Historisch Archief 1877-1940
19 April. '19. No. 2182
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
11
VERSCHIL VAN MEENING IN DEN RAAD VAN VIER
De Stem der Kleine Natieën... (Brooklyn Eagle)
Teekenlnv voor ,de Amsterdammer" van Joh. Braakenxiek
President Wilson: Als de heeren niet doen wat ik wil, laat ik voor-komen"
IIIIIIHIIIIIIII1I
MIMIMIHIIIIIMMIIIIMMIItfll
I6e jaargang 19 April 1919
Redacteur: K C. DE jONQe
Van Woustraat 112!, AmsterOam
. Verzoeke alle mededeelingcn, deze rubriek
betreffende, aan bovenstaand adres te richten.
BERICHT
De volgende rubriek verschijnt 17 Mei.
DE WISSELPRIJS
wg geven hierbij een reproductie van
den door de Amsterdam m ei" uithdocflen
wisselprijs.
PROBLEEM No. 219
VAN DEN AUTEUR S. SWART, A'DAM
Ingezonden onder het motto De Groene"
(Wedstrfldprobleem No. 5)
Zwart (9 schijven)
21
26
31
36
41
40
5
l
15
20
25
30
35
40
45
50
Wit (9 schgven)
Stand. Zwart: 6, 8, 10/12, 14, 21, 25, 28.
Stand. Wit: 23, 24, 31, 32, 34, 36, 39, 42, 43.
PROBLEEM No. 220
VAN DEN AUTEUR A. J. BARTELS, A'DAM
Ingezonden onder het motto Op Hoop
van Zegen"
(Wedstrijdprobleem No. 6)
Zwart (4 schqven;
l
6
11
16
21
20
31
41
40
Wit (5 schijven)
Stand. Zwart: 12, 15. 32, 36.
Stand. Wit: 9, 14, 22, 29, 41.
PROBLEEM MET KLEIN NASPEL No. 221
VAN DEN AUTEUR J. C. LE BLEU, BRESKENS
Ingezonden onder het motto Ende
despereert niet"
(Wedstrijdprobleem No. 7)
Zwart (11 schijven)
De vele goede eigen
schappen, die de F O
NGr EB. S bezit en dit
rijwiel bij normaal ge
bruik en behoorlijk
onderhoud een langen
levensduur verzekeren,
maken het GOEDKOOP
DeGroningefRijwieleniabriekll.FONOERS
riiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiimuiiiiiiiiiiimiiiiiiiiii niiiuiiiliiiiiii
Zwart (12 schijven)
21
26
31
36
41
46
5
10
15
20
2
SU
35
10
45
50
Wit (11 schijven)
Stand. Zwart: 5, 9 12,14,17,19,22,23,25,26.
Stand. Wit: 21, 30, 3338, 41, 44, 47.
LOKZET
door den heer M. Dekker, A'dam, uitgevoerd
in een f-pelende partij
Zwart (17 schijven)
MEDEDEELING
Aangezien wij niet over voldoer.de ruimte
kunnen beschikken, worden de oplossingen
der problemen met eventueele besprekingen
geplaatst, na plaatsing van tiet laatste wed
strijdprobleem, dat is No. 224.
JU
w;
10
Wit (11 schijven)
Stand. Zwart: 8 10, 12, 14, 1820, 25,26,30.
Stand. Wit: 23, 27, 28, 32 34, 3739, 42, 43.
PROBLEEM MET NASPEL No. 222
VAN DEN AUTEUR GEORGE J. A.
VAN DAM, RIJSWIJK
Ingezonden onder het motto Spiro, Spero"
(Wedstrijdprobleem No. 8)
l
d
11
16
J.I
Ju
31
36
41
40
?5
40
45
50
Wit (16 schijven)
Stand. Zwart: 3. 4, 6/15, 17/19, 23, 24.
Stand. Wit: 16, 25, 26, 28, 31 33, 36, 38, 39,
42, 44, 46/48, 50.
Een gewone stand met een eenigszins los
spel van wit. Deze heeft reeds een schijf
verloren, tracht nu door een list dam te
krijgen en speelt!
31-27 1.
waarop zwart laat volgen
1. 17-22?
28:17 2. 11:31
26:37! 3.
Nu neemt zwart dam door
3. 24-29
33 24 4. 19:30
25:34 5. 23-28
32:23 6. 18:49
Nu komt de damzet voor wit!
16-11
11:2
42-37
46:37!
7.
9.
10.
49:41
moet 2 slaan
41-19
19:41
En wit heeft voldoenden tijd de dam in
veiligheid te brengen. De dam kon afgenomen
worden door 13-18, 9 13, 10-14, waardoor
een stand van 4 tegen 5 kwam. Dit ge
schiedde evenwel nitt. De partij werd door
wit gewonnen.
SCHIJFWINST
Ingezonden door I. Hendrix, Amsterdam
Zwart (10 schijven)
l
6
11
16
21
20
31
36
41
46
a
10
15
20
25
30
35
40
45
50
Wit (10 schqven)
Stand. Zwart: 79, 12, 15, 16, 20, 21, 25, 30.
Stand. Wit: 22, 23, 28, 32/34, 37, 39, 40, 48.
Wit aan zet zijnde speelt
22-17
Nu won zwart een schijf aldus:
21-27
32:21 16:27
maar zwart heeft niet gezien, dat wit nu
een schijf won door
33-29 12:21
2822 27:18
23:14 20;9
40-35!!
voor
Algemeene Wetenswsardigheüe:*
Men gelieve c vrfegrn v(;C: Q=:"C 'Uüriei.-. in U
<eritleri aar, het Redactieburesu, raci op t! «n omslag
hel motto Leekensplege!". >t.i onder opgave van
naam en ad:es (die als v^rtrouwlüs su!!«*n worden
beschouwd.)
W. F. H. te H. Welken weg moet een
bezitster van een m.n.l.o. diploma volgen om
de Ie akte Engelsch te halen? Geeft het
bezit van een lagere taaiakte zonder meer,
kans voor de een of andere betrekking'''
Met de Ie akte Engelsch bedoelt U
waarschijnlijk^de akte Engels-h M O. A. De op
leiding voor deze ak e wordt gegeven door
leeraren in het Engelsch in verschillende
plaatsen; in sommige steden bestaan voor
de opleiding bepaalde cursussen, terwijl te
Groningen, Amsterdam en Utrecht aan de
hoogescholen bepaalde colleges daartoe
worden gegeven. Een verblijf in Engeland,
om de juiste uitspraak te leeren, is zeer
gewenscht. Iemand, die deze akte bezit kan
worden benoemd tot leeraar(es) aan een
H. B. S. met 3-jarigen cursus.
Het komt ons evenwel voor dat de studie
voor een akte M. O. met uitsluitend een
m.u.l.o. opleiding tot basis een wel wat
zwakken grond heeft.
De z.g. lagere akten kunnen alleen ver
kregen worden door hen die in het bezit
zijn van de akte lager onderwijs, u zoudt
kunnen probeeren een diploma als corres
pondente in de moderne talen te behalen
... ter Vredesconferentie
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIItlllllllllllllllllllllllllllllllllllH
R1JMKRONYCK
Aan de militie-lichting 1919
Ja, mijn waarde wapenbroeders,
zoo krijgt ledereen z'n beurt l
Maar sinds ik op jullie plaats zat
is er toch heel wat gebeurd l
Reuzen-boffers noem ik jullie,
jullie dienst-tijd is een feest
vergeleken met den onze,
zonder den modernen geest!
Jammer dat die geest, als andre,
geesten zich niet openbaart,
want men zegt, dat ondanks alles
't oud régime nog wordt bewaard.
Eten uit een vettig blikje,
slapen in een vuile zaal,
met z'n tienen n fonteintje
ach, ik ken het allemaal l
Theorie van dril-sergeanten,
diefstal door je kameraads,
links- en rechts-om excerceeren
op een kille binnenplaats.
Vrienden, word niet wankelmoedig,
want een nieuwe morgen naakt,
reeds vergadert een commissie
die voor uwe rechten waakt.
Heeft minister Geusau 't beter?
Draagt hij niet een kale jas?
Had hij onlangs niet een pet op?
Reisde hij niet derde klas?
De moderne theorieën
worden wellicht nog practQk
kom, verbeid in duldzaam lijden
't Militaire Hemelrp!
MELIS STOKE
tltllllllllllllIIIIIUIIItllllllltlllllllllllIllllltllllllllllllltmililimillllllllliM
door het afleggen van de daartoe verelschte
examens, dan heeft U zeer veel kans een
goede betrekking machtig te worden.
Th. L. te E. Stelt de hoofdacte (acte voor
hoofdonderwijzer) vrij van sommige vakken
van het eindexamen 5-jarige H. B. S. ? Zoo
ja, van welke?
Neen, de hoofdakte geeft geen vrijstelling
voor de vakken van het eindexamen
H. B. S. 5 j. c.
M. B. te A. Wat verstaat men onder
dommelmetten" in de Katholieke Kerk in
de z.g. stille week"?
Dommelmetten" is een
middelnederlandsch woord voor donkere Metten". Het
Middel-N'ederlandsch Woordenboek van Ver
wijs en Verdam zegt er van: Benaming
van een zekeren kerkdienst, Metten die van
een zeker gedruisch . of leven vergezeld
gaan. Zij worden op Goeden Vrijdag ge
houden." In het Woordenboek der
N^derlandsche taal staat: zekere kerkdienst, op
Woensdag, Donderdag, soms ook Vrijdag
voor Paschen gehouden, waarbij groot
gedruisch werd p.emaakt."
De Metten en Lauden van Witte Donder
dag, Goede Vrijdag en Paaschzaterdag
woorden voor de geloovigen in plaats van
te middernacht of 's morgens vroeg, gezon
gen 's avonds te voren, dus Woensdag-,
Donderdag- en Vrijdagavond in de goede
Week. Onder dezen dienst w orden alle kaar
sen en lampen in de kerk uitgedoofd.
Eerst na iedere psalm of lied n van de
15 kaarsen op de driehoekig oploopende
kandelaars, behalve de bovenste die Christus
verzinnebeeldt.
Aan het eind van de Lauden onder het
lied van Zacharius Benedictus" ook de 6
kaarsen op het altaar en de overige lichten,
aldus verbeeldend, hoe Christus door allen
verlaten werd, zelfs door Zijn Apostelen.
Het eenige brandende licht, dat Christus
voorstelt, wordt na de Benedictus, onder
het herhalen van de antiphoon Traditor"
van de kandelaar afgenomen, en brandend
achter het altaar geborgen, omdat de Zoon
Gods, Het Licht, in Zijn dood en begrafe
nis voor de wereld verborgen was.
Omdat dus aan 't eind van de Lauden
alle lichten gedoofd zijn, noemt men dezen
kerkelijken dienst donkere Metten, de
naam voor Metten en Lauden samen. De
middeleeuwen kenden ook den naam
duust e r m e 11 e n.
Als de Lauden geheel geëindigd zijn, dus
na de Miserere en 't slotgebed, zeggen de
voorschriften :
Na dit gebed wordt er een weinig leven
en gedruisch gemaakt; hierop wordt de
brandende kaars van achter het altaar ge
haald, en allen staan op, en gaan heen in
stilte.
Zoo eindigen alle uren deze drie dagen
tot aan de Vespers van Paaschzaterdag."
Naar dit laatste gedruisch, zinnebeelding
van de verwarring en de aardbevingen bij
Christus' dood, noemde men in de middel
eeuwen deze Metten of Nokturnen en Lauden
Dommelmetten, van het werkwoord dom
melen" of dommen" dat gedruisch maken"
beteekende.
Dit gedruisch wordt in het koor gemaakt
door het klappen met de Jcoorstoelen, of
met de getijdeboeken op de koorstoelen;
door de geloovigen met het dichtklappen
van hun boeken.
Zoodra echter de Christuskaars weer
lichtend te voorschijn komt, als eerste heen
wijzing naar Christus' Verrijzenis, verstilt
al het gedruisch van de aarde nu het ver
borgen Licht Gods weer is opgegaan.