14 Juni '19. - No. 2190 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Restaurant De Oude Doelen TOURHOOIVELD vao 11.30 tot 2 uur ?? vm 7 uur tot 1.80 Restaurant-CaféLa Réserve" Rembrandtplein 44 bij de Utrechtsenestraat AjnSTERDAN Weelderig ingericht Restaurant Af ter n o on tea- en Apéritif-Concert JAC. URLUS HAVANA SIGAAR JOS. JACQUES WIJNHANDEL - BREDA Speciaal adres voor KLEINE MERKEN CHAMPAGNE Ingericht voor Wederverkoopera Dames- en Heerenkleeding M/s-Gravenbage Vraagt prijsopgave van Cognac : Hennessy aan Wijnhandelaren, ZWOLLE, _ EENIGE SPECIALITEIT in fe%Y i| KRIMPVRIJ l GEZONDHEIDS- |! ' ONDERGOEDEREN S Nederlandsch Fabrikaat AMSTERDAM Reg. Breestraat 35 TEL. NOORD 5066. HAARLEM Gr. Houtstraat 143 TELEFOON 1465. V go Amsterdam ^ N.V. *: MNEW ELECTRICITEIT P. H. Kade 68 N. V. ALG. NED. ELECTR. MIJ. V/H GROENEVELD, RUEMPOL & Co. Briefadres A.N.E.M. - Tel. N. 4826, 4827, 7004 Electromotoren. Generatoren. Sohakellessenaars. Hoogspanningsinriohtingen. Schakelkasten. Electr. Sirenes. ELECTRICITEIT OP ELK GEBIED. IIIIIIMIllMlllltlllMIlMnillllMIMIMIIIIIIIMMIIIIMMIIMIIMIMMIIMIMIIIMIIIIMIIIMMIIIIMlIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIM IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIItllllllllllllllllttltlllllElllllinillllllllllln ......... IIIIMHII'* Cl ...... Illllllllllltlllllllllllll ........ het water een diepe, gloeiende koker ont staan. De stoom spreidt zich als een reus achtige dampwolk over de omgeving uit, condenseert in de hoogere lucht, valt als water weder naar beneden, doch komt dan in aanraking met de gruwelijke massa's gloeiende steenen en heete asch, welke de krater op hetzelfde oogenblik bl^ft uitbraken: het nedervallende water zuigt ook de losse deelen van de omgeving van den kratertop mede en als een vreeselijke lawine, duizend voudig zoo groot als de ergste lawine in sneeu wbergen komt deze gloeiende, koekende, stoomende massa met de vaart van een snel trein naar beneden. Waar die stroom heen komt is dan ook niets meer tegen hem b'estand: de dessa's, de bosschen, welke overrompeld wor den, worden in een oogenblik tijds bedolven en zijn zoo totaal verd wenen, dat men dikwijls niet meer de plaats kan aanwijzen, waar zij enkele oogenbl kken tevoren nog stonden als vcorbeelden van rust en welvaart. De hitte van die gloeiende modderstroomen is Nederl. Munt Hollands meest gewilde Sigaar HET BARONNETJE DOOR FRITZ FRANCKEN met teekeningen voor de Amsterdammer" van George van Raemdonck A LA MANIERE DE ... In deze eeuw van maatschappelijke om wentelingen en volksopstand hebben we verleerd, bij 't klokgelui van adeldomstitels, een avéte prevelen. De tijd van groeten is voorbS sinds de straatjongens knikkeren op de Place de la Bastille. We erkennen nog enkel de aristocratie van den geest. Eén nogthans heb ik gekend, van nobelen bloe de, wlen de jon gens Instinctief eerbiedigden en eerder uit vriend schap dan uit ironie 't Baron netje" heetten. Hij droeg zijn naamlndeschulp van een blazoen en leefde onder de schaduw van een eeuwenouden geslachtsboom. Doch al vertrapte hij de vo roordeelen welke sommige lieden van zijn stand er nog op r,a houden, in hem bruiste de vervoering van een ridder der middeneeuwsche krulsvaarten. En ten bewijze. Sterven is eigenlijk altoos een dagelijksch zaakje geweest, maar er blijft ook immer la maniere, ziet ge. 