10 Mei '19. No. 2185 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Restaurant Be Oude Boelen" TOURNOOIVELD DEN HAAG PLATS DU JOUR van 12.30 tot 2 uur en van 7 uur tot 8.30 Le COGNAC MARTELL est garant! comme tant Ie produit naturel des vins récoltés et distillés dans larégiondeCognac. Koopmatis & Bruinier Wijnhandelaren te Amsterdam AA6 ROTTERDAM AMSTERDAM STARK'S OXYDOL" (CHLORAS KALICUS TANDPASTA) jiNaaml. Venn. STARK & Co. - Chemisch! Fabriek ,,'s-HABE", 's-Bravenhage j HIIIIIIIMIMIIIIMMIIMItlMIMIIlHIIIIHIIHIIIIMIIIIIZ iiiiiiufliinniüiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiii JAC. URLUS HAVANA SIGAAR m Illllllllllllllllllllllllll «H ............. IMIMIIlllllllllllllllllll ....... Illlllllllllll ..... IIIMIIItlllllll ..... Illllll .......... II ........ l I Tentoonstelling van Nieuwe Werken van LE FAUCONNIER bij C. L. H. VAN OER LINDEN - 88 Rokin Amsterdam EERHOFF LC HOOFDVEBTEGErfWOOBDIGEDSvooalNEDERLAND CMDISTOFLE DECIAL1TEIT IM ECHTE BROMZEH EM LUXEARTIKELEM..^ V LX Spoors WA.Spoorjr_ Cuiemborg Plano's, Vlougols on Ifunstspe/piano'&doorttuur In eigendom verkrijgbaar, mits in drie Jaar afbetaald. i. Brieven No. 1431, Bureau van dit Blad, Amsterdam P. H. Kade 68 N. V. ALG. NED. ELECTR. MIJ. V/H GROENEVELD, RUEMPOL & Co. Briefadres A.N.E.M. - Tei. N. 4826, 4827, 7004 Electromotoren. Generatoren. Schakellessenaars. Hoogspanningsinrichtingen. Schakelkasten. Electr. Sirenes. ELECTRICITEIT OP ELK GEBIED. VlLUTERREIN BOSCH, WEILAND, PARK, te koop aangeboden, gelegen aan Schouwweg-, Lijster-, Backershagen en Papegaaienlaan, Mac-A4amwegen, water en dein aanlegzfJndeHaagscheElectrische trambaan. Zekere kapitaalsvermeerdering Adres: Mij. Vooruitgang", Schouwweg 34, WASSENAAR WASSENAAR. PRACHT SPECULATIE MEEREN MODE-ARTIKELEN - HKEBINSTIUAT 18, GRONINGEN TELEFOON lOU Vraagt prijsopgave van Cognac Hennessy *** aan Wijnhandelaren, ZWOLLE, JOS. JACQUES WIJNHANDEL - BREDA Speciaal adres voor KLEINE MERKEN CHAMPAGNE Ingericht voor Wederverkooper KKKKKKKXKXKKKK DE AMSTERDAM MER W««kblad voer N«d«rl«nd f2.50 P«r kwartaal xxxxxxxxxxxxxx HEERENKLEEDING H.J.LOOR,Utrecht - MICHELIN Rijwielbanden Buitenband f 9. Binnenband 5.25 bij alle goede Rijwielhandelaren | & 3J3HHJ#^**tS3«##*3!3«H lllllllltllllllHllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltlllllMlllllllmlIlllllllllmlIlllltllllllU Illllllllllll liliuiliiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiniiiiiiiMiiiiiiiiiniiiiiiiiitiiiiiiii 1111111,»iimiiiiiiiti vragen hoe het dan mogelijk is dat de enkele leeraren die door de raden nog op hunne ppsten gelaten zijn, zich er toe leenen, onder deze omstandigheden met hun onderwijs voort te gaan... en wanneer ge hen dan zult uitleggen dat ge genationaliseerd zijt, dat ge moest blijven, en slechts met levensgevaar uit Rusland hebt kunnen vluchten, kan men u weer wantrouwen en wijzen op de offlcieele mededeelt gen van den volks-commlssaris Lunatscharsky, over de schitterende resultaten van den grooten arbeid aan het Russische kind besteed, en wellicht ook op die betreffende de vacantiekolonitën. .. * * * Inderdaad zijn, den vorigen zomer, vacantlf-kolonir en in het leven geroepen. Ik ken zelfs menschen die, in aan kranzinnigheid grenzende veiblindheid, en in |de bijna dier lijke angst hun kinderen gedurende de zomermaanden niet te kunnen