De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1919 10 mei pagina 2

10 mei 1919 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 10 Mei 19. No. 2185 DE MANNEQUINS Teekenlng voor .de Amsterdammer" van fordaan En dit, Mevrouw, zijn thans de meest gezochte voorjaarsmodes. het industrieele systeem dat nu meer dan een eeuw oud is in Engeland door den oorlog in de smeltkroes geworpen is en dat een nieuw systeem daarvoor in de plaats moet komen. Hij kijkt achter zich naar de 19e eeuw en ziet hoe een geleidelijk reformprocespo/ifïe* Engeland van de oligarchie naar de demo cratie heeft gebracht en hij Is nu besloten, dat de 20e eeuw industrieel Engeland op dezelfde manier zal hervormen. ZQn ideaal is het coöperatieve getneenebest, waarin de Arbeid evenzeer zijn volle deel zal hebben in macht als in arbeid. En hij zal iedere partij de proef afnemen zoowel wat betreft haar eerlijke medewerking aan dit resultaat als de spoed om dadelijk aan te pakken. De joage liberalen aarzelen niet, déze uitdaging aan te nemen. Den blik gericht op de toekomst, zien zQ in dit eerlijke ver langen niets dat in strijd is met hun op vatting van openlijke politiek. Inderdaad zouden z(, als zij konden, dit maken tot de zending van het 20e eeuwsche libera lisme, maar zij worden daarin belemmerd door de aarzelende houding van hun eigen leiders, die nog gevangen zitten in hun engere opvatting van een politiek, die vór den oorlog de overhand had. Indien de liberale partij, die nog steeds een van de machtigste partijen in het land is, gereed is om koen voorwaarts te gaan, de verlan gens van de nieuwere eeuw tegemoet, dan zal zQ haar vat op mlllioenen mannen en vrouwen in Engeland behouden. Maar als zij nu tekort schiet, zal de Labour Party haar erfenis overnemen en zal net liberalisme van het tooneel verdwij nen. Het gemis aan krachtige leiders bij de Labour Paity zal deze echter beletten, on middellijk ten volle par t g te trekken van den tegenwoordigen toestand van de libe rale partij. Deze laatste zal zoodoende een korte rustpoos genieten, waarin haar vroes. o. s. door LEONID ANDREJEFF (S. O. 5. afkorting van Save our Siuls het vastgestelde teeken in de Engelsche radio-code, waarmede een in nood ver keerend schip zich om hulp wendt). l Zooals de regeeringen der Entente-landen op het oogenblik handelen tegenover het vernielde Rusland, is of verraad of waanzin. Als zij weten wie de Bolsjewiki zijn, die zij op het Prinseneiland noodigdcn, om zich te verzoenen met het bloedende, stervende en door deze met eigen handen verscheurde Rusland, dan is het eenvoudig verraad, dat zich van andere dergelijke gevallen alleen onderscheid door zijn wereld omvattende afmetingen. Dat het onverwacht kwam, en allen, die geloofden in de goedheid en rechtvaardigheid der Alllés, zoo pijnlijk trof, is ook iets gewoons in dergelijks ge vallen: alle verraad komt onverwacht, en al wist de goddelijke Jezus heel gord, waarheen en waarom Judas wegging, toch blijven al zijn volgelingen in de gelukkige onwetend heid tot aan de klassieke kus. Het is niet noodig stil te staan hij het doel van het verraad, het is nog hetzelfde als in den tijd van Judas: Golgotha voor den een, zilverlingen voor den ander. Soms zelfs de strop..., maar dat heeft alleen betrekking op de pathologie van het verraad, en niet op de normale psychologie er van. Stel een ander geval: de Allies weten niet, wie de Bolsjewiki zijn die zij uitnoodigden tot een vriendschappelijke bespreking en dan is het waanzin. Want nu, na anderhalf-jarlge heerschappij der Bolsjewiki In Rusland, hun werkzaamheid inDuitschland en andere landen, kan alleen een waanzingere energie kan hersteld en een poging kan aangewend worden om haar hooge positie in de Engelsche politiek te herwinnen. Het succes daarvan zal afhangen van den moed en het doorzicht van haar leiders, op de manier