12 April. '19. - No. 2181 "r i t i DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND DE VERBINDING DER Y-OEVERS door W. FENENGA Nu Burgemeester en Wethouders opdracht hebben gegeven, plannen voor een vaste verbinding tusschen de belde Y-oevers te ontwerpen, komt het mQ noodlg voor, op deze aangelegenheid nog eens even met een paar schetsjes te wijzen. Het eene: een platte grond, het andere: een gedeelte van de tunnel, met ingang aan de stadszijde. Op den platten grond ziet men, dat ik mij voorgtel de verbinding te maken tusschen Steiger H aan de de-Ruyterkade, en aan de Tolhuls-zijde op het mtddenelland tusschen den Ingang der beide sluizen. De jachthaven, nu in aanmaak, zou dan gedeeltelijk terrein verliezen, of, de verbinding zal moeten wor den verlegd; aan het systeem echter doet dit niets af. Beziet men dit kaartje, dan zal het op vallen dat voor de meeste bewoners de overtocht met de stoompontveeren de naaste weg is en zal blijven. Welke verbinding ook in de toekomst zal worden gemaakt, de stoompontveeren zal men niet kunnen mis sen. Maar ja, men wil nu eenmaal een vaste verbinding en voor dit geval mag de volgende overweging nóg eens goed onder de oogen worden gezien. Bij de diverse lezingen die ik naar aan leiding van deze zaak heb gehouden, is het mfl steeds gebleken, dat men hier te lande een tunnelverbinding nog te weinig kent. Een gevolg daarvan is, dat men er niet voor voelt. Men is zoo gewoon aan een brug, dat hoe dan ook, bij de meesten deze ver binding de voorkeur verdient. En dit is toch ten onrechte, aangezien een brug in deze niet aan het doel zal beantwoorden. Ik heb reeds meermalen gezegd, dat het aantal zeeschepen dat Amsterdam gemiddeld per dag passeert in normale tijden niet minder is dan 10 inkomende en natuurlijk evenveel uitgaande. Dat zijn reeds 20 schepen, ter wijl er ongeveer 100 binnenschepen en Zuiderzee-tjalken per dag de stad passeeren, waarvan zeer zeker 40 stuks die niet onder de brug door kunnen varen, tenzij die abnormaal hoog gebouwd isMen krijgt bfl een brug dus de omstan digheid dat deze voor een groot gedeelte van den dag zal moeten openstaan en daarom zal ieder het met mQ eens zijn, dat dit voor net verkeer maar weinig doeltreffend is. Nu het tunnelplan. - Aan belde oevers bevindt zich een gebouw waarin electrisch bewogen liften de passagiers naar beneden of naar boven brengen; deze gaan onge stoord hun gang. Men kan dan wandelen door de tunnel, die geheel electrisch verlicht is, of, acht men het noodig, gebruik maken van een klein trambaantje dat zich in de tunnel bevindt. Hierbij heeft men dus een vaste verbin ding en doet zich geen anderen oponthoud voor dan dat men bij aankomst in de wacht kamer mogelijk een oogenblikje zal moeten wachten Indien de lift juist is vertrokken. Maar dat, zooals gezegd, kan nooit anders dan een zeer klein oogenblikje zijn, omdat Teektnlnlng voor?De Amsterdammer" van George van Raemdonck Jordaan ITENTOONSTELLING HET SIGNAA|L" GEOPEND VAN 10-5 UUR i TOEGANG VRIJ - ZONDAGS GESLOTEN j|j KUNSTZAAL DE BIJENKORF ? De Kreet ... En als een vogel stQgend blij wiekte mijn ziel omhoog, totdat aan alle kanten haar oneindigheid omtoog. Beneden lag al angst en smart van 't armlQk menschbestaan, ik zag alleen de groote zon haar gouden lichtweg gaan. In Hooit-vermoede zaligheid zweefde mijn ziel en dacht dat dit niet meer begeven kon, maar 't was nog niet volbracht. Want plotseling steeg daar een kreet, zoo hartverscheurend schril, van d'aarde «p, n enkle kreet, toen was weer alles stil. Maar door dien kreet werd alle vree wreed uit mijn ziel gerukt, verrukking week en 'k vond mij weer op aarde, droef gebukt, en wist dat onze eigen smart een deel is van het leed dat op de gansene Menschheid drukt als een benauwend kleed. g Zoolang de Menschheid naamloos lijdt, is er geen blijvend