5 Juli '19. No. 2193 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 11 Op den Economischer! Uitkijk Nu de vrede geteekend is... Nu de vrede geteekend is...! Het klinkt ons nog wat vreemd in de ooren: de vrede is geteekend. De benauwenis is voorbij, de oorlog uit. Het menschdom herademt. Nu rijn er dan aan weerszijden van den Rijn geen vijanden" meer... En hoe zien wij van onzen economischen uitkijk nu de toekomst? Ach, het is altijd moeilijk zich uit te laten over dingen, waar men niets van weet. Toch is het nu tijd van vooruitzien, want nieuwe hoop stort zich uit in het gemoed der menschen. De vrede is geteekend! Opent zich thans niet een nieuwe aera, een tijdperk van herstel en wederopbouw en gaan wfl nu niet weer eindelijk!?beter dagen tegemoet? De oor log ligt achter ons en wij willen niet weer terugzien naar al die ellende, maar den blik voor ons uit werpen om na te gaan hoe wrj nu zoo spoedig mogelijk tot herstel en wederopbouw zullen komen, wij hier in Nederland. Maar hoe verklaarbaar die zucht om voor uit te zien ook zij, het blijft moeilijk hier anders te antwoorden dan met vermoedens, met aanwijzing van mogelijkheden (waar schijnlijkheden wellicht), met uiteenzetting van factoren, die de toekomst bepalen zullen. Doch juist die factoren zijn zoo onzeker. Onzeker zijn twee groote groepen van factoren, die de economische toekomst van Nederland in het thans zich openende vredestrjdperk beheerschen: de buitenlandsche en de binnenlandsche. Wij leven niet op een eiland. Hoe het ons zal gaan, dat hangt in belangrijke mate af van wat in de ons om ringende rijken, in heel de oude en nieuwe wereld zal gebeuren. Daarop hebben wij geen invloed en wij weten daar niets van. Daarnaast is de vraag: welke voorwaarden wij zelven zullen scheppen om voor ons deel mee te arbeiden aan het groote werk van den economischen weder-opbouw der belde halfronden, om ons deel op te eischen in het verkeer, de voortbrenging, den ruil. De bultenlandiche factoren. Hoe zullen zij zich ontwikkelen? Er zijn geen vijanden" meer, daar de oorlog uit is; maar zal niet de vijandschap van gister de betrekkingen van morgen nog beheerschen? Hier staan wij al dadelijk voor een grooten onbekende. Slecht dit kunnen wij zeggen: wij hebben allen elkander noodig en dit feit moet op den duur doch hoe lang kan dit duren ? sterker zijn dan de kracht van nationale verbittering. Misschien zal spoedig reeds blijken dat de handelaren, al is het dan aanvankelijk op neutraal terrein, elkaar wil len ontmoeten, elkaar opzoeken, omdat zij er naar haken na zoo langdurig isolement den internationalen ruil weer te herstellen. Er zijn teekenen, die in deze richting wijzen. Maar zal er aanvankelijk veel te ruilen val len? Zal niet eerst nu recht blijken hoe diep de wonden zijn, die de de oorlog links en rechts heeft geslagen? Doch niet alle Rijken zijn even zwaar geteisterd geworden. Zullen de het minst verzwakten van hun bevoorrechte positie gebruik maken om zich zooveel mogelijk blijvende voordeelen boven de felst geslagenen te verzekeren? Zal er dan ontstaan een economische suprematie" van enkele Rijken, waaronder ook wQ (en andere kleine neutralen) zullen lijden? Wat zal voor ons beduiden de zucht der txbelligerenten om overal weer vasten voet te krijgen? Zal men trachten in dien wedloop door de meest krasse middelen vooraan te komen en te blijven? Wanneer er n reden is om zich niet al te bezorgd te maken over mogelijke voortzetting van de econo mische politiek der geallieerden, dan is die reden m. i. hierin gelegen dat er op handelsterrein binnen kort geen geallieerden" meer zullen zijn; ik bedoel: dat hun verschillende geaardheid en gezindheid, bovenal hun ver schillende politiek en hun uiteenloopende belangen elk hunner zal drijven op een eig n weg. Sterker nog: niet