als ik boven heb uiteengecet, maar zal ook afhangen van haar verhouding tot de Labour Party. In het Parlement handelde de Labour Party vór den oorlog in nauwe sa men werking met de liberalen. Tegenwoordig echter speculeert zij op de mogelijkheid naar grootere onafhankelijkheid en zal zij waar schijnlijk in het land poseeren als volkomen zelfstandig; maar in het Parlement zal zij, als voorheen, meer of minder eendrachtig samenwerken met de liberale partij. En deze zal op haar beurt bemerken, dat de tijd voorbij is, dat zij mocht hopen alleen de meerderheid in het Lagerhuis te bezitten en zal daarom genoopt zijn tot onderhande ling met de Labour Partij. In de naaste toekomst zal geen dezer belde partijen in staat zijn, een regeering te vormen, uit sluitend uit de eigen leden bestaande. Laat ik er deze waarschuwing bijvoegen'; Alle partijen in Engeland ondergaan nu groote veranderingen en wij zullen (gedurende een paar jaren) niet duidelijk de grenslijnen tusschen haar kunnen zien. Op ditoogen blik bijvoorbeeld zijn de grenslijnen tusschen llbe-alen en conservatieven onduidelijk en de eenige duidelijke politieke verschijnselen van dit oogenblik zijn de groei van de Labour Partij en de persoonlijkheid van den heer Lloyd George! Tenslotte nog een woord over den toestand geschapen door de atgemeene verkiezingen. De verkiezing zelf was in elk opzicht zonder precedent. Nooit hebben de kiezers zich minder zuiver uitgesproken, nooit heb ben de gekozen candidaten zulke verplette rende meerderheden behaald, nooit ook is een aantal candidaten gekozen met zoo weinig eerbied voor de plaatselijke nooden nige niet weten, welk een wreede, verwoes tende kracht deze Europeesche wilden vormen, die alle kuituur, wetten en moraal omverwerpen. Men moet wel in het geheel geen verstand hebben, als men niet de eenvoudige, begrijpelijke handelingen, ce daden en begeerten van het Bolsjewisme doorziet. Men moet wel blind zijn of de oogen niet gebruiken, als men niet ziet, zelfs bij oppervlakkige beschouwing van het groote, langzamerhand tot asch verteerde Rusland, vlammen, doodslag, verwoesting, , kerkhoven, gevangenissen, gekkenhuizen; als men niet ziet, wat er door honger en ontzetting geworden is, niet alleen van de heele stad Petrograd. maar ook van vele andere steden. Men moet wel alle gehoor missen of zijn ooren niet gebruiken, als men i niet hoort dat kermen en steunen, het weeklagen van vroawen, het gillen van kinderen, het rochelen van gewurgden, de geweerschoten van voortdurende terecht stellingen, dat alles, wat als het eenige onafgebroken gezang gedurende hst laatste anderhalf jaar in Rusland weerklinkt. Mtn moet wel zooals waanzinnigen, in het geheel geen verschil kennen tusschen waarheid en leugen, tusschen wat mogelijk en wat onwaarschijnlijk is, om niet het socialistisch geschetter en de onuitputtelijke leugens der BoisjewikI te doorgronden soms zijn ze dom en zielloos, dronkemans-gebazel, als de dekreeten van Lenin, soms schetterend en op effect berekend, als de redevoeringen van den bloeddorstigen dwaas Trotzky, dan weer belachelijk eenvoudig eu naief, als een leugentje, waarmee men kinderen, dieren.... en het volk zoet houdt; iets ais een bosje stroo, waarmee men een dier in den stal lokt, of de oificieeie verklaring van den Raad, dat er door den A'lantischen oceaan een droog pad loopt, ofhetmenschN.V. PAERELS Meubileering MIJ. COMPLETE MEUBILEERING -: BETIMMERLNGEN : Rokin 128 Telef. 