10 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 24 Mei '19. - No. 2187 DE»VERMISTE N. C 5. De Vlucht over den Oceaan heeft reeds slachtoffers gemaakt. Wij geven hierboven een reproductie van de vermiste N. C. 5. De watervliegtuigen van het N. C. model zijn voor zien van 3 a 4 motoren van 300 P.K. elk. De vleugelbreedte is 125 feet (Am.) IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIItllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltllllllll mtitiiiiiimttiiiiiiimiiiMiiiiiuuiiiiiii OVERHEIDSCONTROLE VAN LEVENSMIDDELEN In normale tijden zijn er weinig landen, waar de overheid zich zoo weinig gelegen laat liggen aan de zuiverheid en deugde lijkheid van de diverse levensmiddelen, als bier te lande. Het kan zijn nut hebben om er op te wijzen, dat in landen, zooals Enge land, waar het publiek evenmin er op ge steld is om bureaucratisch behandeld te worden als bij ons, openlijke controle van allerlei aard op diverse levensmiddelen ver langd wordt. De eischen van diverse sub commissie van een groot comité, door de Engelsche regeering benoemd om in al die kwesties van advies te dienen, volgen in hoofdzaak hieronder. Eerstens wordt verlangd, dat allerlei ar tikelen, zooals brood, thee, jam, erwten en boonen, havermout, vleesch in blik, etc. etc. naar het netto gewicht verkocht zullen worden. Een dergelijke elsch voor alle verpakte artikelen is ook bQ ons dringend te stellen. Met verpakte waar wordt hier te lande, ook in normale tijden, ergerlijk geknoeid, wat gewicht of inhoud betreft en dit zou bQ de wet gemakkelijk verboden kunnen worden, terwijl de handhaving van die wet vrij ge makkelijk is, daar het verpakken bQna steeds in grootere werkplaatsen geschiedt. Boven dien kan door een bepaling, dat pp elk ar tikel de naam aanwezig moet zijn van de firma, die verantwoordelijk is voor het netto gewicht en de kwaliteit, veel bereikt wor den om bedrog in dezen tegen te gaan. Zoo zou het ook aanbeveling verdienen om te bepalen dat op alle flesschen (van een in houd grooter dan b.v. 5 cM1.) de netto in houd in den bodem aangebracht moet zijn. De flesschenfabrikanten kunnen, door een geringe verandering in de vormen, hiervoor zorgen en zoo goed als het in Duitschland is gelukt om het bedrog met schijnbare groote flesschen den kop in te drukken door die bepaling, zoo goed gelukt het ook hier. Voor sommige artikelen wordt vaststelling verlangd van de eischen, waaraan een of twee standaardkwaliteiten moeten voldoen, terwijl andere kwaliteiten niet gemaakt of verkocht mogen worden. Hiertoe behooren b.v. margarine, plantenboter, reuzel en plantaardige reuzel. Deze worden alle met water vervalscht, terwijl ook minderwaar dige grondstoffen gebezigd kunnen worden, zoodat het voor de bescherming van het publiek geeischt kan worden, dat het maxi mum watergehalte en de kwaliteit der grondstoffen wettelgk vastgesteld wordt hetgeen evengoed als bQ boter tot succes moet leiden. Voor artikelen als jam kan verlangd worden, dat ze gemaakt zijn uit de vruchten met bijvoeging van suiker, stroop of sacharine, mits duidelijk aange geven is welk verzoetingsmiddel gebruikt is en vulmiddelen (ook exra water) niet toegelaten worden. Voor cacao dient aangegeven te worden het gehalte aan cacaoboter, terwijl bijvoeging van stoffen, zooals zetmeelsoorten, beslist verboden moet zijn. Voor worst worden verlangd twee stan daardkwaliteiten ; de eene met niet minder dan 67 pCt. rundvleesch of varkensvltesch en de andere met niet minder dan 50 pCt. Er is bijna geen