alleen dat Ik daarom geen samenspanning tegen ons ducht, doch ik geloof dat, wanneer het belang van een hunner meebracht tegenover ons een voor ons nadeelige handelspolitiek te gaan voeren, het belang van den ander dezen er toe kan leiden door zijn politiek de slechte gevolgen te niet te doen. Intusschen: de velerlei buitenlandsche factoren" blijven onzeker, al meen ik dat aller voordeel ge legen is in een zoo spoedig en zoo volledig mogelijk herstel van de internationale han delsbetrekkingen. Maar zal men dit voordeel inzien, zal men dat herstel willen en in hoever zal men het kunnen bevorderen? Daarover en over zooveel wat die bui tenlandsche factoren betreft zou natuurlijk heel wat te zeggen zijn, maar ik moet in dit beperkt kader mij bepalen tot enkele aanwijzingen, te meer daar ik ook over de binnenlandsche factoren nog een en ander wil opmerken. Deze staan ons nader; wij zien ze meer van nabij en zij ontsnappen niet geheel aan onzen Invloed. Hoe zij zich zullen ontwik kelen, is echter ook voor ons een toekomstgeheim. Die ontwikkeling zal de vraag beheerschen of wij weer tot zulk een peil van volkswelvaart geraken kunnen als na al het in de laatste vijf jaar gebeurde voor ons land bereikbaar is. Want onder die binnen landsche factoren versta ik alles wat voor een beantwoording van die vraag in gunstlgen of ongunstlgen zin van belang is. Daartoe behoort dus de mate van krachts inspanning onzer nijverheid, van onzen handel, land- en tuinbouw, scheepvaart, van al onze welvaarts-bronnen. Wij hebben veel verloren; zullen wij weten het terug te win nen? Verloren hebben wij o. a. af zetgebieden in het buitenland (en in onze Koloniën); het zal geen licht werk zijn, de vroegere positie te heroveren. Wij zullen ik wees daarop reeds herhaaldelijk moeten streven naar lage voortbrengingskosten. Te hopen is, wat dit betreft, dat noch deze, noch eenige volgende Regeering In Nederland tot bescherming" van de vaderlandsche nijver heid besluit, want deze heeft de natuurlijke strekking de voortbrengingskosten te verhoogen. In dit verband moet ik ook wijzen op de invoering van den wettelijken acht-urigen werkdag (45 urige arbeidsweek), waarvoor ik alle andere over wegingen voor of tegen daargelaten het oogenblik allerongelukkigst gekozen acht. Hoe wij, nu de vrede ons weer een kans gaat geven en wij hard werken moeten om veel dat verloren is terug te winnen, onze volkswelvaart vermeerderen zullen, wanneer wij collectief korter gaan werken, d. w. z. in veel bedrijven minder gaan voortbrengen, neen, dat verklaar ik niet te begrijpen. Er is meer, dat angstige vragen doet rijzen. Mr. Treub in zijn jongste werk (?Vragen van dezen tijd", hoofdstuk III) wijst er volkomen terecht op dat de aspi raties der arbeiders aanzienlijk verhoogd zijn, doch de mogelijkheid der bevrediging daarvan zeer verminderd is, wat de arbeiders zelven niet inzien, omdat zij bedriegelijke verschijnselen van verhoogde welvaart waar nemen, waardoor zij de niet-bevrediglng aan onwil toeschrijven. Zoo is het en zfl weten hun eischen met klem door te zetten, niet beseffend dat wij daardoor blijven rond draaien in een noodlottigen cirkel. Hoe ver zijn wij van lage voortbrengingskosten verwijderd en hoezeer schijnen wij steeds verder daarvan ons te verwijderen! Toch blijven zij onmisbare voorwaarde voor her stel van onzen volkswelvaart. Onder de vele factoren, die de economi sche toekomst van ons land zullen bepalen, zie ik er geen belangrijker en tevens beang stigender dan dezen... nu de vrede getee kend is en aan ons staat de hand aan den ploeg te slaan om ons land weer wel varend te maken. SMISSAERT BILJARTSPORT Het Biljartspel, door E.J F. HOREMANS. Nijgh en Van Ditmar's UitgeversMaatschappij, Rotterdam. Dit boekje bedoelt te zijn een handleiding voor de beoefening van het