heil, of d'enkeling al eenzaam stijgt tot hoogten licht en ijl. H. GILT A Y llllllllllllllllllllllllltlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllliuitlllllllllllllll NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP MotordienstvanTetenborg DAGELUKSCHE MQTORDIENST UT1ECHT LEIDEI DEI Uit KIFT flutMHtnu. ItncIrtitbiTNra. rrij<ki*l. bittiiml VICI. De Verbinding der beide IJ-oevers Doorsnede gedeelte tunnel met lif i kokers liiMiiiiiiiiiiiiiililliiiiliiiiiiMiiiiiiimiiiiiiimiiiiiiiiiMiiiiiMiiiiiiimmiii JUBILEA : Mama Sans-Gêne. De Blauwvos. Driekoningen avond. Niemand is graag de booze fee, en neef Nurks blyft een beschamend voorzaat. Maar het moet mij toch van het hart: waarom nu, terwijl van zoo vele, ook onverhoopte zijden, de dramatische kunst in haar hooge waarde wil worden erkend en men het volk van Nederland van den eerbied voor zijn nationaal tooneel tracht te doordringen, waarom nu een tooneelfeest misbruikt om dit volk omtrent den ernst van zulk gezamenlijk.streven op een dwaalspoor te leiden? Het jubileum, zoo willekeurig als dit in ons land wordt opgezet en uitgebuit, is een verouderde instelling, die met de verheffing van het gilde wel inde Schmierewereld zal achterblijven. Gelegenheid een kunstenaar in een, hem waardigen, vorm te toonen, dat de toeschouwer zich ten allen tijde diens schuldenaar weet, zal desniette min gevonden worden, de band die den ont vankelijke bindt aan den begaafde is van te hechten aard dan dat wij dien afhankelijk zouden vreezen van de vergulde letters en het record onzer bloemkasteelen. Doch ii 111111111111111111 Oostersche Tapijten Indien U Oostersche tapijten bezit (Per zisch, Turksch, enz.), welke niet met Uw ander huiselijk interieur harmoniëren, of die U om welke reden ook wenscht te verkoopen, schrijft dan aan Y BAZIR, Impor teur, Zoutmanstr. 61, te 's Gravenhage, Tel. 1843, welke zich door geheel Nederland laat ontbieden en die tegen zeer hooge prijzen alle soorten Oostersche tapijten koopt (nieuw of gebruikt), ongeacht de afmetingen en de prijs. Bewaar dit adres. Mllimillliiiimimiimmiiim zoo lang de primitieve vorm aanhang vindt, zoo lang er gevraagd en getuigd moet wor den In dezen weinig kleschkeurigen zin, laat dan voor het minst de gehuldigde niet meenen, als het middelpunt van al deze goede bedoelingen, In geestelijk négligéte midden der gasten te mogen verschijnen. Dat men niet juist de première van een diepzinnig kunstwerk voor zulk een bewo gen avond kiest Is begrijpe'ijk, ook dat tal van huishoudelijke overwegingen de keuze van het stuk kunnen beïnvloeden, en ztlfs dat een nog jeugdige jubilaresse, wel-bewust met een oogopslag honderden te kunnen bekoren, niet bij voorkeur als de heks van Haarlem haar joyeuse entree zal maken. Bovendien, de omstandigheden waaronder tot dusver ons ongesubsidieerd tooneel ver keert, leggen ons op veel minwaardigs door den beugel te laten gaan. Tout savoir c'est tout pardonner. Dat was het. Doch naderen wij nu niet de kentering'? En zullen wij dan niet een groot pleit aanhangig! moe ten getuigen met meer onderscheiding dan te voren, en zonder aanzien des persoons? Te klemmender wanneer het geldt, niet een gewone voorstelling, die door het repertoire slipt, maar een met ostentatie in licht en luister geheven tooneelgebeurtenis ? In plaats de schouders op te halen en er ons stilzwijgend bij neer te leggen : de publieke k nderhand is gauw gevuld en de menschen slikken in de feestvreugde wel elk surrogaat. Het publiek, dat vandaag geroepen wordt ter eere van een beminde vrouw, dit sur rogaat toe te juichen is hetzelfde publiek dat morgen zal moeten worden gewonnen voor den dichter nn het dichterlijk verbeeldlngsspel. En een jarige, die zichzelve en haar publiek respecteert, zou ons liever zijn geweest wanneer zij daar gestaan had, haar roeping getrouw, niet slechts als Marie van Eijsden?Vink, maar als een vertegenwoor digster der Nederlandsche tooneelkunst, die het tijdstip waarop de oogen van het ge heele land op haar gevestigd zijn, gelukkig prijst om den menschen te mogen bevestigen: mijn kunst is een kunst van goeden huize een macht tot beschaving, een fleurige verheffing. Mevrouw van Eijsden, het behoeft geen nader betoog, is een lieve, een hartelijke vrouw, een ijverig lid van het Rotterdamsch gezelschap en een deugdelijke Braakensiek Van Raemdonck Wat onze teekenaars doen als de Sovjet-Republlek is uitgeroepen. niiiiiiii i uil niti uu uiiiiiuum umimiii miiimiuii iiiiiiiiiiuii i i i i ui i imiim ui 111 i iiuiiiin iimiiui UMI l uu miium uiiiiuu uu in iederen toren 3 of 4 dergelijke liften in dienst zijn. Bedenkt men nu dat het wan delen door die tunnel geheel beschermd gaat tegen alle weersinvloeden en storingen en vergelijkt men daarbij den tocht over een brug, blootgesteld aan alle weersin vloeden met het zeer zekere vooruitzicht iiiiiiiiiiiliiliiiiiiiiiilliiiiiiiiiiimiilmmiiiiiiiiiiiiiiiimii.iiiiiiiiiiiiiiiiii van eenigen tijd te moeten wachten alvo rens het open gedeelte der brug gesloten is, dan zal het noodig zijn dat B. en W. f n de bewoners van den Overkant van het Y, die er zeker het grootste belang bij hebben, deze aangelegenheid nog eens goed onder de oogen zien en zich uitspreken voor het verkrijgen van een tunnelverbinding. Technisch, dit zij gezegd, is tegen een tunnel geen bezwaar. echtgenoote. Dit alles hef ft zijn verdiensten en kan desverlangd in ruimer kring dan den huiselijke worden gevierd. Doch zij is tevens een kunstenares, die, wat niet ieder gegeven is, een hoofdrol kan drageneneen warme sfeer schept OD het tooneel, eene, die in werk van Hartleben verraste en wier marquante uitbeelding van de vrouw in Domheidsmacht" nog versch in het ge heugen ligt. Van deze kunstenares niet een der grootsten maar toch eene van het eerste plan hadden wij gehoopt bij dit vierde kroonjaar iets te zullen ontvangen, dat ook ons op haar feestavond blQ zou hebben gestemd. Over de vraag of er goede en slechte kunst bestaat, of eenvoudig kunst en geen-kunst, zou een onderhoudend debat te voeren zijn Aan den lijve voelt men alleen dat slechte of geen-kunst, die voor (goede) kunst aan den man wordt gebracht, de ziel neerslaat en drukt als een persoonlijk ver driet. En dat de aesthetische eisen, aan dramatische kunst gesteld, voor de eischen der moraal niet onderdoet. De opvoering van het, onder den specu latieven titel Mama" Sans-Géne" geboden roman-uittreksel, liet een kinderachtigen na-smaak. De achtelooze, ook door de jubilaresse, die enkel grove reminicensen van haar indertijd beminnelijke Hertogin van Danzig wist op te halen, geenszins gerele veerde vertooning, heeft de oprechte gene genheid van honderden op een zware proef gesteld. * * * Ook met de vertooning van De Blauw vos" heeft het zilveren Chrlspijn-paar geen gelukkige bruiloft gevierd. Het werkje van Frans Herczeg, brutaal raffinement of ge raffineerde brutaliteit, zonder meer, vraagt in «ie vrouwelijke hoofdrol een beeldschoone, lieflijk perverse, onwaarschijnlijk bevallige en ondoorgrondelijke vrouw, zooals Paul Bourget en Marcel Prévost ze goed hebben gekend, doch zooals onze bodem er niet n op de duizend voortbrengt. Zelfs niet in de literaire veTbeelding onzer auteurs. Tegen de stelling: de kleeren maken de vrouw, is zij een wandelend pleidooi, zij maakt, tot ons aller wanhoop, de kleeren, en het zou al den geheelcn comedie-gang waard zijn geweest, wanneer wij hadden mogen reikhalzen, niet naar de blauw vos, maar naar de wijze waarop Ilona" haar blauwvos droeg. De Verbinding de belde IJ-oevers. Plattegrond van den omtrek van de plaats waar de tunnel moet komen. Illllllll IIHIIIIIIIIIIIIIIIIIlllllll Mevrouw Chrisprjn-Mulder