't Baronnetje, candidaat-ofhcier, bezette zógroot, dat, voor zoover nog iets van boomen overblijft, deze zich nog slechts vertoonen als totaal zwartgeschroeide staken en dat menschen, die niet eens met den stroom in aanraking zijn gekomen, d«ch in de windrichting dicht bij de kokende massa zich hebben bevonden, gedood zijn, zó, dat het vel over hun geheele lichaam als n groote brandblaar verbrand is, evenals waren zij in een reusachtigen ketel gekookt ge worden. De heete modderstroom, lahar ge naamd, gaat vele kilometers het land in, tot hij eindelfk zijn kracht heeft verloren en dikwijls na grillige bochten te hebben ge maakt, blijft staan. Ditmaal moet de lahar zoover gekomen zijn, dat zelfs een groot deel van de stad Blitar verzwolgen en ver woest is. Gewoonlijk staot de Kloet na de uitbarsting nog een aschregen uit, welke de omgeving mijlen ver in de richting van den wind bedekt met een aschlaag, soms tot meer dan ^ M. hoog. De kracht van de erupties is zógroot, dat het donderend geluid daarvan ia 1848 zelfs gehoord werd tot in Makassar, zijnde een afstand van 868 KM., dus een afstand zoo ver als Nederland tot een heel eind in Italië. Slechts deze enkele woorden om de vreeselijke uit werking van een uitbarsting van den Kloet Miiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiniiii nu met een dozijn manschappen den vooropgeschoven post welke op de kaarten van den Staf X X gedoopt wordt. Er was ern tijd dat daar de kopwilg stond; thans kruiste er amper een stuk van den tronk boven den aarden wal die hem met een half maantje van opeengestapelde, gedamde zak jes omringde. Den vorigen dag waren er daar twee vijandelijke verkenners gesnapt die, onder vraagd door den bevelhebber der groote wacht, bekend hadden, dat de Beieren den volgenden avond een raid op X - X - X gingen uitvoeren. Er diende dus,een oog in 't zeil gehouden, 't Baronnetje had zijn proefstuk reeds geleverd; ook de mannen waarover hij 't bevel voerde kenden hun stiel en hadden meer dan eens met dolk en browning hun standjes uitgevochten. De nacht verliep kalm. Zouden de krijgs gevangenen hen wat opgevezen hebben? De sterren verbleekten in den hemel en in den oostelQken hoek kriekte een grille morgen klaarte. De kerels, in hun wijde ruiterste schetsen.*) Op Nederland wordt dan ook een beroep gedaan om geldeljke bijdragen, teneinde de overlevende slachtoffers van die vreeselijke verwoestingen te steunen, om elders buiten de verwoeste streken weder een nieuw leven te beginnen, en om weezen en andere nagelaten betrekkingen van om gekomenen te verzorgen. *) Naar aanleiding van de ramp van Loemadjang en Pdsirian, waarbij deze laatste plaats geheel en Loemadjang ten deele verwoest werd door een lahar van den Smeroe, heb ik ten bate van het Smeroef jnds, hetwelk een eerste hulp bij natuur rampen in Indië verschaft, een boekwerk uitgegeven, getiteld Geweldige Natuur krachten". Ik heb toen zeer veel mede werking gekregen van Departementen van Bestuur, van de landsdrukkerij te Batavia, van den bekenden fotograaf Kurkdjan te Soerabaya en van verschillende particulieren. llllllllflIIIIIIIIIIHIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIilllllllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII mantels gewikkeld, wachtten. Deze lagen kopknikkend tegen den wal, wijl de twee schildwachten, aan 't uiteinde van den post, stampvoetend heen en weer wandelden. Nog een half-uur en we kruizen ervan door, riep de een tot den andere. ja. 