biljartspel, doch is inderdaad slechts een hoogst oppervlak kige bespreking van dezen tak van sport. En niet alleen oppervlakkig, maar bovendien ook bij sommige details onbegrijpelijk er naast. Zoo b.v. bij de serie americalne" van welken spelvorm de schrijver een allerverwonderlflkste uiteenzetting geeft. De heer Horemans is een fenomenaal biljarter, doch voor het schrijven van een werk over dit spel behooren capaciteiten waarover hij zelfs in bescheiden mate, niet te beschikken heeft. Daardoor werkt zijn naam op den omslag misleidend. Het boekje bevat 69 bladzijden, 7 foto's van lichaamshoudingen bij het spel en 49 diagrammen. B. liiiiin. iiiiiiiimiiiiiimMiilllllliliiliiiiiiiiiiiiiMiiiimiiniiiiiiniiiiHiimiiiimiiiiiltii iiiiiiiimiiiiiiiiiinii WIEBMAN's BANK AMSTEEDAM - MAASTRICHT - HILVERSUM Gestort Kapitaal en Reserve 18.600.000, Wijziging 20-6-19. Rentevergoeding voor Deposito's: met n dag opzegging 2 % tien dagen 2V« n maand rast 3 met drie maanden Tast 3J4 % zes maanden 3% * n jaar Algemeene Hypotheekbank. HEEEENGEACHT 416, AMSTERDAM. De Bank stelt tot nader order verkrijgbaar: 4 X pCt. Pandbrieven tegen Beurskoers pCt. Pandbrieven tegen ,, Deze Pandbrieven worden onvoorwaardelijk a pari uitgeloot. ( Mr- H- pOUW ( Mr Li j VAN 7OULON VAN DER KOOG iiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiini KIEKJES UIT KAFFERLAND KABONIN l Een aardig schuw vogeltje met haar schitterende kraaloogjes. $St?Kabonini, je missis wil graag de eieren hebben van de hoenders. Als jij nu met de baasjes buiten speelt, wil je dan opletten vanwaar de hen komt loopen als ze kakelt, en mfl de nestplek wflzen?" Dat zei ik natuurlijk niet in het Hollandsen, waarvan ze geen woord verstond, maar in haar eigen Zoeloetaai. Het meiske luisterde oplettend en deed wat haar werd gevraagd. Nest na nest kwam ze mij wijzen en richtte zich rechter op bij een prijzend woord, ging gretig te gast aan een lepel suiker, als be looning ontvangen. Suiker is zoet en een Kafferkindje snoept graag. Als dan de hoenders niet altijd weer nieuwe nesten maken en de missis toch suiker geeft voor een nieuw aangebracht nest, wie zal het ons bruine wichtje dan toch erg kwalijk nemen, als ze op een dag met haar lenige vingertjes een keurige legplek maakt in het droge gras en een paar eieren uit een oud nest daarin legt? Wat kwam ze blrj het nieuwe" nest vertoonen! En al ontdekte ik het slimmigheidje door dat zoo af en toe in een nest van Kaboninl het eierental nooit toenam ach, ik gaf er haar wil van. ZQ had er zoo'n pret in en vond de suiker zoo heel erg lekker. En ze kon een potje bij mij breken omdat ze zoo'n aardig kameraadje was voor mijn jongens. Niet op den nek," hoor ik ze nog roepen als zij, even uitgelaten schaterend schaterend als de bengels zelf, op handen en voeten speelde met beide zware kleuters op haar rug. Mijn aardig wild vogeltje! Ons beiden, haar en mij, stonden tranen in de oogen, toen haar eigen *) baas haar kwam opelschen, onverwacht. Waar kreeg ik toch weer een meidje vandaan dat mijn twee-en driejarige kinderen zoo kostelijk verzorgde en vermaakte ? En wie waarborgde haar dat de schoondochter van haar baas, bij wie ze nu gebracht werd, haar niet zou regeeren met klappen in plaats van met suiker en een lachje? B. *) Eigen" kaffers zijn diegenen die een gedeelte van onzen grond bewonen en voor zichzelf bebouwen. Als een soort huur daarvoor zijn zij verplicht, een bepaald aantal weken of maanden voor ons te wer ken als wfl ze roepen". Ook hun zoons en dochters zijn op die wflze diensten ver schuldigd aan den landheer. Zoolang zij vrij over eigen tijd en verhuren zich waar zfj willen. iiiiiiiiiiiiiiiuiii iiniiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiii in iiiiniiiiiiiiii iiiMMiimiiMiimmiimiimiMMMUilMiiMil SCHRETLEN & AMSTERDAM, Keizersgr. 