artikel te noemen, dat zoo sterk vervalscht wordt met water of met zetmeel en water als worst. Dat alleen vol komen deugdelijke grondstof ervoor gebruikt mag worden behoeft niet nader betoogd te worden. Ook voor de controle op melk wordt in Engeland verlangd, dat van rijkswege en van gemeentewege een absolute controle uitgeoefend zal worden over den aanvoer en de distributie van melk. Speciaal wordt aangedrongen op rQkscontrole, omdat ook daar te lande menige gemeenteraad meer zorg heeft om de belastingen van de in woners laag te houden dan om een goed peil voor gezondheid en andere gelijkwaar dige dingen te verkrijgen. Dat tegenwoordig bij ons de melkregeling in de war is, kan niet als een wonder beschouwd worden; goed in den haak is ze echter nog nooit geweest en het is een eerste elsch voor de volksgezondheid, dat ze wel in orde komt. Zoo goed als het groote firma's (ais Van den Bergh Ltd. in Rotterdam) gelukt is constanten aanvoer en scherpe controle van het aangevoerde kwantum te verkrijgen, evengoed moet het aan de rQks- en ge meentelijke autoriteiten gelukken om een organisatie in te stellen, die geregelden aan voer in alle plaatsen van prima niet besmette melk waarborgt, terwijl de leveranciers weten, dat ze op volkomen billijke betaling en be handeling (b v. naar rato van hoeveelheid en vetgehalte) kunnen rekenen. Door cen tralisatie van het pasteuriseeren en het distribueeren is dan weer zooveel te be sparen, dat bQ volle gerantie van de kwaliteit geen hoogere prijs gevraagd behoeft te worden, terwijl de tegenwoordige tyrannie iiiiiiiiiiimiiiiiimiiiii BEROEPS-HYGIËNE Toen dr. Ch. Bles iemand mededeelde, dat hij voor de Af deeling Amsterdam" der Nederlandsche Handelsreizigersvereeniging zou spreken over de hygiëne voor den handelsreiziger, stelde deze hem de vraag, of de gezondheidsleer voor een han delsreiziger niet precies dezelfde was, als voor iemand anders. En, aangezien een groot aantal niet-handelsrelzigers zich deze vraag wel eens gesteld zullen hebben, mogen zQ vernemen, dat dr. B. die toestemmend beantwoord heeft. Ook voor handelsreizigers is het gebruik van ongekookte melk gevaarlijk, maar dat van goed brood gezond, en voor hen gelden In gelijke mate als voor alle andere raenschen, de moderne eischen omtrent woninghyglëne, ventilatie, kleeding, verwarming enz. Dat dr. B. het niettemin gewenscht heeft geoordeeld, voor een speciaal gehoor van handelsreizigers een voordracht te houden over de in hun vak te betrachten hygiëne zal niemand verbazen, die wel eens een dieperen kQk heeft gekregen op het leven van den handelsreiziger, zooals dr. B. dat zoo treffend schildert in het vervolg van z|n rede. Vooraf intusschén, verzocht spreker zijn gehoor dringend, om zich de zaak niet persoonlijk aan te trekken; het beeld zeide hij dat ik van den handelsreiziger schetsen zal, is allerminst bedoeld als een iiMiiiiiiiiiiiiniiiiimi imiiiiimiiiiiiiii AFDEEUNG REISARTIKELEN H. VERDIEPING UITGEBREIDE SORTEERING HUTKOFFERt MAILKOFFERS REISARTIKELEN REUNECEUAIREI VOLLEDIGE UITRUSTINGEN VOOR DE TROPEN ?)E BIJENKORF AMSTERDAM spiegel, waarin alle reizigers hun eigen beeld zullen zien. Uit het vervolg zal blijken, dat spreker verstandig deed, met deze inleiding. Voor zooverre wQ weten, heeft spreker in goede gezondheid de vergadering verlaten; wij blijven er intusschén van overtuigd, dat hQ een gevaarlijk spel heeft gespeeld, met het uitspreken van de volgende waarheden: Het is nog vroeg in den morgen. Een heer verlaat haastig zijn woning; het aan trekken en sluiten van zijn overjas zijn bezigheden, die hQ op straat uitvoert of voltooit. Met een tasch onder den arm een zwaar pak dat hQ nu eens onder den linker, dan weer onder den rechter arm draagt holt hQ de straat uit, den hoek om, nog een straat uit, en hQ loopt wat hQ loopen kan... want... hQ hoort een tram aankomen... De halte kan hQ niet meer op tQd bereiken; de tram nadert in vollen gang; een aanloop, een zet, een zwaai, een greep van den conducteur, en... hQ is er l" Na de sportieve beschrijving van den aldus aangevangen dagtaak des reizigers, herinnert spreker aan het ledereen bekende beeld van den hijgenden man op het achterbalcon, die telkens zijn horloge raad pleegt ... die in de stations-vestibule iedereen terzijde dringt, en tenslotte,bezweet, nog juist op tijd, in een coupe-hoek neer ploft. Net op tQd", zegt een medereiziger. Ja", is het antwoord, ik had me bijna verslapen l" Dit commenteert nu spreker streng is de waarheid niet (verwondering in de vergadering). Spr.: Hij was wel op tQd gewekt, maar hQ was niet opgestaan.. l (protest). Spr.: HQ was niet uit zijn bed te krij gen..!" (luid en herhaald protest). Spr.: (als de stilte is teruggekeerd) Het is zQn gewoonte, zich zoo laat mogelijk te doen wekken; hij berekent den tijd dien hQ neodig heeft om van ongekleed en ongewasschen uit zijn bed, gekleed en gewasschen in den treincoupéte komen altijd te kort.. l" De vergadering, die erger verwacht had, is door sprekers behoorlijk gewasschen" weer vriendelQker gestemd, en Iaat hem vervolgen: Eerst als het zólaat geworden is, dat hij zich beangsten moet te laat te komen, dan pas kan hQ zichzelf overwinnen, en haastig opstaan." Verder betoogt spreker het nadeellge van haast, opwinding, enz., om daarna terug te keeren tot den reiziger zelf: Het is zeer benauwd in de coupéin die atmospheer tracht hQ hQgend op adem te komen en moe als hQ is legt hQ on gegeneerd zQn voeten op de ledige plaats voor hem, om straks de handen en de kleeren van zichzelf en van zijn medereizigers te bevuilen met de viezigheden, waarin hQ in, de haast getrapt heeft." BUENBURG & FOLMER van den melkbezorger voorgoed verdwijnt. Voor het artikel zaaizaden verlangt men een rijkscontröleop zuiverheid en kiemkracht; een vrijwillige controle hiervoor bestaat in Nederland reeds. Verder wordt gevraagd om in eiken winkel verplichtend te stellen, dat een grootgedrukte oi duidelijk geschreven lijst van de artikelen met erbij gevoegde prijzen opge hangen wordt op zoo'n plaats, dat die lijst direct aan de blnnentredenden opvalt. Ongeveer in geen land ter wereld was en is het geknoei met levensmiddelen en huishoudel|ke artikelen zoo sterk als bQ ons te lande. Bekend is de enquête, inge steld over soda door het Rijksbureau voor het onderzoek van levensmiddelen te Leiden, waarbij bleek, dat verre weg de meeste soda, die in Nederland verkocht werd, gruwelijk vervalscht was met allerlei waardelooze zouten, zooals glauberzout, zoodat het pu bliek op de grofste wflie afgezet werd. Er kwamen sodaseorten voor met ongeveer 5 pCt. aan soda erin. Tengevolge van die enquête en de publicatie van het rapport hebben toen de Nederlandsche sodafabrieken (eigenlijk zuiveraars van ruwe soda) beslo ten geen vervalschte soda meer in den handel te brengen, tot de oorlog weer ten gevolge had, dat het geknoei nog veel erger werd dan het ooit is geweest. Daar soda een der voornaamste reinigingsmiddelen is, die in ons land gebruikt worden, is het een alge meen belang, dat ervoor gewaakt