't Licht ferm, bevestigde zfln makker.. Zoetjes, zonder dat iemand vermoeden kon, van waar hij uit de lucht gestreken kwam, hing er een aëroplaan boven hun hoofd, hoog in de lucht te zweven. De motor bromde gedempt. De jongens zochten vakerig naar het vliegenierken. Luistert, zei er een. 'n Nieuwpoortje. 'n Fokker. Ja, ja 'n Fokker, roezemoesden ver scheidene stemmen. Toen h? boven fcun post was, Het de vliegenier een lichtpijl vallen en onmiddellijk daarop brak er een spervuur l«s dat den post met een vlammenkreits omsloot. Apprêtez les armes, riep 't Baronnetje tusschen twee tabakwolkjes in. Geweer grendels klikklakten. De grenadiers legden de Mills sm^tensgereed. Maxim's klapperden aan de overzijde; de kogels scheerden langs den kam van de borstwering en noodzaakten Hotel-Restaurant DES GALERIES 8 C H E V K IV IN G E N Modern ingericht Restaurant van den eersten rang. American-Bar. Tzigane-Orkest. LUNCH en DINER a prix fixe en a la carte. Telef. Schev. 440. De Directeur HENRI ZELLE. ?????? IIIIIIIIIIIIIIIIMII1IIIIIHHIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIII.HIIIIIIII IIIIIIIMMIIHIIIIIMIIMIIIIlmlIIIMIIIIIMtlMIIIIMIIINlUMMIIIIIIIII. i Naaml. Vann. STARK STARK'S OXYDOL" (CHLORAS KALICUS TANDPASTA) i o. Chemisch! Fibrlak ,,'s-HABE", '«-Bravanhaga i ?IWltlllllIIIIIHMIIIIHmiliniHMIHtll J. S. MEUWSEH | HOFLEVERANCIER ? Amsterdam - Rotterdam Leldschestr. 4, Da m ra k 73 - Mosseltrap 3 0. Doelenstr. 20, Da m s t r. 2 - Boymanstraat 3 28 LBBSCHESTRAAT 22 AHSTERBAH TELEFOON N. Bltl HEMDEN MAAR MAAT - MIGHELIN Rijwielbanden Buitenband f9. Binnenband 5.25 bij alle goede Rijwielhandelaren | '"" "" "' """ IIIIHIIUIl Illlllllll I.IIIIIIMIIMI II Ml,,,,,,, ,?, IIM1IIIIIIIIIIIIIII 7ppr mfinip frtfn'Q van H|A vrppQpIrïlrp v*»r_ rin **.AAot «f*L.n,t**i::i_~ _«fru~..~i.ji.t_~_.. A_j.._ Zeer mooie foto's van die vreeselijke ver woestingen zijn in dit boek opgenomen, waarin een duidelijk beeld van de ontzet tende uitwerking van een lahar te verkrijgen is. De nog voorradige exemplaren van dit boek zijn het eigendom van het Smeroefonds en worden door welwillende tusschenkomst van de h'rma J. H. de Bussy ter beschikking gesteld van degenen, die minstens / 100.?, welke geheel ten bate van het Smeroefonds komen, aan de firma de Bussy willen afdragen. Overzicht van Ontvangen Boeken ARMENIËRS EN JODEN: In geallieerde kringen poseert men tegenwoordig, gaarne als een volk, dat veel geleden heeft"; dat geeft ook de meeste kans op een flinke schadevergoeding. Behoort men daarbij ook nog tot de gefêteerde groep der kleine na ties, dan staat men er oogenschijnlijk toch wel heel goed voor! Doch om geholpen te worden dient men niet in de eerste plaats klein te zijn en geleden te hebben, maar moet men bovenal belangen hebben, even wijdig aan die der groote heeren, of althans zulke, die schadelijk zfjn voor den vijand. IIIIIIMIIIIMIIII Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll de jongens zich te bukken. Shrapnells klakten schervelend open en het staal der neerbonzende houwitzers spatte onheilspellend en huilend in 't r«nde. Vijf jongens kron kelden reeds ten gronde, pijnlijk-kermend. De schildwacht die links van den post op uitkijk stond, lag met versplinterde hersen pan, de armen uitgerokken over den wal. 't Baronnetje stak een vuurpijl af om een tegenspervuur te vragen. 't Bombardement hield plots op, enkel de kruis- en uitgangspunten werden nog be schoten en nauw was de laatste obus naast den post ontploft of daar stoomden de veldgrauwe aanvallers voorwaarts, handgranaten smijtend en revolverschoten lossend. De jongens herpakten zich vlug, aange wakkerd door 't Baronnetje. Ze vuurden op hunne beurt en de hopman der Duitschers, welke op den wal gesprongen was, tuimelde dadelijk weer achterover, den buik tot aan den navel opengereten door een der gevelde bajonnetten. Eilaas, 't Baronnetje had reeds meer dan de helft zijner manschappen buiten slag. Op versterking moest hij niet rekenen. Défendre jusqu' a la mort, had de kapitein hem gezegd b? 't afscheid. N'escomptez pas de renfort. Alleen in uitersten nood, wanneer hij be merkte dat allen tegenstand nutteloos was, De meest schadelijke zelfbeschikkers worden 't eerst geholpen l Zoo zullen dan ook de Joden en Armeniërs wel achteraan komen. Sinds het Russische imperialisme van de baan is, missen de Armeniërs de krachtigste soort van belangstelling. Voor de Joden is de zaak wel 't moeilijkst, daar het voor hen niet alleen gaat om een nationale woonplaats, en bevrijding van 't juk van n overheerschend volk. Het joedsche probleem valt uiteen in een Russisch, een Poolsch, een Roemeensch vraagstuk enz. Wij kondigen daarom gaarne aan twee boeken, die de aandacht vestigen op vtlken, bij wier lijden vergeleken al het gebeurde in België en Noord-Frankrijk maar kinderspel is. A. P. Hacoblan zelf een Ar meniër schreef in 19'8 Armenia and the War", uitg. bij Hodder and Stroughton, Londen 1918 en H. H. van Kol: de Joden en de Vrede; A'dam bij Emmer ing 1919. M. Minimum niiiiiiiHiiitiiiiiiÉiiiiiiiiiiieiiiuriiiiiiiiiiii minimum m SPAANSCH, ENGELSCH, FRANSGH, DUITSGH etc. BBrlitz-School Heerengracht 4-51 ft. 3286 Pract. Onderwijs door buitenl. leeraren "f" iiliMiiiiiiiiiiiliiiiimiiiiiiiimuii: mocht hij iich al strijdend terugtrekken op de groote wacht. En ze vochten hardnekkig, de keerlen, on verbiddelijk, rood en gezwollen van inspan ning, rillend van koortsige drift, een tegen v$f. 't Baronnetje kreeg een kogel door den linkerarm; 't bloed filterde door zijn wollen mouw. Maar hij streed voort, kalm en krachtig, het hoofd twee voet boven de lage borstwering. Doch de vijand was te talrijk en 't Baronnetje ziende dat er hem enkel twee weerbaar mannen restten, riep: Repliez vous ?ur la grand' gaide. H5 persoonlijk bleef, wierp zich op de elektrieke pil die de strooming meedeelde aan 't dynamiet van den ondermijnden post en hem met vriend en vijand een vreeselijke ontbranding verwekkend, in de lucht blies. Naast den krater van de ontploffing vond luitenant R., eens de tegenaanval uitgevoerd, den van de romp gescheiden kop van 't Baronnetje. En 't scheen hem of de gruwelijk verwrongen mond de omringende Ijken grijzend uitdaagde. Belg Front, 1918