126 NIJMEGEN, Stadsgracht, int.Tel. N 5701 en N 9128. Int.Tel. 1379 en 1701. Uitvoering van Effectenorders Utrechtsche Hypotheekbank Kapitaal Hypotneke fS.OOe.OO9 UTRECHT, DRIFT 17 3O.OOO.OOO Bmrarr»'»T_IFP 041 PandbrleT f464.523.02 ±f3O.OOO.OOO DE BANK GEEFT THANS UIT: Pand 0 brieven tegen den koers van 1OO pCt., in stukken van / 1OOO.?, ? 5OO.?en ? 1OO.?, met verplichte uitloting van V"e ge deelte per jaar, te beginnen in 1920. n, T\ir»*t?, ( Mr. L. VAN LIER ue Directie: { Jhf H j M-VAN ASCH VAN wiJCK. Residentie Hypotheekbank 'S-QBAVENHAGE, ANNA PAULOWHASTEAAT 97 Trustee'* en Accountantscontrole VERKRIJGBAAR 5 pCt. HypotheekbrieveH te|en 99)2 pCt Directie: K. E. ABBINQ. D. VAN OORDT. VAJT BAJERLEBTRAAT 14O, AMSTERDAM Telefoon Int. Zuid 845 Zuid 913. Alvorens een Levensverzekering te sluiten, neme men kennis van de LAGE premiën en HOOGE Winstuitkeeringen der H. A. V. BANK - Schiedam ROTTERDAM AMSTERDAM '$-6RAVENHA?E KAPITAAL enRESERVEK f 66,000,000 HandelBorediet*& Voorschotten in Deposito's Cheque-Rekeningen met rente-vergoeding Gelegenheid tot open en gesloten bewaargeving | SAFE DEPOHIT HET NIEUWE GEBOUW VAN DE AMSTERDAMSCHE" re vesrigen KEIZERSGRACHT hoek fiSpUgebtraat LEVENSVERZEKERING-ONGEVALLENVERZEKERING Tijdelijk adres HEERENGRACHT4t4,A'DAM, Actieve A (geuten, AMSTERDAMSCHE SCHEEPSVERBAHD BANK, Prins Hendrikkade 125 Amsterdam. 5'/2pCt.PandMeven-Koers 10O pit DE DIRECTIE: I. BOS JANSZEN en Mr. E. P. DE MONCHY. INCASSO-BANK AMSTERDAM - ROTTERDAM - ALMELO - ARNHEM - DELFT DORDRECHT - 's-GRAVENHAGE - NIJKERK - UTRECHT - WORMERVEER - WIJK BIJ DUURSTEDE - IJSSELSTEIN - ZAANDAM Volgestort Kapitaal f t4.OOO.OOO.-~ Reserve f 2.447.2OO. Effectenorders Coupons Prolongaties Vreemd Bankpapier Cheques Buitenl. Wissels ?ABX4 Cos BASK, ROTTERDAM 's-GRAVENHAGE Zuidblaak 56 Kneuterdijk 1 Belast zich met incasseerlngen op het Binnen- en Buitenland. Koopt en verstrekt wissels en cheques op bet Buitenland. Verstrekt handelscredleten tegen zakelijk onderpand. Bezorgt telegrafische uitbetalingen. Belast zich met de uitvoering van Effectenorderi. Verhuurt Safeloketten. Neemt gelden a deposito tot wekelijks te annonceeren rente. Hypotheekbank voor Amerika ? Den Haag 6 Pandbrieven 100 welke na 10 jaar tegen 100 pCt. -:- AFLOSBAAR zijn. -:Tegen kapitaalverlies gewaarborgd, llllllllllllIlllllllMMlillUlHIIIIIMMlIIIIIIIIIIHIIIIIHlMlII lotlii., HjpothiiktHok ion liduliid OpgtrlcM tn 1864 Voltaekend Maatsch. Kapitaal f 5.000.000. Verstrekt geld op eerste hypo theek zonder vooruitbetaling van rente. Voor. inl. wende men zich tot het kantoor der Bank, Ged. Bierha ven 25 te R'dam of tot hare Agenten in de hoofdplaatsen des Rijks. De D/r Mr. W. v. ROSSEM, Mr.TH. REEPMAKER, Mr. N. P. C. v. WIJK. Dl Hollandsclii Voorschotbank HAARLEM, KRUISWEG 70. B|kantoor. Amst., Heerengr. 459 Rotterdam, Wflnhaven 129a. 's-Gravenhage, Ged.Burgw.38. Maastricht, Stationstraat 36. De Bank verstrekt gelden tot elk bedrag met een minimum van f SOU en verkoopt 4V« pCt. schuld brieven in stukken van f 1000, f 500. f 100 en f 50. Uitgifte van S'bpCt, Pandbrieven tot den koers van 100 pCt De Directeur Mr. W. C. MEES. te ZWOLLE geeft De iente Cassa, Heerengr. 179, (geb. Auoc.-Catta), AMSTERDAM. Kapitaal . . ? 1,000,000. Reserves . . 1,226,099.60 DEPOSITO-RENTE: Met l dag opzegging (bedragen tot f 5000 direct te ontvangen) l pCt. Met 10 dagen opzegging IK . Voor l maand fxe . . 1H . 2 en 3 maand. Ixe 8 . . l jaar ixe . . . 8% . Prolongatieconditie (tot beperkte bedragen) V»pCt. onder den Pro longatiekoers, met een maximum van 2 pCt. ENSCHEDE Hctel Restaurant M E N D E L A A R" HAVER STR AAT 35 Firma H. J. MENDELAAR Beh. Vcnn. W. L. VISSER In hit centrum der stad Plat du Jour 12-8 Hollandser, en Dultsch Bier 5 WHhelmlnabillards Tel. Interc. 221 's-GRAVENHAGE 4V/oPaiÉrieveiia930/c