voeden, ze met die scholen mede gezonden hebben... ze hebben hun kinderen niet meer terug gezien. Want er was niets georganiseerd, iitiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiMiitii iimiMlMilimiiMMiimMllilmimii m MIJN JONGEN / DOOR CISSY VAN MARXVELDT Wie heeft beweerd, dat een moeder haar kinderen nooit leeiqk zal vinden? Ik weet het niet meer, maar wel weet ik, dat het een onwaarheid is Want ik vind mijn jongen leelQk. Ik bekijk zijn gezicht als hij tegenover me zit aan tafel, ik bestudeer zfjn profiel, als hij zit te piano sprlen, ik ga in gedachten met mijn wijsvinger alle afwijkende lijnen na, die er tallooze zijn in zijn gezicht, en ik vind het altijd onaantrekkelijk. Eenmaal vond ik hetzelfs, toen hij een leeraar van sthool imiteerde, terugstootend En ik ben zijn moeder. Hoe moeten anderen hem dan wel vinden. Hij is altijd leelijk geweest, ook als baby. Want zijn haar was wittig-blond en zijn oogen steeds een weinig ontstoken, en niet de glanzende sterren, waarover in boeken geschreven wordt. Maar soms straalden me zulke kijkers trgen vanonder een witte kaper, dan reed ik mijn eigen wagen vlugger voort, en ik keek niet om. Toch heb ik altijd zoo heel graag mooie kinderen gezien, dansende bruine beentjes en blond fladder haar boven een warm donk?r gezichtje. Maar Roei, mijn man, zei, dat Quus toch tot een fermen jongen zou kunnen oggroeien, met breede schouders en een breede borst. En zijn wit blond haar zou wel donkerder worden. Gek, dat ik me altijd mijn jongen gedroomd htb met zwart haar en zwarte oogen, die futen lijken onder de dichte wenkbrauwen. Roei heeft het nooit kunnen begrijpen, dat ik steeds zoo geleden heb onder de leelijkheld van onzen jongen. Ik weet nog, hoe ik het want de door het volks-commissarlaat ge nationaliseerde landhuizen waren reeds sinds langen tijd uitgebrande ruïnen, waar de kinderen niet eens een dak boven hun hoofd, laat staan een bed ol voedsel vonden,.. zoodat deze misdadige ondernemingen niets anders bleken te zijn dan pogingen om het buitenland zand in de oogen te strooien... de kinderen werden ziek en daar niet de minste medische hulp aanwezig was, is 30 pCr. der kinderen in deze vacantiekolonieëa" overleden... de rest, voor zoover ze niet zoek raakten, kwam ziek thuis... de leiders werden wegens «ongeschiktheid" ter verantwoording geroepen l Dit was het lot van de groote klndertocht die vanuit Moscou naar het toenmaals nog rijke gou vernement Tambow georganiseerd werd. De Petrograd'sche vacantie-reis, naar het gouvernemrnt Wjatka, is nooit verder geko men dan Wologda, waar de kinderen uit hun lijden verlost werden door de ouders die ze daar ten kcste van veel moeite en ontberingen konden afhalen. Dit waren de daden van Lunatscharsky, lakentje ven wegwlpte, wanneer vriendinnen naar hem kwamen kijken, toen hij als baby in zijn wiegje lag. Dan kwam alleen zijn voorhoofd te zien, dat nooit ga»f en glad en zacht was, maar ruw en om ff en. En ik baadde hem altijd met de meeste zorg, ik waschte hem met de zachtste kinderzeepen, ik poeierde elk oneffenheidje en streek met mijn vingers over zijn ruw, bruin-gelig huidje, als of ik het glad kon strijken en fluweellg. Op wie Jflkt hfj toch?" zei tante Lena een keer. Toen zat Guus op den grond met een kop te spelen. Ik heb de gezichtjes van andere kinderen soms sanblddelijk van aan dacht en liefheid gevonden boven een houten paardje of een bruine beer. Maar Guus draaide stug zijn pop om en om en er was een rimpel tusschen zijn vlassige brouwtjes. Op wie lijkt hij toch?" zei tante Lena nog eens, omdat ik naar Guus staarde en niet antwoordde. Hfj heeft niets van jou en van Roei ook niet. Hfj Ifjkt op niemand van onze familie." U bedoelt dat er niemand zoo leelfjk is," zeide ik, terwijl de tranen in mijn oogen prikten. Tut-tut,', zei tante Lena, je moet je niet direct opwinden Margreet. Hoe kan men bij zoo'n jong kind nu al over leelijkheid praten." En toch meende u dat," hield ik vol. Nee, ik vind het alleen vreemd, dat hij niets van jullie heeft," en tante Lena sloot haar lippen vast op elkaar. Daarmee had zij het laatste erover gezegd. Guus is veertien geworden en hij gaat op de H. B. S. Hfj leert goed, moeilijk, maar hfj wil er komen. En hij komt er ook. Hij is meestal stil bij mij, leert zijn lessen 's winters tegenover mfj aan tafel,'s zomers in de serre. Hij heeft etn eigen kamer, maar daar zit hij nooit. Ik vraag hem niet waarom, en hij zegt het me niet. Aan tafel informeer ik naar zijn cijfers, dan vertelt hij het een en ander; een enkele keer windt hij zich op, en dan krijgt hij over zijn wangen twee vuurroode striemen, waar ik gehypnotiseerd naar staar. En dan altijd zakt zfjn opwinding weg. Hij is schraal en bleek en zfjn schouders zakken een beetje af en hfj die in het buitenland als propaganda-middel dienst moesten doen. Er zullen er zfjn die het der tegenwoordigen Russischen regeering tot eere zullen rekenen dat nu eindelijk de algemeene leerpi c ht gekomen is... zfj vergeten dat nu geen mensch zijn kinderen onttrekken kan aan het verglfilgingsproces dat de Russi sche school in dezen vorm systematisch aan ieder kind voltrekt, waardoor niemand kan beletten dat zijn jongens en meisjes voor hun 18de jaar geestelijk en lichamelijk be dorven zijn. Door de dulvelsche toepassing van deze wet zfjn er geen kinderen meer in Rusland, en de verwildering is zoo groot geworden. dat men op straat 15- en 16 jarige juige jongens en meisjes hardop over hun liefdesbetrekkingen kan hooren praten... in dit m est vrije land van de wereld... Vervloekt zij de vrijheid die tot dergelijke uitersten leiden moest, en die de hoogste idealen der menschen zoo naar beneden moest halen l O, dat er toch iemand opstond met de iiiiiitliiiiiiiiiiiiliiillliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiillilliiliiiiiiiiiiiriiiHiiiliiHnii loopt voorover, alsof hij zfjn gezicht voor een ieder verbergen wil. Want ik weet, dat hij zijn leelijkheid even pijnlijk vind als ikzelf. Dat heb ik verleden jaar winter pas ontdekt. Toen zaten we voor den haard in de huiskamer, beiden met een boek. We lazen bij een schemerlamp, die achter zijn stoel stond, zoodat zijn gezleht in de schaduw was. Ik had opgelet, dat hij geen bladzij omsloeg, en voor den derden keer weer bovenaan was gaan lezen. Maar ik deed, of Ik niets merkte. Toen zei hij opeens: Moeder." Ja Guus." Moeder, lijk ik op vader, zooals die vroeger was." Ji Guus", zei ik. Maar vaders portret is f och heel anders." Maar toen was vader ook veel ouder", zei ik, en ik krulde een bladzij van mijn boek om. Zou ik ook nog zoo worden?" Natuurlijk, als je grooter wordt en flin ker", zei ik, terwijl ik zijn knie streelde die dicht bij mijn hand was. Hij trok zijn voet niet terug, en hij hief zfjn hoofd omhoog, alsof er een last van zfjn schouders gelicht was. En dagen daarna nog, liep hfj met zijn hoofd rechtop, en een uitdrukking op zfjn gezicht, als om de menschen te tarten. Gister ben ik hem tegemoet geloopen, toen hfj van school kwam. Er was een eerste voorjaarsadem door de natuur gegaan en de kamers thuis leken me zoel en benauwend. Guus heeft een vriend, George Raven, een robbedoes met geschaafde, bruine knieën en een lok haar, die over zijn voorhoofd valt tot in zijn oogen. Dan knipt hij met zfjn dichte, zwarte wimpers en schudt zijn hoofd, als een paa-d zijn manen. Ik heb altfld gedacht, dat Guus een stille vereering voor George heeft, die al speelt in het eerste voethalelf lal. En ik voor mij vind het prettig, als George bfj ons in de straat fluit om Guus, terwijl hij met zijn beenen over den grond sliert, om zfjn fiets te remmen. Maar gister zal ik alleen Guus in de verte aankomen. overtuigingskracht, die er toe noodig is om de volkeren wakker te maken uit hun zeifgenoegzamen rust, tegenover het vreeselQk gevaar van het bolsjewisme dat de geheele menschheid bedreigt I Maar hfj Is er niet, en het Ifjkt wel alsof er op de volkeren een noodlot rust dat er hen toe dwingt ieder apart en aan den Ifjve dien schriktijd door te maken t En het moet een genie zfjn dat ze zou kunnen dwingen een anderen en beteren weg in te slaan... de gewone goede" mensch is ook het volk, en de som van al die ge wone doorsneê-menschen is ook het stand punt van het volk. Maar er zijn oogenbllkken in het leven der volkeren, dat het doorsneestandpunt een misdadig standpunt is, en zulk een oogenbllk beleven wij nu. Wij hebben ooren en hooren niet, en wij hebben oogen en zien niet... Wij lezen interes sante berichten", en zfj stemmen ons een beetje griezelig .. wij zfjn zedelijk veront rust, en gebruiken groote woorden... en wasschen onze handen in onschuld. Maar gij ongelukkige Russische ouders, iMMiiiimmiiinii Hij had zijn tasch onverschillig onder zfjn arm doorgeschoven, en hfj liep zonder op kijken door. Zoo zou hij mij voorbij geloopen zijn, ais ik niet mijn arm door den zijne gestoken had. Hémoeder", zei hfj, en zijn gezicht kleurde. ,Hoe kom je zoo alleen?'' O niets, George had een boodschap, een anderen kant uit." Zoo", zei ik. Hfj liet zijn arm langs zfjn lichaam zakken, waardoor mijn hand weg viel. Ik begreep zijn beweging tégoed, en ik beet op mijn onderlip. Ik ben George en zfjn moeder eens gearmd tegengekomen, George groot en vertrouwelijk, en sterk lijkend al als een man. Maar ik mag van Guus die innigheid niet verwachten, daar voor geef ik zelf te weinig. Hoe komt u zoo in deze buurt?" vroeg hij dan. Ik zocht dadelijk de verborgen be doeling achter zijn vraag, en ik zei: Vind je 't misschien prettiger om alleen . . . ." O nee, Moeder, hoe komt U daarbij? Welnee, juist leuk, past u op, een auto", en hij greep mijn arm vast en keek me aan met een verlegen lachje. We spraken niet veel op weg naar huls, maar er was toch iets stils en liefs tusschen ons gekomen. Gisteravond hebben we at in den tuin gezeten, even maar, omdat ik me wilde ver beelden, dat het werkelflk voorjaar was. Maar toen het te kil werd zfjn we naar binnen gegaan, en Guus heeft tegenover me gehangen over zfjn boeken, de handen doelloos op tafel, en hfj heeft o ver de blad zijden van zfjn boek heengestaard. Ik weet niet, waaraan hfj denkt. Er zijn eenige weken voorbij gegaan, en ik had het fluitje van George in onze straat en het slieren van zfjn voeten over de steenen om zfjn fiets te remmen niet meer gehoord. Ik heb aan Guus gevraagd: Waar is George toch? Is hij ziek?" .Natuurlijk niet", zei Guus kortaf, alsof George en zlekzfjn onvereenigbaar is. Maar waarom komt bij je dan nooit meer halen?" IIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIKIIIIIIIIIIIlnlIIIII Illllllllll die hulpeloos moet toezien hoe het nieuwe school-systeem uwe kinderen verdieriqkt, en gfj Russische kinderen die veroordeeld zijt tot een zedelfjken ondergang... duldt maar verder, draagt uw lot, en geniet den schralen troost, dat gfj wel niet de eenige slachtoffers van deze onmenschelijke mis daden zult blijven... dat het bolsjewisme zich zoo snel aan het uitbreiden is, dat gfj er zeker van kunt zfjn dat ge spoedig nog veel meer lotgenooten zult krijgen... of dat men u ten slotfe toch nog gedeeltelijk zal kunnen redden... niet om uwentwil... och neen... want wat trekt de menschheid zich van uw lot aan... neen, maar voor hun eigen veiligheid... om alle volkeren van den ondergang te redden. Tenminste wanneer zfj de kracht daartoe zullen vinden, wanneer het genie zal opstaan dat ze dwingen zal tot hun doel: den Immers niet eens zoo zworen strijd tegen het bolsjewisme op te vatten, en tot een zegenrijk eind te voeren..! Amsterdam W L A D I M I R Geen tijd zeker." Guus heeft over zijn haar gestreken, dat stug als een borstel omhoog gaat, ongeduldig, een paar maal, en ik heb gezwegen, Doch vanavond is hij er zelf weer over begonnen, toen ik met den rug naar hem toestond, voor de theetafel. Zonder eenige inleiding zei hij kortaf: George heeft een meisje." Ik bleef zoo staan, trok langzaam de muts over de trekpot, en ik herhaalde: Heeft George een meisje?" Ja, van school." Hij is nog wel erg jong," waagde ik te zeggen. Ik reikte hem.zijn thee, greep weer naar mijn haakwerk. Allemaal hebben ze een meisje," herhaalde hfj harder, omdat ik niets zei. Zoo," zei ik dan. 't Was even stil tusschen ons. Ik alleen niet," zfj hfj langzaam. Alleen ik niet moeder." Jij zult toch ook wel een meisje krijgen, als je ouder bent," zei ik. Nee." Hfj schudde zfln hoofd. NeeMoeder. Ze lachen me uit, omdat ikzooleelïjkben." 't Was de eerste keer, dat hij zich recht streeks geuit heeft over zijn leelijkheid, en de tragiek van die weinige woorden voelde ik als een bitter verwijt. Als ik hem zelf vertrouwen geleerd had en eigenwaarde, dan zou hfj fier tegenover de menschen gestaan hebben. Maar mijn lafheid en overgevoelig heid hebben hem week gemaakt. En het is alles mijn schuld, dat hij nu lijdt. Natuurlijk heb ik hem nog wat zachte woorden gezegd van een lief meisje, dat in zfjn leven zal komen en dat van hem houden zal, om dat hij flink en eerlijk is. Maar hij heeft me ongeloovig aangestaard, en ik weet, dat hij doorzien heeft, hoe ik met weinig overtui ging gesproken heb. Als ik maar spontaan de woord-n er uitgegooid had, maar ik heb moeten nadenken, voor ik mijn zachte zinnen wat aarzelend vormde. En mijn jongen voelt immers even pijnlijk-fijn als ik. (Wordt vervolgd op pag. 10)