3 Mei '19. No. 2184 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 11 Spaarbanken versus Spaarkassen De Spaarbankbeweging hier te lande is ruim een eeuw oud. Kort na het einde van de Fransche overheerschlng en de Napoleon tische oorlogen aangevangen, hebben enkele der oudere Spaarbanken, juist in de afgeloopen oorlogsjaren, haar honderdjarig be staan mogen herdenken en, al was daarbij onder de bestaande omstandigheden van eene feestelijke viering geen sprake, de litteratuur van het spaarbankwezen is bij die gelegenheid met meer dan een belang wekkend gedenkschrift verrijkt. Een eerste plaats neemt daaronder in de, in 1918 ver schenen, geschiedenis van de Spaarbank te Rotterdam door den, sedert overleden, toenmaligen directeur dezer instelling, mr. J. H. W. Swellengrebel. Aan de hand van dit boek, teeken ik eenige gegevens aan omtrent de geschiedenis en ontwikkeling van het spaarbankwezen in ons land. Aanvankelijk opgericht als plaatselijke vereenigingen onder de auspiciën van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, met blijken van belangstelling van Koning Willem I en steun van de betrokken gemeen telijke besturen, hadden de spaarbanken een semi-philantropisch karakter. In de onzeker heid of deze instellingen hare onkosten uit het bedrijf zouden kunnen bestrijden, be grepen de oprichters, dat de onkosten, tot een minimum moesten beperkt bljjven en steldep zij niet alleen hun tijd en werk kracht kosteloos ter beschikking van het beheer der aan hun zorg toevertrouwde spaarbanken, maar brachten zij en hunne vrienden voldoende bedragen bijeen om in de eerste kosten van inrichting te voorzien en tevens om den grondslag te leggen voor waarborgkapitalen ter meerdere zekerheid van de inlagen. De gemeentebesturen hun nerzijds'stelden meerendeels gemeentelocalen kosteloos ter beschikking ten gebruike als zittings- en kantoorlokalen, terwijl de Rijks overheid vrijstelling van zegel-en zoo noodig van regisrratle-recht verleende. In het leven geroepen, als krachtig middel ter voorkoming van armoede, werden in de publicatiën van die dagen de spaarbanken meer of minder beschouwd als behoorende tot het gebied van het Armwezen en trekt het o.a. de aan dacht, dat de eerste stoot tot de oprichting van spaarbanken gegeven werd door een artikel van den heer R. Scherenberg, lid der Commissie tot onderzoek naar den staat der Armen, opgenomen in het .magazijn van het Armwezen in het Koningrijk der Nederlanden." Naarmate de werkkring der spaarbanken zich uitbreidde en het overschot van de rente op hare beleggingen boven de aan de inleggers te betalen rente haar in staat stelde hare onkosten uit eigene middelen te bestrijden, konden zij hare kantoren in eigene of gehuurde localen vestigen, meer dere bijkantoren openstellen en een groot deel der werkzaamheden, die te omvangrijk werden om alleen aan vrijwilligers over gelaten te worden, aan gesalarieerde beambten opdragen. Niettemin wordt nog heden ten dage bij de meeste spaar banken