De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1919 5 april pagina 3

5 april 1919 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

5 April. '19. No. 2180 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Restaurant Je Oude loeien" TOURNOOIVELD DEN HAAG PLATS DU JOUR van 12.30 tot 2 uur en van 7 uur tot 8.30 Tot het bouwen van Villa's ei Landhuizen z|n prachtige heuvel achtige BOSCHTERREINEN te koop in HET OOSTERPARK te Lage prijzen, mooie vegen, gat, electr. licht, water. DEBIUT «taf i ?? '?*????*trt El»UIt TU let ?«*«»** 9MIIVH DiUUTOimSiOTTOSCHÜLZ Tel. Int. 38 <S 48 l ='' IIIIMIHNlimillNMIMIIim ItllMMIIIIIIMIIIMIIIIIIIIim IllllllliIIIIMMMIIMIlIIMMIIIIIIIMIIIIIIIIIMIIIHIIIl- SE STARK'S OXYDOL" (CHLORAS KALICUS TANDPASTA) =p j i Naaml. Venn. STARK & Co. Chemische Fabriek ,,'s-HAGE", 's-Qravenhage \ m ??iiiiiiiiiiiiDiiniiniiniiiiiiuiiiiiniiniiiiiiniiiiiiii HAVANA SIGAAR Stenografie Bi en t s Balt Zelfond. BO t. In d. Bockh. en na postw. b) RIENTS BALT, Den Haag, b| wien ook mond. en schr. ond. Mede door het bezit van Uw Diploma werd ik benoemd tot Aml>t. t. Secr. (w.g.) H. K. te O. EENIGE SPECIALITEIT KRIMPVRIJE !;S GEZONDHEIDS- || ONDERfOEDEREN Nedtrfandsch Fabrikaat HET g m RE8»BREESTRAAT.35 TEL. 50<B6 N, KJK&ÏÏKÏK" Piano's, Vleugels en Kunstspelpiano '« d oo r H u u r in eigendom verkrijgbaar, mits in drie jaar afbetaald. Brieven No. 1431, Bureau van I dit Blad, DAMES! Abonneert U op het Maandschrift DE VROUW EN : HAAR HUIS" : 14E JAARGANG Prijs per jaargang f 7,50 franco per post f 8, UITGAVE: VAN HOLKEMA & WARENDORF AMSTERDAM liiillHliiiiiiiiiiiiiimiiiiMiMiiiiMiiiiMMiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiMiiiiii f[, sim 28 LBOSCHESTRAAT 22 AMSTERDAM TELEFOON Et Bltl HEMDEN HAAK MAAT J. S. NIEUWSEN HOFLEVERANCIER Amsterdam - Rotterdam Leidschestr. 4, Damrak 73 - Mosseltrap 3 0. Doelenstr. 20, Damstr. 2 - Boymanstraat 3 JOS. JACQUES WIJNHANDEL - BREDA Speciaal adres voor KLEINE MERKEN CHAMPAGNE Ingericht voor Wederverkoopers Dames-en Heerenkleeding -14,'s-Gravenbage Ons Aandeel in de Campagne tegen ons Hadden wij, om het even of de Europeesche machtsverhoudingen al dan niet van de basis af stonden gewijzigd te worden, zoolang de strjd om den voorrang duurde, heusch niets beters te dom dan om vrede tot eiken prijs te bidden ? Waren wfl het niet aan ons verleden duizendmaal verschuldigd, dien rcuzenstrfjd ook als een ons rechts gevoel rakenden beginselstrijd mede te leven en te lijden ? Zoo ik die vraag stel, is het omdat ik niet kan gelooven, dat zulk een worsteling enkel door ouderlingen naijver tusschen naar hegemonie wenschenden te verklaren zou zijn. Zoolang de oorlog raasde, bleven wij bij het standpunt volharden, dat ons de zaak niit aanging. Hoewel dan toch in zoover hiervaa werd afgeweken, dat wrj voor een compromisvrede in 't krijt traden. Stonden wij reeds vór den oorlog, In 1911,-onaer de valsche verdenking, te veel onder de pressie van Duitschland te han delen, in den loop der laatste vier jaren mochten wij geen gunstiger dunk van ons doen en laten bfl de Entente-genooten wekken. Zij maakten het ans tot een grief, hun de vrucht van zooveel inspanning te misgunnen. Vandaar het zoo vaak tegen ons gericht verwijt, aan onzer vaderen Idealistischen zin ontrouw te zijn geweest. Wat tevens in verband is gebracht met de ons toegewreven baat- en schraapzucht. Op dit pant Is wel karakteristiek, hoe tllMIMItlllllllllllltlllllllllllllltlllllllllllllllllllllllllllllllllllHIIIIIIIIIIIIIH LIENEKES SCHAT DOOR ANN1E BOSCH in den roken, lichten zomermorgen stond Lieneke, en keek met een vagen glimlach op haar droomerig kindergezichlje den bloementuin in. Achter haar rees het groote, blanke huis en wijd strekte om haar de kleurige tuin met geurende bloembedden en welig groene grasvlakten zich uit. Roerloos stond het negenjarige kind. Onder de geplooide crème kanten jurk, kwamen de tengere, fijne beentjes in witte kousen uit. Als een zacht, levend manteltje viel het lange, bruine haar om haar schou ders tot den middel neer. 't Was Zondagmorgen en Lieneke was alleen thuis. Vader en moeder met haar ouder zusje waren naar de kerk en ze was den tuin Ingeloopen, vol van dat zachte, goede vrede gevoel, dat de stilte van den Zondagmorgen in haar kinderzieltje opriep. De breede laan, waaraan hun villa ge bouwd was, lag in koele schaduw. Ieder blaadje was een paraplultje voor het fel neerschietende zonlicht, zoodat alleen heel fijne, vlugge zonnestralen zich een weg baanden door dit zware dak van bladeren, en in een lichten vlek op den effen grond iieerplekten. het niet alleen de Geassocieerden waren, die ons misverstonden. Dat het, onder die voorwaarden, geen baantje is, tegenwoordig als Nederlandsch berichtgever in den vreemde te toeven, behoeft geen betoog. Het is een haast onbegonnen werk ons maar voortdurend in te spannen om telkens | voor het feit gesteld te worden, dat aan onze nauwgezetste aanwijzingen niet eens een vluchtige attentie wordt gegund. Thans, nu gebleken is, hoe riskabel het was, zekere moreele factoren, die het con flict waaruit de oorlog is ontstaan, beheerschten, maar eenvoudig te negeeren, weerklonk het, op initiatief van mr. Nederburgh genomen besluit ons aan die zoo luttel gerlefelijke wereldpopulariteit te ont trekken door middel van... drietalige rechtvaardlgings-geschriftjes. 't Valt innig te betreuren, dat geen rijper nadenken dit besluit voorafging. Wat toch meent men ermede te bereiken? Of wij staan zuiver, of wij staan het niet. In het eerste geval hebben wij geen rechtvaardiglngs-geschriftjes van noode. Immers, al gelukte het somwijlen in de buitenland sche pers ons standpunt toegelicht en ver dedigd te krijgen, veel kwam er niet van terecht. Op zijn hoogst werd onze positie ver van benijdenswaard genoemd. Zoo dus het uitgebreidste verweer op den duur geen duidelijk waarneembaar resultaat opleverde, moet de fout elders liggen. De vraag luidt categorisch: waar dient de reden van onze vereenzaming, van onze wertldimpopularitelt dan wél gezocht? Belasterd als ooit een volk was, zijn wij, Nedeilanders, ongetwijfeld. Doch het blijft ons, meen ik, ook allen verre, ons te laten gebruiken om de schuld van hetgeen ons land tegenwoordig wordt aangedaan, op den nationalistisch aangelegden en ageerenden buitenlander te wentelen. Niet eens in de eerste plaats zouden wy er voor te vinden zijn, den chauvinist" of de jlngopers" deswege aansprakelijk te stellen. IIIIIIIIIIEMIIIIIMIIlMrt Er waren heel weinig voorbijgangers. Juichend, in breeden cadans, zong het klokgelui in de stilte. Zonder zich te ver velen, zonder te bedenken wat ze nu zou gaan doen, ging Lieneke op het stnepje van het terras zitten, deeljeboogen opde knieün en zag die reine blijde wereld in, waar bloemen geurden en de zon scheen en klokken luidden, waar gonzend drukke bijen zoem den van bloem tot bloem en vlinders dwar relden. Niets dan zomergeluiden, zomergeuren en klanken. Toen sloften aan, onmerkbaar eerst, in de klankvolle stilte, doch allengs duidelijker, de moeizame stappen van een ouden man. Hij ging, het hoofd gebogen, steunend op een stokje, de vettig grijze pet, diep over de oogen, het gelaat naar de aarde. Dof en zwaar, gedachteloos was zijn gang door deze lichte al groene, bloeiende wereld. Doch plots leefde het versufte, uitdrukklnglooze gelaat op, de oogen zagen nu het groote, witte huis met bloemen voor alle vensters, den golvend groenen tuin en 't kleine meisje in het kanten jurkje. Lieneke, met 't zonlicht zelve in haar bruine kijkers en 't rustig gelukkige mondje keek, het gezichtje geheven naar een mooi blauwgroen vogeltje, dat uit YOÜC borst te zingen zat tn een zwaren rooden beukenboom. Toen schurend In de stilte, met poging om vleiend te klinken, hoorde ze een heesche stem. Jongejuffrouw, jonge juffrouw." Er Irefde even een lichte schrik op in haar oogen, het mondje verstrakte. Ze zag voor het hek den ouden gebogen man staan, die zijn pet had afgenomen. Jongejuffrouw, och