Historisch Archief 1877-1940
22 Febr. '19. No. 2174
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
Restaurant De Oude Doelen
M
TOURNOOIYELD
DEN HAAG
PLATS DU JOUR
van 12.30 tot 2 uur en van 7 uur tot 8.30
VERHUIZINGEN ONDER GARANTIE
BERGPLAATS VOOR INBOEDELS
Amsterdam, Frans van Mierisstraat 90. Telefoon Zuid 822
DEN HAAG ARNHEM
Westolndo 48 Parkstraat 52
EENIGE SPECIALITEIT KD
!»*8
KRiMPVRijE
GEZONDHEIDSONDERGOEDEREN
Nedeclandsch Fabrikaat
STBCOTHUIS
REG.BREESTRAAT,35
T£L. 5O66 N.
JOS. JACQUES
WIJNHANDEL - BREDA
Speciaal adres voor
GOEDKOOPE
CHAMPAGNE
Ingericht voor Wederverkoopers
Piano's, Vleugels en
Kunstspelpiano'sdoortiuur
in eigendom verkrijgbaar, mits in
drie jaar afbetaald.
Brieven No. 1431, Bureau van dit Blad.
21 FCDR: TOT 2 MAART OOK ZOMDAC5
om VER p
LCIDCR AFDeCLihC MODeRhf; rll'I.SinHIOrin.%
UB
L e I D 3 C H e 5 T RA AT A M STE U D A
riANOxüVLEUGELS
f /ONZE iCttlTTr:I?END5 f CoLLKTIE RESERVE
INSTRUMENTEN/BEJTAANDE UIT D£BESTE EIMMEtiT
tf CDE 5TANDAAJ2DFA&CIKATFN GEEP T UEEN5oL/DEN
DEUGDELIJKE CoN5TgUCTlE/6EBgUIK. VW
QglGINEEL MATERIAAL E^PRIMA AF\VKKIN6/BILLUKE PREZEN'
Inde eenjte tijden zal de pianoinduj^pi'e hape nopmale
ppejr&he niet kunnen bereiken en '
onze perepve- i nrfpurnenfen/./opwel doop
'n Js pmy's/venne de vooPKeup
yVH.rT.ERMM
J. S. MEUWSEN
HOFLEVERANCIER
, Amsterdam - Rotterdam
t Leidschestr. 4, Da m ra k 73 - Mosseltrap 3
' 0. Doelenstr. 20, Damstr. 2 - Boymanstraat 3
HAVANA
SIGAAR
grafie
<^^v ^^
Eiënts
Balt
Kelfond. no ut. In d. Boekh. en na postw. b|
RIENTS BALT, Den Haag, b| wien ook mond. en schr. ond.
Bij verwerving van Uw Diploma, gaf mijn Patroon mfi een
M.OOIE OJbiA.ODIFlCA.TlE". (w.g.) C. te B.
School voor
Maatschappelijk Werk
Leiders en Hervormers EP
Maatschappelijk Gebied
in zes voordrachten door
Mejuffrouw E. C. KNAPPERT
Aanvang Maandag 24 Febr. te 2 uur.
Voor Toehoorders f 6.?.
fi. SINEMUS
20 LBDSCHESTRAAT 22
AMSTERDAM
TELEFOON H. 6111
HEMDEN
HAAK HAAT
L1BCRTY
ls AMSTERDAM s'
BCRlCHTen DeortTVAnCSÏ
TOT
LACCRC
VAri
1250 9 50
in cRoeri . PAARS,
GRIJS en
sueoe
TASsciien
DE AMSTERDAMMER
Weekblad voor Nederland
kost slechts f2.50 per kwartaal
STARK'S OXYDOL"
(CHLORAS KALICUS TANDPASTA)
j| Naaml. Venn. STARK & Co.?Chemische Fabriek ,,'s-HAGE", 's-Gravenhage |\
Het Werk van de Centrale Commissie voor de Uitzending van
Nederlandsche Kinderen naar Buiten
door Dr. J. LUBSEN Nzn.
Schoolarts te Amsterdam.
IIIIIIII1EI
iiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiim
De secretaris van de Nederlandsche ver- j
eeniglng voor tuberculose bestrijding, Dr.