4541 N der kiesdistricten. Waarom? Omdat de verkiezingen gehouden zijn op een oogenblik, toen niemand aan politiek dacht of aan de geweldige sociale probleemen, door den oorlog geschapen. Het geheele land zeide als n man: Goddank, de oorlog is uit" en drukte zijn dankbaarheid aan den man, die den oorlog gewonnen had" uit, door zijn cardidaten en masse te kiezen. Toen de uitslagen bekend werden en ge constateerd werd, dat de conservatieve partij een groote meerderheid van de zetels in het nieuwe Lagerhuis had verkregen, begon het publiek na te denken over den Invloed van vroegere oorlogen op de Britsche politiek en zeide: Een oorlog brengt altijd binnenlandsche reactie voort en de Tories hebben nu voor j uren de macht veroverd" Deze menschen nu hebben te boud gesproken. De reactie zit nog niet in het zadel. Het nieuwe Parlement mag een conservatieve tint hebben, maar den kiezers, die deze keus deden, begon het spoedig duidelijk te worden, dat de politiek liberaal moest zijn. En om het nieuwe Lagerhuis de eer te geven, die het toekomt, dient geconstateerd, dat het tot dusver goed werk gedaan heeft. Maar de politieke onzekerheid in het land aan het licht gekomen bij de onlangs gehouden ver kiezingen in West Leyton en Huil, waarde j candidaten der regeering absoluut geslagen werden toont aan, dat de Engelsche kiezer als van ouds niet gesteld is op parlemen taire coalities tusschen liberalen en conser vatieven en graag zou zien, dat de heer Lloyd George zijn plaats aan het hoofd der voorultstrevenden weer innam. Of hij dat zal doen en wanneer, hangt af van zijn oordeel over politieke taktiek. Dat hij het ten slotte zal doen, daar twijfel ik niet aan en zijn keus zal verhaast worden door den spoedigen draai van het land naar links DE SCHOOL IN HET MODERNE RUSLAND De Amsterdammer geeft hier een aritkel van Wladimir" wiens, opstellen over het bolsjewistische Rusland, ver schenen in het Algemeen Handelsblad en in dit weekblad. Wladimir schetst hier de onderwijs toestanden in de Russische Commune, naar eigen gegevens en naar die van eenige uit Rusland gevluchte en onlangs hier te lande aangekomen onderwljzerressen, voor wier waarde als getuigen hij blijft instaan. In een van mijn vorige schetsen heb ik reeds gewezen op de onderwijstoestanden, die in het bolsjewistische Rusland heerschen, en tevens op het gevaar dat hierin ook voor West-Europa schuilt, want op zekeren dag zal het kennis maken met de resultaten van het systhematisch vergiftigingsproces, dat men m Rusland de nieuwe generatie doet ondergaan,... indien men tenminste aan het principe blijft vasthouden, dat men zich niet met deze interne staats-aangelegenheden mag bemoeien, en geen eind maakt aan die toe standen- De Russische schrijver Leonid Andrejew heeft een noodkreet geuit in de West-Europeesche pers, en, hoewel de cen suur der Entente deze aanzienlijk heeft besnoeid, bevat hij nog voldoende, om in normale tijden iederen intellectueel met schrik te vervullen... Oak deze noodkreet heeft weinig uitwerking gehad, zoomin als de vele geschriften van bekende en onbe kende Russen in de West-Europeesche pers, die de bedoeling hadden het ongelukkige Russische volk van dienst te zijn. (Zie het feuilleton hieronder). Ja, men leest ons wel, heel veel zelfs,... en men spreekt over ons, en vlrdt ons interessant, maar, veel liever hadden wij dat men ons in het geheel niet interessant vond, war.t dat willen wij niet zijn ... wij lievend bevel: dat er in het vooruitzicht van de afschaf fing der doodstraf o nmiddellijk een klubjèburgers moet worden doodge schoten. Het gehoor van deregeeringsmannen der Entente moet wel aangetast zijn door een bizondere, doodelijke ziekte, dat zij niet alleen niet hooren het weeklagen van Rusland (op het oogenblik weeklaagt de heele wereld) maar ook geen acht slaan op die duidelijke en begrijpelijke rapporten over het wezen van hst Bolsjewisme, die hun uitgebracht zijn d«or de heeren Newlans, Skawenius en veel andere achtenswaardige en betrouwbare menschen. Ik ga verder: men moet wel als krank zinnigen, heelemaal geen geheugen hebben, om te vergeten de gepantserde wagons, de oorsprong van het Russische Bolsjewisme uit de Duitsche kdzerlijke bank zelf en uit de misdadige ziel van Wilhelm, den vrede van Brest-Litofsk, die Duitsche agenten met andere Duitsche agenten bewerkstelligden als laatste mogelijkheid van een overwinning over de Aliiés. Ook dient men Pruisen en Galicie te vergeten, die gedrenkt ziir. door Russisch bloed, aanvoerders als Korniloff en Kaledin, die eenzaam gevallen zijn als slachtoffers van hun plicht en trouw aan de bondgenooten, en den admiraal Stschastno, en Doechonine en het verwoeste Jjroslaw, en de jeugdige jonkers en studenten, die vol vertrouwen gesneuveld zijn ter wille van Rusland en van U, waarde bondge nooten, en die vele duizend.* Russische officieren, die voor hetzelfde doel verjaagd, gedood en vervolgd zijn als honden, en die gij nu niet opzïtteiijk natuurlijk zoo brutaal beleedigd hebt door Uw zachtheid tegenover hun moordenaars en beulen. Ea, last not least dient men te vergeten, dat Wilhelm van plan was in Parijs te dejeuneeren, Wilhelm II, keizer van Duitschland, begeerea geen litterair succes, maar alleen geloof en aandacht voor onze wanhoops kreten. Onze waarschuwing is geboren uit de grootste ziels-smart, en zfl is gericht aan hen, die helpen kunnen, en helpen moeten willen zij zelf niet ten onder gaan. Want het bolsjewisme is geen leer en geen geestes-strooming, maar de meest grove vorm van misdaad, die met geweld ver nietigd moet worden. De tegenwoordige Russische school ! . . . Ook nu nog, nu ik dit schrijf, gevoel ik dien vreeselijken angst dat men mij niet zal gelooven, dat men deze regelen als een soort van sensatielectüur zal opvatten, of wel in het vaste en tevreden geloof dat het hier wel nooit zoover zal komen, ter zijde zal leggen. In een te 's-Gravenhage verschijnend Russisch blad, de Golos Rodiny, geeft een oude en ervaren Russische o- derwQzeres mededeelingen omtrent de tegenwoordige schooltoestanden in Rusland. ZQ is pas onlangs eind Februari uit Rusland ge vlucht, en uit hare mededeelingen blijkt wel dat alles er sinds ik er getuige van was, op achteruit grgaan is, dat alles wat tot nu toe bekend geworden is, in het niet gesteld wordt door de nieuwe daden der Heeren Volks-commissarissen. Door hunne schoolhervormingen hebben mannen met eene universitaire opleiding, zooals Lunatscharsky, een ware misdaad tegenover de menschheld begaan. Die hervorming, waarvan ik het begin heb meegemaakt is nu doorgevoerd. De school is natuurlijk zeer vereenvoudigd; in plaats van de vroegere 8 klassen en 3 voor bereidingsklassen der middelbare, en 4 klassen der lagere school bestaat nu nog slechts een vorm, die der Communistische eenhelds-arbeidersschool" zooals de officieele titel luid, en die 2 klassen bevat. Tot de eerste klasse behooren de drie laagsten der vroegere school, de overigen tot de tweede klasse. Het onderricht is voor jongens en meisjes hezelfde, en in iedere klasse moeten evenveel jongens als meisjes zijn. Op de reden daarvan kom ik straks terug, een reden die waarlijk afgrijselijk te noemen is. Men heeft dit bereikt door ruiling tusschen de vroegere scholen. Over deze organisatie der school heb ik reeds eerder geschreven, maar aan den reeds bestaanden raad van toe zicht is nu een door en uit de leerlingen der beide klassen gekozen raad van leer lingen toegevoegd, en waarin leerlingen van beiderlei kunne en vanaf den leeftijd van 12 jaar zitting en stem kunnen hebben. Ook het leerarenpersoneel wordt gekozen, en stemgerechtigd is ieder die de vroegere lagere school van 4 klassen heeft af geloopen ; deze verkiezing *n geschieden vanwege de onderwijs-afdeelingen der plaatselijke arbei dersraden; deze zijn de hoogste autoriteit in zake schoolaangelegenheden, en het laat zich begrijpen dat zQ niet hebben nagelaten het geheele vroegere schoolpersoneel, het geoefende, te ontslaan en te vervangen door hunne eigen vriendjes, dikwijls zeer jeug dige en onervaren menschen, zondereenige ontwikkeling. Maar ook deze onderwijzers hebben nog een zware dobber, want de raden van leer lingen hebben het recht ze als ongeschikt voor hun taak weg te sturen. En ofschoon de wet den onderwijzers verbiedt den leer lingen huiswerk op te geven, ofschoon ze den leerlingen gedurende den les geen vragen betreffende den leerstof stellen mogen, en zij zich, uit vrees natuur'ijk van wegge zonden te worden geheel naar de wenschen der leerlingen gedragen, maken de raden van leerlingen. . . van jonge kinderen. . . herhaaldelijk van hun wegzend-recht ge bruik. Leerboeken bestaan niet.. . hoe zouden ze ook? De oude zijn anti-revolutionair1' en nog niet in de tegenwoordige krankzin nige schrijfwijze geschreven, en behandelen ook nift de nieuwe vakken als : Degeschiedenis der revolutie, Geschiedenis van het Communisme, Het Atheïsme, De Commu nistische staatsvorm, enz. . . en op dit nieuwe gebied zijn voorloopig nog geen schrijvers of uitgevers, terwijl de staat zijn persen noodig heeft om geld te drukken, zijn roode kranten, en vooral ook zijn buitenlandsche propaganda. Het nieuwe leerprogramma is nu uitgewerkt, maar wordt nog zonder de boeken onderwezen. . . ieder doet zijn best, voor zooverre de leerlingen dat toelaten. Het is verboden in de school te spreken over godsdienstige onderwerpen en over moraal, verboden zijn natuurlijk ook alle straffen, ja zelfs opmerkingen betreffende oplettendheid, orde en zedelijk gedrag. Een officieel dekreet daaromtrent noemt ze met een groot woord : anti-revolutionaire en ouderwetsche uitingen van slaven-geesten." Daarentegen zijn den leerlingen alle, zelfs IIIIIIIIIMIIIIIIMIIIIIIIMIIIIIIIIIIIII maar de heer Wilson dejeuneert er nu en alleen door het gelukkige toeval, dat hij twee oceanen overgestoken heeft : den Atlantischen en den oceaan van Russisch bloed, dat vergoten is ter verdediging van de zaak der Allies. Ik ga nog verder: men moet wel in het geheel geen gevoel van waardigheid en zelfs van eenvoudige behoorlijkheid heoben, men moet in het geheel geen verschil weten tusschen rein en onrein, zooais krankzinnigen dat niet weten, die vuil door hun eten mengen en zich wasschen in vatenwater om met een vriendeiijken glimlach (als gold het een geconfijte ananas) al die beleedigingen, boosaardigheden, spottende insinuaties en openlijke aanvallen te «likken, waarmee de regeeringen der bondgenooten door het Bolsjewistisch Petrograd beloond zijn. Ik spreek niet van de arrestatie van den Roetneenschen gezant, den heer DiamaPöi, waartegen inderüjd zelfs de Abessiniers protesteerden: al vertegenwoor digt de heer Diamandi ook geen groote mogendheid, toch zal hij niet zoo dwaas zijn, er bescheiden en met waardigheid over te zwijgen. Noch spreek ik over den Zwitserschen gezant en andere dergelijke kleine onschuldige neutralen, die ook ge leden hebben onder de ruwe handen der Bolsjewlki. Ik durf zelfs niet te spreken over den heer Wilson, die indertijd in antwoord op zijn sympathiek radiogram aan de nieuwe sowietmacht, een heel ruwe, gevoelige oorvijg van Zinowief kreeg: voor den Christen en menschenvriend was het slechts een reden om nu ook de andere wang toe te kieren. Maar de aanval en moord op het Engelsche gezantschap? Maar de verklaring, die daarop volgde en die de Bolsjewiki buiten de wet stelde? En ten slotte : als men oogen en ooren LENTE Ach, hoe waarlijk communistisch Koestert ons die lentezon, Voor mijn struikjes en mijn plantjes Wordt het feest op het balcon. Knopjes, scheutjes, sprietjes, blaadjes Zijn hun best weer aan het doen, Kijk, dat vlijtig rozenboompje Pronkt al aardig in het groen. 't Is alsof de tulpen vragen Wie of ik de mooiste vit d, Zie ze maar eens wedstrijd houden Met die paarse hyacint. Zeg eens even, malle pronkboon Ben je niet wat vór je tijd, Kijk je na al uit je potje Wat een onvoorzichtigheid. Stil, er zit een musch te loeren Berg je, of hij eet je op, Die brutale vliegeniertjes Smullen van zoo'n boonenknop. Zfg, hoe heet jij, lieve kleine?" Ik kom uit een kersenpit" Ja, dal wist u niet, meneertje" Dat daar zoo iets moois in zit." Even wachten, madeliefje Niet zoo overdreven gauw, Als de thermometer boos wordt Krijg je griep of vat je kou. Welkom, jongejuffer onkruid" Zeg eens, hoe komt u hier weer?" Wat doet u hier op visite?" Vraag dat onzen Lieven Heer." Mag ik even kennis maken," Is u niet een Dahlia?" Aan mijn potje hangt mijn kaartje" Ik heet Bolbegonia." Zouden dat de Duizendschoonen Of misschien de Asters zijn ? ,,Aqullegia's en Canna's" Krekelzanger leer Latijn. Alles is daar aan 't botten In de bloemen-republiek, Naast de burgerlijke Goudsbloem Groeit de roode Bolsjewiek. J. H. S PEEN HO FF iiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii iimiiiiiiiiiminii DEVO Gourigo Sigaar FABRIKANTE N.V. DIEVENBACH's Ho». Sigarenfabriak UTRECHT de meest intiemelevensuitingsn toegestaan... ja de communistische maatschappij heeft krachtige, ontwikkelde menschen noodig, met vrije opvattingen, en daarom, ziet, daarom moeten in iedere klasse evenveel jongens als meisjes zijn, opdat de nieuwe leerstof, die het geslachtsleven behandelt, meer uitwerking zal hebben, en tevens voor iedere leerling de mogelijkheid zal bestaan, reeds op jeugdigen leeftijd practische ervaring op dat gebied op te doen, opdat hij later in de maatschappij zal komen geschikt voor de teelt. Roept het iedereen in de ooren, ongeluk kige onderwijzers en onderwijzeressen, gij die gedwongen geweest zijt, deze orgieën bij te wonen, in de school en rpde vrrplichte Zaterdag-avondsche doop avonden, en waar ge machteloos moest toezien, hoe jeug dige zielen en jeugdige lichamen besmet werden onder aanmoediging van uw nieuwe collega's. O, roept het de heele wereld door opdat iedereen weten zal hoe hier kinderen systematisch ten verderve werden geleid, en opdat niemand meer onverschillig sta tegen over deze misdaden. Tevergeefs t Men wil niet naar u luis teren ! Het mag niet waar zijn, want het past niet in het kader van de tegenwoordige denkers der wereldgeschiedenis. Men zal u IIIIIIM-mflIIIM IIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMMIIIIIIIIII heeft, als men verstand ei wil heeft, dan moet men f even ruw zijn als de Bolsjewiki zelf, of iemand die aan mor r el e hallucinaties lijdt, om onverschillig te blijven bij de onmenschelQke handelwijzen der Bolsjewiki en ze een anderen naam te kunnen geven dan misdaad, moord, leugen en plundering. Men moet zelf wel onmenschelijk, beestachtig, verregaand immoreel zijn, om zaken die je niet aangaan" te noemen, als een slecht sujet een vrouw verkracht of een wreede moeder haar kind martelt, en er zich niet in te mengen onder voorwendsel dat een zekere groep menschen de zaak in kwestie socialisme" of kotnmunlsme'' noemt. Dat zijn verheven woorden en groot is hun be koring voor de levende menschelijke ziel, maar wanneer die rampzalige dwazen, die verdachte Chineezen huren voorhun moorden, dit de voorhoede van de Chineesche revo lutionaire democratie" noemen, dan moet men wel geen levende, maar een doode ziel hebben, om in te gaan op die schandelijke misleiding. Hier moeten brutale, groote woorden het misdadige wez*n van de zaak schoon wasschen: wij huren verdachte moordenaars om de Europeanen uit te roeien iets wat tot nu toe nog niet voor gekomen is in de allerergste Europeesche tirannie En het is vreeselijk om te zeggen: het dwaze Europa kijkt al een jaar aandachtig naar die exotische wilde dieren, die zich met onze lichamen voeden en het kan nog niet uitmaken, wat het voor zich heeft: de voorhoede der democratie" of de voorhoede van duivels, die uit de hel geworpen zijn ter vernietiging van d« ramp zalige aarde. Het roept ze naar het Prinsen eiland. (Slot volgt)

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl