Historisch Archief 1877-1940
Ke. 2182
Zaterdag 19 April
A°, 191ST
DE AMSTERDAMMER
WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
ONDER REDACTIE VAN Mr. J. A. VAN HAMEL, Prof. Dr. H. BRUGMAND Mr. E. S. OROBIO DE CASTRO Jr., Dr. FREDERIK VAN EEDEN en H. SALOMONSON
UITGEVERS: VAN HOLKEMA & WARENDORF
Prijs per No. f 0.20. Per 3 mnd. f2.50. Abonn. loopen per jaar j | Redactie en Administratie: Keizersgracht 333, Amsterdam | [ Advertentiën omslag f 0.40 p. regel, binnenpag. f 0.50 p. regel
INHOUDs Bladz. 1: De Bun, door v. H.
Bffitenl. Overzicht: Figuren en Noten, door dr. W.
O. O. Byvanok. 2: Alle Eendjes, teekening van
Jordaan. Het Bosch, door P: H. Burgers.
Krekelzang, door I. H. Speenhoff. Feuilleton:
Boode Bozen, door G. Hamilton. 3. Hoe een
staat geboren wordt, door Lonise Weiss, 5:,
Voor Trouwen (red. Elia. M. Rogge) Vrouwen in
«Ie Prov. Staten, door Bertha Ledeboer, met tee
kening van mevr. Woutersen-v. Doesburg. Uit
den Sohoonmaaktyd, door Geertruida Car eisen.
Paaaohdiaeh, teekeniog en recept van mevr.
Hjjmans-v. Beek. Enny Vrede t, persoonlijke
herinnering van Greetje Lobo-Braakensiek. Uit
de Sti.tnar. Paaschbloemen, door Jao. P. Thjjsss.
7: België's Bemoeiingen. Boekbespreking, door
prof. H. Brngmans. Dram. Kroniek, door Top
Naeff. 8: Frunsche Kunst, door Joh. Tielrooy.
Vrienden van het Volk, door mr. G. Napels.
Bpreekzaal: Het herstel van Internationale Handen,
door O. de Vries. 9. De Kotterdamsche
Bankvereeniging, door J. D. Santilhano. K): Slechte
Broedsters, teekening van George v. Baemdonck.
Uit het Kladschrift van Jantje. Wandelingen
met Jantje, door Melis Stoke. De Schoonste
Vrouw in Amsterdam, door Melis Stoke, met
teekeningen van Is. van Hens. 11: Verschil van
meening in den Baad van Vier, teekenirjg van Joh,
Braakensieif. DamrnbriEk.red. K. O. da Jonge.
Leekenspiegel.
Bijvoegsel: Paaschklanken, teekening van Joh.
Braakensiek.
DE RIJN
Er is wat de West-Europeesche poli
tieke zaken aangaat geen belangrijker
factor in het huidige vredesspel, dan de
Rijn. De Rijn is in al zijn beteekenis
voor de samenleving der volkeren her
rezen, en de gemoederen houden er zich
mede bezig, wie zijn meester wezen zal.
Door alle eeuwen heen zijn in de
Rijnvlakte de latijnsche en germaansche
volkeren tegen elkander gestooter. en
heeft de rivier het lot der staten beïnvloed.
Wanneer wij eenen zoo genialen en
breedzienden denker als Proudhon hooren,
dan heeft de Rijn niet alleen den groei
van het Romeinsche Rijk tegengehouden
en later zelfs het Rijk van het Westen
tot val gebracht. Dan heeft de Rijn ook
den Franken de macht aan Gallië gegeven
en Karel den Groote tot hoogheid
gebracht; eeuwen later den strijd
tusschen de Fransche koningen en da
Duitsche keizers in evenwicht gehouden,
de tractaten van Westfalen voortgebracht,
waarop nog steeds 't Europeesche stra
mien is voortgeborduurd, en de landen
om zich heen doen rijzen en dalen. Dan is
't de Rijn, die het leenstelsel, het pausdom,
de kruistochten, de gothische kunst, het
boekdrukken en het moderne goederen
verkeer gehandhaafd heeft.
Die misschien nu de scheiding tusschen
revolutie en democratie worden zal.
Zeer stellig is ook het voortdurende
behoud van de onafhankelijkheid der
Nederlanden, mondingsgebied van den
Rijn, te danken aan de macht van die
rivier.
Is het wonder dat steeds om den Rijn
is gestreden, naar den Rijn is gestreefd?
De Romeinen hebben er Keulen aange
legd en de Duitschers den Dom vol
trokken. Lodewijk XIV heeft de rivier
tot zijn voetloop gemaakt. Napoleon
noemde zich den Rijnprotector. De macht
van 't Duitschland van de 19e eeuw
FIGUREN EN NOTEN
L E N I N
Wat is zijn vaderland Rusland vroeger
voor hem geweest?
Het heeft offers van hem gevraagd, en hij
heeft er zich in verzet tegen gevoeld, het
heeft hem teruggestooten en hij heeft alle
mogelijkheid van samenwerking opgegeven.
Met een paar algemeene trekken moet men
tevreden zijn.
Wat men ons van zijn voorgaand leven
meedeelt, geeft voor ons die riet thuis zijn
in de geschiedenis der Russische sociaal
democratie, nauwelijks eenig beeld.
Men leert hem kennen als een eigenwllllge,
man van studie en van strijd, man van gezag
ook, en van dictatoriaal gezag, onder de
zijnen; maar wij beginnen hem pas voor ons
te zien, wanneer hf) in April van 1917 te
Petrograd aanlandt, overgestuurd uit Duitsch
land In .den geplombeerden wagon".
De wereld blijft dan niet lang onkundig
wat zijn plan is in Rusland te verrichten.
Dadelflk voert hij het woord tot de massa
van het volk dat in zijn hart moe is van den
oorlog.
Er mag niet langer oorlog zijn.
Debuitenlandsche vrjand is er niet; n vijand is er
slechts dien h<t volk met alle volken gemeen
heeft, dat tijn de overheerschec.de klassen,
wier imperialistisch streven den oorlog heeft
ontketend.
En voor zijn toehoorders, naar leering
begeerig in de overtuiging van hun
onwedateert van 't oogenblik, waarop Pruisen
de Rijnprovincie in handen gekregen
heeft.
Nu, in dezen oorlog, is de Rijn voor
't eerst met rust gelaten. De barrière
was westwaarts verschoven. De Duitsche
macht zat er vast en ongedeerd, en de
neutraliteit van Noord-Nederland ver
vulde voor 't achterland een zelfde rol,
als op Dantzig zal worden gelegd, wan
neer het als een vrije havenstaat Polen
dienstig moet zijn zonder er aan onder
worpen te worden. De delta's van wereld
rivieren zijn plaatsen van wereldgewicht.
Na den oorlog, is evenwel ook aanstonds
de reactie gekomen. Terug over den
Rijn, had 't zoolang geklonken. Terug
over den Rijn werd het wachtwoord nu.
De wapenstilstand heeft aanstonds de
geallieerden tot aan den Rijn gebracht,
met de bekende bruggehoofden aan den
overkant: zinnebeeld van hun overmacht.
