Historisch Archief 1877-1940
12
D£A-MSTERDAMMER; WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
l Maart. '19. - No. 2175.
Uit Ké1^ Wadschrift van Jantje
'
tfcz2&J**'J&n- e**®?
v%?>eM~Miss B L RN c h'E
ClCRRETTES
iiiiiiiiimiimi
donker uitziend razend echtgenoot, op het
gelaat der jonge vrouw een uitdrukking
van ontzetting; maar de physieke charme
dezer schoone slaapster is er toch in de
eerste plaats. Liebespaare" ontdekt men
trouwens overal, weggestopt in een land
schap en toch de pointe, de poëzie ervan.
In een ets is dat op zijn plaats, een ge
wilde toevalligheid; een doordachte
speelschheid. Goed zijn ook de circusvoorstellingen;
geweldige paarden; kleine, soepele
canailleuse berijdsters. Lang niet alles slaagt;
maar zoo'n figuurtje kan echt, levend, vol
gratie zijn en de atmospheer is er. Zie de
voltigeuse en circus V.
De etsen zijn vol reminiscensen. Men denkt
aan den Franschen teekenaar Constantin
Guys; zelfs aan Velasquez. Maar de her
innering is verwerkt, het plagiaat onwille
keurig.
Meid schijnt al veel geëtst te hebben.
Twee groote suites Othello en Don Juan
worden vermeld. Wie zijn werk ziet ver
wondert zich niet over die keuze.
Zijn etswerk is niet bezonken, niet ver
diept door levens-ervaring, zonder een spoor
van de bespiegelende wijsheid die na het
leven genoten te hebben zich van de ijdelheid
ervan overtuigd toont; het is eerder het werk
van een jongen Lebemann, die midden in
de levensbranding staat en wiens
overheerschende sensualiteit in zijn etsen rap
en rusteloos een uitweg zoekt.
Als een veiligheidsklep is deze kunst
uiting; bevend van spanning, fel, onbekookt,
maar echt, eerlijk, onbeschroomd; in zijn
soort typisch voor dezen tijd.
Een kleine maar bezienswaardige tentoon
stelling. H.
iijiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiim
ETSEN VAN HANS MEID
Scheliema en Holkema's platenhandel,
Rokin 73-76
Het aardige van deze etsen is dat ze er
zoo echt etserig uitzien. Ze hebben de meest
eigen charme van alle etswerk: het spontane.
Ze zijn als notities uit het geheugen op
geschreven. Ze zijn daarbij in een goeden
zin modern. De techniek trilt van nervosi
teit; voorstellingen van vlotte mondaine
bewegelijkheid zijn gezien als in een visioen,
neergezet als in een koorts, met ragfijne
halen en onverwachte aandikkingen en
overal een apart flakkerend gebiuik van
aquatint. Dikwijls is de voorstelling van
een brutale zinnelijkheid. Maar juist daarin is
de kunstenaar op zijn best. Ik denk aan het
blad de echtbreekster", een der meest ge
slaagde; verschrikkelijk en toch vol "zinnelijke
bekoring. Er is een opgeheven dolk, een
BILJARTSPORT
BILJARTSPORT IN NEDERLAND
De resultaten welke bereikt zijn in de,
sinds 1913geregeldjaarlijkschplaats vindende
eerste- en tweede klasse kampioenschaps
wedstrijden voor amateurs, geven een uit
nemend inzicht in de speelsterkte van de
llllllllllllllllllllllllltlIltlllllllllllltllllllMHlUIIMIUIItllllllllllIMIMlIlUIII
Toonkamers van den Kunstpottenbakkei
C. J. LANOOY
Papestraat24 - 's-GRAVENHAGE
Permanente Tentoonstelling
WANDELINGEN MET JANTJE
II
ONDER DE HANDELAARS
Eerste bezoek aan de Jaarbeurs (met krabbels uitjantje's kladschrift)
Er was deze week
geen huis met den knaap
te houden. De Jaarbeurs
zat hem in het hoofd.
En al zeide en herhaalde
ik hem ook dat menschen
als hij en ik niets op
de Jaarbeurs te maken
hebben, dat men ons
daar, indien we koopen
willen, te slim-af is, en
dat men ons missen kan,
zoo wij geen koopers
zijn... ik had goed
praten. Hij wilde en zou
ter Jaarbeurze.
Tot overmaat van ramp ontdekte hij op
mijn schrijftafel de uitnoodiging, die het
Jaarbeurs-bestuur gericht had tot de ver
tegenwoordigers der Pers en de kleine
publicist wenschte daarvan gebruik te maken.
Op een regenachtigen Zaterdagmorgen, twee
dagen vór de officieele opening van het
bedrijf, stonden Jantje en ik temidden van
een hevig gedrang op het perron, en wachtten
den trein voor Utrecht.
Een mijner kennissen, die in deblik-branche
werkzaam is, ontdekte ons daar: Wat gaan
jullie om 's hemelsnaam op die Jaarbeurs
doen?" informeerde hij.
Kijken" zei Jan. De fabrikant haalde de
schouders op. Industrieelen en medici kunnen
nooit goed verdragen dat men zich zonder
geldige reden met hun vak bemoeit.
In den trein was een wonderlijk publiek.
Allemaal overspannen winkelbedienden"
smaalde Jan, en wat maken die juffrouwen
een heisa !die moetenzekerallesneljeszetten!"
Te Utrecht u kent Utrecht toch?
elleboogden wij ons door de hoofdstraten,
en vluchtten telkens een winkel binnen
wanneer een tram en een handkar elkaar
besten der Nederlandsche biljarters. Deze
wedstrSden worden gespeeld op groot biljart
partijen van. 300 cadre in de eerste-, 200
in de tweede klasse en men kan veilig
aannemen dat de namen op de bijgevoegde
tabellen de sterkste spelers van ons land
aanwijzen. Deze tabellen bevatten een
volledig overzicht over alle gespeelde wed
strijden, het aantal en de namen der deel
nemers, de gemaakte punten en gemiddelden,
kortom: het algemeen resultaat van eiken
deelnemer aan elk concours.
Tot de eerste klasse werden gerekend te
behooren die spelers, welke een algemeen
gemiddelde van 8 konden maken. In de
laatste jaren echter waren een drietal spelers
uit deze klasse zoo geweldig naar boven
geschoten, dat de anderen niet de geringste
kans zelfs hadden om het ooit tot kampioen
te brengen, zoodat de wedstrijden telkens
noodeloos werden gerekt door de deelname
dezer kansloozen.
Daar komt bij dat in Frankrijk, België,
Zwitserland en Duitschland voor de eerste
klasse een minimum van 10 gemiddelde
geldt, en dat de Nederlandsche Biijartbond
(aangesloten bij deze internationale organi
satie) reeds lang met verlangen uitzag een
klasse te kunne^.formeeren welke niet voor
het buitenland behoefde onder te doen.
En zoo geschiedde het dat de algemeene
jaarvergadering van den Bond op 13 April 1918
het voorstel van de Amsterdamsche
biljartvereeniging K. R. A. S.": om de eerste
klasse te splitsen in een hoofd- en gewone
klasse en voor de hoofdklasse 10, voor de
gewone klasse van 7 tot 10 gemiddelde vast
te stellen" aannam. De Friesche Biijart
bond (welke de noordelijke vereenigingen
vertegenwoordigt) stemde tegen. Van zeer
grooten invloed op het aannemen van het
voorstel was het resultaat dat de
pasgehouden wedstrijd om het eerste klasse
kampioenschap weer had opgeleverd. Zooals
men op bijgaande tabel ziet bereikten
Wiemers, Robgns en Bos respectievelflk
13.07, 12.50 en 11.36 gemiddelde terwijl
de overigen daaronder varieeren van 839
tot 6.79. In April 1918 werd door een aantal
leden van K. R. A. S." een gouden
wisselSchletschultenvoor
AMSTERDAM, SINGEL 273 TEL. l UT ERG. 5181 H.
Daffolfjkscho Motordionst tusschen
Amsterdam - Utrecht - Zeist - De Bilt - Huis ter Heide
Bosoh en Duin - Rïjsenourg - Driebergen - Doorn enz.
IIIIIlIIllllllllllllttllllllllllIIlllllMIIMI
beker beschikbaar gesteld on te doen ver
spelen onder de sterkste biljarters van ons
land: J. Wiemers, A. Bos en H. Robijns.
Ter elfder ure was Wiemers evenwel ver
hinderd, waardoor de heet J. Dommerlng
(Arnhem) in diens plaats werd uUgenoodled.
Er werden, roostergewflze. partijen van 1000
punten gespeeld, en het resultaat was:
punten beurten gem.
Bos ... 2000 155 12.90
Dommering 1784 170 10.49
Robijns . . 1501 150 10.06
Ook Dommering bleek alzoo eenig recht
te hebben op een plaats in de hoofdklasse,
en het bestuur van den N. B. B. was even
eens van deze opinie. De Friesche
Biljartbond echter vindt dat men onrecht doet
door Dommering wel en Boelstra niet in
deze klasse te plaatsen. En zoo ontstemd
is men zelfs in de noordelijke biljartkringen,
dat voor de aanstaande wedstrijden om het
Ie klasse kampioenschap geen enkele hunner
inschreef, en, naar verluid, ook Wiemers
aan de hoofdklasse wedstrijd geen deel
zal nemen.
Het wil mij voorkomen dat voor deze
entstemming geen redelijke grond is. Dom
mering is positief sterker dan Boelstra. Op
26 Juli 1918 speelde hij een partij in 11
beurten, met een gemiddelde van 25.54 en
een serie van 160; en uit de laatste
Krasbeker-wedstrijd kwam hij als nummer l te
voorschijn met de volgende totaalcijfers:
2000 punten in 150 beurten, gemiddelde
13.33, hoogste serie 150.
Deze laatste prestatie maakt elk verder
commentaar volmaakt overbodig. B.
Eerste klasse kampioenschap
DEELNEMERS
Robijns ....
Wiemers . . .
Welsenbach .
Muller
De Rood . . .
Dommering .
Botlstra. . . .
Thiele
v. d. Woude.
De Cock .. .
Cohen
Bos
Landweer . .
Totaal gemaakte punten
<O
00
2400|2043|l200 1800'l988!l7639
2276'1980' 167720362066
2393i
2250i
2129:1722
1469 ;
930
6.30 - ;6.80t
203718051071 17061771:
197711931:1058142918541645
1797|1907, i201l!l764
19601807
1281;
l 902 1521 1647
l 13921968:1784
- | - 1435,14931576
Gemiddelde over alle partijen
to
01
.128.011181 12.419.94 12.50
.768.28 ',9.75,11.50 13.07
23 i
045.188.01
,886.358.118.657.56
.466.797.667.448.508.39
18:7.06
J14546.085.82
4.13
- 6.17
8.377.47
6.79
j5.807.52
8.859.93 11,36
6.616.277.84
Geplaatst
l£> IO to
01, Ol; -J
111 53
2?3 lil
7 i
73
1
42263': 5 4 U'; 5
5!-;-i3|4
6 ;?:-j_i 8
g \ ?
4 8:6
i-|5 2J2
!?6 7^7
Tweede klasse kampioenschap
DEELNEMERS
Eweg
Bos ...
Landweer. .
Pool
Willig. . .
Kroes
Van Kammen . .
v. d. Erve ....
Hulst
Grupping. . . .
Schuurman. . . .
Kisch
EQssen ....
PQper
Koopman .
Brandis. . . .
Louwaard ....
Michaëlis. . . .
Beuming
Nyland
De Schepper. . .
Frank
Verdoner . .
Katoen . . .
Gorter . . .
Groen
To
i
<£>
*>.
1393
1308
1300
1136
1123
1033
1295
1212
taal
S
m
1280
1253
128e
1130
1312
1161
969
1362
gemaakte
CO <O
Ol
1040
1321
1373
1034
1267
1009
1240
1102
M
1400
1198
1307
1221
'390
1204
1235
1220
punten
oo
1085
1338
1385
1064
1203
1128
914
1291
5
tO
'
1138
1169
1200
1096
920
939
639
Gemiddelde over alle partijen
5 S
4v
Ol
to to
E
CT -J 00
4.774.624.50
6.797.59
5.406.93
4.064.373.56
4.345.124.67
4.83
3.80
4.?5.233.95
3.80
3.82|
1 fi4
4.86
4.88
3.58
5.16
4.85
5.33
5.60
6.95
4.41
4.88
4.89
3.80
5.52
7.82
4.07
5.46
4.20
3.80
5.58
tC
tO
5.93
5.84
5.66
5.
4.29
4.13
3.08
Geplaatst
tO
*.
1
4
3
6
8
7
2
5
S
Ol
6
1
2
4
5
8
3
i
co
en
5
1
2
7
4
6
3
8
_ .' _.
tOj (O tO
-a
1
5
4
3
2
8
6
7
00 tO
6
1
2 ;
7
4
5
8 3
3 2
_ 4
- 5
1
mmmiiiiiiiii
iiiiiiiiiiiiiimuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
passeerden, en daardoor het verkeer vol
komen stremden.
Da's de kermis, oom!" riep Jan opeens.
We waren bij het Vredenburg, en tegen
over den ingang van de Jaarbeurs; een
norsche portier liet ons met blijkbaren tegen
zin voorbij.
Is dat die meneer die ons geïnvlteerd
heeft?" vroeg Jan. Maar reeds voerde ik
hem langs een dubbele rij van kouten
kamertjes, zijn schoentjes zogen telkens vast
in de modder, en bij elk huisje keek hij
nieuwsgierig naar binnen.
Ik zie niks as schaafbanken, oom" klaagde
hij. Stil jan, vermaande ik, Keulen en Aken
zijn niet op n dag gebouwd", en hiermede
nam het schaap genoegen.
Hierop volgde een charmante ontvangst
dooreenige bestuursleden, bij welke gelegen
heid Jantje, als Ntêrland's jongste publicist,
een kleine hulde in ontvangst had te nemen.
Daar heb ik allemaal niets aan l" fluisterde
hij me toe, als we nu maar gauw gingen
wandelen l"
Wij wandelden.
Wij zagen lange rijen witte kraampjes.
?,»>, blauwe
. bruine
kortom velerlei en alle even lange rijen
kraampjes doch bQna alle ledig, en gelegen
langs een slik-elad wandelpad.
Het kind werd knorrig, een meneer in z'n
hemdsmouwen, die boven op een laddertje
bezig was brandblusch-apparaten op te
hangen, trok ieders aandacht, waarop de
meneer luid en sarrend uitriep:
verslaggaif eis!"
Overigens waren slechts opschriften te
noteeren.
Eindelijk stroomde onze stoet een hoog
steenen gebouw binnen; dit wekte bij Jantje
een vreugdige associatie: Ha, riep hij, een
aquarium .
Helaas moest ik ook ditmaal den knaap
teleurstellen ... daar waar hij bassins vol
VRAOBNRUBR1ËK
voor
Algemeene Wetenswaardigheden
Men gelieve de vragen voor deze rubriek In te
zenden aan het Redactïebureau, met op den omslag
het motto .Leekensplegel", en onder opgave van
naam en adres (die als vertrouwelijk zullen wordep
beschouwd.)
J. D. te Z. Kunt u mij ook zeggen of de
uitdrukking /s men over den hond, dan
komt men ook over den stuart", verband
houdt met de Hont of Wester-Schelde?
In Harrebommée's Spreekwoordenboekvrordt
bij de verklaring van dit spreekwoord inder
daad gezegd: Wie de breede en hooggaande
Hont of Westerscheide met zijn vaartuig
over is, komt ook wel zonder gevaar over
de smalle en stille Schelde zelve."
Daarentegen zegt dr. Sfoett ia zijn
Nederlandsche spreekwoorden en gezegden:
De oorsprong dezer uitdrukking is tot nu
toe onzeker. In het hoogduitsch luidt zij:
kommt man ber den Hund (oder Fuchs)
so kommt man auch ber den Schwanz."
Juist door dit voorkomen in vele Duitsche
dialecten is het onmogelijk bij hond te
denken aan den Scheldearm van dien naam.
Zeker moet men voor de verklaring niet te
veel letten op den naam van het dier, daar
men in het Grleksch zegt: iemand at een
os op, maar bij den staart gaf hij 't op. De
ezel komt hier, evenals de os, voor om het
zware werk nog moeilijker voor te stellen.
Aan eene dergelijke neiging OM te
vergrooten heeft men vermoedelijk in ons
spreekwoord 't woord hond te danken,
waarmede in overeenstemming is de Rus
sische zegswijze: den hond at hij op, maar
in den staart stikte hij."
J. S. te L. Waar bevindt zich de van
Eedenkolonie? Hoe wordt zij bestuurd?
De van Eeden-kolonie is gelegen op pl.m.
20 K.M. ten noorden van Wilmington, een
zeestad gelegen aan een baai van den At
lantische Oceaan, in de Vereenigde Staten
van Amerika.
Inlichtingen omtrent deze kolonie vindt ju
in het boekje Van Eeden-kolonie in N.
C*rolina U.S.A. Inlichtingen voor aspirant en
kolonist, met een schrijven van dr. Fred.
van Eeden. Amsterdam 1912.
MET HET 000 OP DE
GROOTE BELANG
STELLING WORDT DE
TENTOONSTELLING
GERM DE JONG
EN
VAN UYTVANCK
IN ONZE KUNSTZAAL
VERLENGD
TOT EN MET ZATERDAG
:: 8 MAART ::
DE BIJENKORF
AMSTERDAM
kleurige visschen verwachtte, waren slechts
holle, ledige vitrines.
Ik zie wér niks l" riep het kind veront
waardigd, ik wil d'r uit l" zijn optreden
verwekte eenig schandaal, zoodat ik mij
haastte het gebouw en het gezelschap met
hem te verlaten.
Doch daarbuiten geschiedde iets zeer
onaangenaams. Een energieke portier vroeg
ons om onze entree-kaarten
We hebben d'r geen, riep Jan, we zijn
op visite, en we hebben niets anders gezien
als modder en hout".
Toen werden wij er, onder luid protest
onzerzijds, uitgegooid. Jantje schreeuwde
erbarmelijk, en botste juist tegen een meneer
aan, die bulten een sigaar stond te rooken.
Was u ook geïnvlteerd ?" vroeg het kind
snikkend. De ander keek hem aan, en ant
woordde grimmig: Ja... maar ik ben d'r
uit mezelf uitgegaan... ik mocht daarbinnen
niet rooken."
En inderdaad, er was ook niets anders
dan houten huisjes en brandblusch-toestellen.
Als de Jaarbeurs echt open is wil ik er
nog eens heen oom! verklaarde Jan, maar
dit vond ik geen prettige visite!" Hij stampte
de modder van z'n laarsjes, en bevoelde
zijn arm, waarin die leelflke portier hem
zoo geknepen had. MELIS STOKE