is niet die eene der duizend. Zij is een knappe uitbeeldster, welke in verschillende rollen door karaktervol spel de aandacht trekt, misschien een tooneelspeelster, die In htt repertoire van een Rose Bertens zou kunnen groeien. Haar deugden, waartoe vooral oik de ge wetensvolle ontleding van een figuur behoort, werden bij deze gelegenheid echter tot ge breken, die Ilona", de begeerlijke, met een bewijsje van een glimlach fascineerende sphirx, verpletterden. Door ongeveer alles na te laten wat zij, klaarblijkelijk op grond van nauwkeurige studie aan de rol had afgevangen, zou zij wellicht, in weerwil van de uiterlijke middelen, die haar ontbraken, van deze soort vrouw een aanduiding hebben kunnen geven. Doch dit is dan ook al alles wat ervoor haar in dit werk te bereiken viel. Nu, en zulk een vrouw zou dan door de oogen van den ntïeven celibatalr, wiens aangeboren kuischheid de vrouw in het algemeen en Ilona in het bijzonder op zulk een ijl voetstuk van idealisme plantte, dat hij er niet aan raken durft, den ganschen avond belicht" moeten worden Hoe verrukkelijk zij is, zouden we eerst recht door hem, door den omfloersden klank van zijn stem en de ingetogenheid van zijn gebaar, gewaar worden. Een fijn ontbolsteringspfocès, l'éducation sentimenta'e voor den meer gevorderde. Dat het zich voltrekt onder de oogen van Ilona's echt genoot, de man der wetenschap, die in alle vrouwen de vrouw ziet, en het speciale exemplaar dat hem behoort, zonder hartzeer afstaat aan den levenspoëet voor wien alle vrouwen slechts n vrouw zijn, de Ilona van den vriend, is een bijkomstigheid, doch ook hier haddrn literaire stelling en tegenstelling sterker moeten spreken. Chrispijn jr. is te veel Italiaan op het tooneel voor zulk een, in wezen breed-wee moedige rol Hij beheerschte het tooneel niet; innerlijk verweer werd tegenpruttrlarij. Het is geen toeval dat ons bij deze fees telijke gelegenheid als zijn beste werk in herinnering komt, zoowel om het zui delijke als om het fantastische in deze uitbreidingen: een paar Shakespearerollen en dat kostbaar vorstelijk figuurtje, de glorie van Vasantasena". Ook op een ander plan, onder de tooneel-apachen ver diende Chrispijn zijn sporen. Maar de Blauwvos" bood nu juist aan dit apart talent weinig kans. En de geheele vertooning miste de strakke lijn der intellectueele ver fijning, de geslotenheid, die dit leeg en maar matig geestig werk als spel boeiend had moeten maken. *.* De derde jubilaris, Oscar Tourniaire, nam het zekere voor het onzekere, hield zich aan Shakespeare. Hij is er voor geboren. Begaafd speler van het tweede plan, brengt Shakespeare hem op het eerste, zoodat thans het gehefle land Jonker Bibberwang kent als een der steunpilaren van den schoonen Driekoningenavond". Dat hij ook eenmaal bemind geworden is... wie zou het be twijfelen l Wij mogen zeggen, dat hij nog steeds, als om strijd, door een itder wordt bemind". Want de stelling, dat er feitelQk geen bij rollen" bestaan, dat elke rol, ook de schijnbaar geringste in een tot volledig leven gewekte voorstelling de waarde van een hoofdrol verkrijgt, maakt hij tot waarheid. Den gcvulden, geestig in het geheel ver weven achtergrond van Driekoningenavond" danken wQ mede aan zijn fantasie, aanzijn trouw. En waar hij in blonde bescheidenheid naar voren treedt, eikenr en wij den kunstenaar, die het evenwicht tusschen doen en laten vond en schoonheid schept uit verdwazing. Een deel van het grhe>m : het Shakespeareblflspel daalde met Schuhe in het graf, het her.eeft in Tourniaire, d'n jongere. Dit lijkt mij de beteekenis van dit, ook min of meer onverhoeds, zilveren jubileum, waarin wij tevens een hulde aan den onuitputtelQken Shakespeare mogen zien, die bQ strengste gebondenheid, den speelschen zin, het talent van den tooneelspeler, viert tot in het oneindige. TOP NAEFF