wordt, dat die stof zijn werking kan doen en dit kan gemakkelijk bereikt werden, als de wet krachtig optreden toelaat tegen ieder, die dergelQke vervalschte waar in den handel brengt. Hetzelfde geldt tegenwoordig ook voor zeep. Vermoedel|k zal er zeep in den handel blijven met een zeker gehalte aan waterglas of kleiaarde, die eenigszins reinigend werken. Ook hiervoor dient dus vastgesteld te worden hoeveel van deze stoffen in zeep aanwezig mag zijn, terwijl het misbruik van het vullen van zeep met aardappelmeel of andere waar delooze vulmiddelen geheel dient te ver dwijnen. Daar verder het publiek niet op de hoogte is van het feit, dat verschillende zeepsoorten (ook harde) groote hoeveelheden water bevatten, is beslist een bepaling noodig, die de fabrikantend dwingt alle ver pakte zeep af te leveren met een duidelijke aangifte van het gehalte aan de reinigende bestanddeelen en de vulmiddelen. Het buitenland kan zich zelf wel bescher men tegen invoer van minderwaardige pro ducten, (al zou keuring voor export, evenals in Japan geschiedt en hier voor enkele ar tikelen ingesteld is, zegenrijk werken) maar de binnenlandsche kooper staat er vrijwel machteloos tegenover, terwijl al dat ge knoei ook een demoraiiseerenden invloed uitoefend op allen, die erbij betrokken zQn. Het verhinderen ervan is dus ten materieel en een moreel belang voor het geherle volk, dat door ieder bevorderd dient te worden, maar in de eerste plaats door de overheid en wetgever. v. O. UIT HET KLADSCHRIFT VAN JANTJE De zichzelf en elkander bevuilende reizi gers luisteren nu aandachtig toe; er is echter nog meer voor hen in het vet) Spoedig aldus spreker is hQ uitgerust en blijkt het ons, hoe hij zijn tijd weet te besteden." (Schrik nu niet lezer... de handelsreizigers zelf zQn er staande de vergadering ook niet van geschrokken, en het onderwerp is medisch, en van belang voor iedereen, die wel eens in den trein zit, en geen tijd heeft gehad om een courant te koopen; hoe gemakkelijk vervalt hQ dan niet in tijdverdrijf als het hier beschrevene.) De spreker gaat dus voort: HQ bezoekt de retirade, om aan een reeds lang gevoelde dringende behoefte te voldoen. Want thuis had hQ geen tQd om aan den eersten aandrang gevolg te gevrn" (volgt eene beschrijving van de onzindelijkheid en onvoldoende inrichting van het materieel van onre spoorwegen, in zeker opzicht, en daarna gaat spreker weer in half populalrwetenschappelijken, half gemoedelQk-causeerenden trant voort): Onze reiziger, die tal van vieze en be smette voorwerpen heeft aangeraakt, komt dus met ongewasschen handen in de coup terug. Uit zijn overjas haalt hQ een pakje te voorschijn en dit pakje bevat een boter ham of broodje, in papier gewikkeld, want thuis was er geen tQd om te ontbQten." Na deze pijnlijke herinnering aan de tevoren beschreven uittocht, toont spreker aan dat saucQzenbroodjes ondoelmatig zijn als ont bijt of lunch, om dan weer tot zQn slacht offer terug te keeren. Nu gaat de reiziger zegt hQ voorzeker niet zonder ironie zQn toilet in orde maken. De das was ook te haastig gestrikt en een nieuwe knoop moet er in gelegd worden. Ook de veters zQner schoenen zQn niet behoorlijk dichtgehaald. Zoo bezig zijnde met zijne schoenen, bemerkt onze reiziger, dat hij dien ochtend verzuimd heeft zijn broek af te borstelen en daar het gisteren avond zoo geregend heeft zit er heel wat modder aan den rand. Zonder zich te be kommeren om de verontwaardigde blikken zijner medereizigers borstelt de abonnézQn kleeren in den