hebt u ook een kleinigheid voor me." Onlangs ontmoette ik een vriendschappe jkgezinden Belg, die het werkelijk onaange naam zou vinden, als er tusschen Nederland en België herrie" ontstond. Gevraagd of hij soms mede kon deelen wat zijn regeering ertoe dreef, aan het anrexionisme een kans te geven, moest hij bekemen, dat ook Ivm die daad zeer hind rde. Hij wist haar blij baar niet overeen te brengen met het streven naar gerechtigheid, dat de Geassocieerden, Frankrijk en België bovenal, zoo luide beleiden! Maar toen ik hem nader ondervroeg, vernam ik het buitengewone, dat ook de Belgen onze armoede aan idealisme toe schrijven ... Of zij ons dan zoo goed kennen, vorschte ik, daar hij even te voren zijn leedwezen erover had betuigd, dat Nederland voor zijn landgenooten, met inbegrip vandeVlamingen, vrijwel een gesloten boek was. H'er zweeg hij, eenigszins verbluft. Gelooft men nu, dat zoo iemand ik herhaal: een niei-onvriendschappelijk-gezinde Belg beter naar een geschrifij; van het Ned. Verbond dan naar mij zou luisteren, gesteld dat het geschriftje hem ooit in harden kwam? Neen, niet waar? Doch dan wende men andere middelen aan. V/elke? 't Staat niet aan mij die aan te geven. Mag ik er evenwel op wijzen, dat het ons misschien geen kwaad zou doen, als wij ook eens uit cns hoekje treden? Niet om anderen de les te lezen, maar om hen te leeren verstaan, gtlijk ook wij gaarne verstaan willen worden. *) Of kunnen wij het, op onze beurt niet van ons ve<krijgen, veor andermans idealen eenig begrip aan den dag te leggen? Zijn we soms, ever.min als vele anderen, voor het deelnemen aan een daadwerkelijken volkerenbond heekmaal rijp? Dan behoorden wij, in elk geval, tegen de onrijpheii dier anderen het blaffen en bluffen te laten. L a u s a n ii e L. o u i s VAN O u T H o o R N j *) Gaarne misschien, maar dol gaarne | niet. Of bestaat er nog altijd geen officieus contact tusschen onze regenten en de be richtgevers van Invloedrijke buitenlandsche bladen in Holland? Geen wonder eigenlijk, dat wij somwijlen zoo... verkeerd beoor deeld worden. 't Is nu al twaalf jaar geleden, dat mr. Van Doorn (niet eens in openbare zit ting der Tweede Kamer, doch, als ik wel herinner, in een bij het Voorlo«pig Verslag op Hoofdstuk III gevoegde nota) erop aan' drong, dat het oprichten van een persbureau aan Buit. Zaken in overweging zou genomen | worden, 't Vermetele plan werd in de klem gesmoord. KIEKJES UIT KAFFERLAND AFRIKANER IN HOLLAND Stoer en breedschoudeiig, vierkant vast geplant op de kleine sterke voeten stond een man aan den heizoom. Bruin en ver weerd de gelaatskleur, los en flink het lichaam, onbewolkt het voorhoofd. Een toonbeeld van kracht in rust en onversaagd heid. Maar in de oogen een wonderlijke l weemoed, die niet paste bij de forsche opgewekte verschijning. Verlangend strekte zijn blik zich ver... ver... Naast hem een tengere vrouw. Zij hield van haar land, van haar volk, van haar omgeving. Maar mér van hem. Liefde ried iets van wat in haar omging. Zacht raakte haar hand zijn arm. Nu Ratel onder je, hé? en op dezen heerlijken zonnigen dag rennen over de ruimte!" Haar leek die wijde hei zoo eindeloos ruim, de winterzon zoo koesterend warm. Maar bitter barstte hij los! Ruimte! Ruimte! Hier is geen ruimte! Waar moet mijn Ratel rennen? Hier keert hem een bosch, daar stuit hem een huis, ginds zinkt hij kniediep in het heizand Hier ('s geen ruimte, geen plaats voor mijn paard en mij. Bewegingloos zat ze in haar crème jurkje, in de zachte val van haar lange haar. Ze voelde zich onrustig worden en keek onaf gebroken naar het verweerde, oude manneng'èzicht, dat i u dikke rimpels en donkere plooien onder 't weinige haar was. .Och toe, jongf juffrouw, een kleinigheid maar," herhaalde hij. Plots stond ze op. Ja" zei ze. Met een ernstig gezichtje, een schaduw van zorg in haar oogen liep ze vastberaden naar binnen. l Moeder was niet thuis en vader ook niet, i maar ze hal dien cer.t nog dien ze gisteren van vader gekregen had. Den vorigen dag, toen Lieneke moeder ' flink geholpen had, beloonde vader haar j met een cent. Ze had het een heele schat gevonden, en na er een poos lang in haar handje mee rond geloopen te hebben, raadde moeder haar, om hem liever ergens goed weg te bergen, anders verloor ze hem nog. Ze kreeg toen een leeg blikken cigarettendoosje en stopte haar cent daarin. In een veilig hoekje in de speelgoedkast had ze haar doosje toen neergezet. Ze wist het plaatsje nog en zonder eenige aarzeling liep ze naar de kast. Daar, onder een paar boeken vond ze het rood en gele doosje, met een jachtige beving in de teere vingertjes, onhandig poogde ze 't klemmende ding open te krijgen. Het ging niet dadelijk. Lieneke kreeg een kleur van het haasten. Nu moest die man zoolang wachten. Ze zag even hulpeloos om zich heen, probeerde dan weer, bezeerde zich, doch ze lette er er niet veel op, toen ging 't doosje open. Haastig nam ze den cent er uit en liep er mee naar buiten. Voor het hek stond geduldig de bede laar te wachten, het oude gelaat in vleiend nederige glimlach, toen hfj Lieneke naderen zag, de pet steeds onderdanig in de hand. Over het veerend zachte gras ging ze naar hem toe, het gave, blanke gezichtje ernstig. De oogen half schuw in verwonde ring keken den man in het geiaat. Als 't u blieft", zei ze toen. iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiniiiiifiiiiiiiitiiiii En zon l!... Die zon, die nu juist het Zuiden bereikt is over een paar uur weer weg. En bij gebrek aan zonnewarmte moet je in dit land, om ziekte en vocht van je lijf te houden, een kleerwinkel met je rondsleepen, zoodat je lichaam zijn losheid, je geest er zfln veerkracht bij inschiet." En onge duldig lichtte hij de schouder, als wilde hij den kleerenlast af s m ij t en. Wrok, beklemming, heimwee ze hooren niet bij dezen man. De kleine hand glijdt van zijn arm in zijn vuist. Neem me maar mee naar dat warme wijde wondere land, dat je vaderland is. Ik wii mijn woestijnleeuw niet opsluiten, ik wil niet mijn adelaar kortwieken. Neem me maar mee. Laat jouw land mijn land, jouw zon mijn zon zijn." Hij tilt haar de lucht in, in blijde ver rukking. Hoera! Nu zul je zon zien!" Ze ziet al zon: in zijn oogen. Weg is de weemoed die hem misstond. Nu is hij zichzelf: een man uit n stuk. W. S. Uit voorraad leverbaar nieuwe 12/34 P. K. ADLER" landaulette limousine, nieuwste type, modern uitgerust. Een 10/28 P. K., N.A.G. limousine de luxe. Vraagt onze Voorraadlijst. Firma Ge. NEFKENS A'DAM, Jacob Obrechtstraat 26. Tel. Z. 2507 Hij hief zijn hand op, een groote, harde hand met donkere naden en hoornig geel vel. Toen Lieneke den cent gaf, raakte haar handje even die hand. Wat hard, dacht ze, en ze vergat haar schuwheid om die vreemde, ruwe, groote hand, ze had nog nooit zoolets gezien. Dank u wel jongejuffrouw", zei de man. Dag mijnheer", zei Lieneke zacht en ze bleef hem nazien met een peinzend gezichtje, toen hij langzaam wegstrompelde door de stille Zondagsche laan. Wat een gekke hand, dacht ze. Dien middag toen de heele familie bijeen zat, vader, moeder, Betsy haar zuster, en oom en tante, vertelde moeder hoe flink Lieneke haar gisteren geholpen had en dat ze daar een belooning voor had gekregen. Zoo", zei oom, en wat doe je nu met dien cent, wat ga je ervoor koopen ?'' .Ik heb 'em niet meer", zei Lieneke, en ze dacht weer even aan die harde, groote hand, met breede platte vingertoppen, die ze had aangeraakt. Heb je dien cent niet meer, en we heb ben hem gisteren nogal zoo goed verstopt. Waar is hij dan?" vroeg moeder. Heel even kleurde ze. Er was vanochtend een arme man", zei ze, en die heb ik hem gegeven". Hè?", vroeg vader, heb je die je eigen cent gegeven?" ,Ja", zei Lieneke, een beetje verwonderd om vaders stem. Toen prezen ze haar allemaal en moeder kuste haar en tante zei, dat 't heel lief van haar was. Lieneke vond het niet prettig en ook niet naar. Ze begreep het alleen niet goed,

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl