Historisch Archief 1877-1940
10
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
l Maart. '19. - No. 2175
WAAR DE BOMMEN VIELEN
JUSTUS VAN MAURIK
SIGARENFABRIEK
te
LONDEN
APANOL
ENAMF1 C
Plattegrond van Londen met aanduiding van de plaatsen waar, bij verschillende
luchtaanvallen, bommen gevallen zijn, en met opgave van de Nsderlandsche
firma's wier kantoren daarbij getroffen werden
Op den Economlschen Uitkijk
Internationale arbeids
bescherming (I).
Op het doopfeest, te Parijs, van den vol
kerenbond schijnt voor de oplossing van
het vraagstuk der internationaliseering van
de arbeidsbescherming een nieuw, wijd en
gelukkig perspectief te zijn geopend. iTot
de grondslagen, waarop straks die bond
zal zijn gevestigd, behoort ook dat de tot
dien bond toetredende staten en op den
duur moeten dat natuurlijk alle beschaafde
staten zQn zich verplichten, ten aanzien
der arbeidsbescherming aan zekere (mini
mum-) eischen te voldoen, terwijl een inter
nationaal arbeidsbureau" zal worden inge
steld, welks taak zal zijn op de nakoming
van de verplichting toe te zien en na te
gaan in hoeverre aan de aanvankelijk ge
stelde eischen geleidelijk uitbreiding kan
worden gegeven.
Het is wel duidelijk, dat men niet aanstonds
met de vaststelling van deze paragraaf in de
stichtings-oorkonde van den volkerenbond
zeer veel belangrijks zal bereiken. Terecht
heeft men aan het begin van den langen weg,
dien men zich voorstelt gezamenlijk af te
leggen, het uitgangspunt aldus gekozen.dat
o*k achterlijke leden van den nieuwen bond
zonder groot bezwaar of ingrijpende
binnfnlandsche hervormingen het gemeenschappelijk
standpunt zullen kunnen innemen. Toch zal
daarmee reeds niet zoo weinig zijn gewonnen,
juist omdat daardoor in die staten een begin
gemaakt of uitbreiding van bestaande rege
lingen verkregen is, terwijl zonder de thans
daartoe drijvende aanleiding zoodanig begin
of zulke uitbreiding zich nog allicht lange
jaren zouden hebben laten wachten.
Maar het groote belang der zaak zie ik
toch eerst recht in haar toekomstige ont
wikkeling. Wanneer dan straks alle tot den
bond toegetreden Staten aan dezelfde
minlmum-eischen voldoen en het blijkt dat
verschillende rijken reeds lang veel verder
waren gegaan, dan zal er een onweerstaan
bare aandrang geoefend worden om het
lllilillllllllltlliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii mini
minimum drr eischen te verhooger, dus om
gezamenlijk weer een stap verder te gaan.
Doch tot zoodanige uitbreiding zal men niet
besluiten dan na gemeenschappelijk overlees
maar het gelukkige is nu juist, dat voor
zoodanig gemeenschappelijk overleg een
daarop ingerichte en daarvoor toegeruste,
blijvende Internationale organisatie is in 't
leven geroepen en dat de besluiten van die
organisatie zooveel als kracht van wet zullen
hebben voor alle contracteerende ,,hooge
partijen": den geheelen opzet der zaak moet
men toch zoo verstaan, dat de staat, die
weigeren zou zoodanig besluit uit te voeren,
zich daardoor aan contractbreuk zou schul
dig maken, zich plaatsen zou buiten de
georganiseerde gemeenschap der volkeren,
buiten den bond, hetgeen nauwelijks
denkbaar zou zijn.
Zoo is dan, als de teekenën niet bedriegen,
in de toekomst tegemoet te zien een inter
nationalisatie, op den duur gericht op en
leidende tot eene unificatie der
ajbeidsbescherming. Dit nu noemde ik een nieuw,
wijd en gelukkig persprctlt f. Waarom? Het
antwoord is niet in enkele regels te geven,
maar de zaak is, ook voor ons, van groot
belang; zij is boyendien actueel en ik mag
dus wel eenige aandacht daarvoor vragen.
Nieuw is het vraagstuk der internatio
nalisatie van de arbeidsbescherming niet.
Nieuw is het nu voor de oplossing van dit
oude vraagstuk geopend vergezicht. Het
vraagstuk zelf is oud, zoo oud bijna als
de arbeidsbescherming zelve. Want zij,
die voor hun land zoodanige bescherming
bepleitten, konden zich niet ontveinzen, ook
al trachtten zij het soms te verbloemen,
dat die bescherming.hoegewenscht overigens
ook, meebracht extra-lasten voor de nijver
heid, aan welker arbeiders zij werd verleend,
extra-lasten, die hoe ook af- of
overgewenteld ten slotte neerkwamen op eene
belasting van de voortbrenging, dus een
verhooging van de voortbrengingskosten,
hetgeen beduidde een verzwaring van de
concurrentie-voorwaarden tegenover de nij
verheid in die landen, welke hun productie
niet met dergelijke lasten bezwaarden. Het
is deze gedachte, die men altijd weervindt
op den bodem van alle beschouwingen, in
den loop van vele jaren gevoerd over de
wenschelijkheid, ja noodzakelijkheid der
internationaliseering. Die gedachte werd
soms met de grootst mogelijke openhartigheid
uitgesproken; zij werd ook wel eens ver
stoken achter andere, meer ideëele opvat
tingen, maar feitelijk ? beheerschte zij toch
altQd de zaak.
Zij moest wel leiden tot drang naar inter
nationalisatie. Op den weg der arbeidsbe
scherming kan men vooruitgaan of stilstaan,
maar niet terug. Wie zich bezwaard gaat
gevoelendoor het feit,dat hij als producent uit
dezen hoofde zekere lasten draagt en zfjn con
current niet, die kan een uitweg alleen daarin
vinden, dat ook dien concurrent zoodanige
lasten worden opgelegd. Hij moest dus
verlangen, dat zijn Regeering, welker wetten
en maatregelen hem in een ongunstige positie
tegenover de buitenlandsche mededinging
brachten, het hare deed om andere regee
ringen te bewegen denzelfden weg te volgen.
De nationale last zou niet meer drukken,
wanneer andere naties gelijke lasten droegen.
Daarom is het vraagstuk der internationali
satie bijna zoo oud als de arbeidsbescher
ming zelve.
Waren (en zijn) dan die lasten inderdaad
zoo drukkend? Men weet, dat op het gebied
der .arbeidsbescherming, met name op dat
der sociale verzekering Duitschland aan de
spits stond (en staat) van alle landen der
oude en der nieuwe wereld. En men ging
(vór den oorlog) voort daar te denken en
te praten over e?n verderen Ausbau" van
het reeds tot stand gebrachte. Het bleef
niet bij praten en denken, doch men ging
ook verder, maar ontveinsde zich daarbij
niet, dat men dreigde vast te loopen, door
dat men in vergelijking met andere staten
reeds te ver was voorultgesneld. Want de
lasten waren zwaar! Blijkens officieele cijfers
bracht Duitschland in 1900 rond l millioen
Mark per dag op aan arbeidersverzeke
ring. Daarvan werd (ruw geschat) betaald:
bijna de helft door de werkgevers, ruim -/$
door de arbeiders en bijna '/ ia door het Rijk.
Ik begeef mij nu niet in een behandeling
van het zeer ingewikkeld en samengesteld
vraagstuk: of en hoe en in hoeverre een of
meer van die groepen kans zag deze lasten
over te wentelen op een andere van de drie
of op daarbuiten staanden. Er zijn daarbij
ook andere vragen, die rijzen: voor zoover
de Duitsche nijverheid werd beschermd en
haar product in het eigen land plaatste,
kon zij een deel van de sociale lasten"
terugvinden in hoogere prijzen op de
binnenlandsche markt. Ik zei reeds, dat het vraag
stuk zeer samengesteld en ingewikkeld is.
Maar niet in die mate, of n ding is wel
duidelijk en was ook volkomen duidelijk
voor de Duitsche fabrikanten! n.l. dat
de overwenteling haar grenzen heeft; dat
die grenzen niet verder reiken dan die van
het eigen land, en dat eene nijverheid, die
dagelijks l millioen mark opbrengt voor
sociale verzekering, achterstaat (al het overige
gelijk zijnde) bij de industrie van een Staat,
welke niet of in veel geringere mate der
gelijke offers van de voortbrenging vordert.
Geen wonder, dat Duitschland op inter
nationalisatie aandrong! SMISSAERT
VAN STADEN DE ONVER
VANGBARE
Naar aanleiding van Van Staden's
70n verjaardag op 22 Februari j.l.
't Is natuurlijk bout gesproken, dat wij,
als Van Staden zich in otio
cumdignitate terugtrekt niet iemand zullen vinden,
die zijn functies overneemt, maar zeker zal
't nooit Van Staden zijn, zooals wij hem nu
zoowat 40 jaar kennen, 't Eigenaardige is,
dat zijn werkzaamheid bij sportfeesten
niet onder een benaming is te brengen.
Is hij portier, conciërge, controleur,
surintendant en titre des plalsirs sportifs om in
de hoofsohe taal der 18e eeuw te spreken.
Hij is Van Staden. Daarmee uit.
Hij is voor ons een stuk leven, een stuk
fantalsie, want hij belichaamt al wat sport
is in Nederland, hij kent iedereen, en ieder
een kent hem: niemand zal 't in zijn hoofd
halen Van Staden te bedotten. Bij lederen
anderen portier zou je nog de neiging
kunnen hebben zonder eitreekaart naar
binnen te slippen, bij Van Staden niet. Dat
is iets, dat men" niet doet. Trouwens hfj
zou je drommels gauw in de gaten hebben.
Iedere jongen uit de laatste kwart eeuw
heeft er altijd een eer in gesteld door Van
MEÓAILLES
De geschiedenis van den Elzas (Illustration)
1675. De Duitschers moeten terug
over den Rijn
Penning geslagen in 1680
De Elzas is weer Fransch. Tien steden
zweren trouw aan Frankrijk
Penning geslagen in 1680
De Rijn houdt Frankrijk's vijanden tegen
Frankrijk gesloten voor Duitschers
De Rijnvesting Straatsburg in 1683
Staden gekend te worden. Waarom toch?
Men is er niet meer of minder om. Zeker
is men dat: want degeen, dien Van Staden
niet kent presteert niets, is een nul om zoo
te zeggen. Hij de alomtegenwoordige, ziet
alles en niemand, die ook maar eenigszins
het veege hoofd boven de grQze massa
weet uit te werken, ontsnapt aan zijn
aanlUIIIIIIIIIIIIIIIMIItMIMtlllllllllllllllllMIIIII
Clichévan De Rwue der Soorten.
dacht. De ijsclub, cynophilia, concours
hippique, roeiwedstrijnen, Hima rondrit,
turnfeesten, voetbalwedstrijden, noem wat gij
wilt, overal ziet men Van Staden.
Een feest zonder hem is geen feest; een
nieuw bestuurslid moet bij hem zijn licht
opsteken, hoe zich te gedragen, hoe de
zaken voor elkaar te zetten. Hij is de con
tinuïteit in het vergankelijke. Hij werkt op
onze fantaisie, maar is ook fantastisch: in
de eerste plaats in zijn kleeding. Hij weet
met een zekere zwier altijd in zijn uiterlijk
iets te leggen, dat symboliek is voor het
werk, waaraan hij zich dien dag wijdt.
Op een ijsfeest is 't een bonte muts, op
Cynophilia een hondenzweep, bij
roeiwedstrijden een flanel met zeilpet. Of hij op
een voetbalwedstrijd met voetbalschoenen
of bij Ofaelt in zwembroek komt, weet ik
niet, maar zeker zal hij iets doen, dat hem
anders doet schijnen dan
anders en toch altijd dezelfde:
man van deftigheid en de
corum, die de taak heeft te
dirigeeren zonder zich op te
dringen, die voornaam is en
toch den afstand weet te be
waren. Hij is een persoon en
dat moeten wij in hem waar
deeren in dezen tijd die zoo
arm is aan persoonlijkheid.
Hij is niet ondergegaan in de
wervel wind van de democra
tie, maar zich zelf gebleven.
22 Februari is Van Staden 70
jaar geworden en een groot
aantal sportvrienden heeft
hem met hartelijke en ver
diende woorden gehuldigd. Hij
stond er te midden van zijn
vrouw, die met moeite haar
tranen bedwong en op wie
iets van haar echtvriends
glorie afstraalde, van zijn
kinderen en kleinkinderen, een
ferme Hollander, rechtop nog
en slank, een man, dien men
zeker geen 70 zou geven.
Van Staden zal zeker in
dit feest geen aanleiding vin
den om zijn functies neer te
leggen. Toch was er iets voor, als hij nu
zijn memoires ging schrijven. Dat zou zeker
interessant zijn, want menigeen, die nu een
high kicker is in de haute finance of in de
wereld der messieurs du rond de cuir heeft hfj
zien krabbelen op de ijsclub of salte mortales
zien maken op het paard, wellicht ook wordt
nog menige beroemdheid opgedoken, die nu
in de kille maatschappij is ondergegaan, maar
eens een ster was aan den sportieven he
mel. Misschien heb ik ook nog een kansje
om mijn naam gedrukt te zien! F RIS o
'V \
IIIIIHIIIIIIIIIIIIIUIIIIIllllllllll'lll""»""1"1""11111"1""1 l" Illlllllll l H "II
iiiiiifiimmiiHii
Heerengr.520 AMSTERDAM Telef. N. 8040
Maatschappelijk Kapitaal f 1.000.000.
Totale Reserve. ....... 948.000
Premieleening 1904
Premieaandeelen f 12.50 per stuk
EERSTVOLGENDE SERIETREKKINO:
15 MAART e.k.
Hoofdpremie bij DEZE trekking f
36.000.De aandeden in de premieleening 1904 der Holl.
Grondkredietbank zijn verkrijgbaar ad f 12.5O ten baren kantore,
bU Heeren Bankier»en Commissionair* In Effecten.
De Directie:
Jhr. C. M. M. VAN ASCH VAN WIJCK.
Mr. A. W. JACOMETTI.
C. O. Pouw.
Plan van aflossing op aanvraag gratis verkrijgbaar.
te ZWOLLE
fjeeft nU
Pandbrieven a 97
De Rente Cassa,
Heertmgr. 179, (geb. Assoc.-Cassa),
i AMSTERDAM.
; Kapitaal . . ? 1,000,000.
Reserves . . 1,226,099.60
DEPOSITO-RENTE:
Met l dag opzegging (bedragen tot
f 5000 direct te ontvangen) l pCt.
Met l O dagen opzegging IK
Voor l maand Sxe . . 1^ ,
. 2 en 3 maand, ixe 2 .
. l jaar flxe . . . 8% .
Prolongatieconditie (tot beperkte
bedragen) ty pCt. onder den Pro
longatiekoers, met een maximum
van 2 pCt.
Algemeene Hypotheekbank,
HEEBENGRACHT 416. AMSTERD iM.
De Bank stelt tot nader order verkrijgbaar:
4K pCt. Pandttrleven tegen 97 pCt.
5 p?t. Pandbrieven tegen lOOpOt.
Deze Pandbrieven worden onvoorwaardelijk a pari uitgeloot.
( Mr. H. Pouw
( Mr. L. J. VAN TOULON VAN DER Kooo
De Directie:
K.mAIttANrS Jz.. Accountant,
VAN BAEHULESTBAAT
Telefoon Int. Zuid
140, AMSTERDAM
845 Zuid 912,
Brandwaarborg-R!',
Opgericht hi 1890 ? Gevestigd te Hmsterkr
sluit verzeVoringen tegen SCHAD:
DOOR BRAND GP WOON- EN
PA1HUIZEN, INBOEDELS, MEUBILAIR
FABRIEKEN, ETABLISSEMENTEN.
Kantoor: SINGEL 262, A'dam
Kali Besar-West, Batavia.
l S. l. W. VAN BJUREN
Directauran: \ M. A. VRIESENDORP
E. LANKHOUT
Bijverdienste f 100.
per maand
verschaft een agentschap der
H. A. V. BANK - Schiedam
aan actieve werkers onder leiding van
Inspecteur.
HEERENGRACHT 581,
Opsrerielit 188S.
Geeft uit:
Gemachtigde: NEUMANN &
Co,
Bstavia
5 pCt's PANDBRIEVEN
in stukken van ? 1000.?, ? 500 en f 100.?tegen den koers van
10O pCt.
DE DIRECTIE.
LOUISE VAN DIE
GRENSSTRAAT 24
belast zich mei
aiie
TEL. 6748 Z. - AMSTERDAM
ACCOUNTANTSWERKZAAMHEDEN