door commissarissen en adjunct commissarissen ren deel van het werk, maar voornamelijk het algemeen toezicht op het beheer belangeloos verricht. Ook het plaatselijk karakter hebben de meeste spaar banken behouden, al gaat men tegenwoor dig niet zoo verre als in de eerste jaren, toen in de reglementen bepalingen waren opgenomen, dat slechts inlagen werden aan genomen van in de gemeente gevestigde inwoners. Was dit aanvankelijk van eenig voordeel, omdat daardoor de band tusschen beheerders en inleggers sterker werd, het werkte toch belemmerend tegen eene sterke ontwikkeling van het spaarbankwezen. Eerst in 1881 door de oprichting van de Rfjkspostspaarbank, die de gelegenheid tot sparen en tevens tot terugbetaling aan alle postkantoren van het land tot in iiliiiililliiiiiiiiiMniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiimii DE TWENTSGHE BANK AMSTERDAM, ROTTERDAM, YGRAVENHAGE, UTRECHT, ZAANDAM Bastort kapitaal f 26.662.000.?Ritmen f 11.000.000. tei veile aansprakelijk vitr verbliteelwei vai: B. W. BLMDENSTEIN t C«., 55-88 Tkrtae'iMdlNtrMt !???<?? E.C. B. W. BLIJDENSTEIN Jinltr, Eeiohede. LEDEBOER fc Ce?Al»le. Rekening-Courant met Rentevergoeding. In- en Verkoop Wissels op Binnen- en Bultenl., Treemde Mant, Coupons. Incasseering op Binnen- en Buitenland. Bembonrscredieten in Noord- en Zuid-Amerika. In- en Terkoop Effecten. Bewaring ran Waarden. Safe Deposits. Verzekering tegen verlies bij uitloting van fondsen. Voorschotten op Fondsen en Goederen. Credieten aan Handelaren en Industrieelen bfl hare afdeeling CREDIETVEBEENI6IN6, hetzQ tegen borgstelling, crediethypotheek of andere lekerheid, hetzij in blanco. Rente voor DEPOSITO'S. Direct opyorderbaar l pCt. Tien dagen opzegging . . . \X . Een maand vast . . l op nader overeen te komen ng J Een maand opzegging voorwaarden. Drie maanden opzegging 3 , *) Zes Maanden . 3% *) Een Jaar . 4 . *) ') Van den dag der opzegging af wordt H pCt. minder rente vergoed De Maatschappij voor Hypothecair Crediet 's-Gravenhage - Molenstraat No. 39 geeit thans uit 5 pCt. Pandbrieven IN STUKKEN VAN f 1000.?, f500.?en f 100.-. AMSTEBDAM MAASTRICHT Gestort Kapitaal en Reserve ? 8.6OO.OOO fteeft voorschotten uut hare rekening-honden Belast ritk met alle Bankzaken Uitvoering van Effectenorden RENTBTEB60EBIN6 YOOR DEPOSITO'S t met n dag opzegging 2 pCt. . tien dagen . 2V« . . een maand , . 2% . . drie maanden 3 . . een laar 4 SAFE-DEPOSIT Arnhemsche Hypotheekbank Anno 188S ARNHEM HTel 5 pCt PANDBRIEVEN a 1OO pCt aflosbaar a pari in 25 jaar, door verplichte uitloting van tenminste 4 pCt per jaar, aan te vangen 1921. Directie: Mr. S. J. VAN ZIJST, Mr. J. F. VERSTEEVEN Algemeene Hypotheekbank, HEEBENGRACHT 416. AMSTERDAM. De Bank stelt tot nader order verkrijgbaar: 4K pCt. Pandbrieven tegen 97 pCt. 5 pCt. Pandbrieven tegen' lOOpCt. Deze Pandbrieven worden onvoorwaardelijk a pari uitgeloot. ( Mr. H. Pouw ( Mr. L. J. VAN TOULON VAN DER KOOQ De Directie: K.DIAUIANTJz..Accountant, TAJT BAKRLESTRAAT 14O, AMSTERDAM Telefoon Int. Zuid 845 Zuid 912. ONTYAE-enBETAALKAS N.Doelenstr.20-22, Amsterdam. Renteverg. voor gelden a deposito met l dag opzegging . . l pCt. Bedr. tot/20.000-terst. betaaldb. met 10 dagen opzegging l^pCt. Voor andere termijnen op nader overeen te komen voorwaarden. Open en gesloten bewaargeving volgens Reglement. SAFE DEPOSIT INRICHTING, geopend: op Werkdagen van 8% tot 5 uur. op Zaterdagen en Beursvacantied. van 8% 2 Loketten van / 2.50 per maand (?10.?per jaar) en hoogertehuur voor bij de Directie bekende of geïntroduceerde personen. HYPÖTHEEKBnNK voopNED Keizer*>sgt*o.cHt 5°/o Pandbrieven wo \0 Circuleerende Pandbr. ruim: De Directie: J. J. COCK, H. J. KORLVINKE Dl Hollindschi Voorschotbank HAARLEM, KRUISWEG 70. Bijkantoor: Amst., Heerengr. 459 Rotterdam, Wflnhaven 129a. 's-Gravenhage.Ged Burgw.38. Maastricht, Stationstraat 36. De Bank verstrekt gelden tot elk bedrag met een minimum van f SOO en verkoopt 4 V^ pCt. schuld brieven in stukken van f 1000, f 500, f 100 en f 50. Brandwaarborg-M', Opgirickt «1190 ? Emitivl ti Antterfan sluit verzekeringen tagen SCHADE DOOR BRAND OP WOON- EN PAK HUIZEN. INBOEDELS, MEUBILAIR, FABRIEKEN, ETABLISSEMENTEN. Kintoor: SINGEL 262, A'dam Kall Baaar-West, Batavla. ( S. l. W. VAN BUUREN Directeuren: l M. A. VRIESENDORP ( E. LANKHOUT Bemachtigde: NEUMANN & Co., Batavfa De Rente-Gassa, Heer engr. 179, (geb. Assoc.-Caua), AMSTERDAM. Kapitaal . . ? 1,000,000. Reserves . . 1,226,099.60 DEPOSITO-BENTE: Met l dag opzegging (bedragen tot f 5000 direct te ontvangen) l pCt. Met 10 dagen opzegging l K , Voor l maand fxe . . IVi , . 2 en 3 maand. Ixe * , . l jaar fxe . . . ' 3% . Prolongatieconditie (tot beperkte bedragen) Vi pCt. onder den Pro longatiekoers, met een maximum van 2 pCt. FirniuJ.tai.Scliiöder Keizersgracht 391 Amsterdam Tel. N. 329 Assuradeurs en Assurantiebezorgers VOOR alle soorten V e PZ e kering MUHÜSCNE ««-MMTSCWU Gestort Kapitaal /7O.OOO.OOO - Statutaire Reserve /12,760,286 Hoofdkantoor: AMSTERDAM Agentschappen te ROTTERDAM en 's-GRAVENHAGE Vestigingen in Nederlandsch-lndië, in de Straits-Settlements, Britsch-lndië en China. In- en Verkoop van Wissels en Telegrafische Transferten. Incasseeringen en Financieeringen. Schriftelijke of Telegrafische Credieten. Reiscredietbrieven. Deposito's. Rekeningen-Courant. Administratie van Effecten en alle andere Bankzaken. Rentevergoeding voor Deposito'* met 12 maanden opzegging 4 pCt. INCASSO-BANK AMSTERDAM - ROTTERDAM - ALMELO - ARNHEM - DELFT DORDRECHT - VBRAVElHAeE - MUKERK - UTRECHT - WORMERVEER - WUK BU DUURSTEDE - USSELSTEW - ZAANDAM Volgestort Kapitaal f t4.OOO.OOOrRo»orvo 12.447.2OO. Effectenorders Coupons Prolongaties Vreemd Bankpapier Cheques Buiten!. Wissels SCHRETLEN & C2 AMSTERDAM, Keizersgr. 126 NIJMEGEN, Stadsgracht. Int. Tel. M 5701 en N 9128. (nt.Tel. 1379 en 1701. Administratie van Vermogens. HET ASSURANTIEHUIS Keizersgracht 213 - Tel. H. 9569,1438 en C. 52,2145 - Amsterdam Combinatie van tiederlandsche Verzekering Maatschappijen KAPITAAL fW.OOO.OOO Verzekering tegen Transport-, Brand- en Inbraahchaden Directie s F. A. SOREL Binnenl. Vaart Risico Sociëteit. Telif. H. 1028 H. gevestigd te A'durn, Kokin 69. elel. N. 7321 H. DIRECTEUREN: Jan A. v. Kijk, Dr. J. M. Croockewit DE BINNENLANDSCHE VAART RISICO SOCIËTEIT" sluit: VERZEKERINGEN op alle Binnenwateren van Nederland, België, Duitschland, Frankrijk, enz. VERZEKERINGEN op Schepen, Schuiten en Stoom boot en. VERZEKERINGEN op Koopmansgoederen, Huisraad, Inboedels, enz. geladen in Schepen, Booten, enz. VERZEKERINGEN te LAND door geheel Europa per spoor, Wagens, enz. VERZEKERINGEN per POST enz. op Effecten, B ankpapieren, Edelgesteenten, enz. door geheel Europa, naar en van Amerika, naar en van Oost- en West-Indien, enz. VERZEKERINGEN op PASSAGIERSGOEDEREN. De schade in de Hotels enz. wordt vergoed. NED.-IND. ESGOMPTO MAATSCHAPPIJ OPCtEBICHT IN 1857 KAPITAAL / 25,000,000.waarvan uitgegeven M volgestort 20,000,000. RESERVE. . . 4,300,000.Hoofdkutoo»: B A T A V l A AGENTSCHAPPEN te: Soerabaia, Soerabala-Slmpang, Semarang, Weltevreden, Padang, Bandoeng, Cheribon, Macassar, Djokdja, Medan, Tegal AMSTERDAM '«-«BAVENHAeE Keliericracht SVS?K Prima MemdvikplelM 14 Voorschotten op Ceelen Incassl op Indië, Holland en het Buitenland Open en gesloten BewaargeTingen RENTE VOOR DEPOSITO'S: gedurende 3 maand»vaitSpCt. , l |ui vast. . 4 . met l dag opzegging 2 pCt. . 10 dagen . 2k . gedurende l maand vut 2% . _-/ (Jjanfi- ^Associatie er/fieim & Gompcrti ISjb en 'Crt'Jivtut'reeniging 1S5J ALLE BANKZAKEN KAPITAAL EN IESEIVES f 11.500.000,?EEK El TWINTIG KANTOIEI Accountantskantoor van HENRI C. HOEK, Lid. Ned. Bond v. Ace. DEN HAAG, Sweelinckstraat 181 - Tel. H 9565 LEIDEN, Leidsche Straatweg 23" (Rljnsfaurgerweg) HEERENGRACHT 581, Opgericht 188S. Geeft uit; 5 pCt's PANDBRIEVEN in stukken van ? 1000.?, ? 500 en ? 100.?tegen den koers ran 100 pCt. DE DIRECTIE. Uaitt EïDötl 5 pCt. en 6 pCt. Pandbrieven Standaard Hypotheekbank te Rotterdam Directie: Mr. H. H. C. Castend|k en I. Mosselman De Bank verstrekt gelden onder eerste Hypothecair ver band en geeft onder con trole van het Algemeen Administratie en Trustkantoor 4Vj % PANDBRIEVEN uit tegen Beurskoers. DE HAARLEHSCHE HYPOTHEEKBANK. 4 '/i en 5 % Pandbrlaveii Amsterdifflfohnii Baurakoara 4l/2 pCt Pb. a 94 pCt 5 pCt Pb. a 100 pCt In omloop: 31 Dec. '18 . f 10.004.700. 31 '17 . - 7.836.350. Vermeerdering\, in 1918 |' Uitstaande hypotheken: 31 Dec. '18 . f 10.557.310.67 Roty, HjpottiiikbJDk noi lidulud Opgericht In 1864 Yolteekend Maatsch. Kapitaal f5.000.000. Verstrekt geld op eerste hypo theek zonder vooruitbetaling van rente. Voor inl. wende men zich tot het kantoor der Bank, Ged. Bierha ven 25 te R'dam of tot hare Agenten in de hoofdplaatsen des Rijks. DeDi' Mr.W.v.RosSEM.Mr.TH. REEPMAKER. Mr. N. P C. v. WIJK 's-GRAVENHAGE o :4V/o Pandbrieven a 33 LOUISE VAN DIE GRENSSTRAAT 24 belast zich mei 4 alle TEL. 67487!. - AMSTERDAM ACCOUNTANTSWERKZAAMHEDEN