ; ei hiermede komen we tot een voornamen factor, waarop gelet moet worden bij <ie bsantwoording van de vraag of aanvallend den wel verdedigend s'rategisch zal worden opgetreden. Het hoofddoel van den aanvaller is het breken van den weerstand der tegenpartij ; zoo even, bij Lodewijks aanval op de Republiek in 1672, merkter, we reeds op, dat het beste middel om dat cioel te bereiken, is met alle macht, zoo mogelijk verrassend, maar in elk geval met de grootst mogelijke snelheid, de operatiën te beginnen en voort te zetten, zonder daardoor de krachten uit te putten. Boven dien ook tijdens den veldtocht het vereischt geen betoog zijn gunstigaangclegde spoorwegnetten absoluut noodig voor verplegingsdoeleinden, aanvoer van munitie, geschut en zooveel andere zaken ; waarom in de laatste jaren in Europa millioenen en nogeens millioenen zijn uitgegeven voor ver ruiming van bestaande, en het aanleggen van, speciaal strategische, spoorwegen. Hoe oppervlakkig en onvolledig de voorafgaande uitjenzetting ook moge werd geïsoleerd. Handel was met geen ander land meer gaande. Ook Zweden en Denemarken braken den laatsten tijd- alles af. Daardoor moest er binnenkort een crisis aanbreken. Fatsoenlijk overleg met debolsjewiki is toch uitgesloten. Al hun pogen is echter, om naar bulten door te dringen... Propaganda, propaganda! is hun leus. Daar mede hebben zij oorspronkelijk de matrozen en de soldaten gewonnen, toen zij hun beloofden den vrede te brengen. Te BrestLitowsk hebben zQ wereld-propaganda mee nen te voeren. In hun eigen land beheerschen zij dépers geheel. Er verschijnt niets anders dan bolsjewistische artikelen en berichten. Omtrent de Novemberbe weging in Nederland b.v. heeft men ons veel stuk ken van Troelstra's revolutionaire rede voering voorgezet, maar omtrent het verdere verloop der zaak is Rusland geheel onkundig gebleven. Waarschijnlijk hopen de leiders nu ook weer, op de Prinseneilanden het proletariaat van de wereld tot hun richting over te halen. Hoelangerde toestanden, die tegenwoordig heerschen, in Rusland onveranderd kunnen blijven voortbestaan, des te meer roest het stelsel in, des te meer raakt de bevolking er aan gewend, des te vreeselijker werkt dus ook de kanker door, waar eenmaal alles door verteerd zal blijken. Toestanden als ia Rusland zijn te ongeloofelijk, te geweldig, om precies te worden beschreven. Men kan wel eens enkele epi soden verhalen, doch het erge is de algeheele ontzetting van de maatschappij. Zoo iets lijkt echter alleen mogelijk in een land met een groot in ellende verkeerend proletariaat. Die alleen profiteeren ervan tijdelijk. Ook de vaste arbeiders en de kleine middenstand gaan er daarbij op achteruit. Men zegt nu wel, dat Lenln met deze groe pen tot een compromis zou willen komen, om op die manier een steviger basis te vinden, Het bolsjewisme zou zich dan ver wateren. Maar misschien moet men liever wenschen, dat het maar In zijn onverval schten vorm uitzieken" kan. TRAVELLER IIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIilllllllllllllllllllllltllllmiHIIMIMIMHIMmimillllllll ONZE LEVENSMIDDELEN PRIJSVRAAG Verlies in veevoer Op de uitgeschreven LevensmiddelenPrijsvraag is nog ingekomen een inzending onder het motto: Salus publica me movlt", welke inzending de Jury, in overleg met de Commissie, bekroond heeft met een prfls van ?200.?. Het bekroonde antwoord bleek afkomstig te zijn van den heer J. de Baan Hzn., te Arnhem. De heer De Baan komt, na een uitge breide bespreking der toestanden van vór en tijdens den oorlog, tot zijn hoofddoel: het verbouwen van veevoeder en de veevoedering met voor menschen geschikt voedsel. HQ is van meening dat men de ver bouwing van zooveel veevoeder moet staken en de zware gronden, die thans voor haver en roggebouw in beslag genomen worden, voor tarwe gebruiken, terwijl op de lichtere gronden de boekweitverbouw weer kan worden ter hand genomen. Wat de vee-voedering betreft: inzender staaft door tal van berekeningen het enorme waardeverlies dat geleden wordt door de om zetting van plantaardig voedsel in dierlijke voedingsmiddelen, en spreekt zijn verbazing uit over de ongelooflijke voedselverspilling welke b.v. door het vervoeren van gerst aan varkens (of het brouwen van bier) plaats heeft. Volgens hem hadden voorraden mals, rogge en haver gereserveerd of gebruikt kunnen worden voor de volksvoeding: de voedselnood zou in ons land dan niet zoo hoog gestegen zijn. De heer De Baan be weert dat Duitschland reeds lang het f t In gezien dat de varkensfokkerij een gevaar opleverde voor uithongering en deze fok kerij dus beperkt moest worden: in Holland ging meri er echttr maar mee door tot er voor mensen en dier niets meer over was en er zelfs geen gort en havermout meer te rantsoeneeten viel ofschoon er in 1916 45 miilioen K.G. haver werd geoogst! zijn, naar gehoopt wordt, zal zij toch eenig inzicht verschaffen omtrent de moeilijkheden welke zich bij het ontwerpen van operatieplannen kunnen voordoen. In vorige eeuwen waren de bezwaren minder groot, althans tot het Napoleontische tijd perk; men kon het opmaken daarvan dan ook veilig uitstellen tot kort voor den aan vang der vijandelijkheden. Maar door de gestadige en steeds kolossaler geworden vergrooting der legers, den niet minder grooten vooruitgang der techniek en de uitbreiding van het verkeerswezen is dit niet meer mogelijk en worden de operatieplannen vooruit ontworpen, en wel met het oog op verschillende denkbare gevallen. Dat hieraan ook groote nadeelen verbonden zijn, laat zich gereedelijk hooren; op aller lei gebied kunnen inmiddels groote verande ringen zijn gekomen. Nog een andere moeilijkheid doet zich voor. Niettegenstaande overal het spionnagestelsel schijnt te bloeien en ook op meer eervolle wijze wordt getracht op de hoogte te blijven van hetgeen bij een eventueele tegenpartij geschiedt, is telkens gebleken, dat door verkeerde inlichtingen groote mis rekeningen te vreezen zijn. En het toppunt van moeilijkheden is daar, waar het noodig is, het operatieplan van het geheele eigen leger te ontwerpen, in geval naar meer dan ne zijde f ,"ant zal moe ten worden gemaakt, hetzij zonder of met be hulp van bondgenooten. Zal men naar beide of alle zijden strategisch aanvallend of verdedigend aanvangen, en zoo niet, naar wslke zijde dan het eerste en naar welke andere zijde het tweede kiezen? Thans rest nog de vraag te beantwoorden of de voorafgaande beschouwingen ook toe passelijk zijn te achten op het gebied der tactiek. Ten deele is dat ongetwijfeld het geval; het initiatief met de moreele ver heffing als gevolg geldt ook hier. Maar verder durft in den laatsten tgd niet ieder een te gaan, wel te verstaan wanneer men onder verdediging geen volstrekt tijdelijke bedoelt welke nimmer kan slagen, doch eene waarbij van gunstige gelegenheden gebruik wordt gemaakt om slagen toe te dienen en zelfs den tegenstander te ver volgen. De oorzaak, dat in dit opzicht steeds meer weifeling is ontstaan, moet voorna melijk worden gezocht in den vooruitgang BIJ DE BURGERWACHT Pa kreeg na een weekje zeuren Op het laatst van Ma gedaan, Dat hij met zijn kegelvrinden Bij de burgerwacht mocht gaan. Eerst moest Ma er niets van hebben Stel je voor, zoo laat op straat, Met dat troepje oude knapen Deed hij hier of daar nog kwaad. Hoe Mama ook redeneerde Pa bleef bij zijn groote plan, Tot hij zich had opgegeven Als vrijwillig landstormman. Excerceeren ging hij leeren Met zijn grijze kameraads, Vroeger had hij niets te zeggen Nu kreeg hij de grootste praats. ? Vroeger kreeg hij nimmer grokjes Nee, dat vond Mama niet pluis, Tegenwoordig kwam hij 's avonds Wel eens zwaaiende naar huis. Als Mama dan op dorst spelen Sprak hij haar met kaffer" aan, Als je wat hebt in te brengen Ga je in de houding staan t" Pa was kinderloos gebleven Dat verweet hij nu zijn vrouw, Onlangs na een excercitie Viel ze van ontzetting flauw. Vader moet en zal ik worden" Commandeerde hij gewoon, Doe je plicht en zorg voor luiers Geef den Burgerwacht 'n zoon/" Pa liet ook zijn haren verven En hij liet een puntbaard staan, Aan zijn hakken deed hij sporen Om een goed figuur te slaan. Dapper zong hij 't Wilhelmus Na zijn tiende glaasje kats, En dan sprak hij met zijn ouwe Over piepers, snert en rats. Op een dag van revolutie Stond hij ergens 's nachts op post, Toen er uit een donker hoekje Een geweerschot werd gelost. Met een kogel in zijn zitvlak Werd hij gauw naar huis gebracht, Toen begreep hij dat 't ernst was Bij die stoere Burgerwacht. J. H. SPEENHOFF Illlllllltlllllllllllllllllllll iiiiimiiiiiiiiimiiiimmiMi DEVO Geurige Sigaar FABRIKANTE N.V. DIEVENBACH's Holl. Sigarenfabriek UTRECHT Het is ons niet mogelijk de inzending waarin interessante berekeningen en veel, wetenswaardigheden voorkomen, hier gede tailleerd te bespreken. Het doet ons echter genoegen te kunnen berichten dat zij binnen kort als brochure geplubllceerd zal wórden. Namens de Commissie: Mr. K. J A N s M A, Secretaris der wapentechniek. De afstand, dien de aanvaller onder het verdedigende vuur moet doorloopen voor hij gekomen is op het punt vanwaar hy den beslissenden storm kan beginnen, is steeds grooter geworden; de snelheid waarmede ge vuurd kan worden; de nieuwe wapens die als het ware leder op zichzelf, wat het aantal weg te slingeren projfctlelen aangaat, met een geheel bataljon infanterie gelijk staan, hebben ongetwijfeld de kracht van den ver dediger in hoogere mate verhoogd dan die van den aanvaller, vooral wanneer hij achter natuurlijke of kunstmatige dekkingen kan vuren en den aanvaller deze niet geboden worden. Op dien grond wordt dan ook vrij algemeen de stelling verkondigd, dat een tactische aanval in front op een ongeschokten verdediger, die ook overigens in niet ongunstigen toestand verkeert, tot de uiterst ge vaarlijke ondernemingen behoort. Weinige jaren voor het uitbreken van den tegenwoordigen oorlog heeft echter de generalissimus van de einde October strijdende geassocieerde legers door een rekensom trachten aan te toonen, dat de zoo even genoemde factoren juist het gunstigst voor den aanvaller zijn; allicht zullen velen uit de ervaring van de laatste weken het gevolg trekken, dat zijn meening de ware is. Ondertusschen is dit toch zeer twijfel achtig. De groote voordeelen, welke Gene raal Poch heeft behaald en nog steeds verkrijgt, kunnen zeer goed aan andere oor zaken te danken zijn; zoo bijv. aan de overmacht, door Amerika's hulp verkregen en het geschokte moreel aan Duitschc zijde. In het algemeen is het gevaarlijk wiskun dige beschouwingen op de krijgskunde toe te passen; op het eind der 18e eeuw kwamen daardoor zóbespottelijke beschouwingen te voorschijn, dat men die thans niet zonder hoongelach kan lezen. En ruim een eeuw vroeger hebben de wiskunstenaars den vooruitgang van vestingoorlog en vooral vestingbouw ernstig tegengehouden. Zelfs nog veel later, ook in ons land, heeft de overmatige beteekenis, door verscheidene militairen aan de wiskunde gehecht, schade gedaan aan de beoefening der krijgskunde.