* *
*
In Frankrijk heeft het oude idee voort
geleefd van een herstelde Rijngrens voor
't Gallische rijk. Met alle Glorie, die
daaraan verbonden zou zijn. Met alle
voordeelen, die hetinheeft. Waarlijk be
langwekkend is het, hoe hier in Frankrijk
nu de oude herinneringen worden opge
haald van 't succes, dat de Franschen in
i vroegeren tijd in de Rijnlanden hebben
gehad. Minstens vier of vijf boeken zijn
tegelijkertijd verschenen over het tijdvak
van 1789 tot 1815, toen de Franschen er
langzamerhand de kleine Duitsche vors
tendommen hebben vervangen en hun
eigen bestuur ingesteld. De documenten,
couranten, vlugschriften, vergaderings
verslagen, memoranda uit dien tijd
worden opgehaald. En men krijgt waarlijk
wel den indruk, alsof de plaatsing onder
het Pruisische bestuur de bevolking toen
allerminst aangenaam is geweest. Zij was
ook van een geheel andere kuituur en
had met Pruisen niets uit te staan. Het
is wel treffend, dat het Weener Congres
eigenlijk zonder den dieperen zin te ge
voelen, Pruisen met deze provincie's be
giftigd heeft, waaraan het niet eens heel
veel hechtte en waarmee't tot 1866 zelfs
niet behoorlijk verbonden geweest
is. Het Rijngebied was aan den Koning
van Saksen toegedacht, en menschen als
Yves Guyot noemen het nog heden ten
dage met zooveel woorden een gaffe",
een bok" van Talleyrand, toen niet te
hebben voorkomen dat Pruisen zich daar,
zelf schier niets vermoedend, heeft vast
gezet.
Hoe anders ware de wereldgeschiedenis
geloopen, indien zij toen niet deze
onbewusten stap had gezet! Er ware van
den Pruisischen drang naar 't Westen
wellicht nimmer sprake geweest.
Men weet, dat de Fransche
Rijnambitie's de geheele afgeloopen honderd
jaren hebben voortgeleefd.
Frankrijk achtte de mogelijkheid van
een wederkeer niet uitgesloten.
Intusschen: het komt daartoe in zijn
volheid niet. De loop der dingen gaat
een andere richting uit, al weten zij ook
nu weer zelf nog niet precies hoe.
Er is veel waars in wat Proudhon
verder zeide: de Rijn behoort aan
niemand. Hij heeft zijn vlakte, hij heeft
zichzelf steeds als blijvend bezit aan
wien ook geweigerd. Hij wil aan geen
enkele natie behooren. Hij gaat zijnen
eigen gang. Hij wil de landen
doorin uu minimum mmmimimiii minimum iiimi
tendheid, stelt hij zijn Ideaal: de commu
nistische gemeenschap, het einddoel van het
socialisme.
Met forsche kleuren en harde woorden
schildert hij den overgangstijd waarvoor
men zich bereid moet houden: de dictatuur
van het proletariaat. Het volk vangt zijn
resolute machtspreuken als manna op.
Het ziet naar hem uit als naar een profeet.
Waarlijk, die ronde kalmukkenkop met
zfln ringbaard op de plompe gedrongen ge
stalte geeft niet dadelijk den Indruk van een
heilige persoonlijkheid, maar let op het ge
weld van het machtige voorhoofd en den
gloed van de stekende oogen en den trots
die uitblinkt uit den smalenden mond, daar
is een betoovering in, daar gaat een invloed
van uit...
Fijnheid en geest en de behoefte om te
schitteren, zoek die bij den slanken, netten
Trotzkimetz(n pittigjodengezicht, bij L*nin
is de kracht die zich niet wil verspillen. Zij
sluit zich op in haar vesting en dreunt met
massieve woorden.
Een redenaar als Lenin pakt het volk in
de intimiteit van zijn cor.fuse gedachten en
weet daarheen al zijn overreding te- richten.
Wat denkt zich dan toch het volk", wan
neer men het spreekt van de vrijheid die
het door den val der tyrannie heeft veroverd?
Vraagt het of daarmee het middel word ver
worven om zich de gelegenheid te ver
zekeren tot stGffelrJken en zedelijken voor
uitgang? Of zfln het niet veel eerder
kennelijker teekenen van bezit die het verlangt
te zien en te grijpen: bevrijding van dienst,
terugkeer naar huis, zijn aandeel in het land?
De woorden van Lenin beloofden dat
positieve. Men denke daarbij aan den vlot
tenden Russiscnen geest met zijn vage
wenschen van niets doen en onnoodige bezig
heid, met zijn geloof aan onbegrensde moge
lijkheden en onmogelijkheden. Ja, de stem
van Lenin kwam tot den man van het volk
met een belofte en tegelijk klonk zij als een
spoelen, maar hij wil niet door eenige
staat worden overheerscht. Dit wijst zijn
levensgeschiedenis uit, die, 't mag nog
eens herhaald, daarmede ook voor
Nederland een geboortekracht is geweest.
* *
Het is daarom waarschijnlijk ook ge
lukkig, dat de territoriale aanhechting
van de Rijnvlakte bij Frankrijk van de
baan is. Het was Frankrijk voor een
zeer groot deel toch ook te doen om de
rijkdommen, om de economische moge
lijkheden, die in het Rijngebied besloten
liggen. En daaraan kjijgt het
ontegenzeggelijk deel. Het krijgt de
kolenexplpitatie van het Saargebied, gewichtig mid
del tot verplaatsing van het economische
overwicht. Het wordt ook met
ElzasLotharingen Rijnoeverstaat, zal dus in
onze nieuwe Rijnvaartakte weer
compareeren. Straatsburg wordt Rijnhaven
en ook de electrische stroomkracht, die
uit den Bovenrijn kan worden gehaald,
ontgaat Frankrijk langer niet. Zelfs zijn
de Zwitsers reeds weer verontrust, dat
wat Duitschland hun deswege steeds
onthouden had: Bazel als Rijnhaven, nu
door dergelijke Fransche invloeden toch
nog zal worden tegengegaan. Wanneer
de Zwitsers spreken van internationa
seering van den Rijn, bedoelen zij daar
mede t erlangen, dat gén staat ook aan
den Boven Rijn om der wille van kracht
werken de bevaarbaarheid mag tegen
gaan. Daarom wenschen ook zij in de
Rijnvaartakte partij te zijn.
Een oogenblik heeft ons zelfs boven
't hoofd gehangen, dat in de nieuwe
Rijnvaartregeling de oppermacht over de
rivier vrijwel geheel in de handen der
Fransche gedelegeerden zou worden ge
legd. Dit is door oppositie van verschil
lende zijden, waarbij ook ons standpunt
zich aansloot, voor een goed deel althans
gekeerd.
Territoriale aanhechting aan Frankrijk
zoude den Rijn eenvoudig voor de
zooveelste maal kribbig en baloorig hebben
gemaakt. Hij zou weer getracht hebben,
zich los te rukken. Een nieuwe bron van
twist.
Sommigen hebben in de Rijnvlakte
voortaan een waar Niemandsland willen
zien. Daartegen konrLriu de Fransche
politiek op. Zij heeft daarvan blijkbaar
ook de Geallieerden overtuigd.
De Rijn is naar den stand van de
moderne oorlogstechniek geen barrière
Een leege Rijnvlakte is 't tegenover een
aanvalsgolf evenmin. Zij moet een eigen
weerstandskracht hebben. Deze weer
standskracht kan gezocht of in de ont
wikkeling van een of meer eigen Rijn
staten, f in internationale militaire
bezetting van het Duitsch blijvend Rijn
gebied. Men heeft van Fransche zijde
een tijdlang het eerste gezocht; maar
't onuitvoerbaar bevonden, ook wegens
de opvatting der mede-geallieerden, dat
de Duitsche staatseenheid hunnerzijds
niet mag worden aangetast. Nu zal waar
schijnlijk de Linkeroever door geallieerde
troepen bezet blijven en overigens geen
eigen gebied vormen.
# #
*
Maar het proces is nog allerminst geheel
voltrokken, en men weet nog geenszins
welke ontwikkeling nog voor den boeg
staat.
Onzerzijds had het bevorderen van een
zelfstandige Rijnstaatspolitiek veel beter
zware bedreiging tegen allen die de verwer
kelijking van het ideaal in den weg stonden.
Zoo moet men Lenin voor zich hebben
in de eerste helft van het jaar 1917, den
ziener en leider, roekeloos omverwerpen
van het oude, roekeloos brenger van het
nieuwe. Een stem en een bedreiging.
Zijn eerste poging om het gezag te ver
meesteren in Juli 1917 is mislukt, omdat
hij wel invloed had, maar geen aaneenge
sloten partij. De tweede, op den overgang
van October naar November, is met succes
bekroond; maar toen was Trotzkl voorge
gaan en had de krachten der partij georga
niseerd. Hij was het die haar ten nauwste
heeft verbonden met de arbeiders- en
soldatenraden, nadat Kerenski daaraan wapens
had uitgedeeld. Zij zijn toen getransjormeerd
tot een armee tegen Kerenski, en Lenin
Is de vertegenwoordiger geworden der
sovjet partij.
Voortaan was hij een macht.
Nog echter geene van groote beteekenis.
De strijd tusschen Lenin en Kerenski,
wanneer men hem op den keper beschouwt,
heeft niet veel te beduiden. Er wordt wel
gesproken van groote gevechten; zij slinken
weg als men de détails nagaat. Aan beide
kanten is niet veel moed getoond, en er is
zeker verraad gepleegd.
Het zou mij niet verwonderen of dezelfde
mogenheid die een wagon ter beschikking
van Lenin heeft gesteld, heeft hem ook
verplicht met haar goud en haar verderen
steun.
Maar de Rus heeft meesterlijk gebruik
gemaakt van de geschonken gelegenheid.
Slag op slag heeft hij In de allereerste
dagen dat de macht hem begon toe te
vallen aan alle kanten zijn positie bevestigd.
Hij had, inderdaad, bijna allen tegen zich:
de geregelde partijen, de boeren, de legers,
de spoorarbeiders, de pers, de
volksvertegenwooidiging, en hij heeft ieder van hun
organisaties die zich iegen hem kantte,
wePRIJSVRAAG
VOOR EEN
Oorspronkelijke Nederlandsche Operette
In aansluiting aan de mededeeling in De Amsterdammer" van 5 April j.l.,
betreffende den tekst voor een oorspronkelijke Nederlandsche operette, waarvoor
in samenwerking met eenige kunstvrienden de prijs van DUIZEND GULDEN
is beschikbaar gesteld, doen wij hieronder de regels voor mededinging volgen:
1. De bedoeling is allereerst een libretto te verkrijgen, dat voldoet aan
litteraire en dramatische eischen, om door een componist als leiddraad gebruikt
te worden tot het vervaardigen van een operette.
Gevraagd wordt zulk een libretto.
2. De inzendingen zullen beoordeeld worden naar hun kunstwaarde en geschikt
heid voor het Nederlandsche publiek.
3. Een jury, waarin zitting hebben: EVERT CORNELIS, Dr. FREDERIK VAN
EEDEN, HERMAN ROELVINK, Dr. D. F. SCHEURLEER en BERNARD ZWEERS, zal de
ingekomen libretti beoordeelen en zoo spoedig mogelijk, na sluiting der
inzending, gesteld op l October 1919, haar verslag uitbrengen.
4. Voor het best gekeurde werk, dat voor eene bekroning in aanmerking
komt, zal worden toegekend een prijs van f 400.?.
Alsdan zal de gelegenheid worden opengesteld voor componisten, om de
muziek tot dit libretto te vervaardigen, waarvoor een prijs van f 600.?beschikbaar
is. Hieromtrent zal nader mededeeling gedaan worden.
5. De antwoorden op de prijsvraag moeten aangeteekend worden toegezonden
vór of uiterlijk op l October 1919 aan het bureau van De Amsterdammer",
Keizersgracht 333, Amsterdam.
De inzending moet zijn voorzien van een motto (korte spreuk of versregel).
Een afzonderlijk, goed gesloten, couvert, van buiten voorzien van hetzelfde
motto als dat van de copy, moet een briefje inhouden, bevattende den volledigen
naam van den maker en diens adres.
Alleen het aldus gesloten couvert, behoorende bij het bekroonde werk, zal
door de redactie van De Amsterdammer" worden geopend en den naam van den
desbetreffénden auteur zal alsdan worden bekend gemaakt.
De niet bekroonde handschriften liggen gedurende n maand na de uitspraak
der jury ter beschikking en kunnen tegen overlegging van het aanteeken-rec_u van
verzending worden afgehaald.
Geen verantwoordelijkheid wordt door De Amsterdammer", redactie, uitgevers
of juryleden op zich genomen, voor het op eenigerlei wijze geheel of gedeeltelijk te
loor gaan van toegezonden handschriften.
Is aanvulling van de jury noodig, dan wordt daarin voorzien door de redactie
van De Amsterdammer", na overleg met de jury.
Twijfelpunten of geschillen, gerezen bij de uitlegging van deze voorwaarden,
of bij de werkzaamheid der jury of anderszins, worden beslist door de redactie
van De Amsterdammer".
Voor De Amsterdammer" Weekblad voor Neaerland,
VAN HOLKEMA & WARENDORF.
iiimiltmimiimmii iiiimiu iiimmiiMUItMiiumimmmiiiimliiimllinimii miimiillmiii
en afdoender geschenen. Sterker voor
den duurzamen vrede, vruchtbaarder ook
voor de algemeene ontwikkeling.
Ook dit is een stap, waarover men zich
wel eens mag verbazen dat de wereldge
schiedenis nimmer heeft gezet: waarom
hebben de Nederlanders nimmer vast
contact gezocht met 't Hinterland aan
den Rijn, waar zij toch oorspronkelijk
tot Bonn toe en verder, de hand hebben
gehad? Hoe anders waren de dingen dan
geloopen, indien zich een machtig,
vrijheidlievend staatsgebied in
Noord-WestEuropa had gevormd; in plaats van de
drukkende macht van het Midden, die
wij nu hebben beleefd. Doch dit is esprit
d'escalier. Wat sommigen wel hebben
beproefd, wat koning Willem I nog heeft
gewild, komt niet meer weerom!
Doch wel krijgt het Rijngebied ook
voor ons een nieuwe beteekenis, en
krijgt wanneer de Rijn zich waarlijk
onafhankelijker weet te maken, n voor
den handel n voor de beschaving, de
band met Nederland veel meer beteekenis.
Wat er dus te Parijs van dat Rijn
gebied zal worden gemaakt is evenals
voor België, voor Holland's toekomst
waarlijk van groot gewicht. Het ware
wel te betreuren,indien daarbij onzerzijds
iiilltiiiiiiiiuiiiliiii
ten te verslaan, en daartegenover gesteld
die van zijn partij, en dat alles met een
Hst, een lenigheid en een overmoed, en
vooral met een onverzettelijkheid van wil om
door alle middelen de macht in handen te
behouden, zooals ze heel zelden zich in een
reeks decreten hebben geopenbaard. Den
echten Russischen aard herkent men in
de wijze waarop zijn handelingen elkander
hebben opgevolgd. Zoodra een macht hem
stuitte, was hij vleiend vriendelijk, dan plot
seling toeslaand en overweldigend bij ver
rassing.
Hij wist bij Intuïtie hoe het Russische
volk was te behandelen.
Den avond van 7 November, wanneer hun
aanslag op de regeering is gelukt en het
congres der sovjets Lenin en Trotzki
heeft benoemd in den Raad der volkscom
missarissen, zegt de eerste kortweg in de
rede waarbij hfj het gezag aanvaa'dt: Wat
is de beteekenis van de revolutie?" Dat is
in de eerste plaats dat de soviets het gou
vernement zulk n zijn, zonder het minste
aandeel te laten aan de bourgeoisie."
Daar hebt ge het vonnis.
De boeren wint hij door hun de decreten
toe te staan, welke de verdeeling van het
land aan hen overlaten. Is het socialisme
daaibij gehuldigd ? Integendeel het wordt
in 't gezicht geslagen. Wat doet httertoe?
Hij heeft er mee gewonnen, dat zij hem
ongehinderd zijn gang zullen laten gaan.
Hoe behandelt hij de pers ?
.De bourgeoisbladen te dulden,"
d-creteert ruwweg Lenin,?is ophouden socialist
te zijn. Men mort vooruitgaan of achteruit.
Die van persvrijheid spreekt kijkt achter
waarts.1'
Het leger als leger ontbindt hij door het
besluit: Laten onmiddtllijk de regimenten
aan het front gema'htlgden kirzen oni met
den vijand te prderhardelen over een wa
penstilstand.'' En hij laat daarop van
regeeringsvvege een wapenstilstand sluiten
met den Duitichen generaal.
geen enkele invloed kon worden uit
geoefend. Er wordt mede over onze
levensfiguur beslist. In ons belang is
't, dat de Rijnstreek zooveel mogelijfc
voor een eigen, krachtig bestaan wordt
ingericht, zonder vreemde overheersching
ook zonder vreemden militairen druk.
Het blijft onze meening, dat de Neder
landsche regeering moet zorgen, een
invloed in 't kapittel, dat dezer dagen
hier ter stede aan 't werk is, in te nemen,
eer het te laat is. Het ijzer moet nu
eenmaal heet worden gesmeed, 't Maakt
geen verschil, dat de toegang tot de
besprekingen voor ons alleen langs
indirecten weg te verkrijgen zou zijn. De
kwestie der tractaten van 1839 geeft
daarvoor thans de naaste gelegenheid,
die met voortvarendheid behoorde te
worden aangegrepen. Wat er van
Rijnland worden zal, gaat Holland ten
nauwste aan.
Parijs, April 1918. v. H.
Hij verkondigt den vrede aan de wereld.
Dan, om kort te gaan, tegenover de
constitueerende vergadering van geheel Rusland,
die in Januari bijeenkomt en die den ver
klaarden wil der meerderheid
vrrtegenwoordigt, onderstreept hij eenvoudig de
ongeregelde macht der Sovjets met den
steun van een paar bajonetten en de Con
stituante verdwijnt in den afgrond. Evenals
hij na de vernedering van Brest-Litowsk,
eigenlijk alleenstaand.zelf s tegenover Trotzki,
den blooten vrede met den vijand handhaaft.
Hij heeft hem aan Rusland beloofd.
Het is in dit korte bestek, ondoenlijk om
in bijzonderheden te treden. Mocht men
details schilderen en de dingen naar hun
waa'de voor den dag laten komen, dan zou
het bezitgrijpen van de macht door Lenin
tegenover de machtelooze onbesllstheid der
tegenstanders wellicht den indruk maken
der werklrig van een in geweld aangroeiend
natuurverschijnsel in het landschap dat bukt
voor de elementaire kracht.
Het element vraagt niet naar redelijkheid
of logica, het spaart niet, het bekommert
zich niet. maar het improviseert zijn weg.
Geesel Qods" noemden de M ddeleeuwen
de mannen die van zulke kracht een
afachai duwing waren, in de overtuiging dat zij toch
i een zending hadden. En zou Lrnin, evenals
hij zijn kracht oorspronkelijk putte uit de
verbirdirg met de instinctieve behoefte van
het Russische volk, ook niet een tijdelijke
rol hebben te vervuilen?
Welke?
Niet zuiver uitgesproken, leeft toch hier
en daar het denkbeeld dat hij Rusland voor
nog groot'r verwarring heeft behced. Br
gaat met den schrik en haat voor Lenin die
tot afschuw kan stijgen, toch 'tJ)d eea
\ zekere eerbied cfpaard. Iets wo-de'sisaan
i den man. De Rus herkent zich in hem, en
1 erke; t een kracht die hij zou willen bezitten...
; Maar men spare ons de imitaties m andere
i landen.
| W. G. C. BYVANCK