C. Dekker vatte het vorig jaar het plan op,
bleeke, magere volkskinderen uit onze steden
en industriecentra naar buiten te zenden
in Hollandsche gezinnen op het land
om ze daar, bij meer lucht, licht en voeding
een versterkingskuur te doen ondergaan. Ik
kom voor dit plan de aandacht vragen in
de Amsterdammet" van 15 Juni 1918.}
Niemand ontveinsde zich de moeilijkheden.
De Nederlander is zich van zijn ietwat
stroeve, bedaarde volksaard wel bewust.
Hij heeft niet graag vreemde pottenkijkers
in huis. Men kon hier niet rekenen op die,
'door den oorlog in andere landen wakker
gemaakte geest van algemeene offervaar
digheid. Het plan kwam bovendien vrij laat
op, zoodat eerst na 10 Mei overhaast een
organisatie in elkaar moest worden gezet.
Overweegt men dit alles, dan schijnt mij
het aantal van ongeveer 4000 kinderen door
de Commissie van 15 Juli?l December uit
gezonden, toch wel zeer belangrijk. Immers
is dit getal grooter, dan het totaal der kin
deren, die vroeger in ons land door alle
vereenlglngen te zamen jaarlijks naar bui ten
werden gezonden. Men moet niet gering
denken over de hoeveelheid arbeid, noodig
geweest, om dit mogelijk te maken. Daar
is in de eerste plaats het bureau der centrale
commissie in den Haag, dat alle aanvragen
uit het geheele land verwerkte en de kin
deren verdeelde; daar zijn de provinciale
comité's, grootendeels voor propaganda;
daar zijn de plaatselijke comité's
voorhuisMet den melkemmer
vesting te Almen, Apeldoorn, Assen,
Avereest, Beesel, Best, Borger, Dalen, Dalfsen,
enz., enz., enz., die de pleegouders op
spoorden en toezicht hielden op de kinderen
tijdens hur. verblijf; daar zijn de plaatselijke
comité's voor uitzending te Amsterdam,
Rotterdam, den Haag, Utrecht, Leiden,
Haarlem, Zaandam, enz., die de kinderen
uitzochten, en voor uitrustingen begeleiding
zorgden; daar zijn, last not least, over ons
was deze, althans voor die kinderen, die
niet rechtstreeks van roomsen-katholieke
zijde werden geplaatst, zógeregeld, dat
de opgaven geschiedden door de
consultatiebureaux voor tuberculooze bestrijding
en door de schoolartsen. Deze laatste twee
catagoriën wezen verleden jaar plm. 4570
Amsterdamsche kinderen voor uitzending
aan. Het bureau in den Haag kiest hieruit;
het moet zich voor een deel laten leiden
door voorkeur van de pleegouders in de
provincie en dus rekening houden met leef
tijd, geslacht en geloof van het kind; voor
een deel geeft de met de opgave ver
meldde noodzaak brj de uitzending den
doorslag. Enkele dagen vór het ver
trek worden nu alle kinderen op het Rokin
kolonlehuizen verkregen, kunnen opwegen.
In ongeveer 6 weken werd doorgaans een
gewichtstoename van 5 a 6 pond bereikt,
vaak 12 a 13 pond, nmaal in zeven weken
brj een Amsterdamsch kind 22 pond. En
het eigenaardige is, dat deze
gewichtstoenamen en verbetering vandenalgemeenen
toestand evengoed plaats hebben in de
Friesche kleistreek, of tusschen Gouda en
den Haag, als in de meer beboschte
zandstreken of langs de zee, die altijd klimato
logisch een grooter roep hadden. De vraag:
gezinsverpleging of koloniehuis dringt zich
na deze ervaringen wel met groote ernst op.
De gezinsverpleging is immers ook
goedkooper en ze leert het stadskind eens een
heel ander soort leven kennen. Het
koloniezich had voorgesteld. Een werk als dit, is
stellig voor onze volksgezondheid van veel
grooter belang, dan wij in cijfers kunnen
uitdrukken.
In den tuin
geheele land de gezinnen, bereid kinderen
onder hun hoede te nemen, vreemde en
onbekende maar zwakke kinderen huis
vesting en verzorging te geven.
Het verblijf buiten duurde in den regel
zes weken, in enkele gevallen langer, zelfs
verscheidene maanden. Hierover wordt
beslist door den geneeskundige ter plaatse,
die de kinderen voor hun terugkeer naar
huis controleert. Vaak gaan zij buiten ter
school. Het waren zeer verschillende
gezinnen, die zich voor plaatsing van n
of meer kinderen opgaven: van notabelen,
van boeren, van burgers of enkele malen
ook van arbeiders. In verband daarmee
werd ook zeer verschillende
finantieeleveroeding gegeven, niet zelden in het geheel
geen. Als regel gold, dat niet meer dan.
?2.50 per week door de centrale commissie
werd bijgepast, welk bedrag echter soms
nog door plaatselijke comités werd verhoogd
De regeering stelde voor de uitgetonden
kinderen een aanvullingsrantscen beschik
baar (een ons gort en een ons
boekweitemeel per week) en gaf bovendien, behalve
het rijkssubsidie, vrijdom van port.
Een punt van beteekenis vormde de con
trole op de uitzending. Te Amsterdam
Op den melkwagen
145, de zetel van de ijverige secretaresse
van het Amsterdamsche Comité, Mevr. van
Straten-Povel, ontboden. Zij worden hier
door een kinderarts onderzocht, nadat men
zich van te voren bij den gezondheidsdienst
heeft overtuigd, dat geen besmettelijke
ziekten in de omgeving der kinderen voor
komen. Onreine kinderen, of zij die aan
hinderlijke of voor anderen nadeeiige aan
doeningen lijden, worden onverbiddelijk
afgewezen en door anderen vervangen. In
middels wordt met de moeders over uit
rusting, kleeding en levensmiddelbons
onderhandeld, en vaak kleeding verstrekt.
Op verlangen der regeering wordt eindelijk
van elke uitzending kennis gegeven aan den
betrokken Inspecteur van de volksgezond
heid, in verband met het voorkomen van
besmettelijke ziekten in de plaatsen, waar
de kinderen zullen verblijven.
En het resultaat van al deze arbeid? Het
Amsterdamsch comitévatte dit eenmaal
zósamen: .Men zou kunnen zeggen, er
gingen oude menschjes weg, zoo suf en
saai waren zij, en er kwamen frissche,
vroolijke kinderen terug." Zooveel is wel
gebleken, dat deze gezinsverpleging zeer
goede resultaten geeft, welke tegen die in de
In het Geldersche
huis vormt een afgesloten gemeenschap,
die staat buiten aanraking met het eigenlijke
buitenleven.
De hierbij gevoegde photo's uit de col
lectie van de centrale commissie toonen wel
duidelijk, hoe anders dat is met kinderen
in gezinsverpleging. Zoo komt misschien
ook een eind aan die zonderlinge gering
schatting, die zelfs de volksklasse in de
stad voor de landbewoners voelt. Ik
meen inderdaad, dat al wien de uitzending
van zwakke kinderen belang inboezemt,
moet hopen op de tot standkoming van
een blijvende organisatie waardoor ook in
ons land, evenals in Denemarken een
jaarlijksche plaatsing in gezinnen in de pro
vincie op groote schaal mogelijk wordt.
Overleg zal dan in de toekomst wel
wenschelijk zijn met de vereenigingen voor
koloniehulzen, in het bizonder met het
centraalgenootschap voor kinderen herstel
lingsoorden- en vacantlekolonies.
Dankbaar dus, hoewel niet voldaan. De
centrale commissie staat aan het begin
van een nieuwe campagne. Moge haar
daarbij in ruime mate steun ten deel vallen.
Zij heeft, dit bleek wel uit het voorafgaande,
nog slechts een deel bereikt, van wat zij
Sonnet
Op kalen boomtak, 't kopje in de veeren,
zit onbewegelijk een vogelpaar,
heel dicht bijeen, als om de kou te keeren,
in rust'gen slaap en duchtend geen gevaar.
En ik, de mensch, dien twijfels 't hart
verteren,
ik voel, terwijl ik naar die beiden staar,
hoe kleine vogels menschen kunnen leeren
vertrouwen op Gods leiding wonderbaar.
De avond daalt, de stipjes duistren weg,
straks komt de nacht, onpeilbaar,
raadselzwart;
maar 'k weet hen beiden zittend opdien tak,
zoo klein onder 't onmeetlijk hemeldak
en zógerust. Nu zal ook in mijn hart
de rust wel keeren als 'k mij nederleg.
[H. GILTAY
D05TERBEEK
1EUB1LEER1NGEN