coupéschoon". Als deelde hQ in de verontwaardiging der medereizigers, rukt spreker zich thans alle blaadjes van den mond, en roept dreigend uit: Stof, afval van dierlQken en plantaardigen oorsprong, ingedroo^de uitwerpselen van honden en paarden, ziektekiemen die roodvonk diphteric, influenza, Spaansche griep of longontsteking kunnen verwekken, worden ongegeneerd in de beperkte ruimte a discretion ter inademing van de medereizigers verstrekt".. En, bestraffend voegt spreker hier aan toe: «Thans is hQ zoover gekomen, als hQ had behooren te zijn, toen hQ zijn woning verliet l" Maar de vergadering geeft geen teekenen van ontstemming meer; sidderend hangt zQ RIJM-KRONIEK Zielen-adel (een kiesdag-zang) Hij die niet weet wat deze stad aan edele poorterij bevat, doordrongen van den burgerplicht, die mist de gave van 't gezicht. Want alle muren roepen luid den adeldom van zielen uit. Tenslotte duizelt mQ het hoofd van alles wat men wenscht, belooft, verdedigt, voorstaat of bekladt tot heil en hulp van onze stad. Er is geen enkele candidaat die niet in 't heerlQkst daglicht staat, hetzij als componist, of zeer gcïntresseerd bij 't luchtverkeer, als zonder politiek gekijf" of leider van een grootbedrQf, of leider van een kinderkoor, of onvermoeide strijder voor een goede welvaart-politiek, oud-schoolhoofd, anti- bolsjewiek, aan sprekers lippen, die gewagen van rook en ooglidrandontsteking, bitter, bier, wijn, groc, verveling, hersenen en hartspieren... De geweldige beteekenis van het begrip beroepsrisico is hen allen plotseling in al zijn verstrekkende en afgrijselijke beteekenis duidelijk geworden. Ieder herinnert zich dat hij wel eens een der opgesomde daden argeloos verricht heeft..., en wellicht zijn er onder de lezers van deze regelen zelfs die daarvan getuige waren. Voor hen allen is het jammer, dat ik wegens plaatsgebrek niet meer dan dit weinige kan aanhalen uit dr. B's woorden... maar ik weet raad; vervoeg u bQ eenen boekhandelaar en bestel u een werk, dat de algemeene voorschriften op dit gebied behandelt... niet Saltet, maar b.v. een deugdelijk hand boek voor goede manieren... * . * NEUTRALE VERKIEZINGSPROPAOANDA Wat men ook zou willen zeggen van de Neutrale par t g ... misbruik van alle reclamemiddelen -die haar ten dienste staan kan men haar niet verwijten. Hoe gemakkelijk zou zQ b.v. niet het geheele artistieke per soneel van de verzamelde Amsterdamsche variété's kunnen gebruiken tot het houden van reclame-optochten tot aanbeveling van hare candidaten... alle cinema's en koffie huizen zijn tot hare beschikking voor pro paganda en onthaal van en onder stemmers. Zij doet niets van dat alles... hoogstens beplakt ze de reclameborden van diverse theaters met affiches, of laat een aantal huurlingen rondloopen met borden... Weiss, Weiss... overal waar je kijkt... het lijkt wel een Duitsch-Zwitsersch Alpenlandschap.. alles istWeiss.Of het edelweiss is weet ik niet; in zooverre misschien, dat het iets met edele metalen te maken heeft, volgens eene toe voeging, waarin de firma Begeer genoemd wordt. Dan staat er nog een medicus bQ, en ten slotte Willem van der Veer, een man die een heel goed karakter heeft en een geweldig zwaren stem. Als tooneelspeler had hQ van Barbarossa nog al eens een goede pers, en daarop schijnt hQ te speculeeren voor zijn malden-voordracht in de gemeenteraad. Voorts gebruikt de partQ alleen het ge oorloofde middel van propaganda door middel van een blaadje. Het schfjnt n.l. dat de heer Treub nog niet zoover is met zQn collega Ter Hall, dat hQ hem De Loods" ter beschikking gesteld zou hebben tot het voeren van politieke propaganda. Vooralsnog heeft de Amsterdamsche Neutrale partij dus een eigen blad, De Neutrale Courant", Iets wat veel Hollandsche dagbladen overigens in hun titel zouden kunnen zetten. Het redactie-bureau wordt bestuurd door den heer C. van Ast, die tevens een orgaan in voorbereiding heeft, waarin leden en donateurs litteraire bijdragen en klachten kunnen doen opnemen. Groote verwachtingen MISSQLRNCHE ClGF\RETTES bevorderaar-van-orde- en-tuchtmet-tact- gehandhaafd, of beducht voor Wibaut en S. D. A. P. als eerste, ook al staat hij twee, als schaker, sportman, paedagoog, ... ach, waar ge k|kt daar rust het oog op gaven van verstand en hart, en, werkelijk, het baart mQ smart dat ik niet aldus eiken dag van al het schoons vernemen mag, dat nu alweer is opgeborgen in 't binnenste van onze vroeden, maar dat we in hun wijze zorgen voor deze goede stad vermoeden, ... totdat een nieuwe kiesdag komt, en afficheert langs straat en plein hoe edel, naarstig en bekwaam de dan te kiezen vroeden zijn. MELIS STOKE. stelt het bestuur, waar het rekent op den steun van alle winkeliers + personeel, ge meente ambtenaren, gepensioneerden, huis eigenaren, makelaars in vatte goederen, advokaten, medici, notarissen, journalisten, beurslieden, tooneelspelers, artiesten, musici, schilders, beeldhouwers, kunstliefhebbers, alle beoefenaren en liefhebbers van sport te water en te land", eigenaars van theaters, cabarets en bioskopen, café's, hotels, allen met personeel... kortom alles en ledereen. Hierop zou ik de partij in haar eigen kunst"-jargon willen antwoorden: rekenmaar". De partij wenscht: Een bloeiend amusementsbedrQf, vele muziekvergunningen aan koffiehuizen, echter gén kleinzielige partijstrijd, gén ongelijke of steeds opgebroken straten, gén onbe bouwd terrein op den Dam, en geen over volle trams en baldadige jeugd. Wél ver binding van de oevers van het Y en bevor dering der sport, maar gén bureaucratlsme, vooral echter: meer vertier (wat in het belang der burgerij Is). Nu, wat mijn vrijen tijd betreft, kan ik het met vertier en koffiehuizen binnen zekere grenzen eens zQn; ook kan ik mQ voor stellen, dat de man in the streef', lekker met de voor hem gemakkelijk waarneembare verbeteringsmogelijkheden, op een der hoofdaanleggers van deze partQ stemt. Maar dan alle serieuse menschen, waar de partij op beweert te rekenen...? Het Is heel gemakkelijk, om den gemeente raad te beschuldigen van troebele bespre kingen door kleinzieligen partijstrijd... maar, waarlijk, heeren, het besturen van een stad is heel iets anders dan dat van een comedle of een café. Daartoe zijn andere eigen schappen noodig dan die van een amusements exploitant. Wel zeker, menschen van eiken godsdienst en van elke richting kunnen bQeen-zltten bQ n strijkje, onder uwe auspiciën, maar uw mooie muziek maakt ze maar niet een-twee-drle tot broeders-naarden-geest... Daartoe heeft de Neutrale partQ te weinig met die soort muziek te maken, die inderdaad het recht heeft om boven de partijen gesteld te worden. leder weldenkend mensch wil op zQn manier tot verbeteringen komen; het feit dat ge alleen uw manier de juiste acht, is op zichzelf al in strijd met de bewering dat ge buiten de partijen staat. De belangen van vertiermakers en die van vertlerzoekers gaan samen. En in dit opzicht is het devies in het verkiezingsblad: Een dracht maakt macht! En: het hemd is nader dan de rok! zeer wel te aanvaarden. MELIS STOKE